του Σπύρου Στάλια
Οικονομολόγου
PhD

Το δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας είναι το υψηλότερο χρέος που έχει χώρα στον πλανήτη μας. Θα προσεγγίσει το 2022, σε δολάρια ΗΠΑ, τα 12,2 τρις εκατ. ή το 266% του ΑΕΠ της Ιαπωνίας.

Οι αγορές όμως το αντιμετωπίζουν σαν να μην τρέχει τίποτα, σε αντίθεση με τα χρέη των κρατών της ευρωζώνης. Το χρέος της Ιαπωνίας κατά 45% διακατέχεται από την Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας και το υπόλοιπο 55% από το κοινό, ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες, άλλα κράτη κτλ.

Μην ξεχνάμε ότι η Ιαπωνία είναι χώρα που εκδίδει το δικό της νόμισμα.

Tι είναι τέλος πάντων αυτό το πράγμα που λέγεται δημόσιο χρέος;
Ακούστε προσεκτικά:
Το δημόσιο χρέος δεν είναι τίποτα περισσότερο από όλα τα γιέν που δαπανά  η κυβέρνηση της Ιαπωνίας, και κάθε άλλη κυβέρνηση χώρας που εκδίδει το νομισμά της, και τα οποία χρήματα δεν έχουν φορολογηθεί.

Άλλη μια φορά.
Το δημόσιο χρέος δεν είναι τίποτα περισσότερο από όλα τα χρήματα που δαπανά  μια κυβέρνηση που δεν έχουν ακόμα φορολογηθεί. Αυτός είναι ο καλύτερος ορισμός για το δημόσιο χρέος.

Όταν το κράτος δαπανά, και το κράτος δεν  μαζεύει πίσω αυτά τα χρήματα  μέσω της φορολογίας, αυτά τα χρήματα παραμένουν στην οικονομία.

Ας το πάμε αλλιώς.  Όταν η κυβέρνηση δαπανά μια νομισματική μονάδα  (ένα ρούβλι, ένα γιέν, ένα δολάριο κτλ), κάποιος πρέπει να την πάρει.

Αν όμως φορολογήσει αυτή την μοναδιαία δαπάνη, αυτό το ένα νόμισμα θα πει αντίο στην οικονομία, θα φύγει από την οικονομία.

Αλλά αν η κυβέρνηση δαπανήσει και δεν το φορολογήσει, αυτά τα χρήματα παραμένουν  στην οικονομία ως αποταμιεύσεις.

Και πάνω απ’ όλα αυτές οι αποταμιεύσεις είναι εκεί, στην Κεντρική Τράπεζα, σε τραπεζικούς λογαριασμούς που αποκαλούμε γενικώς ομόλογα.

Ναι, όλα αυτά τα συνταξιοδοτικά ταμεία, επικουρικά ταμεία, προσωπικές αποταμιεύσεις,  είναι, στην περίπτωση μας, απλά γιέν, σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου στην Κεντρική Τράπεζα και δη σε ονομαστικούς.

Άρα το δημόσιο χρέος, σε μια χώρα που εκδίδει το νόμισμα της, αποτελεί Εθνική Αποταμίευση και γι’ αυτό οι αγορές δεν ανησυχούν. Δεν ανησυχούν επειδή μια χώρα με το δικό της νόμισμα είναι αδύνατον να πτωχεύσει. Τα λεφτά είναι εκεί.

Αντίθετα οι χώρες της ευρωζώνης, ως χρήστες ξένου νομίσματος, για να βρούν ευρώ, κατ’ ανάγκη θα φορολογήσουν και θα δανειστούν για να δαπανήσουν και πάντα θα βρίσκονται στο έλεος των αγορών. Να γιατί ανησυχούν οι αγορές για χρέη πολύ μικρότερα από της Ιαπωνίας. Οι χώρες της ευρωζώνης μπορεί να πτωχεύσουν. Το δημόσιο χρέος εδω είναι πραγματικό χρέος σε ιδιωτικές τράπεζες.

Τι είναι καλύτερο ή χειρότερο το αφήνω σε σας!