Η προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ – Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι!

Του Λευτέρη Μαγιάκη
Μηχανολόγου Ηλεκτρολόγου Μηχανικού
Δημοτικού Συμβούλου Αμαρουσίου

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Το τελευταίο διάστημα μια σειρά από σημαντικά γεγονότα ήρθαν και κατέρριψαν τα νεοφιλελεύθερα ιδεολογήματα και τις ανάλογες μεθοδεύσεις του κυρίαρχου πολιτικού συστήματος.

Την Παρασκευή 3-2-2022 δημοσιεύθηκαν δύο αποφάσεις  (μία για ΕΥΔΑΠ, μία για ΕΥΑΘ), σύμφωνα με τις οποίες  η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίνει πως η μεταβίβαση της πλειοψηφίας των μετοχών των δύο μεγαλύτερων εταιρειών ύδρευσης της χώρας, της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ στο Υπερταμείο, με νόμο του 2016, είναι αντισυνταγματική.

Έγιναν έτσι φανερές και στον πιο δύσπιστο οι παρανομίες που διέπραξαν όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ όταν υποτάσσονταν στις απαιτήσεις των τροϊκανών και ιδιωτικοποιούσαν τον πλούτο του Ελληνικού λαού σε όφελος του εγχώριου και ξένου τραπεζικού κεφαλαίου, και μιας χούφτας ολιγαρχών.

Δεν είναι όμως μόνο το νερό. Υγεία, Παιδεία, Κοινωνική Ασφάλιση, Στέγη, Ενέργεια, Νερό, Περιβάλλον, Λιμάνια, Αεροδρόμια, Εθνικοί Οδοί, ισχυρίζονται, πως δεν είναι  δημόσια αγαθά που πρέπει να παραμείνουν  υπό τον έλεγχο του Κράτους, αλλά εμπορεύματα προς πώληση. Και ότι δήθεν μετά την ιδιωτικοποίηση τους, οι «πελάτες-πολίτες» θα  απολαμβάνουν φθηνότερες και καλύτερες υπηρεσίες.

Η ίδια η ζωή γκρέμισε με πάταγο τις ιδέες αυτές. Ήταν ακριβώς η κρατική παρέμβαση που κράτησε τις κοινωνίες όρθιες από την πανδημία του κορωνοϊού και δεν κατέρρευσαν υγειονομικά, οικονομικά, κοινωνικά.

Οι τελευταίες ανατιμήσεις στο κόστος της ενέργειας διέλυσαν και τον μύθο των «φθηνότερων και καλύτερων» υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα. Η πολυδιαφημισμένη αποτελεσματικότητα του θάφτηκε κάτω από τα χιόνια, μέσα στην Αττική Οδό.

Παρόλα αυτά η νεοφιλελεύθερη επέλαση δεν σταματά. Τελευταίο χτύπημα ο διαγωνισμός που προκήρυξε η Κυβέρνηση για την ιδιωτικοποίηση του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (ΕΥΣ) μέσω ΣΔΙΤ και ο αποκλεισμός της ΕΥΔΑΠ να συμμετέχει σε αυτόν.

Το 2015, ύστερα και από πρόταση των εργαζομένων, διορίστηκα, από την πρώτη Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, μέλος του ΔΣ της ΕΥΔΑΠ. Από τη θέση αυτή παραιτήθηκα, μετά από έξι μήνες θητείας, όταν συνειδητοποίησα ότι η δεύτερη Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, μετά το Σεπτέμβρη του 2015, δεν επρόκειτο να προασπίσει, πόσο μάλλον να αναβαθμίσει, το δημόσιο χαρακτήρα της Εταιρίας.

Οι περιστάσεις υπαγορεύουν να προσπαθήσουμε να καταγράψουμε την πορεία της εταιρίας που κλείνει σχεδόν 100 χρόνια παρουσίας στην  εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων του Λεκανοπεδίου. Να συμβάλλουμε, όσο μπορούμε, να γίνει ευρύτερα κατανοητό ότι η ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα της ΕΥΔΑΠ είναι η μοναδική επιλογή για να έχουν οι κάτοικοι του Λεκανοπεδίου φθηνές και ποιοτικές υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης.

Στο διάστημα που θήτευσα στο ΔΣ της ΕΥΔΑΠ, κατέβαλα ιδιαίτερη προσπάθεια να ενημερωθώ για το αντικείμενο, τις δραστηριότητες, την κοινωφελή σημασία της και μου δόθηκε η δυνατότητα να διαπιστώσω  την συσσωρευμένη τεχνογνωσία μιας Εταιρείας, που σύντομα συμπληρώνει έναν αιώνα ζωής.

Τα περισσότερα στοιχεία που παρατίθενται παρακάτω, προέρχονται από την επίσημη ιστοσελίδα της ΕΥΔΑΠ. Συμπληρώθηκαν από πληροφορίες που μου παραχώρησαν εργαζόμενοι και συνταξιούχοι, οι οποίοι αγωνιούν για την ΕΥΔΑΠ και την δρομολογούμενη πορεία της προς την αποδιοργάνωση, την απαξίωση και τελικά το ξεπούλημά της.

Σε ένα προφητικό κύριο άρθρο του, το δελτίο του ΤΕΕ στις 2 Απριλίου του 2002, με τίτλο «Έχοντας κατά νου την… OΥΛΕΝ», έγραφε μεταξύ των άλλων:

«…Επειδή συμβαίνει να μην απέχουμε χρονικώς επί μακρό από την περίοδο εκείνη κατά την οποία το ελληνικό δημόσιο με πολύ κόπο (και τεράστιες δαπάνες) απαλλάχθηκε από τις περιβόητες συμβάσεις της OΥΛΕΝ, της ΗΕΑΠ, της ΗΕΜ – για όσους έχουν και θέλουν να διατηρούν τη μνήμη, τα αρχικά αυτά λένε πολλά – νομίζουμε ότι η επάνοδος σε όμοιες ή παρόμοιες πρακτικές, οι οποίες έγραψαν “σελίδες αποικιοκρατικής ιστορίας”…»

Επειδή για την πλειοψηφία των κατοίκων του Λεκανοπεδίου το να ανοίγουν τη βρύση και να τρέχει καθαρό νερό, και το να έχουν τη δυνατότητα να αδειάζουν το καζανάκι της τουαλέτας οποιαδήποτε στιγμή της μέρας θεωρούνται πράγματα αυτονόητα, είναι απαραίτητο να θυμηθούμε την ιστορική διαδρομή της ΕΥΔΑΠ. Να υπενθυμίσουμε εν συντομία τι μεσολάβησε από την εποχή της περίφημης ΟΥΛΕΝ (ULEN), μέχρι σήμερα.

ΠΩΣ ΦΤΑΣΑΜΕ ΩΣ ΕΔΩ

1. Από την OΥΛΕΝ στην ΕΥΔΑΠ

1. Το 1925 άρχισαν να κατασκευάζονται τα πρώτα σύγχρονα έργα της Πρωτεύουσας. Η αύξηση του πληθυσμού της Αθήνας στις αρχές του 20^ου αιώνα, δημιούργησε νέες ανάγκες. Τη χρονιά αυτή υπογράφτηκε σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημόσιου, της Αμερικανικής Εταιρείας ULEN και της Τράπεζας Αθηνών για τη χρηματοδότηση έργων ύδρευσης της Πρωτεύουσας.
2. Για την κατασκευή των έργων ύδρευσης Αθήνας και Πειραιά συστάθηκε η Ανώνυμος Ελληνική Εταιρεία Υδάτων (ΑΕΕΥ). Η ΑΕΕΥ ήταν εταιρεία ιδιωτικών συμφερόντων και δεν δεχόταν να κάνει επενδύσεις από τα ιδία κεφάλαια της εταιρείας.
3. Η εταιρεία αναλαμβάνει την διαχείριση και την εκμετάλλευση των έργων ύδρευσης που κατασκευάζει τα οποία παραμένουν στην ιδιοκτησία του κράτους.  Η σύμβαση αυτή είχε αρχική προθεσμία 27 ετών, δηλαδή μέχρι το τέλος του 1952.
4. Το πρώτο μεγάλο έργο ήταν η κατασκευή του φράγματος Μαραθώνα. Μαζί και η σήραγγα Μπογιατίου και το Διυλιστήριο Γαλατσίου, που αποτελούν την πρώτη οργανωμένη προσπάθεια για την ορθολογική ύδρευση της Αθήνας.
5. Στη δεκαετία 1950, λόγω του αλματώδους ρυθμού ανάπτυξης και της αύξησης του πληθυσμού του Λεκανοπεδίου, κρίθηκε αναγκαία η χρησιμοποίηση των νερών της φυσικής λίμνης Υλίκης που βρίσκεται στη Βοιωτία. Τα νέα έργα αφορούσαν το υδραγωγείο Υλίκης που μεταφέρει το νερό από τον ταμιευτήρα Υλίκης στον ταμιευτήρα του Μαραθώνα και ενδιάμεσα υδροδοτεί τη Μονάδα Επεξεργασίας Νερού Πολυδενδρίου, που κατασκευάστηκε αργότερα. Το συνολικό μήκος είναι 65 χλμ. περίπου.
6. Τα έργα εντάχθηκαν το 1956 στο υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας. Ωστόσο λόγω χαμηλής υψομετρικής της θέσης της λίμνης, η μεταφορά νερού προς την Αθήνα, γίνεται μέσω αντλιοστασίων που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, γι αυτό η υδροληψία από την Υλίκη παρουσιάζει υψηλό λειτουργικό κόστος.
7. Το 1974 οι Αμερικάνοι αποχωρούν πωλώντας τον μερίδιό τους στον άλλο μέτοχο δηλαδή στην Εθνική Τράπεζα, που έγινε πλέον ο αποκλειστικός φορέας διαχείρισης της ύδρευσης της πόλης. Η ΕΕΥ παραμένει εταιρεία «ιδιωτικών» συμφερόντων και ανήκει στην Εθνική Τράπεζα.
8. Το 1980 με ΚΥΑ Υπουργών Συντονισμού, Οικονομικών και Δημοσίων Έργων με αριθμ. ΒΥ.4/41936/31-5-80 μεταβιβάστηκε στην ΕΕΥ η πλήρης υποχρέωση χρηματοδότησης των έργων Μόρνου. Τα έργα άρχισαν τον Μάιο του 1969 και ολοκληρώθηκαν το 1979, αλλά η κανονική λειτουργία του άρχισε το 1981.
9. Η ΕΕΥ έλαβε ειδικό δάνειο από την ΕΤΕ (αξίας 70 εκ.  €) με σκοπό την πλήρη υποχρέωση χρηματοδότησης των έργων Μόρνου και με την έκδοση του Ν. 1068/80 τον Αύγουστο του 1980, όταν η ΕΕΥ συγχωνεύτηκε με τον ΟΑΠ προκειμένου να ιδρυθεί η ΕΥΔΑΠ. Η Εταιρεία είχε την υποχρέωση κάλυψης των δαπανών Μόρνου, αλλά και της εξυπηρέτησης του δανείου το οποίο πέρασε εξ’ ολοκλήρου στην ΕΥΔΑΠ.
10. «Τα έργα του Μόρνου» αφορούσαν ένα πάρα πολύ μεγάλης κλίμακας τεχνικό έργο, για τα Ελληνικά, αλλά και για τα διεθνή δεδομένα, και κατασκευάστηκε για να ενισχύσει την υδροδότηση της Αθήνας, σε μια περίοδο αύξησης των αναγκών της ευρύτερης περιοχής της Πρωτεύουσας. Το φράγμα που κατασκευάστηκε επί του ποταμού Μόρνου, είναι το ψηλότερο χωμάτινο φράγμα της Ευρώπης, ύψους 126 μ.
11. Το νερό φτάνει την Αθήνα διαμέσου του υδραγωγείου του Μόρνου, το οποίο είναι το δεύτερο μεγαλύτερο υδραγωγείο στην Ευρώπη μήκους 188 χλμ., που περιλαμβάνει ανοικτές διώρυγες, σίφωνες, σήραγγες και έργα ανάσχεσης της ροής, για τον έλεγχο της παροχής, κατασκευές ιδιαίτερα δυσχερείς και πρωτότυπες για την εποχή τους.
12. Τα φαινόμενα λειψυδρίας που άρχισαν να εμφανίζονται συχνότερα, υπαγόρευσαν την κατασκευή ενός άλλου μεγάλου έργου που ήρθε να ενισχύσει την υδροδότηση της Αθήνας. Αυτό ήταν η εκτροπή του ποταμού Εύηνου προς τον ταμιευτήρα του Μόρνου με την κατασκευή φράγματος και σήραγγας. Η έναρξη των εργασιών στον Εύηνο έγινε το 1992 και το έργο ολοκληρώθηκε το 2001 οπότε και τέθηκε σε λειτουργία. Η ενωτική σήραγγα προσαγωγής που μεταφέρει τα νερά του Εύηνου στον ταμιευτήρα του Μόρνου, μήκους 29,4 χλμ., ολοκληρώθηκε σε διάστημα λιγότερο των δύο ετών, γεγονός που αποτελεί παγκόσμιο επίτευγμα για την ολοκλήρωση σήραγγας μεγάλου μήκους.
13. Πέρα από τα δύο μεγάλα υδραγωγεία, του Μόρνου και της Υλίκης που κατασκευάστηκαν για την μεταφορά του ακατέργαστου νερού από τους ταμιευτήρες στην Αττική,  κατασκευάστηκαν και δυο ενωτικά υδραγωγεία μέσω των οποίων επικοινωνούν μεταξύ τους τα δύο κύρια υδραγωγεία. Τα δύο μεγάλα υδραγωγεία, του Μόρνου και της Υλίκης έχουν μήκος 400 περίπου χιλιομέτρων. Παράλληλα κατασκευάστηκαν μια σειρά από αντλιοστάσια, τα οποία είναι απαραίτητα για τη μεταφορά του νερού από την Υλίκη, δεδομένου, όπως προαναφέρθηκε, ότι το υδραγωγείο του Μόρνου-Ευήνου, μεταφέρει το νερό με φυσική ροή, δηλαδή με μηδενικό κόστος.
14. Μέσω των υδραγωγείων του Μόρνου και της Υλίκης το ακατέργαστο νερό μεταφέρεται στις τέσσερις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ) του Γαλατσίου, του Πολυδενδρίου, των Αχαρνών και της Μάνδρας. Υπενθυμίζεται, ότι όλα τα παραπάνω έργα χρηματοδοτήθηκαν από εθνικούς πόρους, δηλαδή χρήματα του φορολογούμενου πολίτη.

Η περίοδος ακμής και της μέγιστης προσφοράς της ΕΥΔΑΠ στο κοινωνικό σύνολο, ήταν η εικοσαετία 1980 μέχρι το 1999. Στο διάσημα αυτό μεταξύ των άλλων επεκτάθηκε το δίκτυο ύδρευσης σε περισσότερους Δήμους και Κοινότητες, ολοκληρώθηκε το δίκτυο αποχέτευσης στο μεγαλύτερο τμήμα των περιοχών αρμοδιότητας της και κατασκευάστηκε το ΚΕΛ Ψυτάλλειας. Τέλος σημαντικότατη υπήρξε η προσφορά της ΕΥΔΑΠ στον σχεδιασμό, στην μελέτη και στην κατασκευή σημαντικών αντιπλημμυρικών έργων στο Λεκανοπέδιο της Αθήνας.

2. 1999: Η «Κοινωνικοποίηση»

Έτσι φτάνουμε στο 1999 όπου επί πρωθυπουργίας Σημίτη,  με το Νόμο 2744/1999 “Ρυθμίσεις θεμάτων της Εταιρείας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Πρωτεύουσας και άλλες διατάξεις” η ΕΥΔΑΠ Α.Ε. περιήλθε στη σημερινή της νομική μορφή, καθώς τα κυριότερα πάγια της εταιρείας απορρίφθηκαν από την Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ ΝΠΔΔ, παραμένοντας στην ιδιοκτησία του Δημοσίου. Επισημαίνεται ότι με την γνωστή μέθοδο της λεξιπλασίας και της ανανοηματοδότησης, η όλη διαδικασία κατατεμαχισμού και ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ βαφτίστηκε «κοινωνικοποίηση». Τον Ιανουάριο του 2000 η ΕΥΔΑΠ Α.Ε. εισήχθη  στην κύρια αγορά του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών.

Όπως είναι φανερό, το νομοθέτημα αυτό αποτελεί το πρώτο πλήγμα του κοινωφελούς χαρακτήρα της Εταιρείας, για να ακολουθήσει στη συνέχεια η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων, που έγινε στις 10 Αυγούστου 2004. Σε αυτήν εγκρίνεται κατά πλειοψηφία με ποσοστό 99,85958%(!) επί των παρόντων, η πρόταση της Διοίκησης για τους, καταρχήν, Στρατηγικούς Στόχους της πενταετίας 2005-2009. «Οι στόχοι αυτοί θα αξιολογηθούν με κριτήρια, όπως η ανταποδοτικότητα, η ταχύτητα αποπληρωμής του κεφαλαίου κ.λ.π., πριν οριστικοποιηθούν από πλευράς εταιρίας.»

3. 2012: Ένα ακόμη βήμα προς την αποδιοργάνωση

Το 2011 ιδρύεται με το νόμο 3986/2011 το ΤΑΙΠΕΔ και μεταβιβάζονται σε αυτό, μεταξύ των άλλων, περιουσιακά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012 – 2015. Σε αυτό εντάσσονται προς αξιοποίηση Νερό: ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και  Ηλεκτρικό Ρεύμα: ΔΕΗ.

Η αλλαγή Διοίκησης της Εταιρείας μετά τις εκλογές του 2012, σηματοδότησε μια νέα περίοδο καταστροφικών παρεμβάσεων στην λειτουργία της. Μέχρι τότε διατηρούσε το μεγαλύτερο τμήμα των παραγωγικών δομών της, έστω και με διαρκώς μειούμενο προσωπικό, αφού προσλήψεις μόνιμου προσωπικού είχαν να γίνουν για σχεδόν 10 χρόνια. Η ΕΥΔΑΠ εξακολουθούσε να λειτουργεί αποτελεσματικά με το εναπομείναν μόνιμο προσωπικό, συνεπικουρούμενο από εργαζόμενους όλων των ειδικοτήτων, το οποίο προμήθευαν διάφορες δουλεμπορικές εταιρείες ενοικιαζόμενων. Επίσης, πολλές τεχνικές εργασίες που στο παρελθόν εκτελούσαν τα συνεργεία της ΕΥΔΑΠ με σημαντικά μικρότερο κόστος και κυρίως χωρίς κακοτεχνίες, παραδόθηκαν σε εργολάβους.

Σε όλες τις επιχειρήσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, έστω και προσχηματικά, τηρούνται κάποιες διαδικασίες και εφαρμόζονται κάποια κριτήρια, που δικαιολογούν τις επιλογές της Διοίκησης. Αυτήν την πρακτική ακολουθούσαν όλες οι διοικήσεις μέχρι τότε και στην ΕΥΔΑΠ .

Πρέπει ωστόσο να αποτελεί μοναδικό προηγούμενο στην ιστορία του παγκόσμιου management, η πολιτική του ΔΣ της Εταιρείας, όταν σε χρονικό διάστημα 17 μόλις μηνών, από 13/5/2013 έως 20/10/2014, ανακοινώθηκαν 17 Αποφάσεις  με θέμα «Τοποθετήσεις και Υπηρεσιακές Μεταβολές»!

Είναι μάλιστα ακόμη πιο εντυπωσιακό, ότι οι υπηρεσιακές μεταβολές αυτές είχαν στοιχεία πρωτοφανή, όπως οι παράλογες μετακινήσεις στελεχών σε άσχετες μεταξύ τους θέσεις ευθύνης, η αναιτιολόγητη «απαλλαγή» έμπειρων στελεχών, από τα ανώτατα κλιμάκια της Εταιρείας και τέλος η καταστρατήγηση κάθε έννοιας ιεραρχίας και αξιοκρατίας.

4. 2015: ΤΑΪΠΕΔ – ΥΠΕΡΤΑΜΕΙΟ

Η κυβερνητική αλλαγή των εκλογών του Ιανουαρίου 2015 γέννησε για πρώτη φορά την ελπίδα ανάσχεσης της πορείας της Εταιρείας προς στον γκρεμό. Μια ελπίδα που δυστυχώς πολύ σύντομα διαψεύστηκε.

Η νέα Διοίκηση, συνεχίζοντας την ίδια πολιτική, ανέθεσε πρώτα απ όλα, με πρόσχημα την αμερόληπτη επιλογή των στελεχών, την αξιολόγηση για τις θέσεις ευθύνης σε εταιρεία συμβούλων. Η οποία απλώς επιβεβαίωσε τις επιλογές που η Διοίκηση είχε κάνει! Σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της Εταιρείας, συνεχίστηκε η ίδια κατεύθυνση που την προσανατόλισε η προηγούμενη διοίκηση.

Το σημαντικότερο από όλα όμως ήταν η απόφαση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, να μεταφέρει με το νόμο 4512/17-1-2018 (ΦΕΚ 5Α /17-1-2018) το 50,3% της ΕΥΔΑΠ στο Υπερταμείο – Ελληνική Εταιρία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ). Η απόφαση αυτή έφερε την Εταιρεία ένα βήμα ακόμα πιο κοντά στην ιδιωτικοποίηση και στην απώλεια του Δημόσιου και Κοινωνικού χαρακτήρα της.

5. 2019: Η ΧΑΡΙΣΤΙΚΗ ΒΟΛΗ;

Η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ που διορίστηκε το 2019 από το Υπερταμείο, αποτελείται από τεχνοκράτες με αξιόλογα βιογραφικά, και η πρώτη εντύπωση που έδωσε, ήταν η πρόθεση να δοθεί στην Εταιρεία μια θετική ώθηση.

Ωστόσο ο τρόπος διοίκησης της Εταιρείας αναδεικνύει μια ενσυνείδητη, συστηματική και μεθοδευμένη προσπάθεια διάλυσης της Εταιρείας.

Χωρίς κανένα όραμα, μεταβάλλει συνεχώς το αρχικό, θηριώδες, οργανόγραμμα, καταργώντας παραγωγικές μονάδες, και δημιουργώντας άλλες με πομπώδη ονόματα και ακαθόριστη περιγραφή αντικειμένου. Δαπανώνται εξωφρενικά κονδύλια σε υπηρεσίες Συμβούλων, για ανύπαρκτες ανάγκες, ενώ τα αντίστοιχα κονδύλια για επενδύσεις σε υποδομές είναι περιορισμένα.

Το πιο πρόσφατο επεισόδιο στην αλυσίδα των προσπαθειών διάλυσης των παραγωγικών δομών που έχουν απομείνει στην Εταιρεία, υπήρξε η απόφαση του Υπουργείου Υποδομών και  Μεταφορών με την προκήρυξη ενός μεγάλου διαγωνισμού. Αυτή αφορά το έργο «Λειτουργία, Συντήρηση, Επισκευή και Αποκατάσταση των Παγίων του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (ΕΥΣ) για την Κάλυψη Των Αναγκών της Μείζονος Περιοχής Πρωτευούσης, μέσω ΣΔΙΤ», δηλαδή το γνωστό και ως εξωτερικό υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας. Σύμφωνα μάλιστα με κυβερνητική τροπολογία αποκλείεται η ΕΥΔΑΠ!

Είναι γνωστό ότι στόχος του νεοφιλελευθερισμού είναι ο πλήρης έλεγχος των υδατικών πόρων της χώρας και η «αξιοποίηση» του, από μεγάλες πολυεθνικές με αποκλειστικό σκοπό την κερδοσκοπία.

Χαρακτηριστικό και κορυφαίο παράδειγμα είναι αυτό της Χιλής, όπου οι φυσικοί υδατικοί πόροι χρησιμοποιούνται για βιομηχανικές και άλλες χρήσεις, ενώ το πόσιμο νερό που παρέχεται στους πολίτες είναι πανάκριβο, και προέρχεται από αφαλάτωση!

Υπενθυμίζεται τέλος από την διεθνή εμπειρία, ότι αν κάποια ιδιωτική εταιρεία απομακρυνθεί νωρίτερα, σε περίπτωση από-ιδιωτικοποίησης, υπάρχουν αυστηρές ρήτρες. Ένα επιπλέον κόστος, που καλό είναι να ληφθεί υπόψη, αφού θα καταβληθεί και αυτό από τον Έλληνα φορολογούμενο. Ο δήμος του Παρισιού και η πόλη του Βερολίνου πλήρωσαν μεγάλα ποσά σε τέτοιες ρήτρες, όταν απομάκρυναν τις πολυεθνικές του νερού.

5. ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΠΙΔΑ!

Σύμφωνα με τις αποφάσεις 1223/2020 και 1224/2020 του Δ΄ τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, δίνεται ένα ηχηρό χαστούκι τόσο στις αποφάσεις της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, που εκχώρησε το δημόσιο αγαθό στο Υπερταμείο, όσο και στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας που ετοιμαζόταν μέσω ΣΔΙΤ να βάλει ιδιώτες στον κύκλο διαχείρισης του νερού.

Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ που ανακοινώθηκε στις 5/2/2022 έκρινε τελεσίδικα αντισυνταγματική την μεταβίβαση της πλειοψηφίας του μετοχικού κεφαλαίου των ΕΥΔΑΠ ΑΕ και ΕΥΑΘ ΑΕ στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας. Επίσης ότι είναι συνταγματικώς επιβεβλημένος ο έλεγχος της ΕΥΔΑΠ ΑΕ από το Ελληνικό Δημόσιο, όχι απλώς με την άσκηση εποπτείας επ’ αυτής, αλλά και δια του μετοχικού της κεφαλαίου». Μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει καμία ενέργεια της διοίκησης της ΕΥΔΑΠ και της Κυβέρνησης για συμμόρφωση σε αυτή την απόφαση

Η ιδιωτικοποίηση ακόμα και του ζωτικότερου αγαθού ζωής, του νερού, που τόσα χρόνια μεθοδεύεται, καθιστά φανερό στην κοινωνία, πως επιβάλλεται η προάσπιση της λειτουργίας του κράτους και της διατήρησης όλων των οργανικών δομών του, σαν φορέα συλλογικής συνέχειας της μνήμης και της αναπαραγωγής του.

Επιβάλλεται η επαγρύπνηση και ο αγώνας των πολιτών για την ανάσχεση και αποτροπή της γενικότερης νεοφιλελεύθερης πολιτικής ιδιωτικοποίησης των δημόσιων αγαθών που εφαρμόζεται στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Για να ξανακερδίσουμε όλα αυτά του χάθηκαν όλα αυτά τα χρόνια. Και αυτά είναι πολλά!

Η μάχη για την ιδιωτικοποίηση του νερού που κερδήθηκε, αποτελεί την σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, και που θα γίνει χείμαρρος για να παρασύρει στο διάβα του όλες τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές!

ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ

Η πολιτική που εφαρμόζεται από τις Διοικήσεις της Εταιρείας το διάστημα που ακολούθησε, από το 2004 μέχρι σήμερα, αλλά με ιδιαίτερα ταχείς ρυθμούς κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, χαρακτηρίζεται από:

• τη μεθοδευμένη συρρίκνωση στρατηγικών και παραγωγικών τομέων της Εταιρείας και την εκχώρησή τους σε ιδιώτες,
• τη συστηματική απαξίωση συσσωρευμένης τεχνογνωσίας και εξειδικευμένης εμπειρίας πολλών δεκαετιών,
• τη συνεχή μείωση του προσωπικού, με τη μη αντικατάσταση των συνταξιοδοτουμένων και την συνεχή πρόσληψη «ενοικιαζόμενων»,
• τη συνεχή μείωση του μισθολογικού κόστους για την εταιρία που ήταν σχεδόν διπλάσια από τη μείωση του προσωπικού και οφειλόταν στη μείωση του μέσου μισθού των εργαζόμενων.

Έχει άραγε απασχολήσει την Διοίκηση, το αρμόδιο Υπουργείο και την Κυβέρνηση τελικά, ένα απευκταίο, αλλά πολύ πιθανόν ενδεχόμενο; Τι θα γίνει για παράδειγμα σε περίπτωση μείωσης των αποθεμάτων λόγω λειψυδρίας, κάτι απολύτως αναμενόμενο; Τι θα γίνει σε περίπτωση αστοχίας του υδραγωγείου του Μόρνου, σαν αυτήν που έγινε το 2011; Ποιος θα επιβαρυνθεί το κόστος άντλησης, εάν απαιτηθεί να χρησιμοποιηθεί για οποιονδήποτε λόγο το υδραγωγείο της Υλίκης ή το ενωτικό Υδραγωγείο;

Αλήθεια, έχει διερωτηθεί κανείς πόσα πλήρωσε το Ελληνικό Δημόσιο μόνο για τις 105 γεωτρήσεις της δεκαετίας 1990, την περίοδο της λειψυδρίας; Πόσα επιβαρύνθηκε η ΕΥΔΑΠ για την επισκευή της θραύσης της διώρυγας  του Μόρνου το 2011; Ποιο ήταν το κόστος της ενέργειας για τις αντλήσεις που απαιτήθηκαν στο διάστημα αποκατάστασής της;

Ασφαλώς δεν υπάρχει κανένας που να φαντάζεται πως θα υπάρξει ιδιώτης διατεθειμένος να καταβάλει ένα τέτοιο υπέρογκο κόστος. Όλοι γνωρίζουν ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα τις καταβάλει, αφού οι συμβάσεις ΣΔΙΤ, είναι λεόντειες, όπου ο ιδιώτης εισπράττει τα κέρδη και το Δημόσιο επωμίζεται το κόστος όλων των δαπανών!

Τέλος και σημαντικότερο, έχουν συνείδηση αυτοί που νομοθετούν και που αποφασίζουν, για το ποιος θα διαχειριστεί ένα τόσο σύνθετο υδροδοτικό σύστημα, όπως αυτό της Αθήνας, όταν θα αποχωρήσουν και οι τελευταίοι τεχνικοί που γνωρίζουν τη λειτουργία του; Φαντάζονται ότι θα είναι σε θέση η οποιαδήποτε πολυεθνική να το αναλάβει, χωρίς να προκληθούν προβλήματα στην ομαλή υδροδότηση της Πρωτεύουσας δηλαδή του μισού πληθυσμού της χώρας;

Οι μεγάλες επιχειρήσεις στις αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης και των ΗΠΑ, απαγορεύουν σε πρώην υπαλλήλους τους που έχουν κρίσιμες δεξιότητες, να δουλέψουν σε ανταγωνιστικές επιχειρήσεις παρόμοιων δραστηριοτήτων για 3, 5, ακόμη και 10 χρόνια, μετά τη συνταξιοδότηση, και ασφαλώς τους χρησιμοποιούν όποτε και όταν τους χρειάζονται.

Οι χώρες αυτές διατηρούν τη δομή του κράτους και άρα ΕΛΕΓΧΟ κρίσιμων δραστηριοτήτων, δομών και υποδομών από το κράτος. Αυτό επιτρέπει τη συνέχεια του κράτους και την επιβίωσή τους. Οι μνημονιακές κυβερνήσεις επιβάλουν στη χώρα μας πέραν όλων των άλλων, την αναθεώρηση της ιστορίας της, και την διαγραφή της θεσμικής μνήμης της.

 ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ
«ή Από την ULEN στην ΕΥΔΑΠ, ένας αιώνας δρόμος!»

Είχα ολοκληρώσει το κείμενο μου, όταν έλαβα από συνάδελφο μηχανικό, που είχε διατελέσει στο παρελθόν Γενικός Διευθυντής της ΕΥΔΑΠ σημείωμα στο οποίο, μεταξύ άλλων, αναφέρει:

Κάτι που δεν έχει γίνει ευρέως γνωστό, είναι ότι πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, είχαν έρθει στην Αθήνα στελέχη της γαλλικής Veolia, προκειμένου να ενημερωθούν για τον τρόπο λειτουργίας του Δικτύου Ύδρευσης της Αθήνας, και να προτείνουν νέες λύσεις, «πουλώντας» τεχνογνωσία.

Όταν ενημερώθηκαν για τα έργα που στην Εταιρεία μας ήταν σε εξέλιξη για την ορθολογικότερη λειτουργία του δικτύου, και τα οποία είχαν σαν αποτέλεσμα την σημαντική μείωση των διαρροών, διαπίστωσαν ότι στην ΕΥΔΑΠ υπήρχε μακροχρόνια εμπειρία και βαθιά αναπτυγμένη γνώση του όλου θέματος.

Κατόπιν αυτού αντιλαμβανόμενοι ότι δεν είχαν περιθώρια να «πουλήσουν» τεχνογνωσία, έκαναν πρόταση για συνεργασία, ώστε να προσφέρουμε από κοινού την τεχνογνωσία μας σε άλλες χώρες!»

Το παραπάνω κείμενο απαντά στο ρητορικό ερώτημα που τέθηκε πιο πάνω, για το αν έχουν συνείδηση Κυβέρνηση και Διοίκηση σχετικά με το τι πρόκειται να γίνει όταν θα αποχωρήσουν και οι τελευταίοι τεχνικοί της Εταιρείας, που γνωρίζουν την λειτουργία του υδροδοτικού συστήματος της Αθήνας. Είναι φανερό ότι εσκεμμένα και ενσυνείδητα, αποσκοπούν να επιτύχουν την εκχώρησή του σε κάποια πολυεθνική νερού. Αυτό δηλαδή που δεν κατάφεραν το 2004, μεθοδεύουν συστηματικά όλα τα χρόνια που ακολούθησαν.

Για να έρθουν δηλαδή οι ξένοι «ειδικοί» και οι «σύμβουλοι» τους, να διδάξουν εξ αρχής, αυτά που η ΕΥΔΑΠ είχε κατακτήσει στη διάρκεια ενός αιώνα!

Λευτέρης Μαγιάκης
Φλεβάρης 2022.

Το παρόν άρθρο που μας έστειλε ο συντάκτης του, πρωτοδημοσιεύθηκε στον Δρόμο της Αριστεράς.