Ζώντας Επικίνδυνα. Ρωσο-Ουκρανικός Πόλεμος: Φθινόπωρο 2025

του Big Serge*
μετάφραση Φλώρα Παπαδέδε

Big Serge.substack.com, 27/10/2025

Ο Ρώσο-Ουκρανικός πόλεμος μοιάζει σχεδιασμένος έτσι ώστε να απογοητεύει τους ανθρώπους με συνεχή επανάληψη και αναλυτική παράλυση. Οι τίτλοι μοιάζουν να περιστρέφονται συνεχώς μέσα σε έναν χορογραφημένο βρόχο, μέχρι και τα τοπωνύμια. Η Κάγια Κάλλας[1] στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πρόσφατα, χωρίς ίχνος ειρωνείας, ότι το νέο πακέτο κυρώσεων της Ευρώπης – το 19ο – είναι το πιο σκληρό μέχρι σήμερα. Οι υποστηρικτές της Ουκρανίας επιμένουν ότι οι πύραυλοι Τόμαχοκ[2] είναι το οπλικό σύστημα που θα αλλάξει τελικά τα δεδομένα και θα γείρει αποφασιστικά τον πόλεμο υπέρ του Κιέβου – επαναλαμβάνοντας τους ίδιους μεγαλεπήβολους ισχυρισμούς που έκαναν για τα GLMRS[3], τα Leopard[4], τα Abrams[5], τα F-16, τους Storm Shadows[6], τους ATACMS[7] και σχεδόν κάθε άλλο κομμάτι στρατιωτικού υλικού στα αποθέματα του ΝΑΤΟ. Στο έδαφος, η Ρωσία επιτίθεται σε οικισμούς με ονόματα Ποκρόφκ και Ποκρόφσκε. Πρόσφατα κατέλαβε το Τορέτσκ και το Τόρσκε και τώρα επιτίθεται στο Τορέτσκε. Όσο περισσότερο αλλάζουν τα πράγματα, τόσο περισσότερο παραμένουν ίδια.

Τα πλαίσια ανάλυσης που εφαρμόστηκαν στον πόλεμο έχουν επίσης αλλάξει σχετικά ελάχιστα, θαμμένα και συσκοτισμένα από την νεφελώδη έννοια του πολέμου φθοράς. Από την ουκρανική πλευρά, υπάρχει συνεχής επιμονή ότι η Ρωσία υφίσταται υπερβολικές απώλειες και ζορίζεται κάτω από την πίεση των ουκρανικών βαθιών επιθέσεων[8], ενώ οι ουκρανικές αποτυχίες αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό στην αποτυχία των Ηνωμένων Πολιτειών να επεκτείνουν τη γενναιοδωρία τους και να δώσουν στην Ουκρανία όλα όσα χρειάζεται. Πολλές φιλορωσικές γραμμές σκέψης αντικατοπτρίζουν την ίδια λογική και υποθέτουν ότι οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔΟ) βρίσκονται στα πρόθυρα της διάλυσης, ενώ το Κρεμλίνο κατηγορείται ότι δεν κατάφερε να «βγάλει τα γάντια», ιδίως όσον αφορά το ουκρανικό ενεργειακό δίκτυο, τις γέφυρες του Δνείπερου και τα φράγματα.

Το αποτέλεσμα είναι ένα πολύ παράξενο είδος πολέμου. Πρόκειται για έναν εξαιρετικά υψηλής έντασης χερσαίο πόλεμο. Και οι δύο στρατοί παραμένουν στο πεδίο της μάχης, κρατώντας εκατοντάδες μίλια συνεχούς μετώπου μετά από χρόνια αιματηρών μαχών. Και οι δύο στρατοί (ανάλογα με το ποιον ρωτάτε) δέχονται ανυπολόγιστες απώλειες που οφείλουν να οδηγήσουν σύντομα σε κατάρρευση. Και παρ’ όλα αυτά, η Μόσχα, το Κίεβο και η Ουάσινγκτον είναι (και πάλι, ανάλογα με το ποιον ρωτάτε) όλοι ένοχοι γιατί δεν παίρνουν τον πόλεμο αρκετά σοβαρά. Όλα αυτά επαναλαμβάνονται σε εξωφρενικό βαθμό και είναι δικαιολογημένος όποιος σταματήσει εντελώς να δίνει σημασία. Ακόμη και το διπλωματικό τανγκό μεταξύ Τραμπ, Ζελένσκι και Πούτιν, αφού έδωσε μερικές διασκεδαστικές στιγμές, δεν κατάφερε να μετακινήσει πραγματικά τη βελόνα προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Λίγοι θα υποστήριζαν ότι η πορεία του πολέμου άλλαξε με προφανή δραματικό τρόπο το 2025 και είναι σημαντικό να αποφύγουμε την φθαρμένη και κλισέ γλώσσα περί «σημείων καμπής» ή «κατάρρευσης» ή οτιδήποτε τέτοιο ανόητο. Ωστόσο, το 2025 είδε αρκετές αλλαγές στον πόλεμο, οι οποίες, αν και δεν είναι καθόλου φαντασμαγορικές ή δραματικές, είναι παρόλα αυτά πολύ σημαντικές. Το 2025 ήταν η πρώτη χρονιά του πολέμου κατά την οποία η Ουκρανία δεν εξαπέλυσε χερσαίες επιθέσεις ή ενεργητικές επιχειρήσεις. Αυτό το γεγονός δε συνιστά μόνο υπόδειξη για το μέγεθος της φθοράς των χερσαίων δυνάμεων της Ουκρανίας, αλλά και μια απόδειξη του τρόπου με τον οποίο οι ρωσικές δυνάμεις μετέτρεψαν φέτος την «φθορά» από λέξη της μόδας σε μια μέθοδο συνεχούς πίεσης σε μια ποικιλία αξόνων.

Αντί να αναλάβουν πρωτοβουλίες επί του εδάφους και να αντιμετωπίσουν μια αργή αλλά αμείλικτη υποχώρηση των αμυντικών τους δυνάμεων στο Ντονμπάς, η θεωρία περί νίκης των Ουκρανών έχει μετατοπιστεί με έναν ανομολόγητο, αλλά δραματικό τρόπο. Μετά από χρόνια επιμονής ότι θα επιτευχθεί η μέγιστη εδαφική ακεραιότητα – ένα αποτέλεσμα που θα απαιτούσε την ολοκληρωτική και αποφασιστική ήττα των χερσαίων δυνάμεων της Ρωσίας – η Ουκρανία αναδιατυπώνει την πορεία της προς τη νίκη κυρίως ως μια διαδικασία επιβολής στρατηγικού κόστους στη Ρωσία, το οποίο θα αυξάνεται μέχρι το Κρεμλίνο να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός. Κατά συνέπεια, η συζήτηση για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας έχει μετατοπιστεί από μια συζήτηση για τεθωρακισμένα και πυροβολικό – εξοπλισμό χρήσιμο για την ανάκτηση χαμένων εδαφών – σε μια συζήτηση για όπλα βαθιάς επίθεσης όπως οι [πύραυλοι] Τόμαχοκ, οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για κτυπήματα ενάντια στα Ρωσικά διυλιστήρια πετρελαίου και τις ενεργειακές υποδομές. Με λίγα λόγια, αντί να κινηθούν για να εμποδίσουν τη Ρωσία να επιτύχει άμεσους επιχειρησιακούς στόχους στο Ντονμπάς, η Ουκρανία και οι χορηγοί της αναζητούν τώρα τρόπους για να κάνουν τη Ρωσία να πληρώσει ένα τέτοιο τίμημα, ώστε η νίκη επί του εδάφους να μην αξίζει πλέον τον κόπο. Δεν είναι σαφές εάν έχουν σκεφτεί ποιο τίμημα θα πληρώσει η Ουκρανία. Ίσως δεν νοιάζονται.

Σχετικά με τους Τόμαχοκ

Παρά τις προσπάθειες της Ουκρανίας να δώσει ώθηση στην εγχώρια παραγωγή, είναι αναπόφευκτο οι ουκρανικές δυνατότητες να καθοριστούν σε μεγάλο βαθμό από τη γενναιοδωρία των δυτικών χορηγών. Αυτή η πτυχή του πολέμου πήρε μια ξαφνική τροπή στις αρχές Οκτωβρίου, όταν άρχισαν να κυκλοφορούν νέες αναφορές ότι οι πύραυλοι Τόμαχοκ μπορεί να βρίσκονται στο τραπέζι για την Ουκρανία. Οι Τόμαχοκ ήταν πάντα στη λίστα επιθυμιών της Ουκρανίας (δεδομένου ότι η λίστα επιθυμιών της Ουκρανίας αποτελείται ουσιαστικά από όλο το στρατιωτικό εξοπλισμό στα συνδυασμένα αποθέματα του ΝΑΤΟ), αλλά αυτή ήταν η πρώτη αναφορά ότι μπορεί να εξετάζεται σοβαρά ως ενδεχόμενο.

Όπως συμβαίνει συχνά, η συζήτηση ξέφυγε από τα ρεαλιστικά θεμέλια, με ορισμένους να υπονοούν ότι οι Τόμαχοκ θα «αλλάξουν τα δεδομένα» για την Ουκρανία (πού το έχουμε ξανακούσει αυτό, άραγε;) και η φιλορωσική σφαίρα να τους απορρίπτει ως άσχετο αντιπερισπασμό. Υπάρχει μια τάση να εστιάζουμε στην ποιότητα των αμερικανικών οπλικών συστημάτων, παρουσιάζοντάς τα, είτε ως ασυναγώνιστα τεχνολογικά θαύματα, είτε ως υπερτιμημένα και πανάκριβα στολίδια, αλλά αυτό γενικά δεν είναι παραγωγικό και σε μεγάλο βαθμό είναι άσχετο με το θέμα που εξετάζουμε. Οι πύραυλοι Τόμαχοκ, σε γενικές γραμμές, είναι ακριβώς όπως διαφημίζονται και παρέχουν αποδεδειγμένη και αξιόπιστη ικανότητα κρούσης σε στρατηγικά βάθη άνω των 1.600 χιλιομέτρων. Σε ρόλο, εμβέλεια και ωφέλιμο φορτίο, είναι ουσιαστικά ένα ανάλογο των ρωσικών πυραύλων Καλίμπρ[9] (παρακαλώ τους λάτρεις των οπλικών συστημάτων να σημειώσουν τη φράση «ουσιαστικά ένα ανάλογο» αντί να μου πρήζουν τα συκώτια για τις διαφορές στα συστήματα καθοδήγησης και άλλες τεχνικές λεπτομέρειες). Ένα τέτοιο σύστημα θα είναι πάντα πολύτιμο και προφανώς θα βελτίωνε τις δυνατότητες της Ουκρανίας για κρούση σε μεγάλο βάθος.

Το «πρόβλημα» με τους Τόμαχοκ δεν σχετίζεται με κάποιο «πρόβλημα» των ίδιων των πυραύλων, αλλά με τη διαθεσιμότητά τους και την τεχνική ικανότητα της Ουκρανίας να τους εκτοξεύσει. Ο Τόμαχοκ είναι συμβατικά ένας πύραυλος που εκτοξεύεται από πλοίο (δεν υπάρχει καμία υπάρχουσα παραλλαγή που να εκτοξεύεται από αέρος) με μερικές πολύ πρόσφατες εναλλακτικές για εκτοξεύσεις από εδάφους. Η Ουκρανία, προφανώς, χρειάζεται συστήματα εκτόξευσης από εδάφους και το πρόβλημα είναι πως αυτά τα συστήματα είναι ουσιαστικά ολοκαίνουργια και διαθέσιμα σε πολύ περιορισμένες ποσότητες: το σημαντικότερο όλων, οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις βρίσκονται στη διαδικασία της προσπάθειας να αναπτύξουν αυτές τις δυνατότητες καθ’ όλη τη διάρκεια της παρούσας δεκαετίας. Επομένως, η παροχή στην Ουκρανία σημαντικού αριθμού Τόμαχοκ που μπορούν να εκτοξευθούν από το έδαφος θα απαιτούσε ουσιαστικά από τον Στρατό και τους Πεζοναύτες των ΗΠΑ να εγκαταλείψουν τα δικά τους σχέδια για την ανάπτυξη των δυνάμεών τους.

Υπάρχουν δύο βασικές εναλλακτικές για την εκτόξευση Τόμαχοκ από εδάφους. Μία από αυτές είναι ο εκτοξευτής MRC (Mid-Range Capability – Ικανότητας Μεσαίας Εμβέλειας) του Στρατού των ΗΠΑ, με την ονομασία Τυφώνας (Typhon). Πρόκειται για έναν τεράστιο ρυμουλκούμενο εκτοξευτή με τέσσερις σωλήνες εκτόξευσης, ο οποίος παραδόθηκε για πρώτη φορά το 2023. Έχει τεράστιο μέγεθος – τόσο μεγάλο προφανώς, που ο Αμερικανικός Στρατός απαιτεί ήδη μια μικρότερη εκδοχή – και έχει ως στόχο να δώσει στον Στρατό ένα στοιχείο οργανικών πυρών που να καλύπτει το κενό μεταξύ του πυραύλου ακρίβειας κρούσης μικρότερης εμβέλειας και των υπερηχητικών συστημάτων (που δεν διαθέτουν ακόμη οι ΗΠΑ). Το κρίσιμο γεγονός είναι το εξής: ο Στρατός σκοπεύει να παρατάξει συνολικά πέντε συστοιχίες Τυφώνα έως το 2028, εκ των οποίων μόνο δύο έχουν παραδοθεί μέχρι στιγμής. Κάθε συστοιχία αποτελείται με τη σειρά της από τέσσερις εκτοξευτές, γεγονός που υποδηλώνει ότι έχουν παραδοθεί οκτώ από τους προγραμματισμένους είκοσι εκτοξευτές. Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι και οι δύο συστοιχίες που βρίσκονται σε λειτουργία έχουν ήδη αναπτυχθεί, μία στις Φιλιππίνες και μία στην Ιαπωνία. Αυτά τα συστήματα χρησιμοποιούνται ενεργά σε ασκήσεις και δοκιμές, συμπεριλαμβανομένης μιας άσκησης αυτό το καλοκαίρι στην Αυστραλία.

Η κατάσταση με το σύστημα εκτόξευσης του Σώματος Πεζοναυτών είναι αρκετά παρόμοια, αν και οι ίδιες οι πλατφόρμες εκτόξευσης δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικές. Σε αντίθεση με τον βραδυκίνητο ρυμουλκούμενο Τυφώνα, οι Πεζοναύτες διαθέτουν ένα σημαντικά πιο ευέλικτο και συμπαγές σύστημα LMSL[10], με το πλεονέκτημα ενός μόνο σωλήνα εκτόξευσης σε σύγκριση με τους τέσσερις του Τυφώνα. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι τόσο οι τεχνικές διαφορές, όσο το γεγονός ότι οι Πεζοναύτες – όπως και ο Στρατός Ξηράς – έλαβαν τις πρώτες παραδόσεις του συστήματος μόλις το 2023 και επί του παρόντος βρίσκονται στη διαδικασία ανάπτυξης της δύναμης. Στην περίπτωση των Πεζοναυτών, ο στόχος είναι να έχουν κατασκευάσει ένα τάγμα Τόμαχοκ έως το 2030. Στην πραγματικότητα, η σύμβαση παραγωγής τέθηκε σε ισχύ μόλις το 2025.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Σημαίνουν ότι, παρόλο που ο ίδιος ο Τόμαχοκ είναι ένας εξαιρετικός πύραυλος, τα συστήματα για την επίγεια εκτόξευσή του είναι τόσο καινούργια και διαθέσιμα σε τόσο περιορισμένες ποσότητες που ο εξοπλισμός της Ουκρανίας με Τόμαχοκ θα απαιτούσε είτε από τον Αμερικανικό Στρατό, είτε από τους Πεζοναύτες να αλλάξουν ουσιαστικά τη δομή των δυνάμεών τους στο εγγύς μέλλον (πρακτικά έως το 2030). Συνιστά ουσιαστικά το αντίθετο από μεγάλο μέρος του εξοπλισμού που έχει δοθεί στην Ουκρανία μέχρι στιγμής: μακριά από το να αποτελούν αποθέματα παλαιότερων συστημάτων που μπορούν να χαρακτηριστούν ως πλεονάζοντα ή να τεθούν προς αντικατάσταση, τα συστήματα επίγειας εκτόξευσης Τόμαχοκ είναι μια ολοκαίνουργια δυνατότητα που βρίσκεται στη μέση της ανάπτυξης και της κατασκευής της για πρώτη φορά.

Αυτό, φυσικά, αποτελεί μια πολυεπίπεδη επιπλοκή επιπλέον της ποσότητας των Τόμαχοκ καθεαυτής. Το ζήτημα της διαθεσιμότητας των Τόμαχοκ τονίζεται υπερβολικά ή υποτιμάται, ανάλογα με το πλαίσιο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν περίπου 4.000 Τόμαχοκ στα αποθέματά τους (αν και τα μισά από αυτά βρίσκονται αυτή τη στιγμή μέσα σε αμερικανικά πλοία), επομένως δεν είναι απολύτως σωστό να λέμε (όπως λένε κάποιοι) ότι η Αμερική ξεμένει από αυτά τα κρίσιμα όπλα. Το ζήτημα είναι πως οι ρυθμοί παραγωγής είναι σχετικά αναιμικοί (γενικά μεταξύ 55 και 90 ετησίως) και δεν επαρκούν για την αναπλήρωση της κατανάλωσής τους ακόμη και μετά από σχετικά σύντομες εκστρατείες επιθέσεων, όπως οι επαναλαμβανόμενες επιθέσεις στην Υεμένη. Σε γενικές γραμμές, λοιπόν, το ζήτημα δεν είναι τόσο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες κινδυνεύουν άμεσα να ξεμείνουν από Τόμαχοκ, αλλά ότι τα χρονοδιαγράμματα προμηθειών είναι τόσο αργά που ακόμη και σχετικά μικρές καταναλώσεις μπορούν να ξοδέψουν παραδόσεις πολλών ετών.

Μπορεί λοιπόν να είναι χρήσιμο να εξεταστούν οι Τόμαχοκ σε σύγκριση με τους πυραύλους ATACMS που έχουν ήδη παρασχεθεί στην Ουκρανία. Σε αντίθεση με τους Τόμαχοκ, οι ATACMS είναι ένα σύστημα που έχει ήδη επιλεγεί για αντικατάσταση, με τον πύραυλο Precision Strike (Κτύπημα Ακριβείας) να βρίσκεται στα αρχικά στάδια της ανάπτυξής του. Οι ATACMS ήταν επίσης συμβατοί με συστήματα εκτόξευσης που διέθετε ήδη η Ουκρανία. Σε σύγκριση με τους Τόμαχοκ, λοιπόν, οι ATACMS είναι πολύ πιο στρατηγικά αναλώσιμοι, παράγονται σε μεγαλύτερους αριθμούς και είναι πιο εύκολοι στην ανάπτυξή τους. Παρά όλα αυτά τα πλεονεκτήματα, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν στην Ουκρανία μόνο 40 ATACMS. Ακόμα κι αν ο Στρατός μπορούσε να πιεστεί να παραδώσει έναν ή δύο από τους ολοκαίνουργιους εκτοξευτές Τυφώνας, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι περισσότεροι από μερικές δεκάδες Τόμαχοκ θα μπορούσαν να διατεθούν για την Ουκρανία: ένα συμβολικό απόθεμα, πολύ μικρό για να διεξαχθεί μια συνεχής εκστρατεία επιθέσεων στην ενδοχώρα της Ρωσίας.

Ειρήνη, με τη Χορηγία της Raytheon[11]

Δεδομένου ότι οι Τόμαχοκ για την Ουκρανία θα μετρηθούν σε δεκάδες, αντί για εκατοντάδες, αξίζει να αναρωτηθούμε αν αυτό θα μπορούσε πραγματικά να αλλάξει κάτι για τις ΕΔΟ στο μέτωπο. Η απάντηση είναι σαφώς όχι μακροπρόθεσμα, αλλά θα ήταν άσοφο να απορρίψουμε την πιθανότητα ότι ακόμη και μια περιορισμένη δόση Τόμαχοκ (ας πούμε 40 έως 50 πύραυλοι) θα μπορούσε να βοηθήσει στην άμβλυνση της πίεσης προς τις ουκρανικές δυνάμεις στο μέτωπο, υπό την προϋπόθεση ότι θα χρησιμοποιούνταν κατάλληλα. Μια βραχυπρόθεσμη ενίσχυση των ουκρανικών δυνατοτήτων κρούσης, εάν αναπτυχθεί εναντίον των ρωσικών μετόπισθεν, θα μπορούσε να επιβάλει περαιτέρω διασπορά και διαμοιρασμό των ρωσικών αντιπυραυλικών στοιχείων και να σταματήσει προσωρινά την αναδυόμενη πολυαξονική επίθεση της Ρωσίας. Αυτό θα μπορούσε να αναβάλει την απώλεια βασικών θέσεων μέχρι τις αρχές του 2026. Προϋποθέτει, ωστόσο, ότι οι Ουκρανοί θα ήταν ικανοποιημένοι με τη χρήση Τόμαχοκ εναντίον επιχειρησιακών στόχων. Στην πραγματικότητα, η Ουκρανία ποτέ δεν φαίνεται να μπορεί να αντισταθεί στην ρίψη πυραύλων σε στόχους που έχουν μικρή σχέση με το μέτωπο, όπως η γέφυρα του Κερτς. Πράγματι, η αποτυχία της συνέργειας των επιθέσεων σε βάθος με τις επιχειρήσεις στο έδαφος είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο οι ATACM πέτυχαν τόσο λίγα.

Από την άλλη πλευρά αυτής της εξίσωσης, αποτελεί κοινό παράπονο από τη ρωσική οπτική γωνία ότι η Μόσχα έχει κάνει πολύ λίγα για να «αποτρέψει» τις Ηνωμένες Πολιτείες από το να ενδυναμώσουν την εκστρατεία επιθέσεων της Ουκρανίας – τόσο παρέχοντας άμεσα πυρομαχικά, όσο και προμηθεύοντας συστήματα σχεδιασμού, ISR[12] και καθοδήγησης. Αυτό, ωστόσο, μάλλον δεν πιάνει την ουσία. Η Ρωσία δεν έχει κάνει τίποτα αξιοσημείωτο για να αποτρέψει τις Ηνωμένες Πολιτείες, επειδή τόσο η Μόσχα, όσο και η Ουάσινγκτον κατανοούν πλήρως ότι ουσιαστικά δεν υπάρχει όρεξη (και από τις δύο πλευρές) για άμεση αντιπαράθεση. Με την (λογική) απουσία προθυμίας να αντεπιτεθεί σε στόχους του ΝΑΤΟ, δεν υπάρχει τίποτα που η Ρωσία μπορεί να κάνει για αποτροπή, πέρα ​​από τη διατήρηση των δικών της δυνατοτήτων αντιποίνων. Το ζήτημα δεν είναι ότι η Ρωσία δεν πέτυχε ενεργή αποτροπή, αλλά ότι δεν υπάρχει τίποτα που θα μπορούσε να κάνει ακόμα κι αν το ήθελε.

Το βασικό μοτίβο εδώ είναι καλά εδραιωμένο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κάνει ό,τι μπορούν για να υποστηρίξουν τις ουκρανικές δυνατότητες επιθέσεων, αλλά τις έχουν κρατήσει σε ένα επίπεδο όπου η ζημιά που προκαλούν είναι πολύ κάτω από τα αποφασιστικά επίπεδα. Για όσο ισχύει αυτό, η Ρωσία δείχνει ξεκάθαρα ότι απλώς θα δεχτεί τις γροθιές και θα αντιδράσει εναντίον της Ουκρανίας. Ως εκ τούτου, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες βοηθούν την Ουκρανία να στοχεύσει ρωσικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, η Ουκρανία είναι αυτή που δέχεται τα αντίποινα και η Ουκρανία είναι αυτή στην οποία έχει εκμηδενιστεί η παραγωγή φυσικού αερίου καθώς πλησιάζει ο χειμώνας. Κατά μία έννοια, καμία πλευρά δεν προσπαθεί πραγματικά να αποτρέψει την άλλη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αυξήσει το κόστος αυτού του πολέμου για τη Ρωσία, αλλά όχι τόσο ώστε να δημιουργήσουν πραγματική πίεση στη Μόσχα να τερματίσει τη σύγκρουση. Σε απάντηση, η Ρωσία τιμωρεί την Ουκρανία, κάτι για το οποίο πραγματικά οι Ηνωμένες Πολιτείες δε νοιάζονται. Το αποτέλεσμα είναι ένα είδος γεωστρατηγικού Πορτραίτου του Ντόριαν Γκρέυ, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες προκαλούν έμμεσα καθαρτήρια ζημιά στη Ρωσία, αλλά η Ουκρανία σωρεύει όλη την ψυχική ζημιά[13].

Στην περίπτωση των Τόμαχοκ, ο υπολογισμός του κινδύνου-ανταμοιβής απλώς δεν υφίσταται. Οι Τόμαχοκ είναι ένα στρατηγικά ανεκτίμητο περιουσιακό στοιχείο που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν την πολυτέλεια να μοιράζουν σαν καραμέλα. Ακόμα κι αν μπορούσαν να παρασχεθούν τα συστήματα εκτόξευσης (πολύ αμφίβολο), οι πύραυλοι δεν θα μπορούσαν να διατεθούν σε επαρκείς ποσότητες για να κάνουν τη διαφορά. Η εμβέλεια των πυραύλων, ωστόσο, αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα λανθασμένου υπολογισμού ή ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης. Η Ουκρανία να εκτοξεύει αμερικανικούς πυραύλους σε ενεργειακές υποδομές στο Μπέλγκοροντ ή το Ροστόφ είναι ένα πράγμα. Η εκτόξευσή τους προς το Κρεμλίνο είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.

Υπάρχει, ωστόσο, μια άλλη πτυχή αυτού του θέματος που φαίνεται να μην τραβάει ιδιαίτερη προσοχή. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος από την αποστολή των Τόμαχοκ δεν είναι ότι οι Ουκρανοί θα ανατινάξουν το Κρεμλίνο και θα ξεκινήσουν τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να χρησιμοποιηθούν οι Τόμαχοκ και η Ρωσία απλώς να συνεχίσει να προελαύνει αφού «καταπιεί» τις επιθέσεις. Οι Τόμαχοκ είναι αναμφισβήτητα ένα από τα τελευταία – αν όχι το τελευταίο – σκαλί στην κλίμακα κλιμάκωσης για τις ΗΠΑ. Έχουμε διανύσει γρήγορα την αλυσίδα των συστημάτων που μπορούν να δοθούν στις ΕΔΟ και λίγα έχουν απομείνει εκτός από μερικά συστήματα κρούσης όπως οι Τόμαχοκ ή οι JASSM[14]. Η Ουκρανία έχει γενικά λάβει όλα όσα έχει ζητήσει. Στην περίπτωση των Τόμαχοκ, ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες διατρέχουν τον πιο σοβαρό κίνδυνο από όλους: τι θα γίνει αν οι Ρώσοι απλώς καταρρίψουν μερικούς από τους πυραύλους και «καταπιούν» τις υπόλοιπες επιθέσεις; Δεν έχει σημασία αν οι Τόμαχοκ θα προκαλέσουν ζημιά σε ρωσικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας ή σε διυλιστήρια πετρελαίου. Εάν οι Τόμαχοκ παρασχεθούν και καταναλωθούν χωρίς να διαταραχθούν σοβαρά τα ρωσικά νεύρα, θα έχει παιχτεί το τελευταίο χαρτί κλιμάκωσης. Εάν η Ρωσία αντιληφθεί ότι η Αμερική έχει φτάσει στα όρια της ικανότητάς της να αυξήσει το κόστος του πολέμου για τη Ρωσία, θα υποσκαφθεί ολόκληρη η υπόθεση των διαπραγματεύσεων. Πιο απλά, οι Τόμαχοκ είναι πιο πολύτιμοι ως στοιχείο απειλής.

Διαβάζοντας ανάμεσα στις γραμμές των πρόσφατων δημόσιων δηλώσεων του Προέδρου Τραμπ, φαίνεται πιθανό ότι έχει σταθμίσει ορθολογικά αυτές τις σκέψεις. Χρησιμοποίησε την απειλή των Τόμαχοκ δημόσια για να προσπαθήσει να αναγκάσει τη Ρωσία να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις και έχει λάβει για τον κόπο του τη δέσμευση για μια ακόμη συνάντηση με τον Πούτιν (περισσότερα για αυτό αργότερα). Προς το παρόν, έχει απορρίψει το σχέδιο Τόμαχοκ, σχολιάζοντας ότι «τους χρειαζόμαστε» και εφάρμοσε το συνηθισμένο γλωσσικό του ύφος στο ευρέως αποδεκτό ζήτημα των αποθεμάτων που έχω περιγράψει εδώ. Οι Τόμαχοκ είναι απλώς πιο πολύτιμοι για τις Ηνωμένες Πολιτείες ως εργαλείο για την απειλή κλιμάκωσης, παρά ως πραγματικά ενεργό πλεονέκτημα στα χέρια της Ουκρανίας και εφόσον ο Τραμπ κρατά το όπλο παρά πόδα, μπορεί να θέσει ξανά το ζήτημα αργότερα.

Τελικά, ίσως, αυτή η συζήτηση δεν αφορά καθόλου τους Τόμαχοκ. Αυτοί οι πύραυλοι, μάλλον, συνιστούν απλώς ένα σύμβολο που καταδεικνύει δύο σημαντικά συνδεδεμένα σημεία. Πρώτον, πως οι αμερικανικοί πόροι δεν είναι άπειροι και καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες σκάβουν όλο και πιο βαθιά για να βοηθήσουν την Ουκρανία, αρχίζουν να αρπάζουν στρατηγικά κρίσιμα οπλικά συστήματα που ο αμερικανικός στρατός απλά δεν μπορεί να διαθέσει. Δεύτερον, πρέπει να θυμόμαστε ότι η πολιτική της Αμερικής στην Ουκρανία είναι ένα παιχνίδι ογκομέτρησης, με την Ουάσιγκτον να διερευνά τα όρια της διάθεσης της Ρωσίας να «καταπιεί τα χτυπήματα» χωρίς να επιτρέψει στη βία των αντιποίνων να χυθεί έξω από την Ουκρανία.

Η Μεγάλη Μπανάνα[15]: Το Επιχειρησιακό Σχέδιο της Ρωσίας

Σε αυτό το σημείο, γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να πούμε κάτι ουσιαστικό για την πραγματική επιχειρησιακή πρόοδο στο έδαφος. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για αυτό. Πρώτα και κύρια, ο πόλεμος έχει πλέον διαρκέσει τόσο πολύ και κινείται σταθερά με τόσο προφανή ρυθμό χελώνας που οι περισσότεροι άνθρωποι απλά δεν ενδιαφέρονται σε αυτό το σημείο αν η Ρωσία κρατάει τη Γιάμπολ ή όχι, ή αν έχουν προχωρήσει πέρα ​​από τη σιδηροδρομική γραμμή στο Ποκρόφσκ. Υπάρχει έντονη κόπωση (ίσως βαρεμάρα είναι η καλύτερη λέξη) με την κατάσταση μιας ατελείωτης ακολουθίας φαινομενικά μικρών οικισμών, βιομηχανικών συγκροτημάτων και δασικών φυτειών και ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι άνθρωποι ουσιαστικά δεν παρακολουθούν πια. Όχι τελευταίος ανάμεσά τους, πρέπει σίγουρα να είναι ο Πρόεδρος Τραμπ, ο οποίος προφανώς πέταξε στην άκρη τον χάρτη του Ζελένσκι για την πρώτη γραμμή και παραπονέθηκε ότι κουράστηκε να του δείχνουν τους ίδιους χάρτες ξανά και ξανά.

Από την άλλη πλευρά, έχουμε τους πραγματικά εμμονικούς που συνεχίζουν να παρακολουθούν πιστά και τακτικά την πρώτη γραμμή και λαμβάνουν οικειοθελώς καθημερινές ενημερώσεις. Καταλήγουμε σε ένα διχασμένο σύστημα όπου κάποιοι άνθρωποι εξακολουθούν να παρακολουθούν σε μεγάλο βαθμό τις μικροκινήσεις στο πεδίο της μάχης, αλλά οι περισσότεροι απλώς δεν ενδιαφέρονται και δύσκολα μπορούμε να τους κατηγορήσουμε για αυτό. Νομίζω πως θα ήταν ωφελιμότερο, λοιπόν, να αναλύσουμε το ευρύτερο ρωσικό επιχειρησιακό σχέδιο, τι έχει πετύχει και τι στοχεύει να πετύχει τον επόμενο χρόνο. Αυτό είναι πιθανά πιο ενδιαφέρον και λιγότερο επαναλαμβανόμενο από το να εστιάζουμε στις ακριβείς θέσεις εντός του Ποκρόφσκ ή του Κουπιάνσκ.

Υπάρχουν δύο πολύ σημαντικά σημεία που πιστεύω ότι αξίζει να επισημανθούν πριν εξετάσουμε συγκεκριμένες λεπτομέρειες.

Πρώτα και κύρια, μεγάλο μέρος της ανάλυσης του πεδίου της μάχης που εμφανίζεται (ιδιαίτερα από δυτικούς αναλυτές) περιέχει σταθερές δηλώσεις σχετικά με το τι συνιστά τις «πρωτεύουσες» και «δευτερεύουσες» προσπάθειες της Ρωσίας, αλλά αυτές είναι ουσιαστικά παρείσακτες και συχνά λανθασμένες. Για παράδειγμα, αποτελεί μια αρκετά επικρατούσα αντίληψη ότι το «πρωτεύον» σημείο προσπάθειας της Ρωσίας αυτή τη στιγμή είναι η κατάληψη του Ποκρόφσκ, αλλά αυτό δεν φαίνεται να υποστηρίζεται στην πραγματικότητα από τις ρωσικές ενέργειες. Δεν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο πλεονέκτημα που μπορεί να αποκτήσει η Ρωσία πιέζοντας για την κατάληψη του Ποκρόφσκ το συντομότερο δυνατό – η πόλη βρίσκεται ήδη σε μερική περικύκλωση και ασφυκτικό έλεγχο. Βεβαίως, το Ποκρόφσκ ήταν ένας σημαντικός κόμβος εφοδιασμού για τις ουκρανικές δυνάμεις, αλλά δεν μπορεί πλέον να εξυπηρετήσει αυτόν τον ρόλο και εκμηδενίστηκε ως κόμβος διέλευσης πριν από μήνες, όταν κατέστη πόλη πρώτης γραμμής. Η άλλη όψη αυτού του νομίσματος είναι πως άλλοι ρωσικοί άξονες προέλασης, ιδιαίτερα στο νότιο Ντονιέτσκ και στην καμπή του ποταμού Ντονιέτς, απορρίπτονται ως «δευτερεύουσες» προσπάθειες. Αυτό συνιστά μεγάλο λάθος και θα προσπαθήσω να δείξω ότι πρόκειται για κρίσιμες προόδους όπου η Ρωσία διαμορφώνει το πεδίο της μάχης προς όφελός της για επόμενες επιχειρήσεις.

Δεύτερον, θα πρέπει να γίνει κατανοητό και να εκτιμηθεί δεόντως ότι η Ουκρανία έχει χάσει ουσιαστικά κάθε πρωτοβουλία στο πεδίο της μάχης. Το 2024, οι ΕΔΟ κατάφεραν να συγκεντρώσουν μια μηχανοκίνητη εφεδρεία και να ξεκινήσουν την επιχείρησή τους στο Κουρσκ. Αυτή η επιχείρηση τελικά απέτυχε και είχε ως αποτέλεσμα σοβαρές ουκρανικές απώλειες, αλλά αυτό δεν σχετίζεται με το γεγονός ότι η Ουκρανία ήταν ακόμα σε θέση να συγκεντρώνει δυνάμεις και να διεξάγει επιθετικές επιχειρήσεις με δική της πρωτοβουλία. Το 2025, ωστόσο, η Ουκρανία βρισκόταν σε μόνιμη κατάσταση άμυνας. Αυτή ήταν η πρώτη χρονιά του πολέμου κατά την οποία η Ουκρανία δεν ξεκίνησε καμία ενεργητική επιχείρηση ή αντεπίθεση και οι ουκρανικές ελπίδες έχουν στραφεί στην στρατηγική εκστρατεία χτυπημάτων εναντίον των ρωσικών πετρελαϊκών εγκαταστάσεων.

Σε μια ευρύτερη έννοια, η επίδραση της φθοράς μπορεί να παρατηρηθεί χρόνο με το χρόνο με τη συρρίκνωση του εύρους των ενεργητικών επιχειρήσεων της Ουκρανίας. Το 2022, η Ουκρανία μπόρεσε να εξαπολύσει δύο, σε μεγάλο βαθμό ξεχωριστές, επιθέσεις που απέδωσαν μέτριες επιτυχίες: μια επίθεση έξω από το Χάρκοβο που μετακίνησε το μέτωπο πίσω από τον ποταμό Οσκόλ (αν και απέτυχε να συντρίψει τον βραχίονα του Λουγκάνσκ), ενώ, μια σειρά από μάχες έξω από τη Χερσώνα απέτυχαν να διασπάσουν τις ρωσικές γραμμές, αλλά έπαιξαν ρόλο στο να πείσουν τους Ρώσους να εγκαταλείψουν το προγεφύρωμά τους πέρα από τον Δνείπερο. Το θέμα φυσικά δεν είναι να νεκροτομήσουμε για άλλη μια φορά αυτές τις επιθέσεις, αλλά να επισημάνουμε ότι ήταν δύο, ότι είχαν σημασία σε κλίμακα και οδήγησαν σε σημαντικά εδαφικά κέρδη για την Ουκρανία. Το 2023, αντίθετα, η Ουκρανία εξαπέλυσε μία επίθεση και στο επίπεδο ενός μετώπου επιχειρήσεων στο νότο, η οποία απέτυχε. Το 2024, είχαμε την επιχείρηση στο Κουρσκ: μικρότερη, όχι τόσο πλούσια εξοπλισμένη σε σχέση με την επίθεση της Ζαπορόζιε του 2023 και στόχευε σε ένα περιφερειακό μέτωπο. Φέτος, δεν υπήρξαν καθόλου ενεργητικές ουκρανικές επιχειρήσεις. Παρατηρείται εδώ η εξέλιξη ενός πολύ σαφούς μοτίβου, με την επιθετική ισχύ της Ουκρανίας να συρρικνώνεται προοδευτικά πριν εξαφανιστεί εντελώς το 2025, που ήταν μια χρονιά ουσιαστικά αδιάλειπτης ρωσικής πρωτοβουλίας.

Το γεγονός ότι η Ουκρανία βρίσκεται μόνιμα σε οπισθοχώρηση είναι ένα σημαντικό ρωσικό επίτευγμα και οφείλεται σε ορισμένους συγκλίνοντες παράγοντες. Προφανώς, η φθορά των ουκρανικών δυνάμεων είναι ένας σημαντικός παράγοντας. Έχουμε εξετάσει λεπτομερώς την παραπαίουσα ουκρανική επιστράτευση, τον κανιβαλισμό των δυνάμεών της και τη γενική έλλειψη εφεδρειών σε αρκετές περιπτώσεις και δεν υπάρχει λόγος να το επαναλάβουμε εδώ. Αρκεί να πούμε ότι η ικανότητα της Ουκρανίας να διαχειρίζεται τις δυνάμεις της για επιθετικές επιχειρήσεις φαίνεται να έχει υποβαθμιστεί σοβαρά. Η Ρωσία έχει επιδεινώνει αυτό το πρόβλημα πιέζοντας σταθερά σε μια ποικιλία διαφορετικών αξόνων. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν όχι λιγότεροι από επτά ρωσικοί άξονες επίθεσης, που πιέζουν μια σειρά από πόλεις κατά μήκος της γραμμής. Αυτό δημιουργεί μια σειρά από αμυντικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, διατηρεί τον ρυθμό εξάντλησης των ουκρανικών δυνάμεων και τις καθηλώνει στην πρώτη γραμμή. Τέλος, ένα σημείο που θα αναλυθεί σύντομα, οι ρωσικές προελάσεις έχουν αρχίσει να διαλύουν την υλικοτεχνική διασύνδεση της Ουκρανίας, γεγονός που ασκεί πίεση στον εφοδιασμό και εμποδίζει τη συγκέντρωση και τη συσσώρευση δυνάμεων.

Τώρα, για την ανάπτυξη του μετώπου και την εκτίμηση για το ρωσικό επιθετικό σχέδιο. Το κύριο σημείο που θέλω να τονίσω είναι ουσιαστικά το εξής: αντί να εστιάζουμε στο Ποκρόφσκ, οι προελάσεις της Ρωσίας στο Νότιο Ντονιέτσκ και στην εσωτερική καμπή του ποταμού Ντονιέτς θα πρέπει να θεωρούνται ως ζωτικές επιχειρήσεις που έχουν διαταράξει σοβαρά τη συνοχή τόσο του ουκρανικού μετώπου, όσο και της εφοδιαστικής του αλυσίδας. Αυτό έχει το τριπλό αποτέλεσμα: να εμποδίζει τους Ουκρανούς να εξαπολύσουν δικές τους επιθέσεις, να επιταχύνει τη φθορά των ουκρανικών δυνάμεων και να διαμορφώνει κατάλληλα το μέτωπο για την επερχόμενη επιχείρηση κατάληψης του συγκροτήματος Σλαβιάνσκ-Κραματόρσκ.

Αρχικά, ας εξετάσουμε την πρόοδο που έχει σημειώσει η Ρωσία στο νότιο Ντονιέτσκ, τόσο χονδρικά σε εδαφικό επίπεδο, όσο και στις επιπτώσεις που έχει επιφέρει στην ουκρανική υλικοτεχνική διασύνδεση. Για να το δείξω αυτό, έχω αντλήσει χάρτες -και πάλι- από το DeepState (Βαθύ Κράτος: μια ουκρανική εταιρεία χαρτογράφησης) του Αυγούστου του 2023 (όταν η Ουκρανία επιχειρούσε την αντεπίθεσή της από το Ορέχοβ) και της 20ής Οκτωβρίου, της εβδομάδας που γράφονται αυτές οι γραμμές. Έχω σημειώσει τόσο το μήκος του νότιου μετώπου (προφανώς μια γραμμική προσέγγιση, καθώς το πραγματικό μέτωπο έχει πολλές στροφές και εξογκώματα), όσο και έχω επισημάνει τους βασικούς αυτοκινητόδρομους που χρησιμοποιεί η Ουκρανία για να λειτουργήσει τη ραχοκοκαλιά της υλικοτεχνικής της υποστήριξης.

Τώρα, κάτι που αξίζει να σημειωθεί είναι πως οι Ρώσοι βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε θέση να επεκτείνουν αυτό το μέτωπο ακόμη περισσότερο. Οι ουκρανικές αμυντικές γραμμές είναι κυρίως προσανατολισμένες στον άξονα βορρά-νότου. Μόλις οι ρωσικές δυνάμεις εκκαθάρισαν το Κουράχοβο, εισήλθαν στα ευάλωτα σημεία αυτών των αμυντικών γραμμών – δηλαδή, προχωρούν πλευρικά κατά μήκος των προετοιμασμένων αμυντικών γραμμών, αντί να προσπαθούν να τις διαπεράσουν κατά μέτωπο. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τον οποίο η πρόοδός τους ήταν σχετικά σταθερή και αδιάλειπτη. Τώρα πλησιάζοντας την «προεξοχή» στις γραμμές, εκεί όπου στρέφονται προς τα νότια και έχοντας διασχίσει τον ποταμό Γιαντσούρ, οι Ρώσοι εισέρχονται σε έναν σημαντικό χώρο που δεν διαθέτει ουσιαστικά προετοιμασμένες άμυνες. Σον χάρτη του Military Summary[16] (οι ουκρανικές οχυρώσεις χαρτογραφούνται με κίτρινες κουκκίδες), το κενό στην άμυνα είναι αρκετά προφανές καθώς οι Ρώσοι προχωρούν προς την προεξοχή της γραμμής.

Εκτός από την προφανή εξέλιξη που αξίζει να σημειωθεί εδώ – πως οι ρωσικές δυνάμεις έχουν, μέχρι στιγμής, καλύψει περίπου το μισό μήκος του νότιου μετώπου και είναι τοποθετημένες έτσι ώστε να καλύψουν άλλα 15 με 25 χιλιόμετρα – θέλουμε να επισημάνουμε δύο πράγματα που είναι εμβληματικά για την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά περιέργως δεν λαμβάνουν ιδιαίτερη προσοχή. Πρώτον, η συμπίεση του μετώπου στερεί από τους Ουκρανούς τον χώρο ελιγμών που τους επέτρεψε να οργανώσουν και να συγκεντρώσουν δυνάμεις για την αντεπίθεσή τους το 2023. Πριν από δύο χρόνια, υπήρχε μια ευρεία, πλευρική ζώνη ασφαλείας γύρω από την ουκρανική περιοχή συγκέντρωσης στο Ορέχοβ και οι ουκρανικές δυνάμεις είχαν πρόσβαση σε πολλαπλούς αυτοκινητόδρομους όπου μπορούσαν να διακινήσουν τις δυνάμεις τους σε φάλαγγες πορείας και να λειτουργήσουν την εφοδιαστική τους αλυσίδα.

Σήμερα, αυτή η ζώνη ασφαλείας έχει εξαφανιστεί, όπως και η εύκολη πρόσβαση σε αρκετούς από τους βασικούς αυτοκινητόδρομους. Η ρωσική προέλαση, η οποία ξεκίνησε πέρυσι με την έφοδο στο Ούγκλενταρ και το Κουράχοβο και η οποία εκτείνεται πλέον σε περίπου 80 χιλιόμετρα μετώπου, ουσιαστικά έχει εκμηδενίσει την ικανότητα της Ουκρανίας για επίθεση στο νότο, επειδή δεν διαθέτει ούτε τον χώρο, ούτε τους δρόμους για να συγκεντρώσει εδώ δυνάμεις με ασφάλεια. Έχει επίσης διαλύσει τις διασυνδέσεις της ουκρανικής εφοδιαστικής αλυσίδας: αντί για αρκετούς αυτοκινητόδρομους για τη μεταφορά στρατευμάτων και υλικού στα ανατολικά, η Ουκρανία πρέπει τώρα να υποστηρίζει πολλά αποσυνδεδεμένα μέτωπα εφοδιασμού από μεμονωμένους αυτοκινητόδρομους. Πιο συγκεκριμένα, δεν υπάρχει πλέον ένα ενιαίο «μέτωπο» στο Ντονιέτσκ, αλλά μάλλον μια σειρά από μέτωπα εφοδιασμού: ένα στο νότο, γύρω από το Ορέχοβ, ένα άλλο στο Ποκρόφσκ και το μεγαλύτερο στην Μπανάνα του Σλαβιάνσκ. Αυτά δεν έχουν πλευρική διασύνδεση μεταξύ τους για τους Ουκρανούς λόγω των σφηνών που οι Ρώσοι έχουν επιβάλει στο μέτωπο, ιδιαίτερα στο νότο, αναγκάζοντάς τους να διοχετεύουν εφόδια και ενισχύσεις από μεμονωμένους διαδρόμους.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, βρίσκεται βορειότερα, στους άξονες του Ποκρόφσκ και του Ντονιέτς και στον τρόπο με τον οποίο συνεργούν μεταξύ τους. Όσοι επικεντρώνονται, αδιαφορώντας για οτιδήποτε άλλο, στο πότε και πώς η Ρωσία θα καταλάβει το Ποκρόφσκ δεν βλέπουν τη συνολική εικόνα και μάλιστα δεν προσπαθούν καν να την κατανοήσουν.

Ο απώτερος ρωσικός επιχειρησιακός στόχος (τουλάχιστον σε αυτή τη φάση του πολέμου) είναι η ζώνη των πόλεων που εκτείνεται σε ένα τόξο από το Σλαβιάνσκ έως την Κοσταντίνοφκα, το οποίο αποκαλώ χαϊδευτικά «η Μπανάνα του Σλαβιάνσκ» λόγω του καμπύλου σχήματός του. Μια πρόχειρη ματιά στον χάρτη μας δείχνει γιατί αυτές οι επιχειρήσεις που απορρίπτονται ως δευτερεύουσες προσπάθειες αποτελούν στην πραγματικότητα κρίσιμους άξονες της ρωσικής προσπάθειας που προετοιμάζουν κατάλληλα το πεδίο της μάχης για την επίθεση στην Μπανάνα.

Υπάρχουν δύο πολύ σημαντικά δεδομένα σχετικά με την Μπανάνα, από την οπτική γωνία της επιχειρησιακής γεωγραφίας. Το πρώτο είναι πως, αν και η συνολική μάζα του οικιστικού συγκροτήματος είναι πολύ μεγαλύτερη από οποιαδήποτε από τις αστικές περιοχές για τις οποίες έχουν διεξαχθεί μάχες μέχρι σήμερα, είναι σχετικά δύσκολο να υπερασπιστεί κανείς τη Μπανάνα επειδή βρίσκεται στον πυθμένα μιας κοιλάδας ποταμού: ο ποταμός Καζέννι Τορέτς διασχίζει όλες τις πόλεις της Μπανάνας πριν εκβάλει στον Ντονιέτς. Οι ρωσικές δυνάμεις που πλησιάζουν την πόλη από τα νοτιοδυτικά, τα ανατολικά και τα βόρεια θα προελαύνουν κατά μήκος των υψωμάτων που δεσπόζουν πάνω από τις πόλεις.

Το δεύτερο σημαντικό δεδομένο για τη Μπανάνα είναι πως, παρά το μέγεθός της, υποστηρίζεται από μόνο δύο αυτοκινητόδρομους που προσεγγίζουν από τα νοτιοδυτικά και τα βορειοδυτικά αντίστοιχα, διεισδύοντας στον ποταμό σαν σφήνες. Λαμβάνοντας ως παράδειγμα τον βόρειο αυτοκινητόδρομο/Κύρια Πηγή Εφοδιασμού (τον αυτοκινητόδρομο E40), βλέπουμε ότι οι επιχειρήσεις της Ρωσίας εντός της καμπής του Ντονιέτς δε συνιστούν δευτερεύουσες προσπάθειες: αποτελούν ζωτικής σημασίας επιχειρήσεις διαμόρφωσης του μετώπου που συνδέονται με την ακεραιότητα της Μπανάνας. Ο αυτοκινητόδρομος E40 ακολουθεί πολύ στενά την καμπή του Ντονιέτς (γενικά παραμένει σε απόσταση 8 χιλιομέτρων από τον ποταμό). Εάν οι Ρώσοι συνεχίσουν την προέλασή τους βόρεια του Ντονιέτς και φτάσουν στον ποταμό, στο Μπογκορόντιτσνιε ή στο Σβιατογκόρσκ, όχι μόνο θα θέσουν τον E40 υπό συνεχή επίθεση με drones, αλλά θα αναστατώσουν και την αμυντική γραμμή πίσω από την Μπανάνα, για να μην αναφέρουμε την τεράστια πίεση στην προεξέχουσα του Σεβέρσκ.

Στο μέτωπο του Ποκρόφσκ, η πρόοδος της Ρωσίας παρερμηνεύεται επίσης. Μετά την προέλασή τους στο τέλος του καλοκαιριού, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν εδραιώσει την παρουσία τους στο βόρειο Ποκρόφσκ (παρά τις εβδομάδες ουκρανικών αντεπιθέσεων) και προχωρούν σταθερά προς το Ράισκε και τη Σεργκέγιεφκα. Δεν πρόκειται καθόλου για το Ποκρόφσκ – η προσέγγιση του Ράισκε θα έφερνε τις ρωσικές δυνάμεις κατευθείαν πίσω από την Κονσταντίνοφκα και τις [ουκρανικές] γραμμές ανεφοδιασμού της κάτω πλευράς της Μπανάνας.

Δεν υπονοώ καθόλου ότι οι ρωσικές δυνάμεις βρίσκονται στα πρόθυρα κάποιας μεγάλης επιθετικής έξαρσης που θα τις φέρει αμέσως στην καρδιά της Μπανάνας. Ωστόσο, υπάρχει μια αρκετά καλά εδραιωμένη ρωσική επιχειρησιακή μεθοδολογία σε αυτόν τον πόλεμο, η οποία περιλαμβάνει την μεθοδική τους διείσδυση στις υλικοτεχνικές γραμμές ανεφοδιασμού και τα ευάλωτα σημεία της Ουκρανίας, τεμαχίζοντας το μέτωπο και στραγγαλίζοντας τα οχυρά τους, αναγκάζοντάς τους να τροφοδοτούν τα οχυρά της πρώτης γραμμής από μια μόνο μεριά και από χωματόδρομους. Αυτό έκαναν οι Ρώσοι στο Μπαχμούτ και στην Αβντέεφκα, αυτό κάνουν τώρα στο Ποκρόφσκ και διαμορφώνουν έτσι το μέτωπο ώστε να το επιχειρήσουν σε μεγάλη κλίμακα και στην Μπανάνα.

Η γενική ιδέα που προσπαθούμε να τονίσουμε εδώ είναι πως η απόρριψη των ρωσικών προελάσεων -στο Δάσος της Σερεμπριάνκα, η αναδυθείσα προεξέχουσα βόρεια του Ποκρόφσκ και η προέλασή τους στην καμπύλη του Ντονιέτς – ως «δευτερεύουσες προσπάθειες» είναι λανθασμένη. Η σμίκρυνση στην κατάλληλη κλίμακα δείχνει ότι πρόκειται για ομόκεντρες επιχειρήσεις, που προετοιμάζουν το μέτωπο για μια επίθεση στη Μπανάνα το 2026 – κινούμενοι προς τον δρόμο Ε40 από τα βόρεια, λυγίζοντας την αμυντική ασπίδα γύρω από το Σεβέρσκ και προχωρώντας στο μαλακό υπογάστριο της Μπανάνας μέσω του Ράισκε.

Ίσως περπατήσαμε μακριά για να πιούμε μια γουλιά νερό, αλλά υπάρχουν μερικά βασικά σημεία που παραβλέπονται εντελώς όταν η θεώρηση του μετώπου επικεντρώνεται στις μάχες μέσα στο Ποκρόφσκ και το Κουπιάνσκ:

1. Η προέλαση της Ρωσίας από το Κουράχοβο κατά μήκος του νότιου μετώπου δεν αποτελεί δευτερεύοντα άξονα. Έχουν καταλάβει το μισό του νότιου μετώπου, περιορίζοντας τις ουκρανικές δυνάμεις σε έναν συμπαγή χώρο που εκμηδενίζει την ικανότητά τους να επιτίθενται στο νότο.
2. Η ευρεία ρωσική πίεση σε μισή ντουζίνα άξονες διατήρησε σταθερό το ρυθμό εξουδετέρωσης των ουκρανικών δυνάμεων και εμπόδισε τη συγκέντρωση δυνάμεων για ενεργητικές επιχειρήσεις. Το 2025 ήταν η πρώτη χρονιά του πολέμου κατά την οποία η Ουκρανία δεν πήρε καμία πρωτοβουλία για επιθετική επιχείρηση.
3. Οι προελάσεις στην καμπύλη του Ντονιέτς και στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ Ποκρόφσκ και Κοσταντίνοφκα δεν συνιστούν βοηθητικές ή δευτερεύουσες επιχειρήσεις: αποτελούν κρίσιμες επιχειρήσεις προετοιμασίας που κινούνται ομόκεντρα προς την Μπανάνα.

Για να είμαι ειλικρινής, η γενικά αισιόδοξη διάθεση της ουκρανικής σφαίρας πληροφόρησης, η οποία διήρκεσε για μεγάλο μέρος του καλοκαιριού, μου χτύπησε εξαιρετικά περίεργα. Η πρώτη γραμμή φέτος δεν έχει αποφέρει κανένα πραγματικά καλό νέο για την Ουκρανία, σε κανένα σημείο. Πέρα από το ευρύτερο στρατηγικό γεγονός, πως η Ουκρανία έχει χάσει την πρωτοβουλία και δεν φαίνεται ικανή να την ανακτήσει, η Ρωσία βρίσκεται στη διαδικασία κατάληψης δύο σημαντικών αστικών κέντρων (ρωσικά στρατεύματα βρίσκονται στο κέντρο της πόλης του Ποκρόφσκ και του Κουπιάνσκ), έχει ξεκινήσει την επίθεση σε τουλάχιστον δύο ακόμη πόλεις (Λιμάν και Κοσταντίνοφκα), έχει καταλάβει το μισό του Νότιου Μετώπου και έχει εκκαθαρίσει το μεγαλύτερο μέρος της εσωτερικής καμπής των ποταμών Ντονιέτς-Οσκόλ. Η Μπανάνα είναι έτοιμη για το 2026.

Η Ουκρανική Θεωρία για το Κόστος της Νίκης

Ένα πράγμα που έχει γίνει φανερό τον τελευταίο χρόνο είναι πως το Κίεβο έχει εγκαταλείψει τις προηγούμενες αντιλήψεις του για απόλυτη νίκη στο πεδίο της μάχης και έχει υιοθετήσει ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο που βασίζεται στην επιβολή απαράδεκτου κόστους στη Ρωσία, έτσι ώστε η Μόσχα να συμφωνήσει να παγώσει τη σύγκρουση.

Αυτή είναι μια λεπτή και άρρητη αλλά εξαιρετικά σημαντική διάκριση. Είναι εύκολο να την παραβλέψει κανείς, επειδή τόσο η ουκρανική ηγεσία, όσο και οι δυτικοί χορηγοί της Ουκρανίας συνεχίζουν να μιλούν για ουκρανική «νίκη» και την πιθανότητα η Ουκρανία να «νικήσει» στον πόλεμο. Αυτό που είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε είναι πως η «νίκη» για την οποία μιλούν τώρα είναι σαφώς διαφορετική από τη νίκη του 2022 και του 2023. Στα πρώτα χρόνια του πολέμου, ήταν δυνατόν να γίνεται λόγος τουλάχιστον για την πρωτοβουλία της Ουκρανίας να προελάσει επί του εδάφους και να ανακαταλάβει εδάφη. Υπήρξαν συγκεκριμένα παραδείγματα ουκρανικών επιθέσεων το 2022 και η μάχη στη Ζαπορόζιε – αν και ανεπιτυχής – έδειξε ότι η Ουκρανία μπορούσε τουλάχιστον να επιχειρήσει μια καθώς πρέπει μηχανοκίνητη επίθεση.

Επομένως, κατά τα πρώτα χρόνια του πολέμου, όταν οι ηγέτες στο Κίεβο και στις Βρυξέλλες και στο Λονδίνο και στην Ουάσιγκτον μιλούσαν για ουκρανική νίκη, ουσιαστικά εννοούσαν την ήττα των ρωσικών χερσαίων δυνάμεων και την ανακατάληψη μεγάλου μέρους (ή ολόκληρου) του Ντονμπάς. Η Επιχείρηση στο Κουρσκ του 2024 άρχισε να δείχνει τη διαφορά: Η Ουκρανία είχε ακόμα κάποιους πόρους για να διεξάγει ενεργητικές επιχειρήσεις, αλλά αυτές οι επιχειρήσεις δεν στόχευαν πλέον στο πυκνό ανατολικό μέτωπο, αλλά αντ’ αυτού σε σχετικά ήπια δευτερεύοντα μέτωπα με στόχο την απόσπαση δυνάμεων από τους Ρώσους.

Σήμερα, με τον ουκρανικό στρατό να βρίσκεται σε μια μόνιμη κατάσταση άμυνας και να υποχωρεί σιγά σιγά, δεν έχει πλέον νόημα να μιλάμε για ουκρανική νίκη με την κυριολεκτική έννοια, δηλαδή νίκη στο πεδίο της μάχης – ανεξάρτητα από το πόσο επίμονα ή γενναία συνεχίζει να μάχεται ο απλός Ουκρανός στρατιώτης σε ουσιαστικά ανυπόφορες συνθήκες. Αντίθετα, η ουκρανική «νίκη» μεταμορφώθηκε ώστε να σημαίνει ουσιαστικά πως η Ρωσία απορροφά τόσο υπέρογκα κόστη που θα συμφωνήσει σε κάποιο είδος παγώματος της σύγκρουσης χωρίς προϋποθέσεις.

Το κόστος που θα επιβληθεί στη Ρωσία υπονοείται έμμεσα πως θα προέλθει από ένα μείγμα θυμάτων στο πεδίο της μάχης και ζημιών σε στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία που προκαλούνται από τις ουκρανικές αεροπορικές επιδρομές. Και όσον αφορά στο τελευταίο, η Ουκρανία φαίνεται να εναποθέτει τις ελπίδες της σε μια στρατηγική εκστρατεία κτυπημάτων κατά του ρωσικού πετρελαίου. Οι προσπάθειες της Ουκρανίας να καταστρέψει την παραγωγή και τη διύλιση πετρελαίου της Ρωσίας συνδυάζονται με ολοένα και πιο επιθετικές κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά των ρωσικών εξαγωγών ορυκτών καυσίμων – αν και αξίζει να σημειωθεί ότι η περιορισμένη αντίδραση των τιμών σε αυτές τις κυρώσεις δείχνει πως οι αγορές αναμένουν ότι το ρωσικό πετρέλαιο θα συνεχίσει να ρέει.

Η υπόμνηση του Τραμπ ότι οι Τόμαχοκ μπορεί να βρίσκονται στο τραπέζι για την Ουκρανία, πρέπει να θεωρηθεί ως συστατικό στοιχείο αυτής της νέας στρατηγικής και θεωρίας για τη νίκη. Και τελικά, αυτό είναι πολύ σημαντικό να κατανοηθεί. Η παροχή Τόμαχοκ δεν διατυμπανίζεται επειδή κάποιος (στο Κίεβο ή την Ουάσιγκτον) πιστεύει ότι 50 πύραυλοι κρουζ θα επιτρέψουν στην Ουκρανία να νικήσει τον ρωσικό στρατό και να ανακαταλάβει το Ντονμπάς. Οι Τόμαχοκ αναφέρθηκαν επειδή η ουκρανική συμμαχία απειλεί να παραλύσει τη ρωσική βιομηχανία ορυκτών καυσίμων (μέσω ενός μείγματος κυρώσεων και ενεργητικών επιθέσεων σε εγκαταστάσεις παραγωγής), εκτός εάν ο Πούτιν συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός.

Γι’ αυτό είναι λάθος να εκπλήσσεται κανείς που ο Τραμπ ακύρωσε ξαφνικά τη συνάντησή του με τον Πούτιν και αντ’ αυτού ανακοίνωσε περισσότερες κυρώσεις. Δεν υπάρχει τίποτα το ξαφνικό ή το αφύσικο σε αυτό. Οι απειλές για το ρωσικό πετρέλαιο αποτελούν πλέον, χωρίς υπερβολή, τον κύριο μοχλό που διαθέτει το ουκρανικό μπλοκ εναντίον της Ρωσίας. Σίγουρα δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το Κρεμλίνο, το οποίο επαναλαμβάνει τους ίδιους θεμελιώδεις πολεμικούς στόχους από την πρώτη μέρα, δεν ενθουσιάστηκε με την πρόταση να πάει στη Βουδαπέστη για να παγώσει τη σύγκρουση. Και ούτε θα πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι ο Τραμπ προτίμησε αντ’ αυτού να τραβήξει πιο δυνατά τον μοχλό του πετρελαίου. Οι δύο δυνάμεις παίζουν εντελώς διαφορετικά παιχνίδια: Η Ρωσία προχωρά αργά στις διαπραγματεύσεις, ενώ προελαύνει στο έδαφος και οι Ηνωμένες Πολιτείες παίζουν ένα παιχνίδι πρόκλησης πόνου που έχει σχεδιαστεί για να αυξήσει το κόστος για τη Ρωσία.

Έχουμε ουσιαστικά φτάσει σε αδιέξοδο όσον αφορά στις διαπραγματεύσεις. Για τη Μόσχα, οι διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ουσιαστικά ένας τρόπος να παραπλανεί την Ουάσινγκτον. Η Μόσχα αισθάνεται ότι κερδίζει στο έδαφος, επομένως ένα διπλωματικό αδιέξοδο εξυπηρετεί τα ρωσικά συμφέροντα. Όταν η δυτική ηγεσία παραπονιέται πως η Ρωσία δε μοιάζει να ενδιαφέρεται για να τερματίσει τον πόλεμο, έχει δίκιο, αλλά χάνει την ουσία. Η Ρωσία δεν ενδιαφέρεται να τερματίσει τον πόλεμο αυτή τη στιγμή, επειδή κάτι τέτοιο δεν θα εξυπηρετούσε τα ρωσικά συμφέροντα. Η Μπανάνα βρίσκεται στο στόχαστρο και μια εκεχειρία τώρα θα συνιστούσε έναν κραυγαλέο συμβιβασμό όταν είναι ορατή η νίκη στον πόλεμο.

Το αίσθημα επείγοντος που νιώθει η Ουάσινγκτον για να τερματίσει τον πόλεμο – κυρίως τραβώντας με μανία τον μοχλό του πετρελαίου μέχρι το Κρεμλίνο να παραδοθεί – πηγάζει από το γεγονός ότι αυτό αποτελεί πλέον το μόνο είδος νίκης στο οποίο μπορεί να ελπίζει η Ουκρανία. Ο χερσαίος πόλεμος θεωρείται ως μια ολοκληρωτική ήττα και το μόνο που απομένει είναι να εκτοξεύονται πύραυλοι και μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε ρωσικά διυλιστήρια, να επιβάλλονται κυρώσεις σε ρωσικές εταιρείες και τράπεζες και να παρενοχλούνται τα πετρελαιοφόρα της μέχρι το κόστος να καταστεί αφόρητο. Όσο περισσότερο μπορούν οι ουκρανικές χερσαίες δυνάμεις να κρατήσουν τη γραμμή, τόσο το καλύτερο, αλλά αυτό είναι απλώς θέμα περιορισμού της αρνητικής εικόνας. Το γεγονός ότι η Ρωσία μπορεί να αντιδράσει δυσανάλογα εναντίον της Ουκρανίας δεν λαμβάνεται υπόψη σε αυτούς τους υπολογισμούς.

Ωστόσο, το βασικό σημείο εδώ είναι πως η έννοια περί ουκρανικής νίκης έχει πλήρως μεταμορφωθεί. Δεν υπάρχει πλέον καμία πραγματική συζήτηση για το πώς μπορεί η Ουκρανία να κερδίσει στο έδαφος. Για το ουκρανικό μπλοκ, ο πόλεμος δεν αποτελεί πλέον μια μάχη ενάντια στον ρωσικό στρατό, αλλά έναν πιο αφηρημένο αγώνα ενάντια στην αντοχή της Ρωσίας να υποστεί στρατηγικό κόστος. Αντί να αποτρέψει τη ρωσική κατάληψη του Ντονμπάς, η Δύση δοκιμάζει πόσο είναι διατεθειμένος να πληρώσει ο Πούτιν γι’ αυτό. Αν η ιστορία συνιστά κάποιον οδηγό, ένα παιχνίδι που προϋποθέτει την υπερνίκηση της στρατηγικής αντοχής και της διάθεσης της Ρωσίας να πολεμήσει είναι πράγματι ένα πολύ κακό παιχνίδι.

Υποσημειώσεις της Μεταφράστριας

[1] Η Εσθονή Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας.

[2] Ο πύραυλος επίθεσης BGM-109 Tomahawk (TLAM) είναι ένας αμερικανικός υποηχητικός πύραυλος κρουζ μεγάλης εμβέλειας, παντός καιρού, με κινητήρα τζετ και δυνατότητα να φέρει πυρηνική κεφαλή, που χρησιμοποιείται από το Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών σε επιχειρήσεις επίγειας επίθεσης από πλοία και υποβρύχια. Οι τεχνολογικές του δυνατότητες αναπτύχθηκαν μεταξύ 1983 και 1993 και κατασκευάζεται από τη Raytheon.

[3] Τo GMLRS, ή Σύστημα Πολλαπλής Εκτόξευσης Πυραύλων με Ενσωματωμένη καθοδήγηση, είναι πύραυλοι ακριβείας, παντός καιρού επιφανείας-επιφανείας που χρησιμοποιούνται με τις πλατφόρμες εκτόξευσης HIMARS. Έχουν εμβέλεια 70 χλμ. και μπορούν να εκτοξευθούν έως και δώδεκα ταυτόχρονα.

[4] Το άρμα μάχης «Leopard» είναι ένα κύριο άρμα μάχης που αναπτύχθηκε από τη Δυτική Γερμανία. Τα πιο γνωστά μοντέλα είναι το Leopard 1, το οποίο τέθηκε σε υπηρεσία το 1965, και το Leopard 2, το οποίο τέθηκε σε υπηρεσία το 1979.

[5] Τα M1 Abrams είναι μια οικογένεια αμερικανικών αρμάτων μάχης που αναπτύχθηκαν για σύγχρονο πόλεμο τεθωρακισμένων. Τέθηκαν σε υπηρεσία το 1980 και αναβαθμίζονται συνεχώς (τα ίδια, δεν παράγονται νέα από το 1995) με παραλλαγές όπως τα M1A1 και M1A2.

[6] Ο Storm Shadow είναι ένας γαλλο-βρετανικός πύραυλος κρουζ χαμηλής παρατηρησιμότητας, μεγάλης εμβέλειας (250 χλμ.), που εκτοξεύεται από αέρος και αναπτύσσεται από το 1994. Το βρετανικό όνομα του όπλου είναι «Storm Shadow». Στη Γαλλία ονομάζεται SCALP.

[7] Οι ATACMS (Σύστημα Τακτικών Πυραύλων Στρατού) είναι βαλλιστικοί πύραυλοι εδάφους-εδάφους μεγάλου βεληνεκούς (έως και 300 χλμ.). Κατασκευάζεται από την Lockheed Martin, εκτοξεύεται από τους εκτοξευτές HIMARS ή M270 MLRS και έχει σχεδιαστεί για πλήγματα ακριβείας.

[8] Εννοεί τις επιθέσεις με drones και πυραύλους σε εγκαταστάσεις στο Ρωσικό έδαφος.

[9] Οι Kalibr (Калибр: Διαμέτρημα) αποτελούν μια οικογένεια ρωσικών πυραύλων κρουζ που τέθηκαν σε υπηρεσία για πρώτη φορά το 1994. Διαθέτουν εμβέλεια που κυμαίνεται από 500 έως 4.500 χλμ. Υπάρχουν εκδόσεις του πυραύλου για εκτόξευση από πλοίο και από υποβρύχιο, εκτόξευση από αέρος, καθώς και παραλλαγές για χρήση κατά πλοίων και επίθεσης από ξηρά. Ορισμένες εκδόσεις διαθέτουν ένα δεύτερο στάδιο πρόωσης που ξεκινά ένα υπερηχητικό σπριντ στην τελική προσέγγιση του στόχου, μειώνοντας τον χρόνο που έχουν τα συστήματα αεράμυνας για να αντιδράσουν, ενώ οι υποηχητικές εκδόσεις έχουν μεγαλύτερο βεληνεκές από τις υπερηχητικές παραλλαγές. Ο πύραυλος μπορεί να φέρει συμβατική ή πυρηνική κεφαλή.

[10] LMSL σημαίνει Συστοιχία Πυραύλων Μεγάλης Εμβέλειας (LMSL – Long-Range Missile Battery). Αποτελεί νέο σύστημα για το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ για να εκτοξεύει πυραύλους κρουζ Tomahawk από επίγειο εκτοξευτή. Συνιστά μέρος της προσπάθειας του Σώματος Πεζοναυτών να παρέχει ισχύ κρούσης σε εμβέλεια που υπερβαίνει τα 1.600 χλμ. Μπορεί να τοποθετηθεί σε ελαφρύ στρατιωτικό όχημα (τύπου Humvee) ή ένα φορτηγό.

[11] Η Raytheon είναι ένας αμερικανικός επιχειρηματικός όμιλος κι ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές αμυντικού εξοπλισμού των ΗΠΑ. Εξειδικεύεται στην κατασκευή όπλων και στρατιωτικών και εμπορικών ηλεκτρονικών συστημάτων. Ιδρύθηκε το 1922. Από τον Δεκέμβριο του 2014, σύμφωνα με τις κατατεθειμένες αναφορές, οι δέκα κορυφαίοι θεσμικοί μέτοχοι της Raytheon είναι οι Wellington Management Company, Vanguard Group, State Street Corporation, Barrow, Hanley, Mewhinney & Strauss, BlackRock Institutional Trust Company, BlackRock Advisors, Bank of America, Bank of New York, Deutsche Bank και Macquarie Group (που έχει αγοράσει και το ελληνικό σύστημα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας – ΔΕΔΔΗΕ).

[12] Intelligence, Surveillance, Reconnaissance (ISR): Οπλικό Σύστημα για Πληροφορίες, Επιτήρηση και Αναγνώριση.

[13] Αναφέρεται στο μυθιστόρημα «Το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ» του Όσκαρ Ουάιλντ, που εκδόθηκε στις 20 Ιουνίου 1890. Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο Ντόριαν Γκρέυ (Dorian Gray), ένας όμορφος νεαρός του οποίου το πορτραίτο ζωγραφίζει ο Μπάζιλ Χόλγουορντ. Ο Ντόριαν Γκρέυ πουλά την ψυχή του με αντάλλαγμα να μην γεράσει εκείνος, αλλά μόνο το πορτραίτο του. Καθώς ο νεαρός βυθίζεται όλο και περισσότερο σε μία έκλυτη ζωή ακολασίας, εγκλημάτων και καταστροφής άλλων ανθρώπων, το πορτραίτο εξυπηρετεί ως μία διαρκής υπενθύμιση του αντίκτυπου που έχει κάθε πράξη στην ψυχή, το οποίο γίνεται συνεχώς όλο και πιο παραμορφωμένο, γερασμένο, μαραζωμένο και άθλιο.

[14] Ο Κοινός Πύραυλος Αέρος-Εδάφους AGM-158 (AGM-158 JASSM) αποτελεί έναν πύραυλο κρουζ χαμηλής ανίχνευσης, εκτοξευόμενο από αέρος, που αναπτύχθηκε από την Lockheed Martin για τις Ένοπλες Δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών. Παράγεται σε τρία μοντέλα εμβέλειας από 370 έως 1.000 χλμ. και η ετήσια παραγωγή τους δεν υπερβαίνει συνολικά τους 500 πυραύλους.

[15] Λογοπαίγνιο με το σχήμα που εμφανίζει γεωγραφικά το μεγάλο συγκρότημα των πόλεων Σλαβιάνσκ – Κραματόρσκ – Κονσταντίνοφκα στο Ντονιέτσκ (μοιάζει με το σχήμα της μπανάνας στον χάρτη) και την έκφραση big banana που στην αμερικανική αργκό σημαίνει κάποιον πολύ έξυπνο.

[16] Το Military Summary (Στρατιωτική Σύνοψη) είναι κανάλι στο YouTube και σε άλλες πλατφόρμες που παρουσιάζει καθημερινά αναλυτικές ανταποκρίσεις και χαρτογραφήσεις των εξελίξεων στα μέτωπα της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης. Είναι το μόνο χαρτογραφικό πρόγραμμα που εμφανίζει αναλυτικά όλα τα οχυρά σημεία της ουκρανικής άμυνας.

* Ο BIG SERGE είναι μελετητής στρατιωτικής ιστορίας. Στο κανάλι του στο Substack δημοσιεύει 3-4 μεγάλα άρθρα το χρόνο σχετικά με τις πολεμικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία.

Πηγή: bigserge.substack.com