“Θα σε MAGA[1]ρω, μωρό μου”. Δεν είναι περίεργο που ο Τραμπ χρειάστηκε να επινοήσει μια σαγηνευτική, αλλά ακόμα γεμάτη κινδύνους, θεαματική ψυχολογική επιχείρηση, για να αλλάξει επιτακτικά την αφήγηση.

του Pepe Escobar*
μετάφραση Φλώρα Παπαδέδε

Strategic – Culture**
14 Ιανουαρίου 2025

Αποτελεί τη μεγαλύτερη παράσταση στην υφήλιο – εξαπολύει στους θεατές δυο ντίβες σε έξαψη, τη Νέα Αρχή και το Αμερικανικό Πεπρωμένο[2]. Είμαστε οι δυνατότεροι. Θα σας ταρακουνήσουμε – με κάθε έννοια. Θα σας συντρίψουμε. Θα πάρουμε ό,τι θέλουμε γιατί μπορούμε.

Και αν θελήσετε να απομακρυνθείτε από το δολάριο ΗΠΑ, θα σας καταστρέψουμε. Προσοχή, BRICS, ερχόμαστε για σας.

Ο Τραμπ 2.0 – ένας συνδυασμός επαγγελματικής πάλης και μεικτών πολεμικών τεχνών που διεξάγονται σε ένα γιγάντιο πλανητικό κλουβί – θα βρίσκεται στις οθόνες σας από την επόμενη Δευτέρα.

Ο Τραμπ 2.0 στοχεύει να βρίσκεται στην πρώτη θέση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, να ελέγχει το παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου, τον εφοδιασμό με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και τις στρατηγικές πλατφόρμες των μέσων ενημέρωσης. Η περίοδος Τραμπ 2.0 ετοιμάζεται να αποτελέσει μια εκτεταμένη άσκηση στην ικανότητα να βλαφθεί ο Άλλος. Οποιοσδήποτε άλλος. Εχθρικές εξαγορές – και το αίμα στην πίστα. Έτσι «διαπραγματευόμαστε» εμείς.

Σύμφωνα με τον Τραμπ 2.0, η παγκόσμια τεχνολογική υποδομή πρέπει να λειτουργεί με λογισμικό των ΗΠΑ, όχι μόνο στο μέτωπο του κέρδους αλλά και στο μέτωπο της κατασκοπείας. Τα τσιπ δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης (AI) πρέπει να είναι μόνο αμερικανικά. Τα κέντρα δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης (AI) πρέπει να ελέγχονται μόνο από την Αμερική.

«Ελεύθερο εμπόριο» και «παγκοσμιοποίηση»; Αυτά είναι για τους ηττημένους. Καλώς ήρθατε στον νεο-αυτοκρατορικό, τεχνο-φεουδαρχικό μερκαντιλισμό – που τροφοδοτείται από την τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ.

Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Τραμπ, Μάικ Βαλτζ, κατονόμασε μερικούς από τους στόχους: Γροιλανδία, Καναδάς, διάφορα καρτέλ, Αρκτική, ο Κόλπος της «Αμερικής»[3], πετρέλαιο και φυσικό αέριο, σπάνιες γαίες. Όλα στο όνομα της ενίσχυσης της «εθνικής ασφάλειας».

Μια βασική παράμετρος: απόλυτος έλεγχος του «Δυτικού ημισφαιρίου». Δόγμα Μονρό[4] 2.0 – στην πραγματικότητα το Δόγμα Ντονρό[5]. Η Αμερική Πρώτα, Τελευταία και Πάντα.

Γιατί η σκακιέρα πρέπει να αναδιαρθρωθεί

Λοιπόν, ας διερευνήσουμε λίγο τις ενοχλητικές υλικές ανάγκες. Η Αυτοκρατορία του Χάους αντιμετωπίζει ένα τεράστιο χρέος, οφειλόμενο στους συνήθεις ύποπτους τοκογλύφους, το οποίο μπορεί να εξοφληθεί – εν μέρει – μόνο από επιλεγμένα πλεονάσματα εξαγωγών. Αυτό θα απαιτούσε εκ νέου εκβιομηχάνιση –μια μακρά, δαπανηρή υπόθεση– και εξασφάλιση ομαλών αλυσίδων στρατιωτικού εφοδιασμού.

Πού θα βρεθούν οι πόροι για αυτό το Σισύφειο έργο; Η Ουάσιγκτον απλά δεν μπορεί να βασιστεί στις κινεζικές εξαγωγές και τις σπάνιες γαίες. Η σκακιέρα πρέπει να αναδιαρθρωθεί – με το εμπόριο και την τεχνολογία να ενοποιούνται υπό τον μονομερή, μονοπωλιακό έλεγχο των ΗΠΑ.

Το Σχέδιο Α, μέχρι στιγμής, ήταν η ταυτόχρονη αντιμετώπιση της Ρωσίας και της Κίνας: οι δύο κορυφαίες BRICS και βασικοί φορείς της ολοκλήρωσης της Ευρασίας. Η στρατηγική της Κίνας, από την αρχή της χιλιετίας, ήταν η ανταλλαγή πόρων με υποδομές, η ανάπτυξη των παγκόσμιων αγορών του Νότου καθώς η ίδια η Κίνα συνεχίζει να αναπτύσσεται.

Η στρατηγική της Ρωσίας ήταν να βοηθήσει τα έθνη να ανακτήσουν την κυριαρχία τους, βοηθώντας πραγματικά τα έθνη να βοηθήσουν τον εαυτό τους στο μέτωπο της βιώσιμης ανάπτυξης.

Το σχέδιο Α ενάντια στις συντονισμένες γεωοικονομικές και γεωστρατηγικές στρατηγικές της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Ρωσίας-Κίνας απέτυχε παταγωδώς. Αυτό που επιχειρήθηκε από τη φρικτή, αποχωρούσα κυβέρνηση των ΗΠΑ προκάλεσε τεράστια και αλλεπάλληλα αντίστροφα αποτελέσματα.

Ήρθε λοιπόν η ώρα για το Σχέδιο Β: Λεηλασία των Συμμάχων. Είναι ήδη, ούτως ή άλλως, κυριαρχούμενα τσιουάουα. Η – εκμεταλλευτική – παράσταση πρέπει να συνεχιστεί. Και υπάρχουν πολλά τσιουάουα διαθέσιμα προς εκμετάλλευση.

Ο Καναδάς έχει άφθονο γλυκό νερό συν πετρέλαιο και ορυκτό πλούτο. Στην πραγματικότητα, η καναδική επιχειρηματική τάξη πάντα ονειρευόταν τη βαθιά ενοποίηση με την Αυτοκρατορία του Χάους.

Ο Τραμπ 2.0 και η ομάδα του φρόντισαν να μην αναφέρουν ονόματα. Όταν πρόκειται για την Αρκτική ως ένα κρίσιμο, εξελισσόμενο πεδίο μάχης, μπορεί να γίνεται μια αόριστη νύξη για το Βορειοδυτικό Πέρασμα. Αλλά ποτέ μια αναφορά σε αυτό που πραγματικά έχει σημασία: ο βόρειος θαλάσσιος δρόμος – η ρωσική ονομασία, οι Κινέζοι τον αποκαλούν Αρκτικό Δρόμο του Μεταξιού. Αυτός είναι ένας από τους βασικούς διαδρόμους συνδεσιμότητας του μέλλοντος.

Η διαδρομή της Βόρειας Θάλασσας περιλαμβάνει τουλάχιστον το 15% του ανεξερεύνητου παγκόσμιου πετρελαίου και το 30% του ανεξερεύνητου φυσικού αερίου. Η Γροιλανδία βρίσκεται στη μέση αυτής της Νέας Μεγάλης Σκακιέρας – ικανή να προμηθεύει ουράνιο για χρόνια, πετρέλαιο όσο και η Αλάσκα (που αγοράστηκε από τη Ρωσία το 1867), συν σπάνιες γαίες – για να μην αναφέρουμε ότι παρέχει χρήσιμα εδάφη για αντιπυραυλική άμυνα και επίθεση.

Η Ουάσιγκτον προσπαθεί να αρπάξει τη Γροιλανδία από τη Δανία από το 1946. Υπάρχει μια συμφωνία με την Κοπεγχάγη που εγγυάται τον στρατιωτικό έλεγχο – κυρίως ναυτικό. Τώρα η Γροιλανδία μεταμορφώνεται ως το ιδανικό σημείο εισόδου των ΗΠΑ στο Μεγάλο Παιχνίδι της Αρκτικής εναντίον της Ρωσίας.

Στο φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης τον περασμένο Ιούνιο, είχα το προνόμιο να παρακολουθήσω μια εξαιρετική συζήτηση για τη διαδρομή της Βόρειας Θάλασσας: αυτή αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του αναπτυξιακού έργου της Ρωσίας για τον 21ο αιώνα, που επικεντρώνεται στην εμπορική ναυσιπλοΐα – «Χρειαζόμαστε περισσότερα παγοθραυστικά!» – και αναμένεται να ξεπεράσει το Σουέζ και το Γιβραλτάρ στο εγγύς μέλλον.

Οι λίγο περισσότεροι από 50.000 κάτοικοι της Γροιλανδίας –οι οποίοι ήδη απολαμβάνουν αυτονομία, ιδίως έναντι της ΕΕ– θα αποδέχονταν με χαρά μια πλήρη έξοδο της Δανίας. Η Κοπεγχάγη στην πραγματικότητα τους έχει εγκαταλείψει από το 1951. Οι Γροιλανδοί θα θελήσουν να επωφεληθούν από τις τεράστιες επενδύσεις των ΗΠΑ.

Ο υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, μπήκε κατευθείαν στο θέμα: «Το πρώτο βήμα είναι να ακούσουμε τους Γροιλανδούς» – συγκρίνοντάς τους με το πώς άκουσε η Ρωσία τους κατοίκους της Κριμαίας, του Ντονμπάς και της Νοβορωσίας απέναντι στο Κίεβο.

Αυτό που πραγματικά θέλει ο Τραμπ 2.0 από τη Γροιλανδία είναι ξεκάθαρο: πλήρης στρατιωτικοποίηση. προνομιακή πρόσβαση σε σπάνιες γαίες και εμπορικό αποκλεισμό της Ρωσίας και των κινεζικών εταιρειών.

Ο Κινέζος στρατιωτικός ειδικός Yu Chun σημείωσε ότι «σύντομα αναμένεται να ανοίξει η πολυπόθητη “χρυσή οδός” του Αρκτικού Ωκεανού, επιτρέποντας στα πλοία να διασχίζουν τον Ειρηνικό Ωκεανό και να πλέουν κατά μήκος των βόρειων ακτών της Βόρειας Αμερικής και της Ευρασίας προς τον Ατλαντικό Ωκεανό.»

Καθώς η Βόρεια Θάλασσα αποτελεί «ένα βασικό στοιχείο της σινο-ρωσικής συνεργασίας», είναι αναπόφευκτο ότι το «στρατηγικό όραμα των ΗΠΑ είναι να αποτρέψουν τη δημιουργία μιας “χρυσής θαλάσσιας οδού” μεταξύ Κίνας, Ρωσίας και Ευρώπης, ελέγχοντας τη Γροιλανδία».

Πανικός στο μέτωπο των τσιουάουα

Στο ευρύτερο μέτωπο των τσιουάουα, η δραστηριότητα είναι ξέφρενη. Διάφορες ελίτ που συνδέονται με το Νταβός/Βαθύ Κράτος σε όλο το NATOστάν – από την Ευρώπη μέχρι τον Καναδά – βρίσκονται σε διαδικασία αντικατάστασης από νέες ελίτ που συνδέονται με τον Τραμπ 2.0.

Αυτό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη στρατηγική της Λεηλασίας των Συμμάχων: την περαιτέρω καταστροφή της υποτελούς οικονομίας της ΕΕ για να ενισχυθεί ο πυρήνας της Αυτοκρατορίας.

Στη Γερμανία, η Άλις Βάιντελ του AFD[6] – πραγματίστρια, διανοητικά ικανότατη –  προσφέρει μια αρκετά ενδιαφέρουσα προοπτική. Τονίζει ότι η Γερμανία πρέπει να επανεκκινήσει την εισαγωγή πρώτων υλών και φθηνού φυσικού αερίου από τη Ρωσία –ας ανοίξουμε ξανά τον αγωγό Nord Stream.

Αυτό δημιουργεί τη δελεαστική πιθανότητα ο Τραμπ και ο πολυτεχνίτης του, Έλον Μασκ, να συνειδητοποιούν πλήρως ότι η Γερμανία είναι άχρηστη για τις ΗΠΑ ως ένα αποβιομηχανοποιημένο τέλμα – ακόμη και κάτω από το γενικότερο πλαίσιο μιας σκληροπυρηνικής νεοφιλελεύθερης επίθεσης απομύζησης των περιουσιακών της στοιχείων. Φυσικά ο Τραμπ 2.0 θα αποσπάσει βαρύ τίμημα από τους Γερμανούς για να αποκτήσουν ένα αναζωογονημένο έθνος.

Ο Τραμπ 2.0 διαθέτει τουλάχιστον την – αμφίβολη – αρετή μιας σχετικά ρεαλιστικής ανάγνωσης της σκακιέρας. Η Ρωσία, η Ινδία, η Κίνα –το τρίγωνο του Πριμακόφ[7]– καθώς και το Ιράν έχουν γίνει πολύ ισχυρά για να λεηλατηθούν. Έτσι, η επόμενη καλύτερη επιλογή είναι το Ληστέψτε τα Τσιουάουα. Η ανατίναξη του αγωγού Nord Stream, που διατάχθηκε από το συνδικάτο εγκλήματος του Μπάιντεν –η οποία περιγράφεται λεπτομερώς από τον Σέυμουρ Χερς[8]– ήταν μια εντυπωσιακή αρχή.

Το μέλλον του ΝΑΤΟ στο σχέδιο Μεγάλη Αμερική είναι γνωστό σε όλους. Πρέπει να πληρώσετε ή αλλιώς… Η συνεισφορά κάθε κράτους μέλους θα πρέπει να ανέρθει στο 5% του ΑΕΠ αντί για το σημερινό 2%.

Μιλάμε για αύξηση της τιμής κατά 150%. Παρεμπιπτόντως, ο Τραμπ μέχρι στιγμής δεν έχει καν μουρμουρίσει την παράλογη έκφραση «Ινδο-Ειρηνικός[9]». Για όλους τους πρακτικούς λόγους, ο Τραμπ λέει στο ΝΑΤΟ να κάνει στην άκρη.

Σε περίπτωση διπλής προσάρτησης του Καναδά και της Γροιλανδίας στο NATOστάν, οι ΗΠΑ μπορεί να είναι σε θέση ακόμη και να ισοφαρίσουν τους πόρους της Ρωσίας. Αναμφισβήτητα αυτό είναι το βασικό σκεπτικό για την έναρξη αυτού του Νέου Μεγάλου Παιχνιδιού. Ξεχάστε την «πολυπολικότητα». Σημειώστε το αυτό, BRICS.

Η πιο ενδιαφέρουσα δευτερεύουσα πλοκή είναι, φυσικά, ο Έλον Μασκ. Ο Τραμπ χρειάζεται πολύ το τεράστιο ψηφιακό μεγάφωνο κοινωνικής δικτύωσης/προπαγάνδας του Μασκ. Ταυτόχρονα, στο μέτωπο των τσιουάουα, το χρυσό πολυεργαλείο θέλει να επωφεληθεί από μια Ευρώπη ικανή να απορροφήσει αρκετή ενέργεια και πρώτες ύλες και η οποία διαθέτει όγκο καταναλωτών με ισχυρή αγοραστική δύναμη.

Τα γεγονότα επί τόπου δηλώνουν ήδη ότι η «διεθνής τάξη βασισμένη σε κανόνες» αντικαθίσταται αστραπιαία από μια διεθνή αταξία χωρίς κανόνες. Άλλωστε, το διεθνές δίκαιο έχει ήδη καταργηθεί από την ίδια την Αυτοκρατορία του Χάους (αυτό αποτελεί δικομματική πολιτική) – ειδικά όταν πρόκειται για παράνομες, μονομερείς κυρώσεις, κλοπή περιουσιακών στοιχείων ή τη νομιμοποίηση μιας γενοκτονίας και τους «μετριοπαθείς» αποκεφαλιστές.

Ο Τραμπ 2.0 δεν θα είναι παρά η επιβολή ενός de facto φαινομένου: μια μετα-ιστορική διαταραχή. Το Τέλος της Ιστορίας; Αυτό ήταν πάντα για τα κορόιδα.

Όλη αυτή η εμπρηστική αλυσίδα γεγονότων τίθεται σε κίνηση ουσιαστικά για έναν και μόνο λόγο: η Αυτοκρατορία του Χάους έχασε τον πόλεμο δια αντιπροσώπου στην Ουκρανία. Αυτό που μένει να συζητηθεί είναι το τυπικό της παράδοσης. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που ο Τραμπ χρειάστηκε να επινοήσει μια σαγηνευτική, αλλά ακόμα γεμάτη κινδύνους, θεαματική ψυχολογική επιχείρηση, για να αλλάξει επιτακτικά την αφήγηση.

Σημειώσεις της μεταφράστριας

[1] Από το “Make America Great Again” (Κάνουμε την Αμερική Μεγάλη Ξανά) είναι ένα αμερικανικό πολιτικό σύνθημα, αλλά και πολιτικό κίνημα που έγινε δημοφιλές από τον Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια των επιτυχημένων προεδρικών εκστρατειών του το 2016 και το 2024. Το “MAGA” χρησιμοποιείται επίσης ως αναφορά στην πολιτική βάση του Τραμπ.

[2] “Manifest Destiny” είναι μια φράση που αντιπροσωπεύει την πεποίθηση στις Ηνωμένες Πολιτείες του 19ου αιώνα ότι οι Αμερικανοί άποικοι ήταν προορισμένοι να επεκταθούν δυτικά σε όλη τη Βόρεια Αμερική και ότι αυτή η πεποίθηση ήταν και προφανής (“manifest”) και αναγκαστική (“destiny”). Η πεποίθηση έχει τις ρίζες της στον αμερικανικό εξαιρετισμό, υπονοώντας ότι η εξάπλωση της αμερικανικής «δημοκρατικής» μορφής διακυβέρνησης είναι αναπόφευκτη. Είναι μια από τις πρώτες εκφράσεις του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

[3] Αναφέρεται στον Κόλπο του Μεξικού που πρόσφατα ο Τραμπ «μετονόμασε» σε Κόλπο της Αμερικής.

[4] Το Δόγμα Μονρό ήταν μια θέση εξωτερικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών που αντιτίθονταν στην ευρωπαϊκή αποικιοκρατία στο δυτικό ημισφαίριο. Υποστήριζε ότι οποιαδήποτε επέμβαση στις πολιτικές υποθέσεις της Αμερικανικής ηπείρου από ξένες δυνάμεις ήταν μια δυνητικά εχθρική πράξη κατά των Ηνωμένων Πολιτειών. Το δόγμα ήταν κεντρικό στην αμερικανική στρατηγική τον 19ο αιώνα και μέχρι τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Πρόεδρος Τζέιμς Μονρό διατύπωσε για πρώτη φορά το δόγμα στις 2 Δεκεμβρίου 1823, κατά τη διάρκεια της έβδομης ετήσιας ομιλίας του για την κατάσταση της Ένωσης στο Κογκρέσο (αν και το δόγμα δεν θα ονομαζόταν προς τιμήν του μέχρι το 1850). Εκείνη την εποχή, σχεδόν όλες οι ισπανικές αποικίες στην Αμερικανική Ήπειρο είτε είχαν επιτύχει, είτε βρίσκονταν κοντά στην ανεξαρτησία. Ο Μονρό υποστήριξε ότι ο Νέος και ο Παλαιός Κόσμος θα παραμείνουν σαφώς ξεχωριστές σφαίρες επιρροής και επομένως, οι περαιτέρω προσπάθειες των ευρωπαϊκών δυνάμεων να ελέγχουν ή να επηρεάζουν κυρίαρχα κράτη στην περιοχή θα θεωρούνταν απειλή για την ασφάλεια των ΗΠΑ. Με τη σειρά τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναγνώριζαν και δεν θα παρέμβαιναν στις τότε ευρωπαϊκές αποικίες, ούτε θα ανακατεύονταν στις εσωτερικές υποθέσεις των ευρωπαϊκών χωρών.

[5] Λογοπαίγνιο με το μικρό όνομα του Τραμπ (Ντόναλντ, χαϊδευτικά Ντον).

[6] Το κόμμα Alternative für Deutschland (Εναλλακτική για τη Γερμανία).

[7] Το δόγμα ή το τρίγωνο του Πριμακόφ αποτελεί ρωσική πολιτική θεωρία που διατυπώθηκε τη δεκαετία του 1990. Θεωρεί ότι η εθνική ασφάλεια της Ρωσίας βασίζεται στο καθεστώς της ως υπερδύναμης και ως εκ τούτου η Ρωσία δεν μπορεί να επιτρέψει το σχηματισμό μιας μονοπολικής διεθνούς τάξης υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το δόγμα πήρε το όνομά του από τον Γιεβγκένι Πριμακόφ, ο οποίος διορίστηκε Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας από τον Πρόεδρο Γιέλτσιν το 1996 και διετέλεσε σύμβουλος και σύμμαχος του Πούτιν, ως τον θάνατό του το 2015. Ο Πριμακόφ ηγήθηκε των προσπαθειών για αναπροσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας μακριά από τη Δύση, υποστηρίζοντας τη διαμόρφωση μιας στρατηγικής τριμερούς συμμαχίας Ρωσίας, Κίνας και Ινδίας για τη δημιουργία αντίβαρου στις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ευρασία.
Το δόγμα Πριμακόφ αναπτύσσεται γύρω από πέντε βασικές ιδέες: Πρώτον, η Ρωσία θεωρείται ως ένας απαραίτητος διεθνής παράγοντας που επιδιώκει μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική. Δεύτερον, η Ρωσία πρέπει να επιδιώξει έναν πολυπολικό κόσμο που θα διοικείται από μια συνεννόηση μεγάλων δυνάμεων. Τρίτον, η Ρωσία πρέπει να επιδιώξει την υπεροχή στην πρώην σοβιετική σφαίρα επιρροής και την ευρασιατική ολοκλήρωση. Τέταρτον, η Ρωσία πρέπει να αντιταχθεί στην επέκταση του ΝΑΤΟ. Πέμπτον, η Ρωσία θα πρέπει να επιδιώξει μια εταιρική σχέση με την Κίνα.
Το δόγμα οδήγησε στην γέννηση ενός τριμερούς σχήματος Ρωσίας, Ινδίας και Κίνας, το οποίο τελικά εξελίχθηκε στις BRICS.

[8] Ο Seymour Hersh είναι Αμερικανός ερευνητής δημοσιογράφος και πολιτικός συγγραφέας. Κέρδισε την αναγνώριση το 1969 για την αποκάλυψη της σφαγής στο χωριό Μάι Λάι και τη συγκάλυψη της από τους Αμερικανούς κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ, για την οποία έλαβε το Βραβείο Πούλιτζερ για το Διεθνές Ρεπορτάζ το 1970.
Το 2013, το ρεπορτάζ του Hersh απέδειξε ότι ήταν οι δυνάμεις των Σύριων ανταρτών, και όχι η κυβέρνηση Άσσαντ, που είχαν επιτεθεί σε πολίτες με αέριο σαρίν στη Γούτα κατά τη διάρκεια του συριακού εμφυλίου πολέμου. Το 2023, ο Hersh αποκάλυψε στοιχειοθετημένα ότι οι ΗΠΑ και η Νορβηγία είχαν ανατινάξει τους αγωγούς Nord Stream.

[9] Νεολογισμός καθώς γεωγραφικά δεν υφίσταται τέτοιος όρος. Υπάρχει Ινδικός Ωκεανός και Ειρηνικός Ωκεανός και όχι Ινδο-Ειρηνικός Ωκεανός. Χρησιμοποιείται από τις ΗΠΑ για να ορίσουν τα πεδία συμφερόντων τους στην περιοχή της Νότιας Ασίας (Ινδική χερσόνησος), της Νοτιοανατολικής Ασίας (χερσόνησος της Ινδοκίνας) και της Ανατολικής Ασίας.

* Ο Πέπε Εσκομπάρ είναι αρθρογράφος στο The Cradle, αρχισυντάκτης της Asia Times και ανεξάρτητος γεωπολιτικός αναλυτής που επικεντρώνεται στην Ευρασία. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 ζει και εργάζεται ως ξένος ανταποκριτής στο Λονδίνο, το Παρίσι, το Μιλάνο, το Λος Άντζελες, τη Σιγκαπούρη και την Μπανγκόκ. Είναι συγγραφέας αμέτρητων βιβλίων. Το τελευταίο του είναι το Raging Twenties.

** Πηγή της αρχικής δημοσίευσης του άρθρου: Strategic – Culture