Από την Αναγεννησιακή Φλωρεντία, μια από τις – λίγες – κορυφές της ανθρωπότητας, που τώρα ζει στη μνήμη μας, κινούμαστε προσεκτικά σε αυτό το γεμάτο φλόγες 2025.
του Pepe Escobar*
μετάφραση Φλώρα Παπαδέδε
Strategic – Culture**
31 Δεκεμβρίου 2024
ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ – Σε ένα εκθαμβωτικό χειμωνιάτικο πρωινό της Τοσκάνης βρίσκομαι μέσα στη θρυλική Δομινικανή εκκλησία της Santa Maria Novella, που ιδρύθηκε στις αρχές του 13ου αιώνα και τελικά καθαγιάστηκε το 1420, σε ένα πολύ ιδιαίτερο μέρος στην Ιστορία της Τέχνης: ακριβώς μπροστά σε μια από τις μονόχρωμες τοιχογραφίες που ζωγράφισε το 1447-1448 ο δάσκαλος της προοπτικής Paolo Uccello, που απεικονίζουν τον Παγκόσμιο Κατακλυσμό.
Μοιάζει να απεικονίζει εμάς ο Paolo Uccello – στους σημερινούς δύσκολους καιρούς μας. Έτσι, εμπνευσμένος από τον νεοπλατωνικό σούπερ σταρ Marsilio Ficino[1] – που απαθανατίστηκε με μια κομψή κόκκινη ρόμπα από τον Ghirlandaio στην Cappella Tornabuoni – προσπάθησα να κάνω μια επιστροφή στο μέλλον και ιδανικά να φανταστώ ποιον και τι θα παρουσίαζε ο Paolo Uccello στην απεικόνιση του τρέχοντος κατακλυσμού μας.
Ας ξεκινήσουμε με τα θετικά. Το 2024 ήταν το έτος των BRICS – με τον έπαινο για όλα τα επιτεύγματα να απονέμεται στο ακούραστο έργο της ρωσικής προεδρίας.
Το 2024 ήταν επίσης η χρονιά του Άξονα της Αντίστασης – μέχρι τα κατά συρροή χτυπήματα που υπέστησαν τους τελευταίους μήνες. Μια σοβαρή πρόκληση που θα ωθήσει στην αναζωογόνηση του.
Και το 2024 ήταν η χρονιά που καθόρισε τα χαρακτηριστικά του τελικού αγώνα στον πόλεμο δια αντιπροσώπου στην Ουκρανία: αυτό που μένει να φανεί είναι πόσο βαθιά θα θαφτεί η «διεθνής τάξη βασισμένη σε κανόνες» στο μαύρο έδαφος της Νοβορωσίας.
Τώρα ας στραφούμε στις ευοίωνες προοπτικές που έχουμε μπροστά μας. Το 2025 θα είναι το έτος εδραίωσης της Κίνας ως της ύψιστης γεωοικονομικής δύναμης στον πλανήτη.
Θα είναι η χρονιά όπου η καθοριστική μάχη του 21ου αιώνα – Ευρασία εναντίον NATOστάν – θα οξύνεται σε μια σειρά απρόβλεπτων κατευθύνσεων.
Και θα είναι το έτος προώθησης αλληλένδετων διαδρόμων σύνδεσης – ο καθοριστικός παράγοντας για την ολοκλήρωση της Ευρασίας.
Όχι τυχαία, το Ιράν είναι κεντρικό σε αυτή την αλληλένδετη διασύνδεση – από το στενό του Ορμούζ (μέσω του οποίου διέρχεται, καθημερινά, τουλάχιστον το 23% του παγκόσμιου πετρελαίου) στο λιμάνι της Τσαμπαχάρ, που συνδέει τη Δυτική Ασία με τη Νότια Ασία.
Οι διάδρομοι διασύνδεσης που πρέπει να παρακολουθήσετε είναι η επιστροφή ενός από τα κορυφαία έπη των αγωγών που διατρέχουν τα διάφορα -σταν, του αγωγού Τουρκμενιστάν – Αφγανιστάν – Πακιστάν – Ινδία (TAPI) μήκους 1.800 km. Τον Διεθνή Διάδρομο Μεταφορών Βορρά Νότου (INSTC), που συνδέει τρεις BRICS (Ρωσία – Ιράν – Ινδία) και αρκετούς επίδοξους εταίρους των BRICS. Τον Οικονομικό Διάδρομο Κίνας – Πακιστάν (CPEC). Το εμβληματικό έργο Belt and Road Initiative (BRI)[2]· Και τελευταία αλλά σημαντική, η γρήγορα αναπτυσσόμενη διαδρομή της Βόρειας Θάλασσας (ή ο Βόρειος Δρόμος του Μεταξιού, όπως τον αποκαλούν οι Κινέζοι), που θα γίνει τελικά η φθηνότερη και η ταχύτερη εναλλακτική λύση στο κανάλι του Σουέζ.
Λίγες μέρες πριν από την έναρξη της περιόδου Τραμπ 2.0 στην Ουάσιγκτον, η Ρωσία και το Ιράν θα υπογράψουν τελικά επίσημα μια ολοκληρωμένη συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης στη Μόσχα, που προετοιμαζόταν πάνω από δύο χρόνια: για άλλη μια φορά, μια βασική συμφωνία μεταξύ δύο κορυφαίων BRICS, με τεράστιο, καταιγιστικό αντίκτυπο με όρους ολοκλήρωσης της Ευρασίας.
Ένα εντελώς σφραγισμένο κανάλι διαπραγμάτευσης
Ο Ντμίτρι Τρένιν, σεβαστό μέλος του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής της Ρωσίας, διαθέτει μέχρι στιγμής τον πιο ρεαλιστικό οδικό χάρτη για ένα αποδεκτό τέλος του πολέμου με αντιπροσώπους στην Ουκρανία.
Το «αποδεκτό» δεν το περιγράφει καν – γιατί από τη σκοπιά των συλλογικών δυτικών πολιτικών «ελίτ» που πόνταραν τα πάντα σε αυτόν τον πόλεμο, τίποτα δεν είναι αποδεκτό εκτός από τη στρατηγική ήττα της Ρωσίας, που δεν θα συμβεί ποτέ.
Ως έχει, ο Πρόεδρος Πούτιν στην πραγματικότητα συγκρατεί τομείς της ελίτ στη Μόσχα που τάσσονται υπέρ της αποκοπής όχι μόνο του κεφαλιού του φιδιού αλλά και του σώματος.
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, έχει υπό του μηδενός κίνητρο για να συρθεί σε ένα περαιτέρω τέλμα. Το αφήνει στα ανίδεα ευρωπαϊκά τσιουάουα.
Έτσι, μια κατεύθυνση προς μια ασταθή συμφωνία «ειρήνης» εξυπηρετεί επίσης την Παγκόσμια Πλειοψηφία – για να μην αναφέρουμε την Κίνα, η οποία κατανοεί πόσο κακός είναι ο πόλεμος για τις επιχειρήσεις (τουλάχιστον αν δεν είστε στη μπίζνα των όπλων).
Όσον αφορά μια πάντα πιθανή «υπαρξιακή» κλιμάκωση, δεν έχουμε διαφύγει ακόμα τον κίνδυνο, αλλά απομένουν ακόμη τρεις εβδομάδες για κάποιο μεγάλο τρομοκρατικό χτύπημα, όπως μια προβοκάτσια.
Το πρώτο δίμηνο του 2025 θα είναι απολύτως καθοριστικό, όταν πρόκειται να σκιαγραφήσουμε έναν πιθανό συμβιβασμό.
Η Έλενα Πανίνα από το RUSSTRAT έχει προσφέρει μια συνοπτική, και νηφάλια, στρατηγική αξιολόγηση του τι μπορεί να συμβεί.
Αυτό που ουσιαστικά λαχταρά ο Τραμπ, σαν ένα τιποτένιο μπέργκερ των McDonald’s, είναι να δείχνει σαν το απόλυτο Άλφα Αρσενικό. Επομένως, η τακτική της διαπραγματευτικής στρατηγικής του Πούτιν δεν θα επικεντρωθεί στην υπονόμευση της εικόνας του Τραμπ ως σκληρού τύπου. Το πρόβλημα είναι πώς να το πετύχει χωρίς να υπονομεύσει την ποπ-σταρ εικόνα του Τραμπ – και χωρίς να ρίξει κι άλλο λάδι στη φωτιά του πολεμοκάπηλου του NATOσταν.
Ο Πούτιν κρατά κρυφά μια σειρά από ατού – που σχετίζονται με την Ευρώπη, τους Βρετανούς, την Κίνα, την ίδια την Ουκρανία και τον Παγκόσμιο Νότο συνολικά.
Ο προσδιορισμός σφαιρών επιρροής θα αποτελεί μέρος μιας πιθανής συμφωνίας. Το θέμα είναι ότι δεν πρέπει να διαρρεύσουν οι συγκεκριμένες λεπτομέρειες – και πρέπει να διατηρηθούν αδιαπέραστες από τις δυτικές μυστικές υπηρεσίες.
Η δυναμική των πραγμάτων είναι ξεκάθαρη. Κινηθείτε προσεκτικά.
Ο Πούτιν και το Συμβούλιο Ασφαλείας του θα πρέπει να είναι έτοιμοι να εφαρμόσουν ένα αρκετά περίπλοκο διπλωματικό παιχνίδι, βήμα-βήμα, καθώς γνωρίζουν ότι το τρίπτυχο των ηττημένων, εξαιρετικά θυμωμένων Δημοκρατών, Βρετανών και της Μπάνκοβα[3] θα ασκήσει μέγιστη πίεση στον Τραμπ και θα τον εμφανίσει σαν «έναν εχθρό της Αμερικής» ή κάποια παρόμοια βλακεία.
Η Μόσχα δεν θα δεχτεί καμία εκεχειρία και κανένα πάγωμα της σύγκρουσης: μόνο μια πραγματική λύση.
Αν αυτό δεν λειτουργήσει, ο πόλεμος θα συνεχιστεί στο πεδίο της μάχης και η Μόσχα δεν έχει κανένα πρόβλημα με αυτό – ή με μεγαλύτερη κλιμάκωση. Η τελική ταπείνωση της Αυτοκρατορίας του Χάους θα είναι τότε ολοκληρωτική.
Εν τω μεταξύ, ο Ψυχρός Πόλεμος 2.0 μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ θα προχωρήσει περισσότερο στην σφαίρα των ΜΜΕ και των εντυπώσεων παρά στην ουσία. Οι πιο οξυδερκείς Κινέζοι αναλυτές γνωρίζουν ότι ο πραγματικός ανταγωνισμός δεν αφορά στην ιδεολογία –όπως στον αρχικό Ψυχρό Πόλεμο– αλλά στην τεχνολογία, από την τεχνητή νοημοσύνη έως την κατοχύρωση απρόσκοπτων αλυσίδων εφοδιασμού.
Επιπλέον, ο Τραμπ 2.0, τουλάχιστον κατ’ αρχήν, έχει λιγότερο κι από μηδενικό ενδιαφέρον να εξαπολύσει έναν πόλεμο δια αντιπροσώπου ενάντια στην Κίνα -τύπου Ουκρανίας- στην Ταϊβάν και τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Η Κίνα έχει πολύ περισσότερους γεωοικονομικούς πόρους από τη Ρωσία.
Επομένως, δεν προκαλεί ακριβώς έκπληξη το γεγονός ότι ο Τραμπ προβάλλει την ιδέα ενός G2 μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας. Το συνονθύλευμα του Βαθέως κράτους θα το δει ως την απόλυτη πανούκλα – και θα το πολεμήσει μέχρι θανάτου. Αυτό που είναι ήδη βέβαιο -αν υποθέσουμε ότι το παραπάνω θα προχωρήσει, είναι πως τα ευρωπαϊκά σκυλάκια σαλονιού θα μείνουν να πνίγονται στα βρωμόνερα.
Λοιπόν, οι πολιτικές «ελίτ» που διορίζουν ως κορυφαίους εκπροσώπους της ΕΕ εγκεφαλικά νεκρά όντα όπως τη Μέδουσα φον ντερ Λάιερ[4] και την εντελώς τρελή τύπισσα από την Εσθονία[5]… Που ξεκινούν έναν πόλεμο ενάντια στον πιο σημαντικό τους προμηθευτή ενέργειας… Που υποστηρίζουν πλήρως μια γενοκτονία που προβάλλεται ζωντανά 24/7 σε ολόκληρο τον πλανήτη… Που έχουν εμμονή με το να εξαλείψουν την κουλτούρα που τους έχει διαμορφώσει και οι οποίοι στην καλύτερη περίπτωση, καταχρώνται τις λέξεις «δημοκρατία» και «ελευθερία του λόγου»… Αυτές οι «ελίτ» αξίζουν να πάνε στον πάτο.
Όσον αφορά στη Συριακή τραγωδία, το γεγονός είναι ότι ο Πούτιν ξέρει ποιος είναι ο πραγματικός εχθρός. Σίγουρα δεν είναι ένα μάτσο μισθοφόροι σαλαφίτες-τζιχαντιστές που κόβουν κεφάλια. Επίσης, ούτε ο Σουλτάνος στην Άγκυρα είναι ο εχθρός. Από την οπτική γωνία της Μόσχας, παρ’ όλα τα μεγάλα όνειρά του να αντικαταστήσει την «Κεντρική Ασία» με το «Τουρκεστάν» στα σχολικά εγχειρίδια της Τουρκίας, είναι ένας δευτερεύων γεωοικονομικός, ακόμη και γεωπολιτικός παίκτης.
Για να παραφράσουμε τον ανεκτίμητο Michael Hudson –ίσως τον δικό μας Marsilio Ficino, ντυμένο από τον Paolo Uccello ως συγγραφέα με μια κομψή κόκκινη ρόμπα– είναι σαν σε αυτή τη συγκυρία πριν από τον κατακλυσμό οι αμερικανικές ελίτ να λένε: «Η μόνη λύση είναι ο ολοκληρωτικός πόλεμος με τη Ρωσία και την Κίνα». Η Ρωσία λέει: «Ελπίζουμε να υπάρξει ειρήνη στην Ουκρανία και τη Δυτική Ασία». Και η Κίνα λέει: «Θέλουμε ειρήνη, όχι πόλεμο.
Αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό για την επίτευξη ενός συμβιβασμού – οποιουδήποτε συμβιβασμού. Έτσι, η δυναμική των πραγμάτων είναι ξεκάθαρη: η άρχουσα τάξη των ΗΠΑ θα συνεχίσει να επιβάλλει χάος όπου μπορεί, ενώ η Ρωσία, η Κίνα και οι BRICS θα συνεχίσουν να δοκιμάζουν μοντέλα αποδολαριοποίησης στο «εργαστήριο BRICS», εναλλακτικές ρυθμίσεις για το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα και τελικά ακόμη και μια εναλλακτική λύση στο ΝΑΤΟ.
Μια πανδαισία αναρχίας και ο τρομοκρατικού πολέμου στη μία πλευρά. Ψύχραιμος, συντονισμένος ρεαλισμός στην άλλη. Να είστε προετοιμασμένοι – για τα πάντα. Από την Αναγεννησιακή Φλωρεντία, μια από τις – λίγες – κορυφές της ανθρωπότητας, που τώρα ζει στη μνήμη μας, κινηθείτε προσεκτικά σε αυτό το γεμάτο φλόγες 2025.
Σημειώσεις της μεταφράστριας
[1] Ο Μαρσίλιο Φιτσίνο (19 Οκτωβρίου 1433 – 1 Οκτωβρίου 1499) ήταν Ιταλός λόγιος και καθολικός ιερέας και ένας από τους πιο σημαίνοντες ουμανιστές φιλοσόφους της πρώιμης Ιταλικής Αναγέννησης. Ήταν αστρολόγος, αναζωογονητής του Νεοπλατωνισμού και βρίσκονταν σε επαφή με τους σημαντικότερους ακαδημαϊκούς της εποχής του. Ήταν επίσης ο πρώτος μεταφραστής των πλήρων σωζόμενων έργων του Πλάτωνα στα λατινικά. Η Φλωρεντινή Ακαδημία του, μια προσπάθεια αναβίωσης της Ακαδημίας του Πλάτωνα, επηρέασε την κατεύθυνση και την πορεία της Ιταλικής Αναγέννησης και την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής φιλοσοφίας.
[2] Η Πρωτοβουλία Belt and Road (BRI), γνωστή στην Κίνα ως Μία Ζώνη – Ένας Δρόμος (One Belt One Road) και όπου μερικές φορές αναφέρεται ως ο Νέος Δρόμος του Μεταξιού, είναι μια παγκόσμια στρατηγική ανάπτυξης υποδομών που υιοθετήθηκε από την κινεζική κυβέρνηση το 2013, με πρόβλεψη να επενδύσει σε περισσότερες από 150 χώρες και διεθνείς οργανισμούς. Η BRI αποτελείται από έξι χερσαίους διαδρόμους αστικής ανάπτυξης που συνδέονται με οδικές, σιδηροδρομικές, ενεργειακές και ψηφιακές υποδομές και τον θαλάσσιο δρόμο του μεταξιού που συνδέεται με την ανάπτυξη λιμένων.
[3] Η έδρα της Ουκρανικής κυβέρνησης στο Κίεβο
[4] Αναφέρεται στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Στο κείμενο είναι γραμμένο ως «von der Lying», δηλ. που λέει ψέματα. Στη μετάφραση προτιμήθηκε το Lier (Λάιερ: ψεύτρα) ως πιο δόκιμη απόδοση του λογοπαίγνιου με το επίθετο της Προέδρου της Κομμισιόν (von der Leyen – von der Lying) και με την ίδια σημασία.
[5] Αναφέρεται στην Κάγια Κάλλας, Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και την Πολιτική Ασφάλειας και Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
* Ο Πέπε Εσκομπάρ είναι αρθρογράφος στο The Cradle, αρχισυντάκτης της Asia Times και ανεξάρτητος γεωπολιτικός αναλυτής που επικεντρώνεται στην Ευρασία. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 ζει και εργάζεται ως ξένος ανταποκριτής στο Λονδίνο, το Παρίσι, το Μιλάνο, το Λος Άντζελες, τη Σιγκαπούρη και την Μπανγκόκ. Είναι συγγραφέας αμέτρητων βιβλίων. Το τελευταίο του είναι το Raging Twenties.
** Πηγή της αρχικής δημοσίευσης του άρθρου: Strategic – Culture
Αφήστε ένα σχόλιο