Μετά τις ευρωεκλογές, μετά τη σύνοδο των BRICS, μετά τη σύνοδο των G7, μετά την πρόταση Πούτιν για ειρήνη στην Ουκρανία. 

του Θέμη Τζήμα
Δικηγόρου, δρα δημοσ. δικαίου και πολιτικής επιστήμης ΑΠΘ

Τα τέσσερα «μετά-» των τελευταίων ημερών πρώτα: μετά τις ευρωεκλογές, μετά τη σύνοδο των BRICS, μετά τη σύνοδο των G7, μετά την πρόταση Πούτιν για ειρήνη στην Ουκρανία. Τα τέσσερα «μετά-» τα οποία επιταχύνουν εξελίξεις και φέρνουν ολοένα εγγύτερα ένα τσουνάμι εξελίξεων.

«Μετά-» 1ο: οι Ευρωεκλογές ώθησαν την Ε.Ε. πιο βαθιά στην κρίση της. Η ήττα του Σολτς στη Γερμανία και του Μακρόν στη Γαλλία η οποία οδηγεί επιπλέον σε πολιτική αστάθεια δείχνουν ότι η «καρδιά» της ΕΕ βρίσκεται σε βαθιά κρίση. Τις μεγάλες αποφάσεις για τη διεξαγωγή του σπονδυλωτού, παγκοσμίου πολέμου τις λαμβάνουν (ή υποτίθεται ότι τις λαμβάνουν) ηγέτες υπό προθεσμία και με αποσταθεροποιημένο το εσωτερικό τους «μέτωπο». Το ζήτημα είναι ακόμα μεγαλύτερο όταν προβάλλεται στους G7. Η αδυναμία των ηγετών των κρατών-μελών της Ε.Ε. και ιδίως των ισχυρότερων εξ αυτών να διαμορφώσουν πλειοψηφικές συνθήκες υπέρ των πολιτικών τους, οδηγεί χονδρικά σε τρεις κατευθύνσεις: η όποια αυτονομία της Ε.Ε. έναντι των ΗΠΑ θα εξαφανιστεί τελείως. Δεν υπάρχει εδώ και χρόνια πέραν πάσης αμφιβολίας, αλλά πλέον η άρση του όποιου ίχνους αυτονομίας θα καταστεί ακόμα καθαρότερη, ενώ επιπλέον θα αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερη σημασία λόγω της επίτασης του παγκοσμίου πολέμου. Κράτη της Ε.Ε. όπως η Πολωνία και οι Βαλτικές χώρες θα αναβαθμίσουν περισσότερο το ρόλο τους επειδή ακριβώς είναι τα πιο (αφελώς) φιλοπόλεμα κράτη εναντίον της Ρωσίας. Η «Νέα Ευρώπη» του Ντόναλντ Ράμσφελντ θα καταπιεί πλήρως την «Παλιά Ευρώπη». Τέλος, ο εσωτερικός αυταρχισμός στα εν λόγω κράτη-μέλη της Ε.Ε. αλλά και στην Ε.Ε. γενικότερα θα ενταθεί ακριβώς επειδή οι λαοί της Ευρώπης απορρίπτουν τις συστημικές πολιτικές (με βασική μεταξύ αυτών τη διεξαγωγή του πολέμου εναντίον της Ρωσίας) αλλά επιπλέον τις απορρίπτουν με τρόπο διάχυτο. Σε αντίθεση με άλλες περιόδους, οι λαοί της Ε.Ε. εκφράζουν την αντίθεσή τους προς τα συστήματα εξουσίας, με κάθε τρόπο και μέσω οποιονδήποτε κομμάτων από τη δεξιά ως την αριστερά. Επειδή ακριβώς ο περιορισμός μιας τέτοιας αντίθεσης γίνεται ολοένα δυσκολότερος με τα αστικοδημοκρατικά εργαλεία, θα γίνει με ευθέως και ελαχίστως καλυμμένα, αυταρχικά, ίσως και μη αστικοδημοκρατικά μέσα. Η Ε.Ε. λοιπόν θα λέει διαρκώς ευκολότερα «ναι» στις ΗΠΑ και θα εμπλέκεται ολοένα περισσότερο προς έναν πόλεμο ο οποίος αν εκδηλωθεί κατακλυσμιαίως θα τη ρημάξει.

«Μετά -» 2ο: Η σύνοδος των BRICS+ στο Νόβγκοροντ. Στη σύνοδο αυτή για την οποία (όχι τυχαία) τα ελληνικά και δυτικά ΜΜΕ δεν είπαν σχεδόν τίποτα, συγκεντρώθηκαν περί τα 59 κράτη, μεταξύ των οποίων και η Τουρκία (εμείς βέβαια πού να ανησυχήσουμε). Έχει σημασία να δούμε μια σημαντική αλλαγή στις ανακοινώσεις των BRICS+ η οποία δείχνει τους ιδεολογικούς και προγραμματικούς υπολογισμούς Ρωσίας και Κίνας. Δε γίνεται πλέον λόγος κατά βάση για έναν πολυκεντρικό κόσμο αλλά για έναν αρμονικό κόσμο. Ο «αρμονικός κόσμος» συνιστά μια κινεζική προσέγγιση την οποία υιοθέτησε και η Ρωσία. Σε διαφοροποίηση δε με τον «πολυκεντρισμό», ο οποίος έχει έναν περισσότερο αμυντικό προσανατολισμό έναντι της ηγεμονίας των ΗΠΑ και μια πιο στενή κρατοκεντρική προσέγγιση, ο αρμονικός κόσμος υπονοεί έναν υψηλότερο βαθμό σύνθεσης στη διεθνή κοινότητα, εξομάλυνσης αντιθέσεων, ανάπτυξης διεθνικών θεσμών και συγχρονισμού συμφερόντων και φιλοδοξιών. Σε αυτό το πλαίσιο διαμόρφωσης μιας θετικής ατζέντας, η σύνοδος των BRICS+ κατέληξε μεταξύ άλλων συμπερασμάτων στην ανάγκη για συνολική μεταρρύθμιση του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ασφαλείας με σκοπό να καταστεί πιο δημοκρατικό και να αυξηθεί η εκπροσώπηση των αναπτυσσόμενων χωρών στα μέλη του Συμβουλίου όπως και στη  μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, προκειμένου να ενισχυθεί η φωνή των αναπτυσσόμενων χωρών με ειδική μνεία στην ενισχυμένη χρήση των τοπικών νομισμάτων, στο εμπόριο και τις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές μεταξύ των κρατών των BRICS. Παραλλήλως καταδίκασαν τη στάση του Ισραήλ αλλά και τα μονομερή καταναγκαστικά μέτρα και τον προστατευτισμό (η καμπάνα χτυπάει καταφανώς για τις ΗΠΑ). Η σύνοδος των BRICS+ έθεσε επί τάπητος το ζήτημα μιας άλλης αρχιτεκτονικής της διεθνούς κοινότητας ενώ ταυτοχρόνως επιτάχυνε την πορεία αποδολαριοποίησης των εμπλεκομένων οικονομιών. Αυτό το οποίο δημοσιογράφοι όπως ο Πέπε Εσκομπάρ έβγαλαν ως βασική είδηση από τη σύνοδο είναι ότι η εξέλιξη του εναλλακτικού συστήματος πληρωμών μεταξύ των BRICS+ ώστε να εγκαταλείψουν το δολάριο προχωρά με εντατικούς ρυθμούς, μέσα από ένα συνδυασμό block chain τεχνολογίας πληρωμών και καλαθιού νομισμάτων και προϊόντων. Τα παραπάνω αποκτούν μεγαλύτερη αξία αν συνδυαστεί με μια φήμη -ή αν προτιμάτε ανεπιβεβαίωτη είδηση- περί μη ανανέωσης της συμφωνίας Σαουδικής Αραβίας- ΗΠΑ για χρήση του δολαρίου σε ό,τι αφορά την πώληση του Σαουδαραβικού πετρελαίου. Μέχρι τώρα έχει σταθεί αδύνατο να επιβεβαιωθεί τι ακριβώς συμβαίνει. Η φήμη διακινείται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όχι απαραιτήτως σε πολύ αξιόπιστα. Είναι όμως ενδεικτική τουλάχιστον του ψυχολογικού παιχνιδιού που διαδραματίζεται σε παγκόσμια κλίμακα.

«Μετά -» 3ο: Η σύνοδος των G7 κατέληξε σε μια απόφαση της οποίας τις επιπτώσεις άμεσες και έμμεσες δεν είναι εύκολο να υπολογίσουμε αυτήν τη στιγμή. Επτά ηγέτες, οι 6 εκ των οποίων δείχνουν μάλλον εκλογικά «τελειωμένοι» αποφάσισαν να συνεχίσουν τον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας με κάθε κόστος. Σε αυτό το πλαίσιο αποφάσισαν να χρηματοδοτήσουν την αγορά οπλικών συστημάτων της Ουκρανίας με 50 δις. ευρώ τα οποία θα προέλθουν από τους τόκους των ρωσικών κεφαλαίων που έχουν κατασχέσει. Με άλλα λόγια, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα κλέψουν τους ρωσικούς τόκους, θα τους δώσουν στις αμυντικές βιομηχανίες των ΗΠΑ και εκείνες θα στείλουν όπλα στην Ουκρανία. Η Ε.Ε. θα αποδειχτεί για άλλη μια φορά ο χρήσιμος ηλίθιος των ΗΠΑ και όλοι μαζί θα λειτουργήσουν σαν κοινοί κλέφτες. Η κλοπή των ρωσικών τόκων προκάλεσε αναμενόμενα τη ρωσική οργή αλλά αυτό είναι το λιγότερο: το σημαντικότερο είναι οι συνέπειες που θα δούμε στην πορεία. Είναι σίγουρο ότι θα δούμε οικονομικά αντίμετρα μεγάλης κλίμακας από την κατάσχεση οικονομικών στοιχείων επιχειρήσεων εχθρικών κρατών έως την προαναφερθείσα επιτάχυνση της αποδολαριοποίσης. Παράπλευρο θύμα της αποδολαριοποίησης είναι η μείωση των αποθεμάτων ξένων κεντρικών τραπεζών σε Ευρώ.

Δεν είναι όμως μόνο αυτά: ο Μεντβέντεφ, ο οποίος λέει όσα ο Πούτιν δεν θέλει να πει, κάλεσε σε κάθε είδους ενέργειες αποσταθεροποίησης των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, μέσα από μια συνολική, ολοκληρωτική, συμμετρική και ασύμμετρη σύγκρουση με έμφαση (και) στις υβριδικές επιχειρήσεις εναντίον τους. Ανέλυσε μια ολόκληρη σειρά δράσεων που θα πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να τιμωρηθούν οι εχθροί της Ρωσίας. Τη μεγαλύτερη ωστόσο ζημιά την προκαλούν οι ίδιοι οι G7 στη χρηματοπιστωτική κυριαρχία τους εδώ και καιρό αλλά πλέον σε εντυπωσιακό βαθμό. Η «διεθνής τάξη που βασίζεται σε κανόνες» την οποία επαγγέλλονταν αποδεικνύεται ότι είναι η διεθνής τάξη μιας σχεδόν «πειρατικής» προσέγγισης (ή ακόμα ορθότερα αποικιοκρατικής). Η τόσο προφανής πολιτικοποίηση του δολαρίου και του ευρώ αποτελεί τη χειρότερη υπηρεσία στη χρηματοπιστωτική κυριαρχία της «Δύσης». Το έχουμε γράψει από το 2022: το τέλος αυτού του δρόμου εργαλειοποίησης και πολιτικοποίησης με τόσο εμφατικό τρόπο της δυτικής χρηματοπιστωτικής σφαίρας, είναι ή η αποκατάστασή της με μια ολοκληρωτική νίκη επί της Ρωσίας και της Κίνας (αλλά σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να μας προλάβει ο πυρηνικός χειμώνας) ή η εξαφάνισή της.

«Μετά-» 4ο: Όλα τα παραπάνω κορυφώνονται στα όσα είπε πριν από λίγες ημέρες ο πρόεδρος Πούτιν. Τα όσα είπε θα έπρεπε να έχουν βάλει φωτιά στις ανησυχίες μας, αλλά αντιθέτως η προπαγάνδα κάνει ακόμα καλά τη δουλειά της οπότε αμέριμνοι συνεχίζουμε τις ζωές μας σαν να αφορούν κάποιον μακρινό γαλαξία. Ο πρόεδρος Πούτιν πρώτον απηύθυνε μια πρόταση ειρήνης στην Ουκρανία στη βάση όσων συμβαίνουν στο πεδίο. Οι Ουκρανοί στρατιώτες θα πρέπει να φύγουν από τις 4 περιφέρειες οι οποίες κατά το ρωσικό σύνταγμα αποτελούν πλέον ρωσική επικράτεια, η Ουκρανία θα πρέπει να αποναζιστικοποιηθεί, να αποστρατιωτικοποιηθεί και να επανέλθει στο καθεστώς ουδέτερης χώρας. Δεν πρόκειται για εύκολους όρους. Φρόντισε όμως να θυμίσει ότι οι προηγούμενοι όροι του, της άνοιξης του 2022 ήταν καλύτεροι αλλά η Δύση δεν επέτρεψε στους Ουκρανούς να τους δεχτούν. Κοινώς, κάθε πρότασή του ακολουθεί τον συσχετισμό στο πεδίο ο οποίος καθίσταται ολοένα δυσχερέστερος για την Ουκρανία. Δεν είναι όμως αυτό το πιο σημαντικό στοιχείο της τοποθέτησης του Πούτιν. Αυτό που θα έπρεπε να κινητοποιήσει τον πλανήτη είναι η θέση του ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά στο σημείο χωρίς επιστροφή. Ποιο είναι αυτό; Η επισήμως άμεση (και επομένως κατακλυσμιαία) εμπλοκή ΝΑΤΟ-Ρωσίας. Και τώρα υπάρχει αλλά δεν είναι επισήμως άμεση. Όταν αυτό συμβεί τότε θα δούμε στο τραπέζι πολύ πιθανώς μια (στην καλύτερη περίπτωση) περιορισμένη πυρηνική σύγκρουση. Όλα δείχνουν ότι στη Ρωσία θεωρούν αναπόφευκτο τον επισήμως άμεσο πόλεμο με το ΝΑΤΟ. Όλο το στρατιωτικό και γραφειοκρατικό απαράτ της Ρωσίας ετοιμάζεται για αυτόν τον κατακλυσμιαίο πόλεμο. Η τοποθέτηση του Πούτιν είναι μια τελευταία, σχεδόν έκκληση προκειμένου να αποφύγουν οι δύο πλευρές αυτόν τον πόλεμο. Όταν όμως συνδυάσει κανείς τα τρία προαναφερθέντα σημεία με το τελευταίο και επιπλέον προσθέσει την κατάσταση του προέδρου Μπάιντεν όπως και εν γένει των ΗΠΑ ενόψει εκλογών, μπορούμε να θεωρούμε ως άκρως πιθανό να μην εισακουστεί η έκκληση του Ρώσου προέδρου. Θα δούμε πόσο σοφή ή άφρων θα αποδειχτεί η «Δύση» αλλά και η ανθρωπότητα, 110 χρόνια μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Πηγή: Κοσμοδρόμιο