του Γιώργου Αναλυτή*

Για την έξοδο της Ελλάδας από την ενισχυμένη εποπτεία, πανηγυρίζουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες και οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας μας.

Από σήμερα λοιπόν, η ελληνική οικονομία είναι απαλλαγμένη από το «κοστούμι» της ενισχυμένης εποπτείας που αποφασίστηκε το 2018 κατά τη διαδικασία της εξόδου από το τρίτο Μνημόνιο και εισήλθε στην περίοδο της απλής εποπτείας, όπως ισχύει για κάθε χώρα που πέρασε από τη βάσανο των Μνημονίων.

Αυτό που δεν μας λένε, είναι ότι η απλή εποπτεία θα διαρκέσει έως ότου εξοφληθεί τουλάχιστον το 75% της χρηματοδοτικής συνδρομής που έχει λάβει η Ελλάδα και οι βασικές διαφορές σε σχέση με την ενισχυμένη εποπτεία είναι δύο: δεν υπάρχουν τριμηνιαίες αξιολογήσεις και ορόσημα για την ελληνική οικονομία αλλά εξαμηνιαία «επιτήρηση» και παρατηρήσεις και επίσης δεν υπάρχουν πια οι εξαμηνιαίες εκταμιεύσεις των περίπου 650 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων.

Από τη στιγμή που η χώρα έχει ενταχθεί υπό τη χρηματοδοτική συνδρομή του ΕΜΣ, το μνημόνιο είναι ταυτισμένο με την ίδια τη συμμετοχή της χώρας στην «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση», δηλαδή στην ΕΕ. Όποιος λέει ότι βγήκαμε από τα μνημόνια ή την εποπτεία, ή μπορεί να ακυρώσει το μνημόνιο απλά και μόνο με μια δήλωση της κυβέρνησης, χωρίς να θέσει θέμα παραμονής εντός του ευρώ και της ΕΕ, τότε είτε λέει ψέματα, είτε προσπαθεί να εξαπατήσει τον λαό.

Αφήστε που με βάση τη Συνθήκη του ΕΜΣ (άρθρο 32, παρ. 2 προβλέπονται τα εξής: «Στον βαθμό που είναι αναγκαίο για την άσκηση των δραστηριοτήτων που προβλέπονται στην παρούσα συνθήκη, όλη η περιουσία, οι χρηματοδοτικοί πόροι και τα στοιχεία του ενεργητικού του ΕΜΣ δεν υπόκεινται σε κανέναν περιορισμό, ρύθμιση, έλεγχο και μορατόρια οποιασδήποτε φύσεως.» Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι ο ΕΜΣ δεν μπαίνει σε επαναδιαπραγμάτευση των όρων χρηματοδοτικής συνδρομής του, έτσι ώστε «όλη η περιουσία, οι χρηματοδοτικοί πόροι και τα στοιχεία του ενεργητικού του ΕΜΣ δεν υπόκεινται σε κανέναν περιορισμό, ρύθμιση, έλεγχο και μορατόρια οποιασδήποτε φύσεως».

Όσο για την ολοκλήρωση του πλάνου των εξαμηνιαίων «δόσεων» των 650 εκατ. ευρώ (συν την ακύρωση της προσαύξησης επιτοκίου των δανείων του δευτέρου Μνημονίου), μένει ακόμα μια δόση. Πρόκειται για τη δόση του 2019, η οποία θα συνόδευε την αξιολόγηση του δευτέρου τριμήνου, η οποία με τη σειρά της είχε αναβληθεί λόγω εκλογών. Τώρα, τα κεφάλαια αυτά θα αποδοθούν στην Αθήνα τον Νοέμβριο, εφόσον ολοκληρωθούν νωρίτερα 22 εκκρεμείς μεταρρυθμίσεις της περιόδου ενισχυμένης εποπτείας, οι οποίες καθυστέρησαν στη σκιά της πανδημίας.

Η εκκαθάριση των εκκρεμών συντάξεων (για τις οποίες επινοήθηκε το σύστημα έκδοσης fast track με απρόβλεπτες, μεσοπρόθεσμες συνέπειες για τον ΕΦΚΑ και τους συνταξιούχους) μέσα στον Αύγουστο, η εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο, η ανάκτηση κρατικών εγγυήσεων ύψους 470 εκατ. ευρώ και το ήδη γνωστό πακέτο ιδιωτικοποιήσεων, είναι ορισμένες από τις δεσμεύσεις που περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, στον κατάλογο με τις 22 μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να ολοκληρωθούν τον Οκτώβριο, ώστε να κλείσει η εκκρεμότητα με τους πιστωτές για την εκταμίευση της τελευταίας δόσης μέτρων ελάφρυνσης χρέους, ύψους 750 εκατ. ευρώ.

Η ελληνική κυβέρνηση καλείται, μάλιστα, να προωθήσει ένα μίνι μνημόνιο, αφού σε ασφυκτικές προθεσμίες πρέπει να εφαρμόσει τα μη εκπληρωθέντα μνημονιακά προαπαιτούμενα, όπως για παράδειγμα τις ρυθμίσεις που αφορούν τους πλειστηριασμούς λαϊκών κατοικιών και περιουσιών, αλλιώς κινδυνεύει να χάσει την προθεσμία εκταμίευσης της επόμενης και τελευταίας δόσης μέτρων «ελάφρυνσης» του δημοσίου χρέους στο τέλος του 2022.

Παράλληλα, η Κομισιόν προτείνει την παράταση της «ρήτρας διαφυγής» από το ευρωπαϊκό σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας και για το 2023 και απενεργοποίηση της το 2024. Ωστόσο, καθιστά σαφές ότι οι χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος, όπως η Ελλάδα, που το διόγκωσε ακόμα περισσότερο τα δύο τελευταία χρόνια, θα πρέπει να δείξουν προσοχή στη λήψη στοχευμένων μέτρων και επιστροφή σε εξοντωτικά για τους λαούς πρωτογενή πλεονάσματα, με στόχο τη μείωση του χρέους, προειδοποιώντας, δηλαδή για νέα μνημόνια λιτότητας.

Επίσης, στο ανοιχτό πακέτο των τελευταίων υποχρεώσεων περιλαμβάνεται και η αποτύπωση, κωδικοποιημένα, της εργατικής νομοθεσίας, η οποία έχει ανατεθεί ήδη σε μεγάλο νομικό γραφείο από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και θα εγκριθεί έως τον Οκτώβριο.

Ωστόσο, τα σοβαρά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας εξακολουθούν να ταλανίζουν τη χώρα.

* Με την αγοραστική δύναμη των Ελλήνων να είναι η δεύτερη χαμηλότερη στην ΕΕ (με τελευταία τη Βουλγαρία).

* Με ραγδαία αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου εμπορευμάτων στο 1ο εξάμηνο 2022, η οποία είναι η υψηλότερη από τότε που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ.

* Με τον πληθωρισμό να τρέχει με διψήφιο αριθμό (κοντά στο 11,6%) και να είναι στους επτά υψηλότερους στην Ευρωζώνη.

Ο πληθωρισμός είναι στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 29 ετών, ενώ οι μισθοί εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλοί.

* Στο 13,4% διαμορφώθηκε το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα το Νοέμβριο του 2021 (από 13,3% τον Οκτώβριο), έναντι 7,2% στην ευρωζώνη και 6,5% στην ΕΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν στη δημοσιότητα.

* Με το 55% των Ελλήνων να αδυνατούν να εξοφλήσουν τους λογαριασμούς του ρεύματος

Και όπως μας λέει ο κύριος Σταϊκούρας:

• Ενισχύει τη θέση της χώρας στις διεθνείς αγορές.

• Παρέχει πρόσθετη ώθηση στην αναπτυξιακή δυναμική της πατρίδας μας και στην προσέλκυση επενδύσεων.

• Προσδίδει βαθμούς ελευθερίας στην άσκηση οικονομικής πολιτικής, στο πλαίσιο βέβαια των κανόνων που ισχύουν για όλα τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη.

• Αποδεικνύει τη δυναμική που έχει αποκτήσει η ελληνική οικονομία αφού, παρά τις πρωτόγνωρες εξωγενείς δυσκολίες, η χώρα κατακτά τους στόχους που θέτει.

Στη δήλωσή του ο Χρ. Σταϊκούρας καταλήγει:

“Έτσι, έρχεται πιο κοντά η επίτευξη και του τελευταίου μεγάλου στόχου, που είναι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, μετά τις 11 αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας την τελευταία τριετία.”

Τα μνημόνια και η «ενισχυμένη εποπτεία» ήταν προϋπόθεση της εξόδου στις αγορές, αλλά όσο περισσότερο η Ελλάδα θα δανείζεται, τόσο θα αυξάνεται το χρέος. Από εδώ και μπρος θα επιβάλουν τις μνημονιακές δεσμεύσεις απευθείας στο όνομα των αγορών, χωρίς καν να τις νομοθετούν.

Χωρίς ουσιαστικό αντίκτυπο είναι το επίσημο τέλος της ενισχυμένης εποπτείας για την Ελλάδα, καθώς θα εξακολουθεί να παρακολουθείται από τους πιστωτές της, ενώ θα αποπληρώνει τα χρέη της, τα οποία θα χρειαστούν άλλες δύο ή τρεις γενιές, με τα τελευταία δάνεια να εκπνέουν το 2070.

Το τέλος της ενισχυμένης εποπτείας της Ελλάδος από τους θεσμούς… είναι ανέκδοτο καθώς αποδεικνύεται μια ακόμη φορά η υποκρισία της Ευρώπης… 3 μνημόνια, άπειρα μέτρα λιτότητας, 3 μεγάλα δάνεια… για να φθάσουμε στο 2022 να διαθέτει η Ελλάδα, χειρότερο χρέος, χειρότερα δημοσιονομικά ελλείμματα και επιτόκια δανεισμού στα ομόλογα στα επίπεδα του 2016.

Με το τέλος της ενισχυμένης εποπτείας, θα καταργηθούν η ΑΑΔΕ, το Υπερταμείο; (Ρητορικό το ερώτημα)

* Ο Γιώργος Αναλυτής είναι μέλος της Π.Γ. του ΕΠΑΜ