Επιταγές, όπως ο Σκεπτικισμός και η Αμεροληψία, πετιούνται στα Σκουπίδια για να τροφοδοτηθούν οι Πολιτικές Πολεμικές Επιχειρήσεις, που δεν έχουν τίποτα κοινό με την Επιστημονική Μεθοδολογία

 

του Ιωάννη Π.Α. Ιωαννίδη

 

Στο παρελθόν, συχνά επιθυμούσα με θέρμη, ότι μια μέρα όλοι θα ήταν παθιασμένοι και ενθουσιασμένοι με την επιστημονική έρευνα. Έπρεπε να ήμουν πιο προσεκτικός με αυτό που ευχόμουν. Η κρίση που προκλήθηκε από τη θανατηφόρα πανδημία COVID-19 και οι αντιδράσεις στην κρίση αυτή, έχουν κάνει δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως να ενδιαφέρονται έντονα και να υπερ-ενθουσιάζονται για την επιστήμη. Οι αποφάσεις που τονίζονται ότι είναι στο όνομα της επιστήμης, έχουν γίνει ρυθμιστές της ζωής, του θανάτου και των θεμελιωδών ελευθεριών. Όλα όσα είχαν σημασία, επηρεάστηκαν από την επιστήμη, από τους επιστήμονες που ερμηνεύουν την επιστήμη, και από εκείνους που επιβάλλουν μέτρα με βάση τις ερμηνείες τους για την επιστήμη, στο πλαίσιο του Πολιτικών Πολεμικών Επιχειρήσεων.

Ένα πρόβλημα με αυτή τη νέα μαζική ενασχόληση με την επιστήμη, είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων ανθρώπων στη Δύση, δεν είχαν ποτέ εκτεθεί σοβαρά στα θεμελιώδη πρότυπα της επιστημονικής μεθόδου. Οι Μερτονικοί κανόνες του κοινοτισμού, της οικουμενικότητας, της αμεροληψίας και του οργανωμένου σκεπτικισμού, δυστυχώς δεν υπήρξαν ποτέ κυρίαρχοι στην εκπαίδευση, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ή ακόμη και στα επιστημονικά μουσεία και τα τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ με επιστημονικά θέματα.

Πριν από την πανδημία, η ελεύθερη ανταλλαγή δεδομένων, πρωτοκόλλων και ανακαλύψεων ήταν περιορισμένη, θέτοντας σε κίνδυνο τον κοινοτισμό στον οποίο βασίζεται η επιστημονική μέθοδος. Ήταν ήδη ευρέως ανεκτό, ότι η επιστήμη δεν ήταν οικουμενική, αλλά το βασίλειο μιας ολοένα και πιο ιεραρχικής ελίτ, μιας μειονότητας εμπειρογνωμόνων. Τα Τεραστια οικονομικά και άλλα συμφέροντα και συγκρούσεις, ευδοκιμούσαν στη γειτονιά της επιστήμης – και ο κανόνας της αμεροληψίας έμεινε στην άκρη.

Όσον αφορά στον οργανωμένο σκεπτικισμό, δεν πούλησε πολύ καλά εντός των ακαδημαϊκών ιερατείων. Ακόμα και τα καλύτερα επιστημονικά περιοδικά με αξιολόγηση από ομοτίμους, συχνά παρουσίαζαν αποτελέσματα με προκατάληψη και περιστροφή. Η ευρύτερη διάδοση των επιστημονικών ανακαλύψεωνστο το κοινό από τα μέσα ενημέρωσης επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό, σε αυτό που θα μπορούσε να υπερπροβληθεί σχετικά με την έρευνα, παρά στην αυστηρότητα των μεθόδων της, και στην εγγενή αβεβαιότητα των αποτελεσμάτων της.

Παρόλα αυτά, παρά την κυνική συνειδητοποίηση ότι οι μεθοδολογικές προδιαγραφές της επιστήμης είχαν παραμεληθεί, (ή ίσως εξαιτίας αυτής της συνειδητοποίησης) οι φωνές που αγωνίζονταν για περισσότερο κοινοτισμό, οικουμενικότητα, αμεροληψία και οργανωμένο σκεπτικισμό, πολλαπλασιάζονταν μεταξύ των επιστημονικών κύκλων, και πριν από την πανδημία. Οι μεταρρυθμιστές θεωρούνταν συχνά ότι κατέχουν ένα είδος ηθικού πλεονεκτήματος, παρά το γεγονός ότι υστερούσαν αριθμητικά σε κατοχή ισχυρών θέσεων. Κρίσεις αναπαραγωγιμότητας σε πολλούς επιστημονικούς τομείς, που κυμαίνονται από τη βιοϊατρική έως την ψυχολογία, προκαλούσαν εσωστρέφεια και προσπάθειες ενίσχυσης της διαφάνειας, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής πρωτογενών δεδομένων, πρωτοκόλλων και κώδικα. Οι ανισότητες μέσα στην ακαδημαική κοινότητα, αναγνωρίζονταν όλο και περισσότερο, με εκκλήσεις για την αντιμετώπισή τους. Πολλοί ήταν δεκτικοί σε εκκλήσεις για μεταρρύθμιση.

Οι εμπειρογνώμονες που βασίζονται στη γνώμη (ενώ εξακολουθούσαν να κυριαρχούν σε επιτροπές με επιρροή, επαγγελματικές εταιρείες, μεγάλα συνέδρια, φορείς χρηματοδότησης και άλλους κόμβους εξουσίας του συστήματος) αμφισβητούνταν συχνά, με κριτική που βασιζόταν σε αποδεικτικά στοιχεία. Υπήρξαν προσπάθειες για τη διαφάνεια των συγκρούσεων συμφερόντων και την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεών τους, ακόμη και αν οι περισσότεροι ηγέτες της επιστήμης παρέμεναν συγκρουόμενοι, ειδικά στην ιατρική. Μια ακμάζουσα κοινότητα επιστημόνων επικεντρώθηκε σε αυστηρές μεθόδους, κατανόηση προκαταλήψεων και ελαχιστοποίηση των επιπτώσεών τους. Το πεδίο της μετα -έρευνας, δηλαδή η έρευνα για την έρευνα, είχε γίνει ευρέως σεβαστό. Θα μπορούσε λοιπόν κάποιος να ελπίζει ότι η πανδημική κρίση θα μπορούσε να έχει προωθήσει αυτή την αλλαγή. Πράγματι, η αλλαγή συνέβη – αλλά ίσως κυρίως για το χειρότερο.

Η έλλειψη κοινοτισμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τροφοδότησε σκάνδαλα και θεωρίες συνωμοσίας, τα οποία στη συνέχεια αντιμετωπίστηκαν ως γεγονός στο όνομα της επιστήμης, από μεγάλο μέρος του δημοφιλούς Τύπου και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η απόσυρση μιας εξαιρετικά προβεβλημένης εργασίας πάνω στην υδροξυχλωροκίνη από το The Lancet, ήταν ένα εκπληκτικό παράδειγμα: Η έλλειψη διαμοιρασμου πληροφοριας και διαφάνειας, επέτρεψε σε ένα κορυφαίο ιατρικό περιοδικό να δημοσιεύσει ένα άρθρο στο οποίο 671 νοσοκομεία φέρεται να συνέβαλαν δεδομένα που δεν υπήρχαν, και κανείς δεν παρατήρησε την μεθόδευση αυτή πριν από τη δημοσίευση. Το New England Journal of Medicine, ένα άλλο κορυφαίο ιατρικό περιοδικό, κατάφερε να δημοσιεύσει ένα παρόμοιο άρθρο. Πολλοί επιστήμονες συνεχίζουν να αναφέρονται σε αυτό,  πολύ μετά την απόσυρσή του.

Η πιο καυτή δημόσια επιστημονική συζήτηση της στιγμής – αν ο ιός της COVID-19 ήταν προϊόν φυσικής εξέλιξης ή εργαστηριακό ατύχημα – θα μπορούσε να διευθετηθεί εύκολα με μια ελάχιστη επίδειξη κοινοτισμού («κομμουνισμός», στην πραγματικότητα, στο αρχικό λεξιλόγιο του Μέρτον) από την Κίνα: Το άνοιγμα των εργαστηριακών βιβλίων του Ινστιτούτου ιολογίας της Wuhan, θα είχε απαλύνει αμέσως τις ανησυχίες. Χωρίς τέτοια διαφάνεια, για το τι πειράματα λάμβαναν χώρα εκεί, οι θεωρίες διαρροών εργαστηρίων παραμένουν δελεαστικά αξιόπιστες.

Προσωπικά, δεν θέλω να θεωρήσω τη θεωρία διαρροών εργαστηρίου – ένα σημαντικό πλήγμα στην επιστημονική έρευνα – ως την κυρίαρχη εξήγηση ακόμη. Ωστόσο, εάν η πλήρης κοινή χρήση δεδομένων δεν μπορεί να συμβεί, ακόμη και για μια ερώτηση που σχετίζεται με τους θανάτους εκατομμυρίων και τα δεινά των δισεκατομμυρίων, ποια ελπίδα υπάρχει για επιστημονική διαφάνεια και κουλτούρα κοινής χρήσης δεδομένων; Όποια και αν είναι η προέλευση του ιού, η άρνηση να τηρηθούν οι προηγουμένως αποδεκτοί κανόνες έχει κάνει τη δική της τεράστια ζημιά.

Η πανδημία οδήγησε φαινομενικά μέσα σε μια νύχτα σε μια τρομακτική νέα μορφή επιστημονικής οικουμενικότητας. Όλοι έκαναν επιστήμη για την COVID-19 ή την σχολίαζαν. Μέχρι τον Αύγουστο του 2021, δημοσιεύθηκαν 330.000 επιστημονικές εργασίες για τον COVID-19, στις οποίες συμμετείχαν περίπου ένα εκατομμύριο διαφορετικοί συγγραφείς. Μια ανάλυση έδειξε ότι επιστήμονες από κάθε έναν από τους 174 κλάδους που περιλαμβάνουν αυτό που γνωρίζουμε ως επιστήμη, έχει δημοσιεύσει για τον COVID-19. Μέχρι το τέλος του 2020, μόνο η μηχανολογία αυτοκινήτων δεν είχε επιστήμονες να δημοσιεύουν για τον COVID-19. Στις αρχές του 2021, οι μηχανολόγοι αυτοκινήτων είχαν επίσης τη γνώμη τους.

Εκ πρώτης όψεως, αυτή ήταν μια άνευ προηγουμένου κινητοποίηση διεπιστημονικών ταλέντων. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος αυτών των εργασιών ήταν χαμηλής ποιότητας, συχνά λάθος και μερικές φορές εξαιρετικά παραπλανητικές. Πολλοί άνθρωποι χωρίς τεχνική εμπειρογνωμοσύνη έγιναν ειδικοί εν μία νυκτί, “σώζοντας” εμφατικά τον κόσμο. Καθώς αυτοί οι ψεύτο-ειδικοί πολλαπλασιάζονταν, οι τεκμηριωμένες προσεγγίσεις – όπως τυχαιοποιημένες δοκιμές και συλλογή ακριβέστερων, αμερόληπτων δεδομένων – συχνά απορρίπτονταν ως ακατάλληλες, πολύ αργές και επιβλαβείς. Η περιφρόνηση για αξιόπιστα σχέδια μελέτης επικράτησε πανηγυρικά.

Πολλοί εκπληκτικοί επιστήμονες εργάστηκαν για την COVID-19. Θαυμάζω τη δουλειά τους. Η συμβολή τους μας δίδαξε πολλά. Η ευγνωμοσύνη μου εκτείνεται στους πολλούς εξαιρετικά ταλαντούχους και καλά εκπαιδευμένους νέους ερευνητές που αναζωογονούν το γηράσκον επιστημονικό εργατικό δυναμικό μας. Ωστόσο, μαζί με χιλιάδες στιβαρούς επιστήμονες, ήρθαν νεόκοποι ειδικοί εμπειρογνώμονες με αμφισβητήσιμα, άσχετα ή ανύπαρκτα διαπιστευτήρια και αμφισβητήσιμα, άσχετα ή ανύπαρκτα δεδομένα.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ΜΜΕ βοήθησαν στην κατασκευή αυτής της νέας φυλής εμπειρογνωμόνων. Όποιος δεν ήταν επιδημιολόγος ή ειδικός σε θέματα πολιτικής υγείας θα μπορούσε ξαφνικά να αναφερθεί ως επιδημιολόγος ή ειδικός σε θέματα πολιτικής υγείας από δημοσιογράφους που συχνά γνώριζαν ελάχιστα για αυτούς τους τομείς, αλλά ήξεραν αμέσως ποιες απόψεις ήταν αληθινές. Αντιστρόφως, μερικοί από τους καλύτερους επιδημιολόγους και ειδικούς πολιτικής υγείας στην Αμερική χαρακτηρίστηκαν ως ανίδεοι και επικίνδυνοι, από άτομα που πίστευαν ότι είναι οι ίδιοι κατάλληλοι να διαιτητεύσουν συνοπτικά τις διαφορές των επιστημονικών απόψεων, χωρίς να κατανοούν τη μεθοδολογία ή τα επίμαχα δεδομένα.

Η Αμεροληψία υπέστη θανάσιμο πλήγμα. Στο παρελθόν, οι οντότητες με αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, προσπαθούσαν κυρίως να κρύψουν τις ατζέντες τους. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τις  ίδιες αυτές  οντότητες, τις αναγάγαμε στην τάξη των ηρώων. Για παράδειγμα, οι εταιρείες Big Pharma παρήγαγαν σαφώς χρήσιμα φάρμακα, εμβόλια και άλλες παρεμβάσεις που έσωσαν ζωές, αν και ήταν επίσης γνωστό ότι το κέρδος ήταν και είναι το κύριο κίνητρό τους. Οι Μεγάλες Καπνοβιομηχανίες,  ήταν γνωστό ότι σκότωναν πολλά εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο και συνεχώς παραπλανούσαν όταν προωθούσαν τα παλιά και τα νέα, εξίσου επιβλαβή προϊόντα τους. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, το να ζητάς καλύτερα στοιχεία σχετικά με την αποτελεσματικότητα και τις ανεπιθύμητες ενέργειες θεωρούνταν συχνά “ανάθεμα”. Αυτή η απορριπτική, αυταρχική προσέγγιση «για την υπεράσπιση της επιστήμης» μπορεί δυστυχώς να έχει ενισχύσει τον δισταγμό απέναντι στα εμβόλια αλλά και το αντιεμβολιαστικό κίνημα, χάνοντας μια μοναδική ευκαιρία που δημιουργήθηκε από τη φανταστικά ταχεία ανάπτυξη των εμβολίων COVID-19. Ακόμη και η καπνοβιομηχανία αναβάθμισε τη φήμη της: η Philip Morris δώρισε αναπνευστήρες για να προωθήσει το προφίλ της εταιρικής ευθύνης και να σώσει ζωές, ένα μικρό μέρος των οποίων κινδύνευσε με θάνατο από την COVID-19 λόγω ασθενειών που προκλήθηκαν από προϊόντα καπνού.

Άλλες οντότητες με δυνητικά συγκρουόμενα συμφέροντα, έγιναν οι νέες ρυθμιστικές αρχές της κοινωνίας, και όχι αυτές που ρυθμίζονται. Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, οι οποίες κέρδισαν τρισεκατομμύρια δολάρια σε σωρευτική αξία από τον εικονικό μετασχηματισμό της ανθρώπινης ζωής κατά τη διάρκεια του lockdown, ανέπτυξαν ισχυρούς μηχανισμούς λογοκρισίας, που διαστρέβλωναν τις πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες για τους χρήστες στις πλατφόρμες τους. Σύμβουλοι που έβγαλαν εκατομμύρια δολάρια από παροχή υπηρεσιών σε εταιρικές και Κυβερνητικές δομές, ανέλαβαν αξιόλογες θέσεις, δύναμη και δημόσιο έπαινο, ενώ οι αδιαμφισβήτητοι επιστήμονες που εργάστηκαν pro bono αλλά τόλμησαν να αμφισβητήσουν τις κυρίαρχες αφηγήσεις, σπιλώθηκαν ως διαπλεκόμενοι. Ο οργανωμένος σκεπτικισμός θεωρήθηκε απειλή για τη δημόσια υγεία. Υπήρξε σύγκρουση μεταξύ δύο σχολών σκέψης, της αυταρχικής δημόσιας υγείας έναντι της Επιστήμης – και η Επιστήμη ηττήθηκε….

Η ειλικρινής, συνεχής αμφισβήτηση και η εξερεύνηση εναλλακτικών διαδρομών είναι απαραίτητες για την καλή επιστήμη. Στην αυταρχική (σε αντίθεση με τη συμμετοχική) εκδοχή της δημόσιας υγείας, αυτές οι δραστηριότητες θεωρήθηκαν προδοσία και λιποταξία. Η κυρίαρχη αφήγηση έγινε ότι «είμαστε σε πόλεμο». Όταν είσαι σε πόλεμο, όλοι πρέπει να ακολουθούν τις εντολές. Εάν μια διμοιρία διαταχθεί να πάει δεξιά και μερικοί στρατιώτες τολμήσουν ελιγμούς προς τα αριστερά, πυροβολούνται ως λιποτάκτες. Ο επιστημονικός σκεπτικισμός έπρεπε να πυροβοληθεί, χωρίς ερωτήσεις. Οι διαταγές ήταν σαφείς.

Ποιος έδωσε αυτές τις εντολές; Ποιος αποφάσισε ότι η γνώμη, η τεχνογνωσία και τα εξαρτώμενα συμφέροντά του, πρέπει να χρησθούν επικεφαλής; Δεν ήταν ένα μόνο άτομο, ούτε ένας τρελός στρατηγός ούτε ένας καταχρηστικός πολιτικός ή ένας δικτάτορας, ακόμα κι αν υπάρχει μαζική πολιτική παρέμβαση στην επιστήμη. Είμασταν όλοι εμείς, μια Συντεχνία που δεν έχει όνομα και πρόσωπο: ένα πλέγμα και ένα χάος από μισο-ώριμα στοιχεία. Αλλοφρονα και μεροληπτικά ΜΜΕ, που προωθούν τη δημοσιογραφία με αλεξίπτωτο και την συγκάλυψη της αγέλης. Ο πολλαπλασιασμός ψευδώνυμων και επώνυμων προσώπων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που οδήγησαν ακόμη και σοβαρούς επιστήμονες να γίνουν ασυγκράτητοι, ζωώδεις εκδόσεις του εαυτού τους, “ξερνώντας” τεράστιες ποσότητες ανοησίας. κακοεπιτηρούμενες βιομηχανίες και εταιρείες τεχνολογίας που εκτείνουν τον εγκέφαλό και τη δύναμη μάρκετινγκ τους. Και απλοί άνθρωποι που πλήττονται από την παρατεταμένη κρίση. Όλοι κολυμπούν σε ένα μείγμα καλών προθέσεων, εξαιρετικής σκέψης και θαυμάσιων επιστημονικών επιτυχιών, αλλά και συγκρούσεων συμφερόντων, πολιτικής πόλωσης, φόβου, πανικού, μίσους, διχασμών, ψευδών ειδήσεων, λογοκρισίας, ανισοτήτων, ρατσισμού και χρόνιων και οξέων κοινωνικών δυσλειτουργιών.

Οι θερμές αλλά υγιείς επιστημονικές διαβουλεύσεις είναι ευπρόσδεκτες. Οι σοβαροί κριτικοί είναι οι μεγαλύτεροι ευεργέτες μας. Ο John Tukey είπε κάποτε ότι η λέξη που περιγράφει καλύτερα μια παρέα στατιστικολόγων, είναι η λέξη “καυγάς”. Αυτό ισχύει και για άλλους επιστήμονες. Αλλά το «είμαστε σε πόλεμο» οδήγησε σε ένα βήμα παραπέρα: Αυτός είναι ένας βρώμικος πόλεμος, χωρίς αξιοπρέπεια. Οι αντίπαλοι απειλήθηκαν, κακοποιήθηκαν και εκφοβίστηκαν από εκστρατείες αποδόμησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τρανταχτές ιστορίες στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης και μπεστ σέλερ που γράφτηκαν από “ζηλωτές”. Οι δηλώσεις τους παραμορφώθηκαν, μετατράπηκαν σε αχυράνθρωπους και γελοιοποιήθηκαν. Οι σελίδες της Wikipedia βανδαλίστηκαν. Υπολήψεις αποδομήθηκαν συστηματικά και καταστράφηκαν. Πολλοί λαμπροί επιστήμονες κακοποιήθηκαν και δέχτηκαν απειλές κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με σκοπό να εξαθλιωθούν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους.

Η κακοποίηση από επώνυμους και ψευδώνυμους έχει ανατριχιαστικό αποτέλεσμα. Είναι χειρότερο όταν οι άνθρωποι που κάνουν την κακοποίηση είναι επώνυμοι και σεβαστοί. Οι μόνες βιώσιμες απαντήσεις στον φανατισμό και την υποκρισία είναι η καλοσύνη, η ευγένεια, η ενσυναίσθηση και η αξιοπρέπεια. Ωστόσο, ο αποκλεισμός της προσωπικής επικοινωνίας, η εικονική διαβίωση και τα κοινωνικά μέσα, σε συνθήκες κοινωνικής απομόνωσης, είναι κακοί αγωγοί αυτών των αρετών.

Η πολιτική είχε επιζήμια επιρροή στην επιστήμη της πανδημίας. Οτιδήποτε είπε ή έγραψε ένας απολίτικος επιστήμονας θα μπορούσε να εργαλειοποιηθεί για εκτέλεση πολιτικής ατζέντας. Η δέσμευση παρεμβάσεων δημόσιας υγείας όπως μάσκες και εμβόλια σε μια παράταξη, πολιτική ή άλλη, ικανοποιεί εκείνους που είναι αφοσιωμένοι σε αυτήν την παράταξη, αλλά εξοργίζει την αντίπαλη παράταξη. Αυτή η διαδικασία υπονομεύει την ευρύτερη υιοθέτηση που απαιτείται για να είναι αποτελεσματικές τέτοιες παρεμβάσεις. Η πολιτική ντυμένη ως δημόσια υγεία όχι μόνο τραυμάτισε την επιστήμη. Κατέρριψε επίσης τη συμμετοχική δημόσια υγεία όπου οι άνθρωποι εξουσιοδοτούνται, παρά υποχρεώνονται και ταπεινώνονται.

Ένας επιστήμονας δεν μπορεί και δεν πρέπει να προσπαθεί να αλλάξει τα δεδομένα και τα συμπεράσματά του με βάση το τρέχον δόγμα των πολιτικών κομμάτων ή την ανάγνωση του θερμόμετρου των κοινωνικών μέσων. Σε ένα περιβάλλον όπου οι παραδοσιακοί πολιτικοί διαχωρισμοί μεταξύ αριστεράς και δεξιάς δεν φαίνεται πλέον να έχουν πολύ νόημα, τα δεδομένα, οι προτάσεις και οι ερμηνείες αφαιρούνται από το πλαίσιο και οπλοποιούνται. Ο ίδιος απολιτικός επιστήμονας θα μπορούσε να δεχθεί επίθεση από αριστερούς σχολιαστές σε ένα μέρος και από εναλλακτικούς – δεξιούς σχολιαστές σε άλλο. Πολλοί εξαιρετικοί επιστήμονες αναγκάστηκαν να σωπάσουν σε αυτό το χάος. Η αυτολογοκρισία τους ήταν μια μεγάλη απώλεια για την επιστημονική έρευνα και την προσπάθεια για τη δημόσια υγεία. Οι ήρωές μου είναι οι πολλοί καλοπροαίρετοι επιστήμονες που κακοποιήθηκαν, επιχρίστηκαν και απειλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τους σέβομαι όλους και υποφέρω για αυτό που πέρασαν, ανεξάρτητα από το αν οι επιστημονικές τους θέσεις συμφωνούσαν ή διαφωνούσαν με τις δικές μου. Υποφέρω μαζί τους και εκτιμώ ακόμη περισσότερο εκείνους των οποίων οι θέσεις διαφωνούσαν με τη δική μου.

Δεν υπήρχε απολύτως καμία συνωμοσία ή προσχεδιασμός πίσω από αυτήν την υπερβολικά φορτισμένη εξέλιξη. Απλώς, σε περιόδους κρίσης, οι ισχυροί ευδοκιμούν και οι αδύναμοι γίνονται πιο αδύναμοι. Εν μέσω πανδημικής σύγχυσης, οι ισχυροί και τα συγκρουόμενα συμφέροντα, έγιναν πιο ισχυροί και πιο συγκρουόμενα, ενώ εκατομμύρια άτομα σε μειονεκτική θέση πέθαναν και δισεκατομμύρια υπέφεραν.

Ανησυχώ ότι η επιστήμη και τα πρότυπά της έχουν την τύχη των μειονεκτούντων. Είναι κρίμα, γιατί η επιστήμη μπορεί ακόμα να μας βοηθήσει όλους. Η επιστήμη παραμένει το καλύτερο πράγμα που μπορεί να συμβεί στους ανθρώπους, με την προϋπόθεση ότι μπορεί να είναι και ανεκτική και ανεκτή…

Μετάφραση: Μιχάλης Πολυζώης

Πηγή: Table Magazine