Στην εικόνα: Οι Παίκτες του Σκατ, έργο του Ότο Ντιξ (1920).

Ο καπιταλισμός φαίνεται να εξαντλεί τις δυνατότητές του να ξαναφουσκώνει τη φούσκα που είχε σκάσει το 2009. 

του Θέμη Τζήμα
Δικηγόρου, δρα δημοσ. δικαίου και πολιτικής επιστήμης ΑΠΘ

Κοσμοδρόμιο, 14/9/2025

Παρακολουθεί κανείς τα γεγονότα με την παραβίαση του πολωνικού εναερίου χώρου από τα ρωσικά drones και το νιώθει: ο πόλεμος είναι μια κάποια λύση στα αδιέξοδα της Ευρώπης ή και γενικότερα της «Δύσης». Όχι, δε φαίνεται ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ θα αξιοποιήσουν το εν λόγω επεισόδιο για να κηρύξουν τον πόλεμο στη Ρωσία, καθώς ακόμα διατηρούν έναν βαθμό σωφροσύνης. Ωστόσο η κίνηση και η τάση προς τον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας ή και της Κίνας και του Ιράν είναι σαφής εδώ και αρκετά χρόνια, τόσο με την πολιτική του μιλιταριστικού κεϋνσιανισμού, όσο και με την προσπάθεια συγκέντρωσης στρατευμάτων, προκειμένου τα τελευταία να εισέλθουν στην ουκρανική επικράτεια με κάποιο πρόσχημα.

Ο πόλεμος φαντάζει να είναι η λύση στον καπιταλισμό ο οποίος ασθμαίνει τόσο στο πολιτικό του εποικοδόμημα, όσο και στην οικονομική του βάση. Η γαλλική κυβέρνηση κατέρρευσε. Ο Μακρόν πηγαίνει στον τέταρτο Πρωθυπουργό σε δώδεκα μήνες, αναδεικνύοντας τη Γαλλία στον μεγάλο πολιτικό ασθενή της Ε.Ε., μέχρι τον επόμενο ο οποίος ενδέχεται να είναι η Γερμανία.

Οι συνέπειες στο αξιόχρεο της Γαλλίας είναι προφανείς: Για πρώτη φορά από την ίδρυση της ευρωζώνης, το κόστος δανεισμού της Γαλλίας ξεπέρασε αυτό της Ιταλίας. Τα γαλλικά ομόλογα έχουν τις χειρότερες επιδόσεις στην Ε.Ε .από τότε που ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προκήρυξε εκλογές πέρυσι.

Στη Γερμανία, η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις απορρίπτει την κυβέρνηση Μερτς, ενώ τα ποσοστά είναι απογοητευτικά ακόμα και μεταξύ των ψηφοφόρων των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού. Ο συνδυασμός οικονομικής στασιμότητας και προωθούμενων περικοπών στο κοινωνικό κράτος βυθίζουν την δημοφιλία της γερμανικής κυβέρνησης, ενώ ταυτοχρόνως οι εσωτερικές κυβερνητικές αντιπαραθέσεις κλιμακώνονται.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, το υπουργείο εργασίας κατέβασε τον αριθμό των εργαζομένων σε σχέση με τους αρχικούς υπολογισμούς του για το τελευταίο 12μηνο, κατά περίπου 911.000 θέσεις εργασίας. Πρόκειται για μια συγκλονιστική μεταβολή, μεγαλύτερη ακόμα από εκείνες που είχαμε δει κατά την περίοδο της κρίσης του 2009.

Αξίζει να δει κανείς αν οι ΗΠΑ έχουν εισέλθει ή θα εισέλθουν σε περίοδο ύφεσης ή όχι, πάντως φαίνεται ότι εκείνο που τις κρατάει είναι μια διαρκώς διευρυνόμενη φούσκα, τα οφέλη της οποίας κατά βάση απολαμβάνουν μια χούφτα εταιρείες. Παραλλήλως, ο τρόπος ηγεσίας του Τραμπ κινείται διαρκώς μεταξύ απειλών, εκβιασμών, χρήσης βίας και εγωπαθών εξαγγελιών πρωτοβουλιών οι οποίες υποτίθεται ότι θα φέρουν τα πάνω-κάτω διεθνώς. Κανένα μέτωπο δεν έχει κλείσει αλλά αντιθέτως σε όλα φαίνεται να υπάρχει διαρκής επιδείνωση.

Ο καπιταλισμός και δη στη δυτική του διάσταση (αν και όχι μόνο) φαίνεται να εξαντλεί τις δυνατότητές του να ξαναφουσκώνει τη φούσκα που είχε σκάσει το 2009. Ο πόλεμος είναι μια κάποια λύση ή και η κατεξοχήν λύση. Ένας μη πυρηνικός, μεγάλος πόλεμος θα δώσει την ώθηση για τη μεγέθυνση και όχημα την στρατιωτική βιομηχανία. Με πολλές απάτες και με πολλούς εργολάβους, με μαζικό ξεστοκάρισμα και με ευρεία χρήση μισθοφόρων από τις φτωχότερες τάξεις και χώρες, προετοιμάζεται το σκηνικό μιας μεγάλης «δημιουργικής» καταστροφής, προκειμένου να αναζωογονηθεί το πολλαπλώς βαλλόμενο κατεστημένο διεθνώς και στο εσωτερικό των μεγαλυτέρων δυνάμεων και κρατών της «Δύσης».

Πηγή: kosmodromio.gr