της Elena Panina*
μετάφραση Φλώρα Παπαδέδε

Global South, 24/06/2025

Ο 12ήμερος «παράξενος πόλεμος[1]» μεταξύ Ισραήλ και Ιράν φαίνεται να έχει τελειώσει. Παρά τη συντομία του, σίγουρα αξίζει κάποια συμπεράσματα.

  • Καταρχάς, επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά το γεγονός ότι οι ειδήσεις έπαψαν να συνιστούν πληροφόρηση. Αποτέλεσαν εργαλεία προπαγάνδας για κάθε πλευρά, που στόχευαν στο δικό τους κοινό. Το Ιράν μετέδιδε την ιδέα της ενότητας, το Ισραήλ – τις στρατιωτικές επιτυχίες, οι ΗΠΑ – τον παγκόσμιο αστυνόμο, που λύνει όλα τα ζητήματα με τη βία.

Πριν από την είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο, ήταν μια μάχη ίσων. Το Ισραήλ, έχοντας εξαπολύσει την επιθετικότητά του με θεαματικό τρόπο, βρέθηκε σε μια κατάσταση όπου ο εχθρός του δεν παραδόθηκε, αλλά απάντησε. Για πρώτη φορά μετά τον Πόλεμο του Κόλπου [1991], το εβραϊκό κράτος βρέθηκε στο στόχαστρο μεγάλης κλίμακας αντιποίνων. Η κατάσταση έγινε γρήγορα κρίσιμη, όπως έδειξαν οι απεγνωσμένες εκκλήσεις του Νετανιάχου προς τους Ιρανούς και στη συνέχεια προς τις ΗΠΑ.

Ένα άλλο μάλλον απροσδόκητο συμπέρασμα είναι ότι το ίδιο το Ισραήλ αποδείχθηκε εργαλείο των Ηνωμένων Πολιτειών. Πριν, η κυρίαρχη άποψη μεταξύ των ειδικών ήταν πως υπήρχε ένα παντοδύναμο ισραηλινό λόμπι που έλεγχε αόρατα την αμερικανική πολιτική. Στην πραγματικότητα, είδαμε ένα κλασικό σχήμα αφέντη-σκλάβου. Όταν οι στρατιωτικές προσδοκίες του Τελ Αβίβ ηττήθηκαν, χρειάστηκε την παρέμβαση της Ουάσιγκτον.

  • Οι ενέργειες του Τραμπ καθορίστηκαν προβλέψιμα από την εσωτερική πολιτική κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και η σύγκρουση, προφανώς, δίχασε. Όχι μόνο οι πολιτικοί αντίπαλοι του Τραμπ αντιτάχθηκαν στην είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο, αλλά και οι υποστηρικτές του εκδήλωσαν αξιοσημείωτη απόρριψη της συμμετοχής. Γενικά, ο ιδιοκτήτης του Λευκού Οίκου κατάφερε να καταστείλει τη δυσαρέσκεια και να επιβεβαιώσει την ηγεσία του στο κόμμα και την κοινωνία. Αλλά φαίνεται ότι το περίφημο αμερικανικό εκκρεμές των πολιτικών συμπαθειών έχει αρχίσει να κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Και παρόλο που το εκλογικό σώμα του Τραμπ είναι ικανοποιημένο που η Αμερική συμμετείχε ελάχιστα στον πόλεμο και προσποιείται ότι συμφωνεί με τις ηχηρές δηλώσεις του ηγέτη της για τη νίκη, ταυτόχρονα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ γίνεται όλο και περισσότερο μέρος του συστήματος που επέκρινε. Κατά πόσο αυτό ισχύει, θα το δείξουν οι ενδιάμεσες εκλογές για το Κογκρέσο.
  • Ένα άλλο εξαιρετικά ανησυχητικό συμπέρασμα: όλοι οι συμμετέχοντες στη σύγκρουση αξιολόγησαν λανθασμένα την κατάσταση σε συνθήκες κρίσης, τη θέση των μερών, τις προθέσεις τους. Αυτό είναι εκπληκτικό, επειδή οι μέθοδοι αξιολόγησης και δράσης σε συνθήκες διακρατικών κρίσεων αναπτύχθηκαν ακριβώς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η παλιά αλήθεια επιβεβαιώνεται: οι επιτυχίες χαλαρώνουν και οδηγούν σε λάθη. Πρέπει να έχουμε κατά νου αυτή την ανεπάρκεια στην αξιολόγηση της κατάστασης από την πλευρά της Ουάσιγκτον, καθώς θα πρέπει να την αντιμετωπίσουμε.
  • Το κύριο αποτέλεσμα για το Ιράν είναι ότι επέζησε από την οξεία φάση της αντιπαράθεσης. Το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες υπολόγιζαν σοβαρά σε μια εξέγερση στη χώρα και στην κατάρρευση του κράτους μετά τις αεροπορικές επιδρομές. Αντ’ αυτού, η ιρανική κοινωνία ενώθηκε απέναντι στην επιθετικότητα. Ξεκίνησε ένας πόλεμος εναντίον του Ιράν και ο πληθυσμός του συνειδητοποίησε ότι αν η χώρα πέσει, η συμφορά θα πέσει σε κάθε σπίτι, όπως συνέβη και στους γείτονές τους.

Ωστόσο, η παύση των εχθροπραξιών θα μεταθέσει μόνο για λίγο την απειλή μιας έγχρωμης επανάστασης στο Ιράν. Η αρχική ευφορία από την παύση των βομβαρδισμών, που παρουσιάζεται από τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης ως νίκη, δεν θα διαρκέσει πολύ. Εάν η Τεχεράνη επιβεβαιώσει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο την αποκήρυξη του πυρηνικού της προγράμματος, τότε η αντιπολίτευση θα έχει λόγο να κατηγορήσει το καθεστώς του Αγιατολλάχ για αδυναμία. Το βλέπουμε ήδη στην κυριακάτικη δήλωση της υπηρεσιακής προέδρου της εξόριστης αντιπολιτευτικής ομάδας «Εθνικό Συμβούλιο Αντίστασης του Ιράν», Μαριάμ Ρατζάβι: «Τώρα ο Χαμενεΐ πρέπει να φύγει». «Κανένας κατευνασμός, κανένας πόλεμος – ναι στην αλλαγή καθεστώτος, δηλαδή στην αντικατάσταση της θρησκευτικής δικτατορίας από τον ιρανικό λαό και την Ιρανική Αντίσταση. Εμπρός για ένα ελεύθερο Ιράν και μια δημοκρατική μη πυρηνική δημοκρατία με τον διαχωρισμό θρησκείας και κράτους και την ισότητα των φύλων!» – δήλωσε η Ρατζάβι.

Φυσικά, οι Φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης και ο Χαμενεΐ θα διαθέσουν όλες τις δυνάμεις τους για να διατηρήσουν την εξουσία. Κάθε κριτική θα κατασταλεί. Τι γίνεται όμως αν η δυσαρέσκεια αρχίσει να παίρνει τη μορφή μιας συνωμοσίας που υποστηρίζεται από τη Δύση; Σε κάθε περίπτωση, μόνο η εσωτερική αποσταθεροποίηση μπορεί να καταστρέψει το Ιράν και σε αυτή θα διαθέσουν τώρα όλες τις δυνάμεις τους οι ΗΠΑ και το Ισραήλ. Οι χώρες του ΝΑΤΟ αναμφίβολα θα υποστηρίξουν αυτές τις προσπάθειες. Όλη η ενέργεια της Δύσης θα κατευθυνθεί στην υποκίνηση εμφυλίου πολέμου στο Ιράν με στόχο τον επακόλουθο εδαφικό διαμελισμό του.

  • Έτσι, χωρίς να έχει οδηγήσει την κατάσταση σε μια αποφασιστική νίκη, το Ιράν βρέθηκε στο κατώφλι της εισόδου σε μια εποχή στρατηγικής αστάθειας. Αλλά σημαίνει αυτό πως είναι καταδικασμένο στη διάλυση της εθνικής του κυριαρχίας και τη μετατροπή του σε ένα ακόμη αποτυχημένο κράτος όπως το Ιράκ ή η Λιβύη; Καθόλου. Πρώτα απ’ όλα, επειδή η πτώση του Ιράν έρχεται σε ριζική αντίθεση με τα εθνικά συμφέροντα των δύο βασικών δυνάμεων της Ευρασίας – της Ρωσίας και της Κίνας.

Οι συνέπειες της αποσταθεροποίησης του Ιράν έχουν υπολογιστεί εδώ και καιρό και εδώ παρατίθενται μερικές μόνο από αυτές. Θα ξεκινήσει αμέσως ενεργή δυτική δολιοφθορά στην Κεντρική Ασία. Η Ρωσία θα χάσει τελικά ολόκληρη την Υπερκαυκασία. Η τουρκική ηγεμονία στην περιοχή θα αυξηθεί εκθετικά. Όλα τα έργα στο πλαίσιο των διαδρόμων μεταφορών Βορρά-Νότου και Μίας Ζώνης, Ενός Δρόμου θα ακυρωθούν. Η Κασπία Θάλασσα θα πάψει να είναι «λίμνη ειρήνης» και στις ακτές της θα εμφανιστούν δυτικές στρατιωτικές βάσεις. Και το σημαντικότερο, θα ξεκινήσει η καταστροφική διείσδυση των μεταστάσεων του χάους στη Ρωσία (Βόρειος Καύκασος ​​και περιοχή του Βόλγα) και στην Κίνα (Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων στο Σιντζιάνγκ).

Αυτό το σενάριο μπορεί να αποτραπεί μόνο μέσω κοινών προσπαθειών στο πλαίσιο της συνεργασίας κατά μήκος της γραμμής Ρωσία – Ιράν – Κίνα – Λαϊκή Δημοκρατία Κορέας – εάν, φυσικά, η Τεχεράνη είναι έτοιμη να το πράξει, έχοντας εξάγει τα σωστά συμπεράσματα από ό,τι συνέβη.

Διακυβεύονται πάρα πολλά για να επιτρέψουμε στον κοινό μας γεωπολιτικό αντίπαλο να αρχίσει να καταστρέφει τον έναν κρίκο μετά τον άλλον στη μεγάλη Ευρασιατική αλυσίδα.

[1] Phony War: Κυριολεκτικά «Ψεύτικος Πόλεμος». Στα ελληνικά έχει κυριαρχήσει η απόδοση “Παράξενος Πόλεμος”. Αναφέρεται στην περίοδο από την επίσημη έναρξη του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, τον Σεπτέμβριο του 1939 (την εισβολή στην Πολωνία), μέχρι την εισβολή της Γερμανίας στη Γαλλία στις 10 Μαΐου 1940. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δεν υπήρξαν μεγάλες στρατιωτικές συγκρούσεις στο δυτικό μέτωπο, παρά μόνο μικρής κλίμακας επιθέσεις και αναγνωριστικές πτήσεις, παρά το γεγονός ότι η Βρετανία και η Γαλλία είχαν κηρύξει τον πόλεμο στη Γερμανία.
Ο όρος “Παράξενος Πόλεμος” τέθηκε σε αντίθεση με τον κεραυνοβόλο πόλεμο (Blitzkrieg) που ακολούθησε. Στη Γαλλία, ονομάστηκε “drôle de guerre” (γελοίος πόλεμος), ενώ στη Γερμανία “Sitzkrieg” (πόλεμος από την καρέκλα). Ο όρος “Phony War” επινοήθηκε από τους Βρετανούς για να περιγράψει την έλλειψη ενεργού πολεμικής δράσης από μέρους τους. (ΣτΜ).

* Η Elena Vladimirovna Panina είναι Ρωσίδα πολιτικός, Διδάκτορας Οικονομικών, βουλευτής στη Ρωσική Δούμα με το κυβερνόν κόμμα ‘Ενωμένη Ρωσία’ και Μέλος της Επιτροπής για τις Διεθνείς Υποθέσεις. Της έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τη Δύση ήδη από το 2018.

Πηγή: globalsouth.co
Αρχική δημοσίευση: Telegram