Λαβρόφ: Απαντήσεις σε ερωτήσεις των ΜΜΕ σχετικά με τις επιδόσεις της ρωσικής διπλωματίας το 2024

Δηλώσεις και απαντήσεις του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ σε ερωτήσεις των μέσων ενημέρωσης κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για τις επιδόσεις της ρωσικής διπλωματίας το 2024

Μετάφραση & αναπαραγωγή από το SEISAXTHIA – Multiporal World*

Σεργκέι Λαβρόφ: Κυρίες και κύριοι,

Θα ήθελα να ευχηθώ σε όλους τους παριστάμενους καλή χρονιά και καλά Χριστούγεννα σε όλους όσους γιόρτασαν αυτές τις μέρες. Θα ήθελα επίσης να ευχηθώ σε όλους όσοι έχουν αίσθηση του χιούμορ καλή χρονιά παλαιού τύπου, που γιορτάσαμε πρόσφατα και η οποία σίγουρα πρόσθεσε μερικές θετικές νότες στην καθημερινή ρουτίνα, η οποία είναι μια πραγματικότητα και για την οποία θα μιλήσουμε κυρίως σήμερα.

Οι θεμελιώδεις εκτιμήσεις για τη διεθνή κατάσταση των τελευταίων ετών, οι δράσεις, η πολιτική και οι στόχοι μας στη διεθνή σκηνή παρουσιάστηκαν λεπτομερώς κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνέντευξης Τύπου του Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στις 19 Δεκεμβρίου 2024. Πριν από αυτήν, ο ίδιος μιλούσε τακτικά για διεθνή ζητήματα σε άλλες δηλώσεις του, μεταξύ άλλων σε συνεδρίαση της Λέσχης Συζητήσεων Βαλντάι και σε άλλες εκδηλώσεις. Δεν θα επικεντρωθώ στα διεθνή γεγονότα που αποτέλεσαν την ουσία της λειτουργίας και των πρωτοβουλιών μας.

Ωστόσο, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω, όπως έχουμε επισημάνει πολλές φορές, ότι ζούμε σε μια ιστορική περίοδο, ή ενδεχομένως σε μια ιστορική εποχή ή σε μια αντιπαράθεση μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου (και της παγκόσμιας τάξης που διαμορφώθηκε μετά τη Νίκη επί του ναζισμού και του ιαπωνικού μιλιταρισμού κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο), οι οποίες έχουν διατυπωθεί, καθοριστεί και τεθεί στο σημαντικότερο διεθνές έγγραφο – τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ – και εκείνων που δεν είναι ικανοποιημένοι από το έγγραφο αυτό και οι οποίοι αποφάσισαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ότι «ο γέγονε γέγονε» και ότι ο κύριος αντίπαλός τους – η Σοβιετική Ένωση – και το συνοδευτικό σοσιαλιστικό στρατόπεδο έχουν οριστικά κατασταλεί. Αποφάσισαν ότι από τότε και στο εξής δεν μπορούν να ζουν σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ αλλά με τις επιθυμίες της «πολιτικής Δύσης», η οποία συμπεριλαμβάνει και τους ασιατικούς συμμάχους των ΗΠΑ (Ιαπωνία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και Νότια Κορέα).

Εμείς τους θεωρούμε ως «πολιτική» ή «συλλογική Δύση». Θεωρώντας τους εαυτούς τους νικητές στον Ψυχρό Πόλεμο, αποφάσισαν ότι δεν χρειαζόταν πλέον να συντονίζουν τις ενέργειές τους με έναν ισχυρό αντίπαλο όπως η Σοβιετική Ένωση και ότι θα αποφάσιζαν μόνοι τους για όλα τα ζητήματα ανεξάρτητα, δίνοντας οδηγίες από πάνω προς τα κάτω, όπως ακριβώς γινόταν στο κομματικό σύστημα της Σοβιετικής Ένωσης (το Πολιτικό Γραφείο, τη Κεντρική Επιτροπή, τις περιφερειακές κομματικές επιτροπές, τις κομματικές οργανώσεις κ.λπ.)

Εκείνη την εποχή, η ΛΔ Κίνας δεν είχε ακόμη επιτύχει το είδος της τεράστιας οικονομικής επιτυχίας και της πολιτικής επιρροής που βλέπουμε σήμερα, οπότε η Δύση δεν συνάντησε καμία σοβαρή αντίσταση. Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει επανειλημμένα μιλήσει γι’ αυτό, πειστικά και εκτενώς, εξηγώντας τα πραγματικά βαθύτερα αίτια της σύγκρουσης που δεν μας άφησαν άλλη επιλογή.

Έπρεπε να ξεκινήσουμε την ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία για να αποκρούσουμε μια επίθεση, έναν πόλεμο που διεξήγαγε εναντίον μας η συλλογική Δύση με κύριο στόχο την πάταξη του ανταγωνισμού, όταν η Ρωσία επανεμφανίστηκε ως ισχυρός αντίπαλός της στη διεθνή σκηνή. Δεν θα απαριθμήσω λεπτομερώς αυτούς τους λόγους.

Ο κύριος στόχος τους ήταν να αποδυναμώσουν τη χώρα μας γεωπολιτικά, δημιουργώντας άμεσες στρατιωτικές απειλές εναντίον μας – όχι κάπου πέρα από τον ωκεανό, αλλά ακριβώς στα σύνορά μας, στα εδάφη της Ρωσίας που τα δούλεψαν οι Ρώσοι και τα αξιοποίησαν οι Ρώσοι, σε μια προσπάθεια να περικόψουν το στρατηγικό μας δυναμικό και να το απαξιώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο. Ο δεύτερος λόγος έχει επίσης να κάνει με την ιστορία της περιοχής, μόνο που αφορούσε περισσότερο τους ανθρώπους που ζούσαν σε αυτή τη γη για αιώνες, την ανέπτυξαν από το μηδέν, έχτισαν πόλεις, εργοστάσια και λιμάνια, παρά την ίδια τη γη.

Αυτοί οι άνθρωποι χαρακτηρίστηκαν «τρομοκράτες» από το σημερινό ουκρανικό καθεστώς, το οποίο ήρθε στην εξουσία μέσω ενός παράνομου αντισυνταγματικού πραξικοπήματος. Και όταν εκείνοι αρνήθηκαν να το αποδεχτούν, το καθεστώς αυτό εξαπέλυσε μια ολομέτωπη επίθεση εναντίον όλων των ρωσικών στοιχείων, τα οποία παρείχαν ένα πλαίσιο διαχρονικής εξέλιξης για την περιοχή, οι κάτοικοι και δημιουργοί της οποίας αρνήθηκαν να υπακούσουν στους σύγχρονους ναζί.

Τώρα βιώνουμε το αποκορύφωμα αυτής της σύγκρουσης. Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξουν ερωτήσεις σχετικά με αυτό, γι’ αυτό δεν θα μπω σε λεπτομέρειες αυτή τη στιγμή. Ωστόσο, θα ήθελα να υπενθυμίσω την κύρια αντίθεση της τρέχουσας ιστορικής περιόδου – κάτι που οι καθηγητές πάντα επεσήμαιναν στα μαθήματα σοβιετικής ιστορίας.

Η κύρια αντίθεση είναι μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν έναν πολυπολικό κόσμο, τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ και την κυρίαρχη ισότητα των κρατών, η οποία απαιτεί από όλους εκείνους που τον επικύρωσαν να μην επιβάλλουν τη θέλησή τους στους άλλους, αλλά να εκλογικεύουν την άποψή τους και να αναζητούν μια ισορροπία συμφερόντων, να διαπραγματεύονται, και οι οποίοι συν τοις άλλοις, υποστηρίζουν όλες τις λοιπές αρχές του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, από τη μία πλευρά [- και εκείνων που δεν τον υποστηρίζουν, από την άλλη].

Οι αρχές αυτές αποτελούν το διεθνές νομικό πλαίσιο για το δίκαιο διεθνές σύστημα που συνήθως αναφέρεται ως σύστημα της Γιάλτας-Πότσνταμ. Πολλοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών επιστημόνων μας, μιλούν τώρα γι’ αυτό ως μια παρελθούσα εποχή. Δεν συμφωνώ απόλυτα με αυτή την εκτίμηση. Από τη σκοπιά του διεθνούς δικαίου, το σύστημα Γιάλτα-Πότσνταμ δεν απαιτεί καμία «επισκευή» – υπάρχει στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.

Ο καθένας θα πρέπει σαφώς να συμμορφώνεται με αυτόν, και όχι να τον εφαρμόζει επιλεκτικά, δηλαδή κατά παραγγελία, a la carte – σήμερα θα ήθελα ψάρι και αύριο κάτι πιο χορταστικό – αλλά στο σύνολό του.

Επιπλέον, όλες οι συσχετίσεις μεταξύ των αρχών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών έχουν από καιρό καθοριστεί στη Διακήρυξη για τις αρχές του διεθνούς δικαίου σχετικά με τις φιλικές σχέσεις και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Εγκρίθηκε ομόφωνα, χωρίς να υπάρξει ουδεμία αντίρρηση.

Επιτρέψτε μου να επαναλάβω ότι όσοι αντιτίθενται σήμερα στην πολυπολικότητα και στις προσπάθειες για την καθιέρωσή της πιστεύουν ότι με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου είναι υπεράνω του νόμου και ότι μπορούν να ακολουθούν τους δικούς τους κανόνες. Αποκαλούν αυτό το δυτικού τύπου σύνολο κανόνων ως «τάξη βασισμένη σε κανόνες» – αν και κανείς δεν έχει δει ποτέ αυτούς τους κανόνες – και τους επιβάλλουν καθολικά σε όλα τα έθνη.

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, επιμένουν, σαν καθοδηγούμενοι και κινούμενοι από την αδράνεια, στην επιθυμία τους να αυτοχαρακτηριστούν ως κυρίαρχοι των πεπρωμένων. Αυτό είναι κάτι που με εκπλήσσει, ενώ ταυτόχρονα με αγχώνει. Στην πραγματικότητα, κάθε λογικός πολιτικός πρέπει να καταλάβει ότι η κατάσταση έχει αλλάξει ριζικά σε σχέση με ό,τι συνέβαινε πριν από 30 ή 35 χρόνια.

Υπάρχει μια αναζωπύρωση των προσπαθειών εναντίωσης στη δυτική δικτατορία, με τις αναδυόμενες οικονομίες και τα νέα κέντρα οικονομικής ισχύος στην Κίνα, την Ινδία, την ASEAN, τον αραβικό κόσμο και την CELAC να αντικαθιστούν την ΕΣΣΔ σε αυτόν τον ρόλο.

Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει επίσης μια αναγεννημένη Ρωσία μαζί με τους συμμάχους της από την ΕΑΟΕ, την ΚΑΚ και τον ΟΣΣΑ. Περιλαμβάνει επίσης τον SCO και τις BRICS, καθώς και πολλές άλλες αναδυόμενες και ταχέως αναπτυσσόμενες ενώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, στις χώρες του Παγκόσμιου Νότου, ή για να χρησιμοποιήσουμε έναν καλύτερο προσδιορισμό – εντός της Παγκόσμιας Πλειοψηφίας.

Μια νέα πραγματικότητα έχει ήδη αναδυθεί μαζί με ισχυρούς ανταγωνιστές που θέλουν να εμπλακούν σε έναν δίκαιο οικονομικό, χρηματοπιστωτικό και αθλητικό ανταγωνισμό. Ωστόσο, η Δύση, ή τουλάχιστον οι σημερινές ελίτ της, όπως αποδείχτηκε, δεν είναι σε θέση να σταματήσει να ακολουθεί το δρόμο της προσπάθειας για την εξασφάλιση της απόλυτης ηγεμονίας της και της αφήγησης για αυτό που αναφέρουν ως το τέλος της ιστορίας.

Κατευθύνονται σε έναν ολισθηρό κατήφορο στην προσπάθειά τους να σταματήσουν τους ανταγωνιστές τους στην πορεία τους, μεταξύ άλλων και σε ό,τι αφορά τον οικονομικό ανταγωνισμό. Σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν ένα νέο πακέτο κυρώσεων που αφορά τα μικροτσίπ τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο περιλαμβάνει την απαγόρευση των εισαγωγών τους σε χώρες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

Έχω την ισχυρή αίσθηση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θέλουν να έχουν ανταγωνιστές πουθενά, ξεκινώντας από τον τομέα της ενέργειας. Σε αυτόν τον τομέα, οι ΗΠΑ έχουν δώσει το πράσινο φως σε τρομοκρατικές επιθέσεις που αποσκοπούν στην υπονόμευση της ευημερίας της ΕΕ όσον αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό. Τώρα, ενθαρρύνουν τους Ουκρανούς εντολοδόχους τους να θέσουν εκτός λειτουργίας τον TurkStream, όπως ακριβώς έκαναν και με τους αγωγούς Nord Stream.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους έχουν θέσει τις πολιτικές κυρώσεων στον πυρήνα των όσων επιτελούν στη διεθνή σκηνή, μεταξύ άλλων σε σχέση με τη Ρωσία, αλλά και αναφορικά με άλλες απόψεις. Αυτό φανερώνει την άρνησή τους να συμμετάσχουν σε έναν δίκαιο οικονομικό ανταγωνισμό και τη πρόθεσή τους να χρησιμοποιούν αθέμιτες, επιθετικές πρακτικές για την καταστολή των αντιπάλων τους.

Επέβαλαν πληθώρα κυρώσεων και στην Κίνα. Όπως έχω ήδη πει, δεν διστάζουν να επιβάλλουν κυρώσεις στους συμμάχους τους κάθε φορά που υπάρχει έστω και μια μικρή απειλή ότι αυτοί οι σύμμαχοι μπορούν να κατασκευάσουν κάτι φθηνότερα ή να είναι πιο αποτελεσματικοί στις διεθνείς αγορές σε σύγκριση με τους αμερικανούς κατασκευαστές.

Στον αθλητισμό, γίναμε μάρτυρες γεγονότων, όπου οι αγώνες με βάση την ευγενή άμιλλα μετατρέπονται σε προσπάθειες εξυπηρέτησης των ιδιοτελών εθνικών συμφερόντων μιας χώρας που φιλοδοξεί να εξουσιάζει τα πάντα.

Εάν ο κ. Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει να «κάνει την Αμερική μεγαλύτερη» μόλις αναλάβει τα καθήκοντά του, θα πρέπει να παρακολουθούμε στενά τις μεθόδους που θα χρησιμοποιήσει για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Αυτή ήταν η άποψή μου για τις βασικές αντιφάσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Είμαι στη διάθεσή σας για να ακούσω και να απαντήσω στις ερωτήσεις σας.

Ερώτηση: Η ερώτησή μου αφορά τα όσα είπατε προηγουμένως σχετικά με το σύστημα Γιάλτα-Πότσνταμ, και συγκεκριμένα το γεγονός ότι εξακολουθεί να ισχύει και ότι οι βασικές αρχές του πρέπει να γίνονται σεβαστές. Τι γίνεται με το γεγονός ότι οι παγκόσμιοι παράγοντες που ανακοίνωσαν μια τάξη βασισμένη σε κανόνες έχουν ουσιαστικά παραδεχτεί ανοιχτά ότι δεν θεωρούν πλέον αυτό το σύστημα ως κατάλληλο; Τι σκοπεύει να κάνει η Ρωσία για να τους περιορίσει στο πλαίσιο αυτού του συστήματος;

Σεργκέι Λαβρόφ: Το σύστημα Γιάλτα-Πότσνταμ, θα το ξαναπώ, δεν εξαφανίστηκε. Κάποιοι λένε ότι έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του. Οι πολιτικοί επιστήμονες προτείνουν να αναζητήσουμε κάτι άλλο, να ξανακαθίσουμε με τρία, τέσσερα ή πέντε μέρη και να καταρτίσουμε νέες συμφωνίες, με γνώμονα την υπάρχουσα ισορροπία δυνάμεων.

Το σύστημα Γιάλτα-Πότσνταμ συζητήθηκε αρχικά, σχεδιάστηκε και δημιουργήθηκε μέσω της σύνταξης του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών από τους Συμμάχους που πολέμησαν κατά του ναζισμού, δηλαδή τη Σοβιετική Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Αφού συμφωνήθηκαν οι θεμελιώδεις αρχές της μεταπολεμικής τάξης, προσχώρησαν και οι Γάλλοι. Αργότερα, μετά την επανάσταση στην Κίνα, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας έγινε επίσης μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών δεν χρειάζεται να βελτιωθεί όσον αφορά τις αρχές του. Οι αρχές της ισότητας και της αυτοδιάθεσης των λαών, της κυριαρχικής ισότητας των χωρών και της εδαφικής ακεραιότητας των χωρών των οποίων οι κυβερνήσεις συμπεριφέρονται αξιοπρεπώς, σέβονται τα δικαιώματα όλων των εθνοτήτων που κατοικούν στη συγκεκριμένη επικράτειά της και, ως εκ τούτου, εκπροσωπούν το σύνολο του πληθυσμού που ζει εντός των συνόρων της χώρας αυτής είναι διαχρονικές.

Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι κάτι τέτοιο ισχύει για το ναζιστικό καθεστώς στο Κίεβο, το οποίο ήρθε στην εξουσία ως αποτέλεσμα πραξικοπήματος πριν από 11 χρόνια και που δεν εκπροσωπούσε τους κατοίκους της Κριμαίας, του Ντονμπάς ή της Νοβορωσίας από τις πρώτες κιόλας μέρες του.

Όλες αυτές οι αρχές είναι δίκαιες. Υποστηρίζουμε επίσης τη μεταρρύθμιση του ΟΗΕ. Ωστόσο, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η μόνιμη συμμετοχή ορισμένων χωρών στο Συμβούλιο Ασφαλείας με δικαίωμα βέτο είναι η μεγαλύτερη αδικία που υπάρχει εκεί. Έχουμε επανειλημμένα καταστήσει σαφές ότι πρόκειται για έναν ειδικό μηχανισμό. Οι διεθνείς ενώσεις που η διεθνής κοινότητα προσπάθησε να δημιουργήσει παλαιότερα δεν είχαν αυτόν τον μηχανισμό.

Καμία οντότητα δεν παρείχε ειδικά δικαιώματα σε καμία χώρα. Ο μηχανισμός των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας ήταν το αποτέλεσμα των διδαγμάτων που αντλήθηκαν από την Κοινωνία των Εθνών με την αρχή «μία χώρα, μία ψήφος».

Η προσέγγιση αυτή όχι μόνο δεν παρείχε προνόμια στις μεγάλες δυνάμεις, αλλά εμπόδιζε επίσης τα ισχυρότερα, με μεγαλύτερη επιρροή έθνη να ασκήσουν τις ιδιαίτερες ευθύνες τους. Δεν αισθάνονταν υπεύθυνα για την τύχη των συστημάτων που δημιουργούνταν, συμπεριλαμβανομένης της Κοινωνίας των Εθνών.

Όλα τα υπόλοιπα στον Χάρτη αντιπροσωπεύουν απολύτως δίκαιες αρχές που πρέπει να εφαρμόζονται με συνέπεια και όχι επιλεκτικά.

Πράγματι, η μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι απαραίτητη. Στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν εκπροσωπούνται όλες οι χώρες που φέρουν ιδιαίτερη ευθύνη στην παγκόσμια οικονομία, την πολιτική και τις στρατιωτικές υποθέσεις. Έχει επανειλημμένα επισημανθεί ότι χώρες όπως η Ινδία και η Βραζιλία, σε κάθε περίπτωση, έχουν κερδίσει εδώ και καιρό το δικαίωμα της μόνιμης συμμετοχής στο Συμβούλιο Ασφαλείας, όπως άλλωστε και η Αφρική.

Από την άλλη πλευρά, η Δύση προσπαθεί και πάλι να αποπροσανατολίσει αυτή τη διαδικασία, χρησιμοποιώντας κάθε μέσο για να διασφαλίσει την προνομιακή της θέση. Ακόμη και τώρα, από τα 15 μέλη, η Δύση έχει έξι έδρες. Οι Αμερικανοί υποδεικνύουν τη Γερμανία και την Ιαπωνία, οι οποίες δεν έχουν ανεξάρτητη φωνή στη διεθνή πολιτική, ως «βασικούς» υποψήφιους για μόνιμη συμμετοχή στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Οι δύο αυτές χώρες ακολουθούν τυφλά και πειθήνια τα χνάρια της αμερικανικής πολιτικής. Κάθε φορά που η Ουάσιγκτον παραβιάζει άμεσα τα συμφέροντά τους, δεν τολμούν να αρθρώσουν λέξη για να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους. Αυτό ισχύει πλήρως για τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς μετά την ανατίναξη των αγωγών Nord Stream, που το μόνο που έκανε ήταν να κοιτάζει ανήμπορος αλλού χωρίς να πει λέξη.

Το ίδιο ισχύει και για την Ιαπωνία, η οποία εξαρτάται πλήρως από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό είναι άδικο. Η Δύση έχει ήδη έξι από τις 15 έδρες. Αυτό της είναι αρκετό. Οι αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να τύχουν ευρύτερης εκπροσώπησης.

Μετά τη μεταρρύθμιση, κατά τη διάρκειά της, και στο πλαίσιο μιας τέτοιας διαδικασίας, ή παράλληλα με τη μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας, θα πρέπει η Δύση να κατανοήσει ότι δεν είναι πλέον σε θέση να επιβάλλει τους κανόνες της στον υπόλοιπο κόσμο, όπως έκανε επί αιώνες κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατίας, αποσπώντας τον πλούτο των χωρών της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, και ζώντας στις πλάτες των άλλων, και ότι πρέπει να επιδιώξουμε μια ισορροπία συμφερόντων, και ότι έχουμε μια σταθερή βάση για να το κάνουμε αυτό με τη μορφή ενός διεθνούς νομικού πλαισίου που εκπροσωπείται από την παγκόσμια τάξη της Γιάλτας-Πότσνταμ, τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ. Το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να τον τηρήσουμε. Και αυτό απαιτεί να συνειδητοποιήσουμε ότι το να κυβερνάμε τον κόσμο με τον προηγούμενο τρόπο δεν συνιστά πλέον επιλογή.

Ερώτηση: Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς έκανε πρόσφατα ορισμένες δηλώσεις που ορισμένοι ειδικοί ερμηνεύουν ως de facto ευθυγράμμιση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Πώς συνάδουν αυτές οι δηλώσεις με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Σερβίας;

Σεργκέι Λαβρόφ: Πρωταρχικό μας μέλημα είναι ότι οι σχέσεις μας με τη Σερβία πρέπει να βασίζονται αποκλειστικά στα συμφέροντα του σερβικού και του ρωσικού λαού, καθώς, αντίστοιχα των κρατών μας. Τα συμφέροντά μας ευθυγραμμίζονται στη συντριπτική πλειονότητα των θεμάτων. Οι σχέσεις αυτές είναι εμπλουτισμένες με συγκεκριμένες συμφωνίες και έργα, μεταξύ άλλων στον ενεργειακό τομέα, που έχουν εγκριθεί από τους αρχηγούς των κρατών, των κυβερνήσεων και των επιχειρήσεών μας. Υπάρχουν κοινοπραξίες, όπως η Naftna Industrija Srbije.

Σύμφωνα με το καταστατικό της, η εθνικοποίηση δεν αποτελεί επιλογή σε καμία περίπτωση. Η αμερικανική πολιτική σκηνή, ιδίως μεταξύ των Δημοκρατικών, παρουσιάζει συχνά την τάση να αφήνει ένα «χάος» για την επερχόμενη κυβέρνηση. Αυτό φάνηκε όταν ο Μπαράκ Ομπάμα, τρεις εβδομάδες πριν από την πρώτη ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ, απέλασε 120 Ρώσους διπλωμάτες και τις οικογένειές τους και κατέσχεσε, θέτοντας υπό καθεστώς δέσμευσης, δύο ακίνητα, που ήταν διπλωματικά απαραβίαστα, στα οποία μας απαγορεύεται ακόμη η πρόσβαση.

Αυτό μας ανάγκασε να αντιδράσουμε και σίγουρα δεν διευκόλυνε τη σχέση ΗΠΑ-Ρωσίας κατά τη διάρκεια της νέας κυβέρνησης Τραμπ.

Παρομοίως, φαίνεται ότι επιχειρείται να «βάλουν νερό στο κρασί τους», όπως λέμε εμείς, τόσο για τους Σέρβους όσο και για την κυβέρνηση Τραμπ. Ένας αναπληρωτής βοηθός για την ενέργεια ταξίδεψε εκεί, συμμετείχε σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς και ηθικολογούσε, επιμένοντας ότι το ρωσικό κεφάλαιο πρέπει να αποκλειστεί από τη Naftna Industrija Srbije και γενικότερα από τον ενεργειακό τομέα της Σερβίας.

Σε αντίθετη περίπτωση, απείλησε να αποκλείσει κάθε πρόσβαση στην αγορά για τα σερβικά προϊόντα. Ήταν μια αρκετά θρασύτατη παράσταση, ωστόσο αυτό είναι το «σήμα κατατεθέν» της απερχόμενης αμερικανικής κυβέρνησης.

Όταν δεν έχεις επανεκλεγεί και η ομάδα σου αντιλαμβάνεται την Αμερική με έναν τρόπο που όπως αποδείχθηκε δεν υποστηρίχθηκε από την πλειοψηφία των Αμερικανών, από ηθική άποψη – πέρα από την πολιτική, από βασική ανθρώπινη ευθιξία – θα πρέπει απλώς να περιμένεις την ολοκλήρωση των τριών μηνών μεταξύ εκλογών και ορκωμοσίας, κατανοώντας ότι ο λαός επιθυμεί μια διαφορετική πολιτική. Ωστόσο, εκείνοι, επιμένουν να «χτυπάνε την πόρτα» φεύγοντας, εξασφαλίζοντας ότι θα αφήσουν σημαντικό αποτύπωμα.

Επαναλαμβάνω ότι μοιραζόμαστε μια πλούσια ιστορία με τη Σερβία στον κοινό μας αγώνα κατά του ναζισμού και για το σεβασμό του δικαιώματος των λαών στην αυτοδιάθεση. Υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον πολιτικά και στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών. Φυσικά, παρατηρούμε ότι η Σερβία «υφίσταται ασφυκτικές πιέσεις».

Ο πρόεδρος Βούτσιτς δηλώνει εδώ και καιρό ότι η Σερβία παραμένει σε πορεία προς την ένταξη στην ΕΕ αλλά χρόνο με το χρόνο ακούει διαβεβαιώσεις ότι είναι ευπρόσδεκτη, αλλά μόνο σε περίπτωση που πρωτίστως αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου – προκαλώντας ουσιαστικά στον σερβικό λαό και στον πρόεδρό του αυτοεξευτελισμό – και δεύτερον, μόνο σε περίπτωση που η Σερβία συμμετάσχει σε όλες τις κυρώσεις που έχει επιβάλλει η ΕΕ σε βάρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Παράλληλα με αυτή την προτροπή σε αυτοεξευτελισμό, υπάρχει η απαίτηση να προδώσουν τον σύμμαχό τους. Ο πρόεδρος Βούτσιτς έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι αυτή είναι μια απαράδεκτη πολιτική που προωθείται από τους Ευρωπαίους και που σαφώς ενθαρρύνεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η κατάσταση, ακόμη και από νομικής άποψης, απαιτεί γενναίες αποφάσεις. Τους λένε ότι έχετε μια συμφωνία με κάποιον που βέβαια δεν μας αφορά, αλλά αφορά την επιθυμία μας να τιμωρήσουμε τον εταίρο σας. Προσθέτουν δε, «συγγνώμη, αλλά θα πληγείτε και εσείς παρεμπιπτόντως, και μάλιστα αρκετά επώδυνα».

Η απόφαση ανήκει στη σερβική ηγεσία. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Αλεξάνταρ Βούλιν, ο οποίος εκπροσώπησε τη Σερβία στη σύνοδο κορυφής των BRICS στο Καζάν, έκανε μια σαφή δήλωση για το θέμα αυτό. Οπότε, θα περιμένουμε να δούμε.

Παραμένουμε σε επαφή με τους Σέρβους φίλους μας. Ζητήσαμε επείγουσες διαβουλεύσεις και ελπίζουμε να λάβουμε απάντηση το συντομότερο δυνατό.

Ερώτηση: Στη Βενεζουέλα, ο Νικολάς Μαδούρο, ο νόμιμα εκλεγμένος πρόεδρος, ορκίστηκε πριν από λίγες ημέρες. Παρ’ όλα αυτά, ο εκλογικός του αντίπαλος, ο Edmundo González, συνεχίζει να αυτοανακηρύσσεται νικητής. Η Ουάσινγκτον, μαζί με πολλά κράτη της Λατινικής Αμερικής, ιδίως την Αργεντινή και την Ουρουγουάη, όπου εκείνος που έχει αναγνωριστεί ως εκλεγμένος πρόεδρος, συμμερίζονται αυτή την άποψη. Πώς αξιολογείτε την κατάσταση; Σας θυμίζει μήπως η περίπτωση αυτή το σενάριο με τον Χουάν Γκουαϊδό μετά τις προηγούμενες εκλογές; Τι επιδιώκει να επιτύχει η Ουάσινγκτον;

Σεργκέι Λαβρόφ : Η Δύση είναι μεθυσμένη από το υποτιθέμενο «μεγαλείο» της, την ατιμωρησία της και την αυτοαποκαλούμενη εξουσία της να υπαγορεύει τις τύχες των λαών παγκοσμίως. Αυτή η συμπεριφορά είναι εμφανής όχι μόνο στη Λατινική Αμερική, όχι μόνο στη Βενεζουέλα, όχι αποκλειστικά στη περίπτωση του Juan Guaidó, ούτε μόνο του Edmundo González. Η Svetlana Tikhanovskaya χαρακτηρίζεται ομοίως από ορισμένες χώρες ως «νόμιμη εκπρόσωπος» της Λευκορωσίας. Με αυτό το πρόσχημα, την έχει αγκαλιάσει το Συμβούλιο της Ευρώπης και άλλοι δυτικοκεντρικοί οργανισμοί.

Αυτό αντανακλά αλαζονεία και περιφρονητική στάση απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο. Πρόκειται για έναν ακόμη θρασύτατο ισχυρισμό ότι όταν μιλάμε για «δημοκρατία», σημαίνει απλώς ένα και μόνο πράγμα – «κάνουμε ό,τι μας αρέσει».

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken (τον οποίο έχω προαναφέρει) διαμήνυσε ότι όσοι δεν εισακούσουν το κάλεσμά τους δεν θα έχουν θέση στο δημοκρατικό τραπέζι, αλλά ότι μάλλον θα βρεθούν στο «μενού». Αυτή είναι μια άμεση εκδήλωση της πολιτικής τους. Πιστεύουν ότι κατέχουν την εξουσία να εκδίδουν ετυμηγορίες για τα αποτελέσματα των εκλογών.

Στην πραγματικότητα, μόνο ένα έθνος, συγκεκριμένα το άμεσα ενδιαφερόμενο έχει το δικαίωμα – όχι την υποχρέωση – να το κάνει. Στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ, οι χώρες έχουν το δικαίωμα να προσκαλούν διεθνείς παρατηρητές. Αυτό δεν είναι απαραίτητο να είναι το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) του εν λόγω οργανισμού. Αυτοί μπορούν να είναι κοινοβουλευτικές ενώσεις από οποιοδήποτε χώρα ή/και διάφορες άλλες οργανώσεις.

Δεν θα υπεισέλθω καν στο πώς αντέδρασαν με τα αποτελέσματα των εκλογών στη Μολδαβία, πώς έγιναν διευθετήσεις για να μην ψηφίσουν μισό εκατομμύριο Μολδαβοί πολίτες που διαμένουν στη Ρωσία και πώς όλα ενορχηστρώθηκαν έτσι ώστε λίγο λιγότεροι Μολδαβοί που εργάζονται στη Δύση να μπορέσουν αβίαστα να “ρίξουν” την ψήφο τους στον καθορισμένο υποψήφιο – “πρόεδρο” Maia Sandu.

Παρατηρήστε πώς γελοιοποιείται ο γεωργιανός λαός. Μας κατηγόρησαν ότι εμείς ήμασταν εκείνοι που «ενορχηστρώσαμε» κάτι. Οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ δεν διαπίστωσαν σημαντικές παραβιάσεις. Μια τέτοια ετυμηγορία συνεπάγεται ότι όλα διεξήχθησαν σωστά και νόμιμα. Ωστόσο, και πάλι είναι δυσαρεστημένοι.

Στη Ρουμανία, επίσης, είναι ντροπή, αυτό που συνέβη.

Ίσως ο «πρόεδρος» Edmundo González, όπως και ο «πρόεδρος» Juan Guaidó, να ακολουθήσει το παράδειγμα της πρώην προέδρου της Γεωργίας Salome Zourabichvili; Δύο ημέρες πριν από την ορκωμοσία του νέου προέδρου, επέμεινε ότι δεν θα φύγει και, ως η μόνη νόμιμη αρχή στη Γεωργία, θα παραμείνει στο παλάτι για να «δίνει» εντολές. Ωστόσο, το πρωί, έφυγε και εξασφάλισε μια θέση σε μια «δεξαμενή σκέψης» των πολιτικών επιστημών.

Ο σχολιασμός – και μόνον – αυτού του θέματος αποτελεί πρόκληση. Πρόκειται για απόλυτη υποκρισία, δικτατορική συμπεριφορά, ασέβεια προς τον πληθυσμό και κατάφωρη υπερεκτίμηση των δικών τους πνευματικών και λοιπών ικανοτήτων. Αυτό τελικά δεν θα τους περάσει. Ωστόσο, αυτά τα άτομα πρέπει να πάρουν ένα μάθημα.

Ερώτηση: Ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Wang Yi δήλωσε πριν από λίγο καιρό ότι, υπό τη στρατηγική καθοδήγηση που παρέχουν οι δύο αρχηγοί κρατών, οι σχέσεις Κίνας-Ρωσίας γίνονται καθημερινά όλο και πιο ώριμες, σταθερές, ανεξάρτητες και ισχυρές, και χρησιμεύουν ως πρότυπο φιλικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ μεγάλων δυνάμεων και γειτονικών χωρών. Τι έχετε να πείτε σχετικά με αυτό; Ποιο πιστεύετε ότι είναι το μυστικό της σταθερής διεύρυνσης των διμερών σχέσεων; Ποιες είναι οι προσδοκίες σας όσον αφορά τη διμερή συνεργασία, φέτος;

Σεργκέι Λαβρόφ: Συμμερίζομαι πλήρως τις εκτιμήσεις για τις σχέσεις Ρωσίας-Κίνας που παρέχονται από τον καλό και μακροχρόνιο φίλο μου Wang Yi. Συναντιόμαστε αρκετές φορές τον χρόνο και οι συναντήσεις αυτές είναι αρκετά χρήσιμες, επειδή μας βοηθούν να καταλήξουμε σε συγκεκριμένες συμφωνίες για την υλοποίηση των στόχων εξωτερικής πολιτικής που έχουν συμφωνηθεί από τον Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και να συντονίσουμε τα βήματά μας στη διεθνή σκηνή.

Αναμφίβολα, η εταιρική σχέση Ρωσίας-Κίνας συγκαταλέγεται μεταξύ των βασικών παραγόντων σταθεροποίησης της σύγχρονης διεθνούς ζωής και την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων διαδικασιών που χρησιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, για την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης και της εχθρότητας στις διεθνείς υποθέσεις, κάτι στο οποίο επιδίδονται οι γείτονές μας του ΝΑΤΟ υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να παρεμβληθούν και να σπείρουν τη διχόνοια, είτε πρόκειται για την Ευρώπη, είτε για τα Στενά της Ταϊβάν, είτε για τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, είτε, όπως την αποκαλούν, για την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, είτε για τη Μέση Ανατολή, είτε για την Αφρική.

Με τις εκατοντάδες στρατιωτικές βάσεις τους παγκοσμίως, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν κανένα πρόβλημα να σπέρνουν τον όλεθρο εδώ και εκεί. Ωστόσο, αυτά τα διάφανα σχέδια δεν παραπλανούν κανέναν. Επιδιώκουν να δημιουργήσουν αποσταθεροποιητικές αντιπαραθέσεις οπουδήποτε χρειαστεί, αναγκάζοντας τα κράτη που πιέζουν για να αποκτήσουν μέσω αυτών περιφερειακή επιρροή, να σπαταλούν τους πόρους, την προσοχή και τον χρόνο τους στην επίλυση κρίσεων αντί να τα χρησιμοποιούν όλα αυτά για αναπτυξιακούς σκοπούς.

Εν τω μεταξύ, η Ουάσινγκτον αποκομίζει όλο και μεγαλύτερα οφέλη μέσω αυτής της τακτικής. Το ίδιο έκαναν κατά τη διάρκεια του Πρώτου και του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή τη φορά, έχουν μεταφέρει το κύριο βάρος του πολέμου που διεξάγουν κατά της Ρωσίας μέσω της Ουκρανίας, στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το μεγαλύτερο μέρος της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των ηγετών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιταλίας, παραμένει σε μεγάλο βαθμό σιωπηλό. Κάποιοι εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους, αλλά αυτές οι φωνές προέρχονται κυρίως από την αντιπολίτευση, όπως είναι η Εναλλακτική για τη Γερμανία, η Ένωση της Σάρα Βάγκενκνεχτ και το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία.

Η αντιπολίτευση αναρωτιέται γιατί τόσα χρήματα ξοδεύονται αλλού, ενώ η φτώχεια αυξάνεται, η αποβιομηχάνιση βρίσκεται σε εξέλιξη και η μεταποιητική βιομηχανία μεταναστεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου το ενεργειακό κόστος είναι τέσσερις φορές χαμηλότερο και οι φόροι είναι επίσης χαμηλότεροι.

Έχουν «κάψει» σχεδόν ολόκληρη την Καλιφόρνια, προκαλώντας ζημιές που υπολογίζονται σε 250 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή περισσότερα από όσα έχουν δαπανήσει για την Ουκρανία, αν και τα νούμερα είναι συγκρίσιμα. Σε διάφορες διεθνείς εκδηλώσεις, όπως το APEC στο Σαν Φρανσίσκο, είδαμε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα. Η φτώχεια είναι διάχυτη. Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε για να τη δείτε είναι να απομακρυνθείτε από τους κεντρικούς δρόμους.

Έτσι, όταν η Κίνα και η Ρωσία υποστηρίζουν τον ισότιμο και ειλικρινή διάλογο με την Ουάσιγκτον, αυτό σημαίνει πρωτίστως την τήρηση των αρχών της διεθνούς επικοινωνίας που κατοχυρώνονται στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.

Αφότου τελείωσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος με την ήττα του γερμανικού ναζισμού στην Ευρώπη και του ιαπωνικού μιλιταρισμού στην Άπω Ανατολή, οι ηγέτες των δύο χωρών μας συμφώνησαν να γιορτάσουν από κοινού αυτά τα δύο εξέχοντα γεγονότα που είναι η 80ή επέτειος της Νίκης στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ευρώπη και η 80ή επέτειος της Νίκης στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Άπω Ανατολή.

Είμαι βέβαιος ότι πρόκειται για εξαιρετικές εκδηλώσεις. Είναι ζωτικής σημασίας για να υπενθυμίσουμε σε όλους, ιδίως στη νέα γενιά, το τίμημα που καταβλήθηκε για την ειρήνη και να συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε σταθερά τις προσπάθειες να ξαναγραφτεί η ιστορία, εξισώνοντας τους Ναζί με εκείνους που απελευθέρωσαν την Ευρώπη από αυτούς και την Άπω Ανατολή από τον ιαπωνικό μιλιταρισμό.

Αυτό είναι ένα ουσιαστικό στοιχείο που εδραιώνει τη συνολική εταιρική σχέση και τη στρατηγική συνεργασία Ρωσίας-Κίνας. Πιστεύω ότι το μυστικό της επιτυχίας βρίσκεται στην κοινή μας ιστορία. Εμείς δεν απορρίπτουμε αυτή την ιστορία. Σε αντίθεση με τη Δύση, ούτε η Ρωσία ούτε η Κίνα υποχώρησαν ποτέ από τις δεσμεύσεις τους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που κωδικοποιήθηκαν στον Χάρτη του ΟΗΕ.

Η Δύση, ενώ δεν τις απαρνιέται επισήμως ως δεσμεύσεις, κάνει τα πάντα στην πράξη για να αποφύγει να τις τηρήσει, ακολουθώντας αντίθετα τα ιδιοτελή σχέδιά της.

Οι οντότητες που στηρίζονται στην εταιρική σχέση Ρωσίας-Κίνας και στις κοινές πρωτοβουλίες ανήκουν σε έναν νέο τύπο ένωσης, χωρίς ηγέτες ή οπαδούς, χωρίς αφέντες ή υφισταμένους.

Στις οντότητες αυτές περιλαμβάνεται ο SCO, ο οποίος διευρύνει τους δεσμούς του με την ΕΑΟΕ. Η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση εναρμονίζει στενά τα σχέδια ολοκλήρωσής της με την πρωτοβουλία «Μια Ζώνη, Ένας δρόμος» της Κίνας. Οι BRICS έχουν αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη δύναμη μετά τη σύνοδο κορυφής του Καζάν. Η Ινδονησία, την οποία υποστηρίξαμε σθεναρά κατά την προεδρία της Ρωσίας, έγινε πλήρες μέλος.

Οκτώ ακόμη χώρες έχουν γίνει κράτη εταίροι, ενώ ο SCO και η ASEAN, καθώς και πολλές άλλες ενώσεις, διατηρούν στενή συνεργασία. Όλα αυτά βασίζονται στη συναίνεση. Το δίδυμο Ρωσίας-Κίνας μπορεί να προωθήσει αυτές τις διαδικασίες με την υποστήριξη άλλων συμμετεχόντων. Η διεθνής σημασία της συνεργασίας, της εταιρικής σχέσης και των μελλοντικών μας σχεδίων είναι τεράστια. Είμαι βέβαιος ότι αυτά τα σχέδια θα υλοποιηθούν.

Εμείς δεν επιδιώκουμε να αντιταχθούμε σε κανέναν. Το μόνο που θέλουμε είναι να δούμε όλες τις χώρες του πλανήτη μας, συμπεριλαμβανομένης της συλλογικής Δύσης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, να αλληλεπιδρούν με βάση τον σεβασμό των συμφερόντων όλων των εταίρων τους. Αυτή τη θέση υιοθετούν από κοινού η Μόσχα και το Πεκίνο.

Ερώτηση: Όλοι βλέπουμε ότι η Αρμενία οδηγείται σε μια λανθασμένη και καταστροφική πορεία. Θα έφτανα στο σημείο να υποθέσω ότι αυτό αποτελεί υπαρξιακή απειλή για τη χώρα. Αυτό εξυπηρετεί αποκλειστικά το συμφέρον της Δύσης, εις βάρος των μακραίωνων ρωσο-αρμενικών σχέσεων.

Όλοι γνωρίζουμε ότι η Αρμενία έχει αναστείλει τη συμμετοχή της στον ΟΣΣΑ. Γνωρίζουμε ότι η αρμενική κυβέρνηση μποϊκοτάρει μια σειρά από εκδηλώσεις που φιλοξενεί η Ρωσία. Ταυτόχρονα, πρόσφατα, μάλιστα οι αρχές στο Ερεβάν άρχισαν να σέρνουν τη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζουν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ένταξη στην ΕΕ.

Σήμερα μάθαμε επίσης ότι η Αρμενία πρόκειται να υπογράψει έγγραφο στρατηγικής εταιρικής σχέσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Όλα αυτά συμβαίνουν στο πλαίσιο πολύ πραγματικών απειλών από τους γείτονές μας, οι οποίες αυξάνουν τις πιθανότητες ενός νέου πολέμου. Ποια είναι η προσέγγιση της Μόσχας στην κατάσταση στην Αρμενία; Πώς βλέπετε τις περαιτέρω εξελίξεις;

Η δεύτερη ερώτησή μου αφορά την 80ή επέτειο της Μεγάλης Νίκης, την οποία αναφέρατε. Είναι η κοινή μας νίκη. Γνωρίζουμε πόσο πολύ ο σοβιετικός λαός, συμπεριλαμβανομένου του αρμενικού λαού, συνέβαλε σε αυτή τη νίκη. Οι δύο λαοί επέτυχαν μια πραγματικά μεγάλη και πολύτιμη συνεισφορά. Συμφωνείτε ότι η διατήρηση της μνήμης αυτής της νίκης θα πρέπει να παραμείνει ένας από τους πυλώνες της περαιτέρω στρατηγικής συμμαχίας μεταξύ της Αρμενίας και της Ρωσίας;

Είμαι μέλος του Συμβουλίου της Ευρασίας. Αυτός ο αυτόνομος μη κερδοσκοπικός οργανισμός δραστηριοποιείται σε ολόκληρη την ευρασιατική ήπειρο τους τελευταίους επτά μήνες. Υποστηρίζουμε τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και την υπεράσπιση των παραδοσιακών αξιών. Μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι αυτή η προσπάθεια υπεράσπισης βρίσκει ευρεία ανταπόκριση από τους νέους μας.

Τον Οκτώβριο του 2024, πραγματοποιήσαμε μια μεγάλη μαζική εκδήλωση στο Ερεβάν, την οποία παρακολούθησαν πάνω από 1.000 Αρμένιοι μαθητές. Δεν γιορτάσαμε μόνο την επέτειο της «Ημέρας του Ερεβάν», αλλά αποτίσαμε επίσης φόρο τιμής στη Νίκη στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο καταθέτοντας λουλούδια στο μνημείο της Αιώνιας Φλόγας.

Σεργκέι Λαβρόφ: Απαντώντας στη δεύτερη ερώτησή σας – θα έλεγα ότι το θέμα αυτό είναι ιερό για όλα τα έθνη, πάνω απ’ όλα για τη Σοβιετική Ένωση.

Είναι ιερό για όλους όσοι επέζησαν από την απόπειρα γενοκτονίας από τα χιτλερικά στρατεύματα και αγωνίστηκαν για τη δικαιοσύνη και την αλήθεια, ως μέρος των τακτικών στρατών των χωρών τους ή των αντάρτικων ομάδων και των κινημάτων αντίστασης, αποκρούοντας τους Ναζί και τον μεγάλο αριθμό ευρωπαϊκών χωρών που οι Γερμανοί Ναζί έβαλαν να συμμετάσχουν στη μάχη στο πλευρό τους. Ισπανοί και Γάλλοι στρατιώτες συμμετείχαν στην πολιορκία του Λένινγκραντ και σε πολλές άλλες εγκληματικές πράξεις που διέπραξε το ναζιστικό καθεστώς.

Εμείς δεν το έχουμε ξεχάσει αυτό. Αυτό που βλέπουμε σήμερα φέρνει διαρκώς στο μυαλό μας αυτά τα γεγονότα και δεν μπορεί κανείς να μην παρατηρήσει ομοιότητες. Ο Ναπολέων εισέβαλε στην Ευρώπη και ανάγκασε τους πάντες να ενταχθούν στο στρατό του για να νικήσει τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Δεν ήταν μόνο οι Γάλλοι που έπρεπε να αποκρούσουμε. Η Γερμανία του Χίτλερ έκανε αργότερα το ίδιο. Δεκάδες κατεχόμενες από τους Γερμανούς χώρες έστειλαν τους στρατιώτες τους για να καταστρέψουν την ΕΣΣΔ και να εξοντώσουν το λαό της.

Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ο οποίος εκφώνησε χθες την τελευταία του ομιλία για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, είπε ότι έκαναν το ΝΑΤΟ ισχυρότερο και πιο ικανό, με 50 έθνη έτοιμα «να βοηθήσουν την Ουκρανία» – στην πραγματικότητα, να πολεμήσουν εναντίον της Ρωσίας χρησιμοποιώντας την Ουκρανία ως πληρεξούσιο.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται, και κάθε επανάληψη περιλαμβάνει κάποιον που έχει την αίσθηση της ανωτερότητας και προωθεί μια εκδοχή αυτού που σήμερα ονομάζεται «Βοναπαρτισμός». Με τον Χίτλερ, αυτό εξελίχθηκε στον ναζισμό. Σήμερα, σύγχρονοι Ναζί προσφέρουν τα λάβαρά τους σε όποιον επιθυμεί να παρελάσει υπό τις διαταγές τους σε μια νέα προσπάθεια να καταστρέψουν τη χώρα μας. Ως εκ τούτου, αυτές οι επέτειοι είναι για εμάς ιερές.

Πιστεύω ότι όλα όσα γίνονται από την κοινωνία των πολιτών, συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσής σας, πέρα από όσα γίνονται από τα κράτη και τις κυβερνήσεις, αξίζουν τον μεγαλύτερο δυνατόν έπαινο.

Γνωρίζω τα επιτεύγματά σας στην Αρμενία, όχι μόνο στο Ερεβάν, αλλά και σε άλλες πόλεις και χωριά. Η πρεσβεία μας διατηρεί στενή συνεργασία μαζί σας σε θέματα όπου μπορούμε να ενώσουμε τις προσπάθειές μας, όπως είναι η διοργάνωση της πορείας του Συντάγματος των Αθανάτων, ή πρωτοβουλίες όπως ο Κήπος της Μνήμης και η Δικαίωση της Νίκης. Αυτές οι προσπάθειες είναι ζωτικής σημασίας αν θέλουμε να εμφυσήσουμε τους νέους σε αυτές τις πραγματικά αιώνιες αξίες.

Οι διπλωμάτες μας συναντώνται με Αρμένιους βετεράνους, φροντίζουν τους χώρους ταφής και διατηρούν τα μνημεία σε καλή κατάσταση. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι Ρώσοι και οι Αρμένιοι είναι φίλοι και αδελφωμένοι λαοί και οι αμοιβαίες σχέσεις θεμελιώνονται τελικά μέσα από τη φιλία.

Όσον αφορά τις τρέχουσες επίσημες σχέσεις, δεν είναι χωρίς δυσκολίες. Αναφέρατε ορισμένα γεγονότα που έχουμε σχολιάσει νωρίτερα.

Για παράδειγμα, όταν ανακοινώθηκε ότι η αρμενική κυβέρνηση αποφάσισε να ξεκινήσει τη διαδικασία ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ρωσίας Αλεξέι Όβερτσουκ, ένας έμπειρος επαγγελματίας υπεύθυνος για τις υποθέσεις της ΕΑΟΕ, δήλωσε ανοιχτά ότι η πρωτοβουλία αυτή αντιβαίνει στην υφιστάμενη κατάσταση πραγμάτων. Πρόκειται για δύο διαφορετικές ζώνες ελεύθερου εμπορίου με διαφορετικά συστήματα μείωσης (ή εξάλειψης) δασμών. Είναι ασυμβίβαστες, τόσο ξεκάθαρα και απλά.

Όπως ίσως γνωρίζετε, το 2013, μετά από αρκετές υπενθυμίσεις που είχαμε εκδώσει, ο τότε πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς επισήμανε ότι οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ σχετικά με τη συμφωνία σύνδεσης της Ουκρανίας, οι οποίες βρίσκονταν σε εξέλιξη εδώ και πολλά χρόνια μέχρι τότε, επρόκειτο να καταλήξουν σε όρους που θα ερχόντουσαν σε ευθεία αντίθεση με τις υποχρεώσεις της Ουκρανίας στο πλαίσιο της ζώνης ελεύθερων συναλλαγών της ΚΑΚ.

Η Ουκρανία ήταν μέρος της και επωφελούνταν από αυτήν, καθώς ήταν σχεδόν απαλλαγμένη από δασμούς. Η Ουκρανία προσπαθούσε να επιτύχει την ίδια ρύθμιση μηδενικών δασμών με την ΕΕ, με την οποία, για προφανείς λόγους, η Ρωσία και άλλα μέλη της ΚΑΚ διατηρούσαν αρκετά υψηλούς προστατευτικούς φραγμούς.

Όταν η Ρωσία βρίσκονταν στη διαδικασία ένταξης στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, χρειάστηκαν 17 χρόνια διαπραγματεύσεων για να εξασφαλίσουμε ισχυρή προστασία για πολλούς τομείς της οικονομίας και των υπηρεσιών μας. Εάν η Ουκρανία, με μηδενικούς δασμούς για τη Ρωσία, επιτύγχανε παρόμοιες ρυθμίσεις με την ΕΕ, τα ευρωπαϊκά προϊόντα, τα οποία υπόκεινται σε σημαντικούς δασμούς βάσει της συμφωνίας μας με τις Βρυξέλλες, θα είχαν κατακλύσει την αγορά μας χωρίς δασμούς. Αυτό το καταστήσαμε σαφές στους Ουκρανούς.

Η κυβέρνηση του Γιανουκόβιτς συμφώνησε με αυτό. Συνειδητοποίησαν ότι αν δεν έκαναν κάτι, απλώς θα μπλοκάραμε τις ουκρανικές εισαγωγές στη Ρωσία, γεγονός που θα επηρέαζε την οικονομία της Ουκρανίας, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου της Ουκρανίας γινόταν με την ΚΑΚ και όχι με την Ευρώπη. Η Ουκρανία ζήτησε από την ΕΕ να αναβάλει την υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης για αρκετούς μήνες προκειμένου να επανεκτιμήσει την κατάσταση.

Προτείναμε στη Ρωσία, την Ουκρανία και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καθίσουν και να βρουν έναν τρόπο ώστε η Ουκρανία να αποκομίσει επιπλέον οφέλη από τη συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ χωρίς να χάσει τα πλεονεκτήματα που παρέχει η ζώνη ελεύθερων συναλλαγών της ΚΑΚ.

Ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, ένα μάλλον αλαζονικό άτομο, απέρριψε την πρόταση αυτή με έναν εξίσου αλαζονικό τρόπο, λέγοντας ότι το ζήτημα δεν μας αφορούσε, παρομοιάζοντάς το, ότι ήταν σαν να παρεμβαίνει η ΕΕ στις σχέσεις της Ρωσίας με τον Καναδά.

Πράγματι, η απόφαση της νόμιμης κυβέρνησης της Αρμενίας να ξεκινήσει μια διαδικασία για να αποκτήσει πρόσβαση σε μια διεθνή οντότητα που την καλωσορίζει είναι μια δική της απόφαση, που παίρνει ως ανεξάρτητη χώρα. Ωστόσο, η στάθμιση όλων των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων αποτελεί επίσης μέρος της ευθύνης της κυβέρνησης της Αρμενίας και των κρατικών της φορέων σχετικά με τη χάραξη οικονομικής πολιτικής της χώρας.

Αναφέρατε ότι η Αρμενία έχει αναστείλει τη συμμετοχή της στην ΟΣΣΑ. Ενώ δεν συμμετέχει στις δραστηριότητές της, έχει δηλώσει επίσημα ότι αυτό δεν σημαίνει ότι εμποδίζει τη λήψη αποφάσεων που απαιτούν συναίνεση.

Ο οργανισμός συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά. Το φθινόπωρο του 2022, συμφωνήσαμε να στείλουμε μια αποστολή παρατηρητών του ΟΣΣΑ που θα ήταν κατάλληλα εξοπλισμένη για να διαδραματίσει αποτρεπτικό ρόλο κατά μήκος των συνόρων. Ωστόσο, οι Αρμένιοι φίλοι μας, παρά το γεγονός ότι όλα ήταν συμφωνημένα και έτοιμα για την αποστολή, τελικά αρνήθηκαν, επικαλούμενοι δυσκολίες που προέκυψαν από τις τριήμερες αψιμαχίες του Σεπτεμβρίου 2022 στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν και ισχυριζόμενοι ότι ο ΟΣΣΑ «απέτυχε να υπερασπιστεί το έδαφος του συμμάχου της».

Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει επανέλθει στο θέμα αυτό πολλές φορές. Δεν υπήρξε καμία οριοθέτηση των συνόρων. Καμία και ποτέ. Επρόκειτο για έδαφος που εκτείνονταν μερικά χιλιόμετρα από τη μία πλευρά και μερικά χιλιόμετρα από την άλλη. Πράγματι, υπήρξε ανταλλαγή πυρών. Ωστόσο, η απόρριψη μιας αποστολής του ΟΣΣΑ, η οποία θα ήταν αρκετά αποτελεσματική, ήταν επίσης μια δική τους απόφαση.

Ταυτόχρονα, προσκάλεσαν μια δίμηνη αποστολή της ΕΕ και αργότερα την παρέτειναν μονομερώς επ’ αόριστον χωρίς να ζητήσουν τη γνώμη του Αζερμπαϊτζάν. Στη συνέχεια, ο Καναδάς προσχώρησε στην αποστολή, εισάγοντας με τον τρόπο αυτό ένα στοιχείο παρουσίας του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, το προσωπικό αυτό ασχολείται με θέματα που ενδιαφέρουν όχι μόνο την Αρμενία, αλλά και διάφορες συμμαχίες της Δύσης.

Χθες, άκουσα την είδηση ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Αρμενίας, ο Αραράτ Μιρζογιάν υπέγραψε συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν, η οποία αποτελεί απόφαση μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών. Το βασικό θέμα δεν είναι τι υπογράφηκε ή το όνομα του εγγράφου που υπογράφηκε, αλλά οι επιπτώσεις.

Και εμείς έχουμε χρησιμοποιήσει τον όρο «στρατηγική εταιρική σχέση» σε πολλές συμφωνίες με δυτικές χώρες. Ωστόσο, οι συμφωνίες αυτές, αν και στρατηγικού χαρακτήρα, ποτέ δεν απαιτούσαν από τους συμμετέχοντες να ενεργήσουν εναντίον τρίτων χωρών.

Εμείς ουδέποτε, σε καιρό ειρήνης (ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος είναι ένα ξεχωριστό θέμα), διατυπώσαμε εγγράφως σε οποιοδήποτε έγγραφο ότι είμαστε στρατηγικοί εταίροι με κάποιον και, ως εκ τούτου, πρέπει να συμμετάσχουμε σε κάποιες κυρώσεις, όπως συμβαίνει με τη περίπτωση της Σερβίας. Προφανώς θα ζητήσουν και από την Αρμενία να κάνει το ίδιο.

Πάντως, ο διάλογος μαζί τους συνεχίζεται. Ο υπουργός Εξωτερικών της Αρμενίας Αραράτ Μιρζογιάν προσκλήθηκε να επισκεφθεί τη Ρωσική Ομοσπονδία και αποδέχθηκε την πρόσκληση. Ανυπομονούμε να τον υποδεχθούμε εδώ σύντομα.

Ερώτηση: Ο Τραμπ επιστρέφοντας στην εξουσία αναζωπύρωσε τις συζητήσεις σχετικά με τη πιθανότητα επίτευξης συμφωνίας για την Ουκρανία. Είναι ρεαλιστικό γι’ αυτόν να πετύχει μια τέτοια συμφωνία και να επιτύχει την ειρήνη; Πόσο μακριά είναι διατεθειμένη να φτάσει η Ρωσία για την επίτευξη μιας συμφωνίας;

Ποια είναι η άποψή σας για την πρόσφατη άρνηση του Ντόναλντ Τραμπ να αποκλείσει τη χρήση στρατιωτικής βίας προκειμένου να αποκτήσει τη Γροιλανδία; Τι θα κάνετε αν ο κ. Τραμπ προχωρήσει στην εφαρμογή του σχεδίου του;

Σεργκέι Λαβρόφ: Απ’ ό,τι καταλαβαίνω, υπάρχουν ήδη συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που θα τεθούν σε εφαρμογή την επόμενη ημέρα μετά την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ. Τουλάχιστον, αυτό που είδα δείχνει πρωτοβουλίες για την έναρξη συνομιλιών με τη Δανία σχετικά με την αγορά της Γροιλανδίας.

Ταυτόχρονα, ακούμε τον πρωθυπουργό της Γροιλανδίας Múte Bourup Egede να δηλώνει ότι οι κάτοικοι της Γροιλανδίας έχουν ιδιαίτερες σχέσεις με την Κοπεγχάγη. Δεν θέλουν να είναι ούτε Δανοί ούτε Αμερικανοί, αλλά προτιμούν να παραμείνουν Γροιλανδοί. Πιστεύω ότι το να ακούσουμε τι έχουν να πουν οι Γροιλανδοί είναι ο σωστός τρόπος για να συνεχίσουμε.

Αυτή η προσέγγιση ευθυγραμμίζεται με το πώς εμείς, ως γείτονες άλλων νησιών, χερσονήσων και εδαφών, ακούσαμε τι είχαν να πουν οι κάτοικοι της Κριμαίας, του Ντονμπάς και της Νοβοροσσίας για να μάθουμε τι σκεφτόντουσαν για το καθεστώς που κατέλαβε την εξουσία μέσω ενός αντισυνταγματικού πραξικοπήματος, το οποίο οι κάτοικοι της Κριμαίας, της Νοβοροσσίας και του Ντονμπάς αρνήθηκαν να αποδεχθούν.

Αυτό συνάδει απόλυτα με την αρχή που ανέφερα νωρίτερα στις παρατηρήσεις μου, η οποία αφορά το δικαίωμα των εθνών στην αυτοδιάθεση. Σε περιπτώσεις όπου ένα έθνος, ως μέρος ενός μεγαλύτερου κράτους, αισθάνεται άβολα σε αυτό το κράτος και επιδιώκει την αυτοδιάθεση σύμφωνα με τον Χάρτη του ΟΗΕ, το μεγαλύτερο κράτος είναι υποχρεωμένο να μην αντιταχθεί ή να εμποδίσει αυτή τη διαδικασία. Δεν είναι αυτό που έκαναν οι Ισπανοί στην Καταλονία ή οι Βρετανοί στη Σκωτία. Εάν ένα έθνος εντός ενός κράτους εκφράζει μια τέτοια επιθυμία, δικαιούται να ασκήσει το δικαίωμά του.

Το διεθνές δίκαιο κατοχυρώνεται στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ και στη Διακήρυξη της Γενικής Συνέλευσης, η οποία ορίζει ότι όλοι πρέπει να σέβονται την εδαφική ακεραιότητα ενός κράτους, η κυβέρνηση του οποίου εκπροσωπεί όλους τους πολίτες που ζουν εντός των συνόρων του. Εάν η Γροιλανδία αισθάνεται ότι η Κοπεγχάγη δεν εκπροσωπεί τα συμφέροντά της ή τα συμφέροντα του λαού της, το δικαίωμα αυτοδιάθεσης μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή.

Το ίδιο δικαίωμα στην αυτοδιάθεση αποτέλεσε τη διεθνή νομική βάση για τη διαδικασία αποαποικιοποίησης στις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Τότε, οι αυτόχθονες αφρικανικοί λαοί συνειδητοποίησαν ότι οι αποικιοκράτες κυβερνήτες τους δεν εκπροσωπούσαν τα συμφέροντά τους. Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλης κλίμακας εφαρμογή του δικαιώματος αυτοδιάθεσης βάσει του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, αν και η διαδικασία παραμένει ατελής.

Σήμερα, υπάρχουν 17 μη αυτοδιοικούμενα εδάφη σε όλο τον κόσμο. Η Ειδική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Αποαποικιοποίηση συνεδριάζει κάθε χρόνο για να επιβεβαιώσει τη σημασία της ολοκλήρωσης αυτής της διαδικασίας. Πολυάριθμα ψηφίσματα εξετάζουν περιπτώσεις όπως είναι η νήσος Μαγιότ, την οποία η Γαλλία αρνείται να επιστρέψει στις Κομόρες παρά τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, καθώς και την αποαποικιοποίηση του Μαυρίκιου και άλλων περιοχών.

Παρ’ όλα αυτά, το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση υπάρχει. Εφαρμόστηκε στο πλαίσιο της αποαποικιοποίησης και αποτελεί τη νομική βάση για την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής (αναφέρομαι στα 17 μη αυτοδιοικούμενα εδάφη).

Το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση στηρίζει τις αποφάσεις που έλαβαν οι κάτοικοι της Κριμαίας το 2014 και οι κάτοικοι της Νοβοροσίας και του Ντονμπάς το 2022. Ακριβώς όπως οι αφρικανικοί λαοί δεν θεωρούσαν τους αποικιοκράτες κυβερνήτες τους κατάλληλους να εκπροσωπούν τα συμφέροντά τους, έτσι και οι κάτοικοι της Κριμαίας, του Ντονμπάς και της Νοβοροσσίας διαπίστωσαν ότι το ναζιστικό καθεστώς, το οποίο άρπαξε την εξουσία το 2014 με πραξικόπημα, δεν εκπροσωπούσε τα συμφέροντά τους.

Αυτοί οι ναζί άρπαξαν την εξουσία και αμέσως εξήγγειλαν τα σχέδιά τους να εξαλείψουν το καθεστώς που ίσχυε για τη ρωσική γλώσσα στην Ουκρανία και προχώρησαν στην υλοποίησή τους. Έθεσαν σε ισχύ νόμο για την απαγόρευση της ρωσικής γλώσσας πολύ πριν ξεκινήσει η ειδική στρατιωτική επιχείρηση. Η Δύση, η οποία αναλώνεται με το θέμα της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν κούνησε το δάχτυλό της, ούτε είπε λέξη σε σχέση με τις εξελίξεις στην Ουκρανία.

Παρεμπιπτόντως, τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν επίσης μέρος του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ. Το άρθρο 1 αναφέρει ότι όλοι πρέπει να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα ανεξάρτητα από φυλή, φύλο, γλώσσα ή θρησκεία. Ωστόσο, η ρωσική γλώσσα έχει τεθεί εντελώς εκτός νόμου, όπως και η κανονική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Κανείς δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται για αυτές τις κατάφωρες παραβιάσεις του Χάρτη του ΟΗΕ, παρόλο που η Δύση ενεργεί για κάθε λόγο ή μάλλον χωρίς λόγο προκειμένου να υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα σε θέματα που δεν έχουν καμία σχέση με την ευημερία των ανθρώπων. Ωστόσο, στην περίπτωση της Ουκρανίας, παρέμεινε σιωπηλή την ώρα που η καθημερινή ζωή των ανθρώπων έχει διαταραχθεί και γίνονται προσπάθειες να εξαλειφθούν η ιστορία και οι παραδόσεις τους.

Μόλις ο Ντόναλντ Τραμπ αναλάβει την προεδρία και διατυπώσει την τελική του στάση για τα ουκρανικά θέματα, τότε κι εμείς θα την εξετάσουμε. Προς το παρόν, ο λόγος είναι σε μεγάλο βαθμό προκαταρκτικός, που προηγείται της ορκωμοσίας του και της έναρξης των ουσιαστικών εργασιών. Όπως παρατήρησε ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ, οι συζητήσεις αυτές αποτελούν μέρος της προετοιμασίας του για την ανάληψη των καθηκόντων του. Αναγνωρίζει τη σημασία του να εγκατασταθεί σε πρώτη φάση στο Οβάλ Γραφείο.

Οι συζητήσεις του τελευταίου έτους περιλαμβάνουν διάφορα πρόσωπα. Ειδικότερα, η αυξανόμενη αναφορά στις πραγματικότητες «επί του πεδίου» είναι μια εξέλιξη που μάλλον θα χαιρετιστεί. Ο Michael Waltz, ο οποίος απ’ ό,τι καταλαβαίνω αναμένεται να γίνει Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, μαζί με τον Πρόεδρο Τραμπ σε μια εκτενή συνέντευξη, τόνισε τις βαθύτερες αιτίες της σύγκρουσης. Αναφέρθηκαν στην ένταξη του καθεστώτος του Κιέβου στο ΝΑΤΟ, κατά παράβαση των συμφωνιών που έγιναν μέσω των σοβιετικών και στη συνέχεια των ρωσοαμερικανικών διαλόγων, καθώς και στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ.

Οι συμφωνίες αυτές, που επιτεύχθηκαν με συναίνεση στο υψηλότερο επίπεδο και εγκρίθηκαν από προέδρους, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα το 2010, όριζαν ότι κανένα έθνος ή οργανισμός εντός του ΟΑΣΕ δεν θα πρέπει να επιδιώκει την υπεροχή, ούτε κανένα έθνος θα πρέπει να ενισχύει την ασφάλειά του εις βάρος άλλων. Ωστόσο, το ΝΑΤΟ επιδίωξε ακριβώς αυτό για το οποίο δεσμεύτηκε να μην το κάνει, όπως έχει επισημάνει ο Ντόναλντ Τραμπ.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που ένας Αμερικανός και μάλιστα κάποιος ηγέτης της Δύσης αναγνωρίζει ανοιχτά ότι το ΝΑΤΟ ήταν ανειλικρινές όταν υπέγραψε πολυάριθμες συμφωνίες με τη χώρα μας και στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ. Οι συμφωνίες αυτές χρησίμευαν απλώς ως προκάλυμμα, ως ένα κομμάτι χαρτί, ενώ στην πράξη το ΝΑΤΟ προέλασε προς τα σύνορά μας, παραβιάζοντας τους όρους υπό τους οποίους η Ανατολική Γερμανία ενσωματώθηκε στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία.

Αυτό συνεπάγεται την προώθηση των στρατιωτικών υποδομών πιο κοντά στα σύνορά μας και το σχεδιασμό στρατιωτικών βάσεων, συμπεριλαμβανομένων ναυτικών βάσεων στην Κριμαία και στην Αζοφική Θάλασσα. Αυτά τα γεγονότα έχουν επαρκώς τεκμηριωθεί.

Το γεγονός ότι αυτή η βασική αιτία ενσωματώνεται επιτέλους στην αμερικανική ρητορική μετά από μήνες, αν όχι χρόνια, μετά από τις υπενθυμίσεις μας, είναι πράγματι θετικό.

Ωστόσο, η αφήγηση και η ρητορική στο σύνολό της δεν έχουν ακόμη ασχοληθεί με τα δικαιώματα των Ρώσων, των οποίων η γλώσσα, ο πολιτισμός, η εκπαίδευση, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και η κανονική θρησκεία έχουν απαγορευτεί νομικά στην Ουκρανία. Ουσιαστικές συζητήσεις δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν εάν η Δύση συνεχίζει να προσποιείται ότι το θέμα αυτό είναι φυσιολογικό.

Όταν η απερχόμενη κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν και τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν, εκφράζουν την πεποίθησή τους ότι ο νέος Λευκός Οίκος θα επιμείνει στην πολιτική στήριξης της Ουκρανίας, τι σημαίνει αυτό; Μια επιθυμία να επιμείνει στην εξάλειψη όλων των ρωσικών στοιχείων; Αυτό δεν είναι ένα ασήμαντο ζήτημα, απεναντίας είναι βαθιά επικίνδυνο.

Υποδηλώνει ότι ο ναζισμός χρησιμοποιείται ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής. Εναλλακτικά, υποδεικνύει την ανάδειξη του ναζισμού ως στρατηγική για την εφαρμογή εξωτερικής πολιτικής εναντίον ενός έθνους που οι Ηνωμένες Πολιτείες στοχεύουν να περιορίσουν και να του στερήσουν το δικαίωμα να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Αναμένουμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει εκφράσει διαχρονικά την προθυμία του για μια συνάντηση, ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχουν προκύψει σχετικές προτάσεις. Στη συνέχεια, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν επιθυμεί να συναντηθεί [μαζί του]. Συμφωνώ ότι μια συνάντηση είναι απαραίτητη, αλλά πρωτίστως, είναι επιτακτική ανάγκη να αναλάβει εκείνος τα καθήκοντά του.

Ερώτηση : Υπάρχει μια παράδοξη κατάσταση στην Ευρώπη. Είμαι βέβαιος ότι η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της Ευρώπης σε ορισμένες χώρες όπως η δική μου (π.χ. στην Ελλάδα), στην Κύπρο, ή κάπου αλλού, δεν συμφωνεί με την πολιτική που ακολουθούν οι κυβερνήσεις μας. Δηλαδή, ο πληθυσμός είναι κατηγορηματικά αντίθετος με την όποια στρατιωτική κλιμάκωση, προετοιμάζεται.

Δυστυχώς, είναι τόσο παράδοξη η κατάσταση και τόσο παράδοξη η δημοκρατία που οι κυβερνήσεις μας δεν θεωρούν υποχρέωσή τους να εναρμονίσουν την εξωτερική τους πολιτική με τον λαό τους. Κάποιες κυβερνήσεις μάλιστα μας λένε ότι η εξωτερική πολιτική αποφασίζεται με βάση άλλες δεσμεύσεις. Η Ρωσία είναι, άλλωστε, μέρος αυτής της κοινής ευρωπαϊκής ηπείρου. Ποια είναι η πρόβλεψή σας: θα επιστρέψουμε κάποτε στην εξομάλυνση των σχέσεων στην κοινή μας ήπειρο;

Είστε ίσως ο πιο έμπειρος διπλωμάτης στον κόσμο. Έχετε λύσει ή προσπαθήσει να λύσετε, έχοντας «εμπλακεί» στο Κυπριακό ζήτημα. Πρόσφατα, γίνεται λόγος για έναν νέο γύρο αυτής της πολύπλοκης διαδικασίας διαπραγμάτευσης στην Κύπρο. Έχετε κάποιες προσδοκίες, πιθανές συμβουλές για όσους θα εμπλακούν σε αυτό;

Σημ. Μετ. Η ερώτηση έγινε από Έλληνα δημοσιογράφο, τον Θανάση Αυγερινό. Παρά το γεγονός ότι επρόκειτο για ερώτηση που δεν έκανε από μόνος του ο δημοσιογράφος, αλλά εκ μέρους του τηλεοπτικού καναλιού OPEN, το εν λόγω κανάλι, μια ημέρα αργότερα, δημοσίευσε αυτό που μπορείτε να δείτε στο εξής απόσπασμα: https://www.youtube.com/watch?v=CYP9iCOtMN0. Η Σεισάχθεια πάντως στα πλαίσια της αντικειμενικής και ολοκληρωμένης ενημέρωσης σας δίνει τη δυνατότητα να μάθετε τι ακριβώς απάντησε ο Ρώσος ΥΠΕΞ.

Σεργκέι Λαβρόφ: Θα ξεκινήσω με τη δεύτερη ερώτηση. Ασχολήθηκα πραγματικά με τη διευθέτηση του Κυπριακού όταν εργαζόμουν στη Νέα Υόρκη. Κάθε χρόνο ο Πρόεδρος της Κύπρου ερχόταν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Στο πλαίσιο αυτό, προσκαλούσε τους πρέσβεις των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας και συζητούσαν για το πώς να εφαρμόσουν τις αρχές που κατοχυρώνονται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Φυσικά, συζητούσαν και για τις αποτυχίες που συνέβαιναν στην πορεία προς την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος.

Η τελευταία συγκεκριμένη απόπειρα ήταν το σχέδιο Ανάν του 2004. Τότε ο καλός μου φίλος (ας αναπαυθεί εν ειρήνη) Ανάν, ο σπουδαίος αυτός Γενικός Γραμματέας, διακινδύνευσε, κατόπιν συμβουλής των συνεργατών του, να προτείνει ένα σχέδιο που να τροποποιεί έστω και ελάχιστα την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας υπέρ της αποδυνάμωσης μιας μελλοντικής κεντρικής εξουσίας του ενδεχόμενου ενιαίου κράτους. Δηλαδή, οι Ελληνοκύπριοι θα είχαν λιγότερη εξουσία.

Έγινε τότε δημοψήφισμα. Το οποίο απέρριψε αυτό το σχέδιο. Από τότε δεν υπήρξε πλέον, τίποτα πιο συγκεκριμένο. Γνωρίζω ότι οι Τούρκοι γείτονές μας λένε ευθέως ότι πρόκειται για δύο ισότιμα κράτη, ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος, πρέπει να καταλήξουμε σε συμφωνία. Δεν έχουμε και δεν μπορούμε να έχουμε κάποια «μαγική» φόρμουλα που θα προτείναμε, πόσο μάλλον να την επιβάλουμε. Πρέπει να ληφθούν υπόψη τα συμφέροντα του ενός και του άλλου έθνους.

Στο παρελθόν, οι (σ. μ. Πέντε) χώρες που είναι μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας θεωρούνταν εγγυητές αυτής της διαδικασίας. Πρόσφατα, όπως αντιλαμβάνομαι, και με τη σύμφωνη γνώμη της Λευκωσίας, (σ. μ. αυτές) οι Πέντε, δεν συνέρχονται. Υποψιάζομαι ότι η κυπριακή ηγεσία «συνεργάζεται» με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Εμείς θέλουμε μόνο ένα πράγμα – να ζήσουν οι Κύπριοι, τόσο στο βόρειο όσο και στο νότιο όπως εκείνοι επιθυμούν. Έχουμε πολλούς Ρώσους πολίτες που ζουν εκεί. Οι περισσότεροι από αυτούς μένουν στο νότιο, φυσικά, ωστόσο πάνω από δέκα χιλιάδες ζουν επίσης στο βόρειο. Τους παρέχουμε προξενικές υπηρεσίες. Δεν έχουμε μόνιμο προξενικό γραφείο εκεί, όπως κάνουν κάποιοι άλλοι, δηλαδή όπως η Βρετανία, ωστόσο έχουμε οργανώσει εκεί τις υπηρεσίες μας. Θέλουμε οι Κύπριοι να αποφασίσουν οι ίδιοι, πώς θα ζήσουν τη ζωή τους.

Καταλαβαίνω ότι αυτό που συζητάμε αυτή τη στιγμή είναι ένα σημαντικό θέμα για την Κύπρο, αλλά από γεωπολιτική άποψη, το πρώτο μέρος της ερώτησής σας για το αν είναι δυνατή η εξομάλυνση των σχέσεων στην κοινή μας ήπειρο είναι πολύ πιο σημαντικό. Αυτή είναι μια σημαντική έκφραση-κλειδί – η κοινή μας ήπειρος. Ονομάζεται Ευρασία. Είναι η μεγαλύτερη, η πιο πυκνοκατοικημένη, πιθανώς η πλουσιότερη ήπειρος. Ίσως ανταγωνίζεται την Αφρική και τη Γροιλανδία όσον αφορά τους φυσικούς πόρους.

Πρόκειται όμως για μια ήπειρο που δεν έχει μια ενιαία δομή σε όλη της την έκταση. Στη Λατινική Αμερική, υπάρχει η CELAC, η Κοινότητα των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής. Στην Αφρική, υπάρχει η Αφρικανική Ένωση. Μαζί με πολλές υποπεριφερειακές ομάδες, τόσο η Αφρική όσο και η Λατινική Αμερική έχουν πανηπειρωτικές δομές. Στην Ευρασία, υπάρχουν μόνο υποπεριφερειακές δομές και δεν υπάρχει μια ενιαία «στέγη» που θα τους ένωνε όλους μαζί. Θα ήταν πιθανώς καλή ιδέα να προσπαθήσουμε να το κάνουμε αυτό.

Ρωτήσατε: είναι δυνατόν να επιστρέψουμε σε κανονικές σχέσεις; Είναι σαφές ότι υπάρχουν διάφοροι οργανισμοί στο δυτικό τμήμα της κοινής μας ηπείρου – ΟΑΣΕ, ΝΑΤΟ, Συμβούλιο της Ευρώπης, Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι δύο πρώτοι (ΟΑΣΕ και Βορειοατλαντική Συμμαχία) βασίζονται στην έννοια της ευρωατλαντικής ασφάλειας με τη συμμετοχή της Βόρειας Αμερικής.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργήθηκε για τους Ευρωπαίους. Αλλά πριν από λίγο καιρό υπέγραψε μια συμφωνία με το ΝΑΤΟ, σύμφωνα με την οποία η ΕΕ, στρατιωτικά, αν γίνει πόλεμος (ο μη γένοιτο), θα κάνει ό,τι της επιτάσσει η στρατιωτική συμμαχία. Αυτό δεν ισχύει μόνο για την ΕΕ. Έχουν ήδη διαμηνύσει στην Ελβετία, ας πούμε, να προχωρήσει και να ενταχθεί στο “στρατιωτικό Σένγκεν”. Αν δηλαδή το ΝΑΤΟ χρειαστεί να διέλθει από το έδαφός τους προς τη Ρωσική Ομοσπονδία, τότε θα πρέπει να καταργήσουν τις όποιες διαδικασίες αδειοδότησης ίσχυαν.

Υπάρχει και το Συμβούλιο της Ευρώπης. Οι Αμερικανοί δεν είναι μέλη του για προφανείς λόγους (δεν είναι Ευρωπαίοι, είναι απλώς παρατηρητές εκεί). Αλλά αυτό που κάνει τώρα το Συμβούλιο της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας παράνομων δικαστηρίων, κάποιου είδους μητρώου, κάποιου είδους μηχανισμού αποζημίωσης για να τιμωρήσει τη Ρωσία – όλα αυτά γίνονται με απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο ΟΑΣΕ, το ΝΑΤΟ, και τώρα η ΕΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Σκανδιναβικό Συμβούλιο Υπουργών, οι χώρες των οποίων είναι τώρα πλέον, όλες μέλη του ΝΑΤΟ – όλα αυτά είναι ευρωατλαντικές δομές, όχι ευρωασιατικές. Πιθανώς εκείνοι που θέλουν να κρατήσουν την Ευρώπη «υπό έλεγχο» έχουν συμφέρον να διασφαλίσουν ότι αυτό το ευρωατλαντικό οικοδόμημα θα διατηρηθεί και ότι θα συνεχίσει να εξουσιάζει.

Πρόσφατα συνειδητοποίησαν ότι το κεντρικό και ανατολικό τμήμα της Ευρασίας είναι μια πολύ πιο ελπιδοφόρα περιοχή όσον αφορά την οικονομία και τις υποδομές. Εκεί υλοποιούνται έργα υλικοτεχνικής υποδομής με παγκόσμια «εμβέλεια». Τι θέλουν τώρα το ΝΑΤΟ και η Ουάσιγκτον; Πρώτα απ’ όλα, θέλουν ολόκληρη η ευρασιατική ήπειρος να αποτελέσει μέρος της ευρωατλαντικής δομής.

Ο πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ J. Stoltenberg, λίγο πριν από την αποχώρησή του, δήλωσε ότι η ασφάλεια της περιοχής του Ευρωατλαντικού και του Ινδο-Ειρηνικού είναι αδιαίρετη. Δηλαδή, το αδιαίρετο της ασφάλειας, το οποίο διακηρύχθηκε το 1999 ως αρχή του ΟΑΣΕ, υποδηλώνοντας ότι δεν μπορεί κανείς να ενισχύει τη δική του ασφάλεια εις βάρος άλλων, έχει αντιστραφεί. Τώρα θέλουν ολόκληρη η Ευρασία να αναπτυχθεί από πολιτικοστρατιωτική άποψη στο πλαίσιο των ευρωατλαντικών παραμέτρων.

«Στην περιοχή Ινδο-Ειρηνικού» – υπάρχει ήδη η AUCUS, το Κουαρτέτο του Ειρηνικού (Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία), η Τετράδα (με τη συμμετοχή της Ινδίας). Οι Αμερικανοί θέλουν να της δώσουν μια πολιτικοστρατιωτική διάσταση. Οι Ινδοί φίλοι μας το καταλαβαίνουν αυτό πολύ καλά. Η ενίσχυση των οπλικών συστημάτων της Ταϊβάν είναι ήδη σε εξέλιξη. Δεν πρόκειται καν για απόπειρες, αλλά για συγκεκριμένες ενέργειες εμπλοκής των Φιλιππίνων όχι στο έργο της ASEAN, αλλά στο έργο αυτών των αμερικανικών κατασκευασμάτων τύπου περιορισμένων στρατιωτικών μπλοκ.

Αν μιλάμε για τα Στενά της Ταϊβάν. Οι Αμερικανοί, οι Ευρωπαίοι, οι Βρετανοί, όλοι λένε ότι σέβονται τη θέση αρχών: ότι υπάρχει μόνο μία Κίνα, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Αλλά αμέσως προσθέτουν ότι εμμένουν μεν στη θέση της μίας Κίνας, αλλά κανείς δεν πρέπει να αλλάξει το «status quo». Και ποιο είναι το «status quo»; Μια «Ανεξάρτητη Ταϊβάν».

Αυτό είναι προφανές. Η ΛΔΚ έχει επανειλημμένα επισημάνει σε όλους τους «ενδιαφερόμενους» από τις ΗΠΑ που επισκέπτονται τακτικά την Ταϊβάν ότι αυτό είναι απαράδεκτο, όπως είναι απαράδεκτο να υποδέχονται και εκείνοι αντιπροσωπείες της Ταϊβάν, όταν αυτές ταξιδεύουν ανά τον κόσμο (τους υποδέχονται ως κρατικούς πολιτικούς εκπροσώπους).

Ο Πρόεδρος Πούτιν, μιλώντας σε αυτή την αίθουσα στις 14 Ιουνίου 2024, μίλησε για τη θέση μας σχετικά με την διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης, η οποία συνίσταται στην ανάγκη να αποκλειστεί οριστικά το ζήτημα της εισόδου της στο ΝΑΤΟ και να αποκατασταθούν τα γλωσσικά, θρησκευτικά και λοιπά δικαιώματα των Ρώσων που καταργήθηκαν με νόμο από το ναζιστικό καθεστώς του Β.Α. (Ζ)ελένσκι. Στην ίδια αίθουσα μίλησε επίσης για την ανάγκη διαμόρφωσης μιας ευρασιατικής αρχιτεκτονικής. Ακριβώς της ευρασιατικής αρχιτεκτονικής, η οποία θα είναι τόσο ανοιχτή σε όλες τις χώρες της ηπείρου όσο η Αφρικανική Ένωση, ή όπως η CELAC.

Οι ιδέες αυτές συζητούνται εδώ και περίπου δέκα χρόνια, όταν στην πρώτη σύνοδο κορυφής Ρωσίας-ASEAN ο Β.Β. Πούτιν διατύπωσε την πρωτοβουλία για τη διαμόρφωση μιας ευρύτερης ευρασιατικής εταιρικής σχέσης. Υπάρχουν ήδη σχετικές συμφωνίες μεταξύ του SCO, της EAΟΕ και της ASEAN. Σήμερα πλέον, συνεργαζόμαστε επίσης με το Συμβούλιο Συνεργασίας των Αραβικών Κρατών του Περσικού Κόλπου.

Όταν λέμε ότι αυτή η εταιρική σχέση στον τομέα της οικονομίας, των μεταφορών και του εφοδιασμού θα πρέπει να είναι ανοικτή σε όλες τις χώρες της ηπείρου (γιατί σε αυτή την περίπτωση θα χρησιμοποιήσουμε στο μέγιστο τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που μας δίνει η θεία δύναμη και η γεωγραφία), εννοούμε φυσικά το δυτικό τμήμα της ηπείρου.

Το ενδιαφέρον αυτό εκδηλώνεται σε ορισμένες χώρες του δυτικού τμήματος της Ευρώπης. Για την προώθηση της ιδέας της Ευρύτερης Ευρασιατικής Εταιρικής Σχέσης, χρησιμοποιούμε τη δημιουργία δεσμών και την εναρμόνιση των προγραμμάτων των υφιστάμενων ενώσεων ολοκλήρωσης. Η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη.

Στο ίδιο πλαίσιο, οι σχέσεις αναπτύσσονται στο πλαίσιο του κινεζικού σχεδίου «Μία ζώνη, ένας δρόμος», του διεθνούς διαδρόμου μεταφορών «Βορράς-Νότος», της Βόρειας Θαλάσσιας Οδού, του Περσικού Κόλπου – με το λιμάνι Τσιτάγκονγκ, του Μπαγκλαντές – Βομβάη – Άπω Ανατολή – πρόκειται για ένα πολύ ελπιδοφόρο σχέδιο. Είναι αυτό που αποκαλούμε Ευρύτερη Ευρασιατική Εταιρική Σχέση.

Όταν αυτή η εταιρική σχέση αποκτήσει επαρκή δυναμική (όλα συνηγορούν υπέρ της), θα δημιουργήσει ταυτόχρονα ανταγωνιστικές, πιο αποτελεσματικές διαύλους οικονομικών ανταλλαγών και ένα υλικό θεμέλιο για την ευρασιατική αρχιτεκτονική ασφάλειας. Έχει ήδη ξεκινήσει ένας διάλογος σχετικά με αυτό.

Τον Οκτώβριο του 2024 συγκλήθηκε στο Μινσκ η δεύτερη Διεθνής Διάσκεψη για την Ευρασιατική Ασφάλεια, στην οποία συμμετείχαν μέλη των κυβερνήσεων της Σερβίας, της Ουγγαρίας (ο Υπουργός Εξωτερικών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωτερικών Υποθέσεων της Ουγγαρίας P. Szijjártó συμμετείχε για δεύτερη συνεχόμενη φορά), δείχνοντας ενδιαφέρον για την ιδέα αυτή.

Οι Λευκορώσοι ως οικοδεσπότες και εμπνευστές του συνεδρίου αυτού εργάζονται τώρα για να το αναβαθμίσουν σε τακτική διοργάνωση. Η απόφαση αυτή έχει ήδη ληφθεί. Υποστηρίξαμε την πρωτοβουλία τους να εκπονήσουν ένα σχέδιο «Ευρασιατικής Χάρτας της ποικιλομορφίας και της πολυπολικότητας στον 21ο αιώνα» για την επόμενη συνάντηση αυτής της διάσκεψης σχετικά με την ευρασιατική ασφάλεια.

Πιστεύω ότι έχει νόημα να σκεφτούμε την ανάπτυξη της ευρασιατικής ηπείρου με βάση τα συμφέροντα των χωρών της, όχι στον Ατλαντικό ή στον Ειρηνικό ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, αλλά με βάση αυτό που μας έχει χαρίσει η ιστορία και η φύση. Εμείς είμαστε διατεθειμένοι να ασχοληθούμε με αυτό. Θα ήθελα να τονίσω για άλλη μια φορά ότι η εν λόγω διαδικασία είναι ανοικτή σε όλες τις χώρες της Ευρασιατικής ηπείρου μας χωρίς εξαίρεση. Η Κύπρος είναι μεν ένα νησί, αλλά είστε κι εσείς επίσης προσκεκλημένοι.

Ερώτηση (απο αγγλόφωνο δημιοσιογράφο): Αναφερθήκατε σε μια πιθανή συνάντηση μεταξύ του Ρώσου Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Ποιο ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Γερμανία σε πιθανές διαπραγματεύσεις για την επίλυση της ουκρανικής σύγκρουσης;

Σεργκέι Λαβρόφ : Η τότε καγκελάριος της Γερμανίας Άντζελα Μέρκελ και ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ μας διαβεβαίωναν ότι ήταν εγγυητές της εφαρμογής των συμφωνιών του Μινσκ που είχαν συναφθεί μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας. Αυτές εκπονήθηκαν στην πρωτεύουσα της Λευκορωσίας (όπου είχα την τιμή να είμαι παρών) επί σχεδόν είκοσι ώρες.

Οι Γερμανοί και οι Γάλλοι δήλωσαν ότι επρόκειτο για μια συνθήκη ειρήνης μεταξύ Μόσχας και Κιέβου και ότι εκείνοι ήταν οι εγγυητές της. Εμείς ερμηνεύσαμε διαφορετικά το καθεστώς των συμμετεχόντων, ωστόσο η θέση της Γερμανίας και της Γαλλίας παρέμενε η ίδια. Δήλωσαν ότι εκείνοι «μας κάθισαν κάτω» κι ότι εμείς συμφωνήσαμε, και πως αυτοί ήταν οι εγγυητές.

Εμείς (η ρωσική πλευρά) επιδώσαμε το εν λόγω έγγραφο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο το ενέκρινε ομόφωνα και απαίτησε να εφαρμοστούν αυτές οι συμφωνίες. Δεν θα απαριθμήσω τις εκατοντάδες, χιλιάδες παραβιάσεις που σημειώθηκαν έκτοτε από το καθεστώς του Κιέβου, συμπεριλαμβανομένων των βομβαρδισμών μη στρατιωτικών στόχων και του πλήρους αποκλεισμού των περιοχών που αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν το πραξικόπημα.

Όλα αυτά στέλνονταν τακτικά στα Ηνωμένα Έθνη και τον ΟΑΣΕ. Είπαμε στους «εγγυητές»: σταματήστε αυτό το ανοσιούργημα. Μας είπαν: «Η Ρωσία εξαπολύει κι αυτή επιθέσεις εκεί, βοηθώντας αυτούς τους αντάρτες».

Τον Δεκέμβριο του 2022, έχοντας ήδη συνταξιοδοτηθεί, η Άντζελα Μέρκελ δήλωσε ότι κανείς δεν επρόκειτο να εκπληρώσει αυτές τις συμφωνίες – ούτε η Γερμανία ούτε η Γαλλία, ούτε ο τότε πρόεδρος της Ουκρανίας Ποροσένκο, ο οποίος είχε υπογράψει αυτά τα έγγραφα. Απλώς έπρεπε να «κερδίσουν» κάποια χρόνια για να προετοιμάσουν καλύτερα την Ουκρανία για πόλεμο.

Αυτό αφορά το ερώτημα τι είναι το σύστημα Γιάλτα-Πότσνταμ που κατοχυρώνεται στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ. Το άρθρο 25 ορίζει ότι οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι δεσμευτικές για όλα τα μέλη του Οργανισμού. Και η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Α. Μέρκελ (σ. μ. ήταν σαν να δήλωσε) ότι δεν χρειάζεται να καθοδηγείται από αυτό.

Και αυτό παρά το γεγονός ότι ήταν ένα από τα μέρη αυτού του εγγράφου, στο οποίο επισυνάφθηκε επίσης μια δήλωση τεσσάρων χωρών (Ρωσία, Ουκρανία, Γερμανία και Γαλλία), όπου γίνονταν και πάλι αναφορά περί «κοινού χώρου από τη Λισαβόνα μέχρι το Βλαδιβοστόκ», ότι «θα τον οικοδομήσουμε όλο», ότι «η Γαλλία και η Γερμανία θα βοηθήσουν το Ντονμπάς να αποκτήσει τραπεζικές υπηρεσίες μέσω κινητού τηλεφώνου», ότι θα «βοηθήσουν στην άρση του αποκλεισμού» και ότι «θα οργανώσουν διαπραγματεύσεις για την επίλυση των ζητημάτων της μεταφοράς φυσικού αερίου, θα βοηθήσουν τη Ρωσία και την Ουκρανία σε αυτόν τον τομέα». Κι όμως, δεν έκαναν απολύτως τίποτα.

Με όλο το σεβασμό στην ιστορία του γερμανικού λαού, πιστεύω ότι έχουν καταβάλει ήδη τη «συνεισφορά» τους μέσω της κυβέρνησης της πρώην καγκελαρίου της Γερμανίας. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Β. Πούτιν δεν αρνείται ποτέ τις οποιεσδήποτε προσφορές για συμμετοχή. Ο καγκελάριος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, ο Όλαφ Σολτς, του έχει τηλεφωνήσει κάμποσες φορές. Είχαν μάλιστα και πρόσφατα μια συνομιλία. Ο κ. Σολτς ήταν υπερήφανος που είχε επιτύχει ένα τέτοιο «κατόρθωμα».

Ωστόσο, υπήρξαν επίσης και αρκετές συνομιλίες με κάποιους άλλους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ελπίζω ότι ο Πρόεδρος δεν θα με επιπλήξει ιδιαίτερα, άλλωστε δεν προδίδω κάποια μυστικά, αλλά κατά τη διάρκεια αυτής της συνομιλίας, ο κ. Σολτς δεν είπε τίποτα που δεν θα έλεγε δημοσίως κάθε άλλη ημέρα: είπε ότι η Ρωσία πρέπει να αποχωρήσει από την Ουκρανία, ούτε λέξη για τα βαθύτερα αίτια της κρίσης, ούτε λέξη για τη ρωσική γλώσσα και τα δικαιώματα των Ρώσων, τα οποία ο κ. (Ζ)ελένσκι θέλει να «καταργήσει».

Στην πραγματικότητα, ο (Ζ)ελένσκι είχε δηλώσει το 2021, πολύ πριν από την ειδική στρατιωτική επιχείρηση, ότι αν αισθάνεστε ότι είστε Ρώσος στην Ουκρανία, τότε καλύτερα να φύγετε να πάτε στη Ρωσία για το καλό των παιδιών σας. Και πρόσφατα χρησιμοποίησε ρώσικες βρισιές για να εκδηλώσει απλά τη στάση του σε έναν αριθμό ειρηνευτικών δυνάμεων που δεν θέλουν να εκδιώξουν τους Ρώσους στα σύνορα του 1991. Η επάρκεια αυτού του «ατόμου» είναι ένα ξεχωριστό ζήτημα.

Πολλοί είναι αυτοί που προσφέρθηκαν να παράσχουν τις (σ. μ. διαμεσολαβητικές) υπηρεσίες τους. Η Τουρκία ήταν ο τόπος όπου επιτεύχθηκε και μονογραφήθηκε η συμφωνία. Ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον (που τώρα γράφει εκ νέου κάποια βιβλία), δεν επέτρεψε να υπογραφεί η συνθήκη με βάση τις αρχές που συμφωνήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη.

Υπήρξε μια σειρά συναντήσεων στη Λευκορωσία. Ο πρόεδρος Α. Λουκασένκο επαναβεβαίωσε ότι ως άμεσος γείτονας τόσο της Ρωσίας όσο και της Ουκρανίας, παίρνει σαν βάση το γεγονός ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη τα συμφέροντα της Λευκορωσίας. Εμείς το εκτιμούμε ιδιαίτερα αυτό.

Σε γενικές γραμμές, όλο και περισσότεροι κατανοούν το ζήτημα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπήρξε ευρύ ενδιαφέρον για τη συζήτηση σχετικά με την πιθανότητα τηλεφωνικής κλήσης και στη συνέχεια συνάντηση μεταξύ των προέδρων της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Όλοι έχουν συνειδητοποιήσει (στην πραγματικότητα, το έχουν καταλάβει εδώ και πολύ καιρό, αλλά τώρα μόλις άρχισαν να το ομολογούν) ότι δεν πρόκειται για την Ουκρανία, αλλά ότι το θέμα αυτό χρησιμοποιείται για να αποδυναμωθεί η θέση της Ρωσίας στο πλαίσιο του ευρασιατικού συστήματος ασφαλείας.

Υπάρχουν δύο πτυχές ως προς το θέμα της ασφάλειας. Οι απειλές στα δυτικά μας σύνορα ως μία από τις κύριες και πρωταρχικές αιτίες συγκρούσεων πρέπει να εξαλειφθούν. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο στο πλαίσιο ευρύτερων ρυθμίσεων. Εμείς είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε εγγυήσεις ασφαλείας για τη χώρα που σήμερα ονομάζεται Ουκρανία, ή για το (σ. μ. όπως αλλιώς θα ονομαστεί αύριο) η χώρα ή τμήμα αυτής που δεν έχει ακόμη αυτοπροσδιοριστεί, σε αντίθεση με ότι έχει συμβεί και ισχύει πλέον στη περίπτωση της Κριμαίας, του Ντονμπάς και της Νοβοροσσίας.

Αλλά παρ’ όλη τη σημασία αυτής της πτυχής, το ευρασιατικό πλαίσιο θα παραμείνει κυρίαρχο, διότι δεν μπορείς να αποκλείσεις το δυτικό τμήμα της ηπείρου από γίγαντες όπως είναι η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία, ο Περσικός Κόλπος και όλη η Νότια Ασία, το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι ζουν εκεί.

Είναι απαραίτητο να οργανωθεί η ήπειρος με τέτοιο τρόπο ώστε οι υποθέσεις στο κεντρικό της τμήμα, στην Κεντρική Ασία, στον Καύκασο, στην Άπω Ανατολή, στα Στενά της Ταϊβάν, στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας να αποφασίζονται από τις χώρες της περιοχής και όχι από τον πρώην Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, τον J. Stoltenberg, ο οποίος είπε ότι το ΝΑΤΟ θα επεκτείνει τη δράση του μέχρι εκεί επειδή η ασφάλεια της εν λόγω στρατιωτικής συμμαχίας εξαρτάται από την «περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού», όπως οι ίδιοι την αποκαλούν.

Κατά πόσο εξαρτάται; Ρωτήθηκε αν το ΝΑΤΟ εξακολουθεί να είναι μια αμυντική συμμαχία. Απάντησε ότι ναι, πράγματι, είναι. Υπερασπίζονται το έδαφος των χωρών μελών του, ωστόσο η ασφάλεια του εδάφους τους στο σημερινό περιβάλλον εξαρτάται από την ασφάλεια στον Ινδο-Ειρηνικό. Ως εκ τούτου, οι υποδομές του ΝΑΤΟ θα αναπτυχθούν μεταξύ άλλων και εκεί. Θα δημιουργηθούν συμμαχίες εκεί. Οι ΗΠΑ και η Νότια Κορέα έχουν ήδη δημιουργήσει μια στρατιωτική συμμαχία με πυρηνική συνιστώσα. Το επιβεβαίωσαν αυτό πρόσφατα.

Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα στιγμή για τους πολιτικούς αναλυτές να σκεφτούν πώς θα τα συνδυάσουν όλα αυτά. Σας διαβεβαιώνω ότι η ευρωατλαντική προσέγγιση ολόκληρης της Ευρασίας είναι μια ψευδαίσθηση.

Ερώτηση (από αγγλόφωνο δημοσιογράφο): Πώς εξελίσσεται η συνολική στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ του Ιράν και της Ρωσίας; Ποια «μηνύματα» θα περιλαμβάνονται στη συνθήκη και ποιες είναι οι ανησυχίες τρίτων μερών σχετικά με αυτή τη συμφωνία;

Σεργκέι Λαβρόφ: Στις 17 Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, ο Ιρανός πρόεδρος Μ. Πεζεσκιάν έρχεται στη Ρωσία. Η επίσκεψη έχει ήδη ανακοινωθεί. Οι πρόεδροί μας θα υπογράψουν αυτή τη συμφωνία.

Όσο για το αν αρέσει ή δεν αρέσει σε κάποιον, αυτή η ερώτηση γίνεται συνήθως από τους δυτικούς συναδέλφους μας, γιατί πάντα θέλουν να βρουν κάποιο θέμα που θα δείχνει ότι Ρωσία-Ιράν, Ρωσία-Κίνα, Βόρεια Κορέα πάντα «ετοιμάζουν» κάτι εναντίον κάποιων άλλων.

Η συνθήκη αυτή, όπως και η Συνθήκη Συνολικής Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας, δεν στρέφεται κατά οποιασδήποτε χώρας, αλλά έχει εποικοδομητικό χαρακτήρα και αποσκοπεί στην ενίσχυση της ικανότητας της Ρωσίας, του Ιράν, όπως και των λοιπών φίλων μας σε διάφορα μέρη του κόσμου να αναπτύσσουν καλύτερα την οικονομία, να επιλύουν κοινωνικά ζητήματα και να εξασφαλίζουν αξιόπιστα τις αμυντικές ικανότητες.

Ερώτηση: Γνωρίζουμε ότι η Ρωσία επιδιώκει σταθερά έναν πολυπολικό κόσμο. Με την αποχώρηση της Ρωσίας από τη Μέση Ανατολή, διαφαίνεται ένας μονοπολικός κόσμος υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών. Ποια βήματα μπορούμε να περιμένουμε να κάνει η Ρωσία σε αυτή την περιοχή; Οι λαοί εκεί σέβονται τη Ρωσία και αναμένουν να διαδραματίσει κάποιου είδους ρόλο.

Σεργκέι Λαβρόφ: Εκπροσωπείτε μια ιδιαίτερη δημοσιογραφική σχολή. Στην αρχή κάνατε δύο δηλώσεις: «Η Ρωσία έχει εγκαταλείψει τη Μέση Ανατολή» (αυτό είναι κάπως εκτός πραγματικότητας) και «Μετά από αυτό, οι ΗΠΑ είναι επικεφαλής εκεί». Και στη συνέχεια ρωτάτε τι πρέπει να γίνει;

Δεν συμφωνώ ούτε με τον πρώτο ούτε με τον δεύτερο ισχυρισμό. Δεν αποσυρόμαστε από τη Μέση Ανατολή. Υπήρξαν γεγονότα στη Συρία που σχολιάστηκαν από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και άλλους εκπροσώπους μας.

Σε μεγάλο βαθμό, συνέβησαν επειδή τα τελευταία δέκα χρόνια, από τότε που η Ρωσία έστειλε το στρατιωτικό απόσπασμά της εκεί κατόπιν αιτήματος του προέδρου της Συριακής Αραβικής Δημοκρατίας Μπασάρ αλ Άσαντ και αφότου εμείς, η Τουρκία και το Ιράν δημιουργήσαμε το σχήμα της Αστάνα, στο οποίο συμμετέχουν αρκετές αραβικές χώρες, σημειώθηκε επιβράδυνση της πολιτικής διαδικασίας. Υπήρχε η τάση να μην αλλάξει τίποτα.

Εμείς πιστεύαμε ότι αυτό ήταν λάθος. Πιέσαμε τη συριακή ηγεσία με κάθε δυνατό τρόπο για να διασφαλίσουμε ότι η Συριακή Συνταγματική Επιτροπή, η οποία συστάθηκε το 2018 με πρωτοβουλία της Ρωσίας στο Συνέδριο του Συριακού Εθνικού Διαλόγου στο Σότσι και η οποία «εσίγησε» μετά τις δύο ή τρεις πρώτες συνεδριάσεις, θα συνεχίσει τις εργασίες της.

Αλλά η ηγεσία στη Δαμασκό δεν ήταν πρόθυμη να εργαστεί και να καταλήξει σε οποιαδήποτε συμφωνία, που θα μπορούσε να αφορά τουλάχιστον τον διαμοιρασμό της εξουσίας με ομάδες της αντιπολίτευσης (όχι τρομοκρατικές ομάδες, φυσικά).

Αυτό οδήγησε σε μια καθυστέρηση. Συνοδεύτηκε από επιδείνωση των κοινωνικών προβλημάτων. Οι αμερικανικές κυρώσεις στραγγάλιζαν την οικονομία της Συρίας. Το ανατολικό τμήμα της χώρας, το πιο πλούσιο σε πετρέλαιο και το πιο εύφορο, ήταν και παραμένει υπό την κατοχή των Αμερικανών. Οι εξορυσσόμενοι πόροι χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση αυτονομιστικών τάσεων στη βορειοανατολική Συρία.

Στη συνέχεια προσφερθήκαμε στους συναδέλφους μας από τις κουρδικές οργανώσεις να τους βοηθήσουμε να «χτίσουν γέφυρες» με την κεντρική κυβέρνηση. Δεν ήταν πολύ πρόθυμοι γι’ αυτό, πιστεύοντας ότι οι Αμερικανοί θα έμεναν εκεί «για πάντα» και ότι θα δημιουργήσουν εκεί το δικό τους οιονεί κράτος. Τους είπαμε ότι ούτε η Τουρκία ούτε το Ιράκ θα επέτρεπαν ποτέ τη δημιουργία κουρδικού κράτους.

Όπως συμβαίνει, το κουρδικό πρόβλημα θα μπορούσε να τινάξει στον αέρα ολόκληρη την περιοχή. Ήμασταν υπέρ της ειδικής συζήτησης και της αξιόπιστης διασφάλισης των κουρδικών δικαιωμάτων στη Συρία, το Ιράκ, το Ιράν και την Τουρκία.

Από τη μία πλευρά, η Δαμασκός δεν ήταν πολύ ενθουσιώδης για διαπραγματεύσεις και από την άλλη οι Κούρδοι. Υπήρχε επίσης ελάχιστη επαφή μεταξύ των διαφόρων πλατφορμών που αναφέρθηκαν από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ως άμεσοι συμμετέχοντες στη διαδικασία διευθέτησης (Μόσχα, Κάιρο, Κωνσταντινούπολη). Όλα αυτά οδήγησαν σε ένα «κενό» και σε αυτό σημειώθηκε μια «έκρηξη». Κάποιος πρέπει να αποδεχθεί την πραγματικότητα.

Η ρωσική πρεσβεία δεν έφυγε από τη Δαμασκό. Έχει καθημερινές επαφές. Θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι στις προσπάθειες εξομάλυνσης της κατάστασης και αυτό απαιτεί έναν εθνικό διάλογο χωρίς αποκλεισμούς στη Συρία με τη συμμετοχή όλων των πολιτικών, εθνοτικών, ομολογιακών δυνάμεων και όλων των εξωτερικών παραγόντων.

Έχω έρθει σε επαφή με τους συναδέλφους μας από την Τουρκία και από τις χώρες του Κόλπου. Έχουν τώρα πραγματοποιήσει τη δεύτερη συνάντησή τους (μετά την Ιορδανία) στη Σαουδική Αραβία. Συμμετείχαν σε αυτήν αραβικές χώρες, η Τουρκία και ορισμένα δυτικά κράτη. Υποθέτουν ότι η Ρωσία, το Ιράν και η Κίνα πρέπει να συμπεριληφθούν σε αυτή τη διαδικασία, αν θέλουν πραγματικά να ξεκινήσουν μια αξιόπιστη διαδικασία με στόχο ένα βιώσιμο αποτέλεσμα και όχι να επιστρέψουν στο ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τους αντιπάλους τους στο συριακό έδαφος. Είμαστε ανοιχτοί σε αυτή τη συζήτηση.

«Το σχήμα της Αστάνα» μπορεί κάλλιστα να παίξει το ρόλο του. Ειδικά από τη στιγμή που η Τουρκία, η Ρωσία και το Ιράν συεργάζονται με την «τρόικα» (Ιορδανία, Λίβανος και Ιράκ). Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ ενδιαφέρονται επίσης και αυτά.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησής μου με τον ειδικό απεσταλμένο του ΓΓ του ΟΗΕ για τη Συρία, τον Geir Pedersen, στη Ντόχα στις 7 Δεκεμβρίου 2024, ο ίδιος μου δήλωσε ότι θεωρεί επείγον ζήτημα να δημιουργηθεί μια διεθνής διάσκεψη με τη συμμετοχή όλων των Σύρων και όλων των εξωτερικών παραγόντων. Περιμένουμε.

Ερώτηση : Την ερχόμενη Δευτέρα θα πραγματοποιηθεί η ορκωμοσία του 47ου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ντόναλντ Τραμπ. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από την επερχόμενη ομάδα στο πλαίσιο των ρωσοαμερικανικών σχέσεων;

Σεργκέι Λαβρόφ : Έχουμε την προσδοκία ότι η νέα ομάδα θα διαμορφώσει τις προσεγγίσεις της στις διεθνείς υποθέσεις. Αντιλαμβάνομαι ότι ο Πρόεδρος Τραμπ έχει μια τέτοια επιθυμία. Έχει εκφραστεί επ’ αυτού. Καταλαβαίνουμε επίσης ότι ο Πρόεδρος έχει επίσης τεράστια ευθύνη για την κατάσταση των πραγμάτων στη χώρα του, δεδομένης της «κληρονομιάς» που παραλαμβάνει, ιδιαίτερα στην Καλιφόρνια, στο Λος Άντζελες.

Είναι φρικτό αυτό που συμβαίνει στους ανθρώπους εκεί. Ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε επίσης ότι προτεραιότητά του θα είναι να βάλει τάξη στον τομέα της μετανάστευσης. Έχουν ανακοινωθεί συγκεκριμένα μέτρα.

Όπως είπε, πρέπει πρώτα να αναλάβεις υπηρεσία. Σε αυτό το στάδιο, όλες αυτές οι εξηγήσεις, οι πρωτοβουλίες, οι «σκέψεις που ακούγονται μεγαλόφωνα» δεν έχουν κανένα πρακτικό αποτέλεσμα. Πρέπει να περιμένουμε μέχρι η νέα κυβέρνηση να διατυπώσει τις επίσημες προσεγγίσεις της. Αυτό περιμένουν τόσο οι Αμερικανοί (ο Joe Biden αφήνει εκεί μεγάλο αριθμό προβλημάτων) όσο και όσοι ενδιαφέρονται για τον εποικοδομητικό ρόλο των ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή σε διάφορες καταστάσεις κρίσης.

Ερώτηση (από αγγλόφωνο δημοσιογράφο): Το θαλάσσιο δόγμα της Ρωσίας θεωρεί τον Ινδικό Ωκεανό ως περιοχή στρατηγικού ενδιαφέροντος. Πώς μπορεί το Πακιστάν να αξιοποιήσει τις σχέσεις του με τις χώρες του SCO και τις BRICS σύμφωνα με αυτή τη στρατηγική προκειμένου να επιδιώξει ασφαλή αμοιβαία επωφελή οικονομική συνεργασία; Πώς θα σχολιάζατε τις τρέχουσες σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Πακιστάν;

Σεργκέι Λαβρόφ: Οι σχέσεις αναπτύσσονται σε ανοδική πορεία. Πρόκειται για την πιο θετική περίοδο εδώ και πολλές δεκαετίες. Υπάρχει ένας αριθμός σχεδίων για την αποκατάσταση των όσων δημιουργήθηκαν κατά τη σοβιετική εποχή για την πακιστανική οικονομία.

Υπάρχει αμοιβαίο ενδιαφέρον για πρακτική συνεργασία στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Το Πακιστάν κι εκείνο ταλαιπωρείται από αυτήν. Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας απαιτεί την ανάληψη κοινών προσπαθειών με τους Αφγανούς γείτονές σας, με την Ινδία, με όλα τα μέλη του SCO, διότι η Κεντρική Ασία, το Αφγανιστάν και το Πακιστάν χρησιμοποιούνται από τους «κακοποιούς» για να σχεδιάζουν και να υλοποιούν τα εγκληματικά τους σχέδια.

Ο SCO διαθέτει μια αντιτρομοκρατική δομή. Λειτουργεί καλά. Υπάρχει ανταλλαγή πληροφοριών. Δεδομένου ότι η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας είναι σε μεγάλο βαθμό «συνδεδεμένη» με τη διακίνηση ναρκωτικών (που αποτελεί κι αυτό μια μορφή οργανωμένου εγκλήματος), προωθούμε εδώ και αρκετά χρόνια την πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός ενιαίου κέντρου για την καταπολέμηση των νέων απειλών, συμπεριλαμβανομένης της τρομοκρατίας, της διακίνησης ναρκωτικών, του οργανωμένου εγκλήματος και της εμπορίας ανθρώπων. Φέτος, θα αρχίσουμε να εφαρμόζουμε μια τέτοια απόφαση στην πράξη.

Επισημαίνω ότι όλα αυτά τα οργανωτικά μέτρα είναι σημαντικά, αλλά είναι πολύ πιο σημαντικό να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη στο πλαίσιο του SCO, στο πλαίσιο του σχήματος που λειτουργεί επί του παρόντος για το Αφγανιστάν (Ρωσία, Κίνα, Πακιστάν και Ιράν).

Είμαστε βέβαιοι ότι η συμμετοχή της Ινδίας θα ήταν το σωστό βήμα. Ο SCO και τα σχήματα για τις υποθέσεις του Αφγανιστάν, όπως το σχήμα της Μόσχας για το Αφγανιστάν, αποτελούν μια πρόσθετη πλατφόρμα όπου το Πακιστάν, η Ινδία και η Κίνα μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους περισσότερο, να προσπαθούν να κατανοούν καλύτερα ο ένας τον άλλον, να θέτουν ερωτήσεις που τους αφορούν, να λαμβάνουν και να αναλύουν απαντήσεις. Είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε με κάθε δυνατό τρόπο. Αυτό είναι προς το συμφέρον των χωρών σας, της περιοχής μας και του SCO.

Ερώτηση: Ο Πρόεδρος της Κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας Μιχαήλ Μισούστιν πραγματοποιεί αυτή τη στιγμή επίσημη επίσκεψη στο Ανόι. Το κύριο θέμα είναι η συμμετοχή της Ρωσίας στο έργο κατασκευής του πυρηνικού σταθμού Ninh Thuận 1. Εάν το ζήτημα αυτό επιλυθεί θετικά, ποιες αλλαγές θα επέλθουν στις διμερείς σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Βιετνάμ;

Σεργκέι Λαβρόφ : Η κύρια αλλαγή στις διμερείς σχέσεις θα είναι η θετική επίλυση του ζητήματος του ΑΗΣ. Οι διμερείς σχέσεις θα εμπλουτιστούν από ένα άλλο κοινό έργο. Έχουμε πολλά από αυτά με το Βιετνάμ. Για παράδειγμα, το Τροπικό Κέντρο. Αυτό εκσυγχρονίζεται σήμερα και θα λειτουργεί ακόμη πιο αποτελεσματικά. Υπάρχουν κοινά έργα στους υδρογονάνθρακες (η Ρουσβιτπετρό και η Βιετσοβπετρό εργάζονται η μία στο έδαφος της άλλης), καθώς και στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Πρόκειται για υψηλές τεχνολογίες.

Όπως έχει τονίσει επανειλημμένα ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, δεν κατασκευάζουμε απλώς ένα εργοστάσιο και στη συνέχεια το λειτουργούμε, αλλά δημιουργούμε μια βιομηχανία για την ενδιαφερόμενη χώρα, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης επιστημονικού προσωπικού που θα εργαστεί σε αυτά τα εργοστάσια.

Είναι δυνατές διάφορες εμπορικές πτυχές τέτοιων ρυθμίσεων. Στην Τουρκία, για παράδειγμα, είμαστε ιδιοκτήτες ολόκληρου του σταθμού και θα εκπληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και την καταβολή φόρων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ισχύει η περίπτωση της ισότιμης ιδιοκτησίας με τη χώρα υποδοχής. Δεν συμβαίνουν όλα με τον ίδιο τρόπο. Είναι γεγονός ότι αυτό θα προσθέσει άλλο ένα έργο υψηλής τεχνολογίας στις σχέσεις μας.

Σήμερα αναφερθήκαμε σε θέματα που αφορούν την Ουκρανία. Ακούσαμε ότι το Βιετνάμ είναι έτοιμο να φιλοξενήσει τις διαπραγματεύσεις. Είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό. Εκτιμούμε τη στάση των βιετναμέζων φίλων μας. Δεν μπορούμε να σχολιάσουμε τίποτα προς το παρόν, διότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις. Και θα πρέπει να ολοκληρωθούν πρωτίστως οι υποχρεώσεις που έχουμε αναλάβει να διεκπεραιώσουμε.

Μαρία Ζαχάροβα: Και τώρα η ερώτηση από την Ιαπωνία.

Σεργκέι Λαβρόφ: Πάντως δεν μοιάζετε για Γιαπωνέζος.

Ερώτηση (σ. μ. Ο ερωτών μιλώντας ρωσικά φαίνεται ότι χωρίς να είναι Γιαπωνέζος, απλώς εργάζεται για ιαπωνικό πρακτορείο ειδήσεων): Πιστεύετε ότι θα μπορούσε να υπάρξει περαιτέρω επιδείνωση των ρωσο-ιαπωνικών σχέσεων μετά την ορκωμοσία Τραμπ, δεδομένης της επιθυμίας του να ενισχύσει την αμερικανο-ιαπωνική συμμαχία; Ανησυχεί αυτό τη Ρωσία; Σε ποιους τομείς των ρωσο-ιαπωνικών σχέσεων είναι πιθανή η επιδείνωση υπό την προεδρία του;

Σεργκέι Λαβρόφ: Το ερώτημα είναι αν υπάρχει ενδεχόμενο να «βυθιστούν» ακόμη «χαμηλότερα και βαθύτερα».

Δεν μπορώ να απαντήσω εγώ σε αυτό, διότι ολόκληρη η καθοδική πορεία, η καταστροφή των πάντων σχεδόν, συμπεριλαμβανομένου του τακτικού και με σεβασμό πολιτικού διαλόγου στο υψηλότερο και ανώτατο επίπεδο, ξεκίνησε από τους Ιάπωνες γείτονές μας. Η Ρωσία δεν έχει αναλάβει καμία πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση.

Προσπαθήσαμε απεγνωσμένα να εξασφαλίσουμε την ανταπόκριση στις υποσχέσεις και τις δεσμεύσεις που μας έδωσαν οι δυτικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της μη επέκτασης του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά, της μη ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, της μη καθιέρωσης της ιδεολογίας του ναζισμού στην Ουκρανία, ο οποίος έχει αρχίσει να εξοντώνει κάθε τι ρωσικό. Όλοι σιωπούν γι’ αυτό. Παρόλο που εμείς τους το υπενθυμίζουμε μεγαλοφώνως.

Παρά τις συμφωνίες του Μινσκ, βομβάρδισαν αυτούς τους ανθρώπους στους οποίους θα έπρεπε να έχει παραχωρηθεί ειδικό καθεστώς σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αφού περάσαμε χρόνια εξηγώντας όλα αυτά και, αφού προσκρούσαμε σε τοίχο όχι μόνο αδυναμίας κατανόησης, αλλά και κώφωσης (απλά δεν ήθελαν να ακούσουν), τελικά ξεκινήσαμε μια ειδική στρατιωτική επιχείρηση για να προστατεύσουμε τα συμφέροντα ασφαλείας αυτών των ανθρώπων και τα συμφέροντα του ρωσικού λαού στην Ουκρανία.

Και μόλις η Ιαπωνία έλαβε «εντολή» να συμμετάσχει στις κυρώσεις την εκτέλεσε αμέσως. Αλλά έτσι είναι η ζωή.

Μερικές φορές δεχόμαστε μηνύματα ότι δήθεν είναι έτοιμοι να ξαναρχίσουν το διάλογο για τη συνθήκη ειρήνης και, ας πούμε, να επιτρέψουν στους δικούς τους ανθρώπους να επισκεφθούν τα νησιά (προφανώς εννοεί τις Κουρίλες) για κάποιες πολιτιστικές υποθέσεις. Κι όλα αυτά εξελίσσονται σε ένα κλίμα πλήρους αναξιοπιστίας, που είναι σαν κάποιος να έρχεται και να λέει ότι: Παρεμπιπτόντως του ζητήθηκε να μας πει το τάδε ή το δείνα….

Και στη θέση του: «αξιότιμε κύριε τάδε … παρακαλώ όπως….» έχει αντικατασταθεί απλά από το «έτσι έχουν τα πράγματα, εφαρμόστε τα».

Η Ιαπωνία χαρακτηριζόταν πάντα από μια λεπτή στάση ζωής, από την κουζίνα της μέχρι τις τελετουργίες. Αυτή η λεπτότητα έχει εξαφανιστεί. Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποιες όμορφες εξαιρέσεις. Τουλάχιστον ποτέ δεν κάναμε τον πολιτισμό, τον αθλητισμό ή τα κοινά εκπαιδευτικά προγράμματα θύμα της πολιτικής. Ουδέποτε. Εκτιμούμε ότι παρά τα όσα συμβαίνουν, κάθε φθινόπωρο στην Ιαπωνία γίνονται περιοδείες Ρώσων καλλιτεχνών, όπως λέγονται: «Ημέρες ρωσικού πολιτισμού στην Ιαπωνία». Δεν χαρακτηρίζονται όλες οι χώρες από τέτοιο θάρρος.

Αν λοιπόν αυτή η «ποιότητά» σας (όχι συγκεκριμένα από τη δική σας πλευρά, αλλά από αυτή των εργοδοτών σας, της κυβέρνησής τους) εφαρμοζόταν για να δείξετε ένα ίχνος αξιοπρέπειας, νομίζω ότι αυτό θα ήταν προς το συμφέρον του ιαπωνικού λαού.

Ερώτηση : Και μια δεύτερη ερώτηση αν μου επιτρέπετε. Εσείς και οι συνάδελφοί σας από το Υπουργικό Συμβούλιο καταρτίσατε έναν κατάλογο μη φιλικών κρατών και περιοχών. Το νησί της Ταϊβάν περιλαμβάνεται σε αυτόν. Καταλαβαίνω ότι προχωρήσατε σε αυτό από την εκ των πραγμάτων κατάσταση, εντούτοις στα χαρτιά αποδεικνύεται ότι πρόκειται ένα «τμήμα» που έχει αναγνωριστεί ως μη φιλικό, αλλά που βρίσκεται εντός του εδάφους της Κίνας, η οποία όμως είναι φιλικά προσκείμενη προς τη Ρωσία. Σας έχει θίξει καθόλου το θέμα αυτό η κινεζική πλευρά; Πώς θα σχολιάζατε αυτό το ζήτημα;

Σεργκέι Λαβρόφ: Σε αυτό το στάδιο, παρά το γεγονός ότι έχουμε γραφείο εκπροσώπησης στην Ταϊπέι της Επιτροπής Συντονισμού Μόσχας-Ταϊπέι για την οικονομική και πολιτιστική συνεργασία, λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο όπως οι πρεσβείες μας στις χώρες που έχουν εφαρμόσει κυρώσεις σε βάρος μας. Η Ταϊβάν έχει προβεί σε κυρώσεις εναντίον μας. Οπότε, υπάρχει για εμάς εν προκειμένω το κριτήριο.

Μπορεί να είναι λίγο περίπλοκο στη διατύπωσή του, αλλά υποθέτουμε ότι μη φιλικές είναι οι σημερινές κυβερνήσεις στις χώρες που έχουν προσχωρήσει στις κυρώσεις. Μη φιλικές χώρες και λαοί δεν υπάρχουν για εμάς.

Οι Κινέζοι φίλοι μας κατανοούν πολύ καλά αυτή την κατάσταση.

Ερώτηση (από αγγλόφωνο δημοσιογράφο): Όπως γνωρίζετε, η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι προσπαθεί να δημιουργήσει μια ιδιαίτερη σχέση με τον Ντόναλντ Τραμπ. Εάν ο κ. Τραμπ ξεκινήσει μια νέα πολιτική που συνεπάγεται διάλογο με τη Ρωσία και προωθήσει νέες πρωτοβουλίες, τι ρόλο θα μπορούσε να διαδραματίσει η Ιταλία σε αυτό το σενάριο; Θα μπορούσε η ιταλική κυβέρνηση να είναι η πρώτη που θα υιοθετήσει μια νέα προσέγγιση έναντι της Ρωσίας;

Σεργκέι Λαβρόφ: Δεν μπορούμε να υποδεικνύουμε σε κυβερνήσεις κυρίαρχων κρατών τι να κάνουν, πολύ περισσότερο όταν αυτές οι κυβερνήσεις εξακολουθούν να μας υποδεικνύουν εμάς τι να κάνουμε.

Η ερώτησή σας αντανακλά μια βαθιά ριζωμένη υπόθεση ότι με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο όλοι θα πρέπει να επιλέξουν πλευρά και να αποφασίσουν αν είναι υπέρ ή κατά του Τραμπ. Ο πρόεδρος Τραμπ θα αναλάβει τα καθήκοντά του, θα σας πει τι να κάνετε και, ίσως, ο ρόλος της Ιταλίας στις τρέχουσες εξελίξεις σχετικά με την Ουκρανία και τις ευρωπαϊκές υποθέσεις θα καταστεί σαφέστερος.

Ερώτηση: Πώς μπορείτε να χαρακτηρίσετε το 2024 στο πλαίσιο της εξέλιξης των σχέσεων Ρωσίας-Αζερμπαϊτζάν; Τι μπορείτε να πείτε για το 2025; Ποια είναι τα σχέδια και οι προοπτικές;

Σεργκέι Λαβρόφ : Όσον αφορά τις σχέσεις Ρωσίας-Αζερμπαϊτζάν, τις αξιολογώ ως ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου. Είναι αξιόπιστες. Οι πρόεδροι Πούτιν και Αλίεφ επικοινωνούν τακτικά. Δεν υπάρχουν «απαγορευτικά» θέματα.

Ο πρόεδρος Πούτιν και ο πρόεδρος Ιλχάμ Αλίεφ έχουν καθιερώσει εργασίες για την ενθάρρυνση των κυβερνήσεων προκειμένου να αναζητηθούν νέα αμοιβαία επωφελή έργα. Αυτό ισχύει για τον διεθνή διάδρομο μεταφορών Βορρά-Νότου και άλλα έργα στον τομέα των μεταφορών στον Καύκασο και στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό αφορά, φυσικά, και την Κασπία Θάλασσα, ιδίως την ακτογραμμή της. Δημιουργούμε τώρα μια διμερή ομάδα εργασίας και θα θέλαμε να προτείνουμε να μετεξελιχθεί σε πενταμερή μορφή, έτσι ώστε όλα τα παράκτια κράτη της Κασπίας να συμμετέχουν σε αυτό το εγχείρημα.

Φυσικά, συνεργαζόμαστε επίσης και στη διεθνή σκηνή. Διεξάγεται διάλογος και γίνονται πρακτικά βήματα για την ενίσχυση των δυνατοτήτων μας στον τομέα της ασφάλειας, της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος. Υπάρχουν επαφές μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων και των ειδικών υπηρεσιών.

Πρόκειται για δομημένες σχέσεις, που επιτρέπουν την άμεση επίλυση οποιουδήποτε ζητήματος βάσει της μελέτης όλων των γεγονότων, όταν συμβαίνουν περιστατικά όπως όταν το ελικόπτερό μας καταρρίφθηκε κατά λάθος κατά τη διάρκεια του δεύτερου πολέμου του Καραμπάχ ή όταν συνέβη μια καταστροφή όταν ένα αζέρικο αεροπλάνο συνετρίβη στο Ακτάου.

Εκτιμήσαμε ότι οι φίλοι του Αζερμπαϊτζάν υποστήριξαν αμέσως τη συμμετοχή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην έρευνα, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους παράγοντες. Πραγματοποιήθηκε ειδική συνάντηση στη Βραζιλία.

Τα «μαύρα κουτιά» ανοίχτηκαν. Το περιεχόμενό τους έχει ήδη παράσχει πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες, το περιεχόμενο των οποίων μας πείθει για άλλη μια φορά ότι είναι απαραίτητο να περιμένουμε μια ολοκληρωμένη έρευνα και να μην αναμοχλεύουμε την ατμόσφαιρα στο χώρο των μέσων ενημέρωσης χρησιμοποιώντας πληροφορίες που δεν επιβεβαιώνονται από τα δεδομένα των «μαύρων κουτιών».

Συνεργαζόμαστε στενά με τον συνάδελφο και φίλο μου, Υπουργό Εξωτερικών Τζεϊχούν Μπαϊράμοφ. Τα υπουργεία Εξωτερικών των χωρών μας επικοινωνούν σε όλα τα επίπεδα. Έχουμε ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο διαβουλεύσεων για όλα τα θέματα που συζητούνται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, ξεκινώντας από τον ΟΗΕ, τον ΟΣΣΑ και καταλήγοντας σε θεματικές ενότητες. Για παράδειγμα, το περιβάλλον, ειδικά από τη στιγμή που το Μπακού φιλοξένησε την 29η Διάσκεψη των Μερών της Σύμβασης-Πλαισίου για την Κλιματική Αλλαγή.

Οι σχέσεις είναι εμπλουτισμένες και εμπιστευτικές. Το 2025, αναμένουμε ότι θα αναπτυχθούν ακόμη πιο δυναμικά σε όλους τους τομείς.

Ερώτηση: Πώς μπορεί η προσέγγιση της Αρμενίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την ΕΕ να επηρεάσει την ασφάλεια και την κατάσταση στον Νότιο Καύκασο;

Σεργκέι Λαβρόφ : Αναπόφευκτα θα καταλήξουμε σε αυτό που συζητούν τώρα η Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν, η Τουρκία και το Ιράν: οι χώρες της περιοχής θα πρέπει να λύσουν όλα τα προβλήματα με τους άμεσους γείτονές τους.

Ανέφερα ότι βρισκόμαστε σε μια ενιαία ήπειρο. Αυτή έχει τις δικές της υποπεριοχές – την Κεντρική Ασία, τον Καύκασο, τον Νότιο Καύκασο, τη Σιβηρία, τη Νότια Ασία, την Άπω Ανατολή. Φυσικά, όταν απομακρυσμένες χώρες που ζουν σύμφωνα με τις δικές τους παραδόσεις και βλέπουν την ιστορία μόνο στην αποικιοκρατική της διάσταση ισχυρίζονται ότι θα «βοηθήσουν» τους πάντες, δεν βλέπω εν προκειμένω κανένα αντικείμενο διαλόγου. Αλλά όταν λένε ότι η αποστολή της ΕΕ θα παρέχει ασφάλεια στην περιοχή του Σιουνίκ, αυτό, πραγματικά δεν το καταλαβαίνω.

Σημ. Μετ. Το Σιουνίκ είναι η νοτιότερη περιφέρεια της Αρμενίας. Συνορεύει με την περιφέρεια Βαγιότς Ντζορ στα βόρεια, με τον θύλακα του Αζερμπαϊτζάν Ναχιτσεβάν στα δυτικά, με το Αζερμπαϊτζάν στα ανατολικά και με το Ιράν στα νότια.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εμείς και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποστηρίξαμε ενεργά την πρωτοβουλία του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ για τη δημιουργία ενός μηχανισμού “3+3” – τρεις χώρες του Νότιου Καυκάσου, το Αζερμπαϊτζάν, η Αρμενία, η Γεωργία και οι τρεις γείτονές τους, η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν.

Οι πρώτες επαφές έχουν ήδη πραγματοποιηθεί Οι Γεωργιανοί γείτονές μας δεν έχουν ακόμη καταλάβει την θέση που έχει προβλεφθεί γι αυτούς. Είναι όμως πάντα διαθέσιμη γι’ αυτούς στην τράπεζα των συζητήσεων όπου θα εξετάσουμε τα προβλήματα της περιοχής. Μου φαίνεται ότι αυτή είναι μια πιο παραγωγική μορφή.

Άκουσα ότι το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία έχουν πρακτικά συμφωνήσει σχετικά με τη σύναψη συνθήκης ειρήνης. Είναι σαφές ότι τα δύο εναπομείναντα ζητήματα είναι δύσκολο να «παρακαμφθούν». Πρέπει να αποφασίσουν : είτε ναι είτε όχι. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε ότι θα σπεύσει άμεσα προς βοήθεια.

Το που θα υπογράψουν το έγγραφο, όταν αυτό συμφωνηθεί, αποτελεί κυριαρχική απόφαση του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας. Ωστόσο, η επιθυμία των Βρυξελλών και της Ουάσιγκτον να δείξουν ότι αυτές τα έκαναν όλα αυτά δείχνει για άλλη μια φορά ότι θέλουν να δείξουν ποιος είναι το αφεντικό που κάνει κουμάντο παντού.

Ερώτηση: Θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου προς εσάς και το Υπουργείο για τη βοήθειά σας στη διοργάνωση του φόρουμ «Διάλογος για τις πλαστές ειδήσεις», το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2024. Στο φόρουμ ανακοινώσαμε τη δημιουργία της Διεθνούς Ένωσης Ελέγχου Γεγονότων.

Στο έργο μας πιστεύουμε ότι η γνώμη των δυτικών αξιωματούχων (και μόλις ακούσαμε επιβεβαίωση γι’ αυτό, σήμερα εδώ) δεν ταυτίζεται με αυτό που πιστεύουν οι πολίτες των χωρών τους.

Ως εκ τούτου, επιδιώκοντας την πολιτική της μέγιστης εξωστρέφειας, με μεγάλη χαρά προσκαλέσαμε σε συμμετοχή τόσο σε ένα φόρουμ, όσο και σε ένταξη στην εν λόγω ένωση και εκπροσώπους των δυτικών χωρών και εμπειρογνώμονες από μη φιλικές χώρες της ΕΕ και των ΗΠΑ. Κατά τη γνώμη σας, δικαιολογείται μια τέτοια στρατηγική ή θα πρέπει να επικεντρωθούμε στις φιλικές χώρες προς χάριν κάποιου είδους «αποτελεσματικότητας»;

Σεργκέι Λαβρόφ: Όχι, δεν θα επιδίωκα να κρατήσω την Ένωση «κλειστή». Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ της δικής μας δουλειάς στον τομέα της πληροφόρησης και της ενημέρωσης. Η Μαρία Ζαχάροβα μπορεί να το διαβεβαιώσει.

Όταν μόλις είχε αρχίσει αυτή η (σ. μ. ρωσοφοβική) υστερία (ακόμη και πριν από την ειδική στρατιωτική επιχείρηση), τότε ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν ήρθε να μας επισκεφθεί και ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επισκέφθηκε επίσης τον Μακρόν και οι δυό τους είχαν ανεπίσημα δείπνα σε ημι-οικογενειακή ατμόσφαιρα. Από τότε κιόλας είχαμε ρωτήσει τους Γάλλους γιατί το Sputnik και το RT δεν είναι διαπιστευμένα από το Μέγαρο των Ηλυσίων; Μας είπαν ότι δεν έγινε, επειδή δεν ήταν μέσα ενημέρωσης, αλλά εργαλεία προπαγάνδας. Δεν αστειεύομαι. Ποτέ δεν έχουν διαπιστευτεί εκεί. Σωστά;

Mαρία Ζαχάροβα: Δεν τους επιτράπηκε να παρευρίσκονται σε εκδηλώσεις. Είχαν προσκληθεί και δεν τους επετράπη η είσοδος.

Σεργκέι Λαβρόφ: Ακούστε ένα παράδειγμα που έχουμε επικαλεστεί. Αυτό συνέβη τη δεκαετία του 1990, όταν η αρχική ευφορία είχε υποχωρήσει ελαφρώς, αλλά εξακολουθούσε να διαφαίνεται στις διεθνείς σχέσεις. Το φθινόπωρο του 1990, πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι μια διάσκεψη του ΟΑΣΕ.

Οι συμμετέχοντες υιοθέτησαν πολυάριθμα έγγραφα, συμπεριλαμβανομένου του Χάρτη των Παρισίων για μια νέα Ευρώπη και ενός εγγράφου σχετικά με την πρόσβαση στην πληροφόρηση, για την υπογραφή του οποίου η Γαλλία και άλλα μέλη της ΕΕ, οι δυτικές χώρες πίεζαν πολύ. Το έγγραφο αυτό ανέφερε ότι όλες οι κυβερνήσεις είχαν την υποχρέωση να επιτρέπουν στους πολίτες τους να έχουν πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες, είτε αυτές προέρχονται από το εσωτερικό είτε από το εξωτερικό.

Ήθελαν να υποστηρίξουν την περεστρόικα μας, η οποία καταργούσε όλα τα εμπόδια κ.λπ. Τώρα, ξαφνικά, μπλοκάρουν τα κανάλια μας, επιβάλλοντάς τους απαγορεύσεις (όπως λένε οι έμπειροι χρήστες). Ρωτήσαμε τους Γάλλους, πώς είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό; Υπάρχει ο ΟΑΣΕ και τα έγγραφα που εσείς συμβάλλατε στη συγγραφή τους. Ουδέποτε μας άκουσαν και φυσικά αρνούνται να ακούσουν και σήμερα.

Κι εμείς επίσης εφαρμόζουμε ορισμένους περιορισμούς, αλλά αυτοί διέπονται από σαφείς κανονισμούς. Αφορούν το κοινωνικά επικίνδυνο περιεχόμενο, κυρίως όσον αφορά τα παιδιά και τις παραδοσιακές μας αξίες. Η Δύση, ωστόσο, προσπαθεί να περιορίσει κάθε πληροφορία που ασκεί κριτική στις αρχές της – αλλά αυτό υπερβαίνει την κριτική και περιλαμβάνει πληροφορίες που βασίζονται σε γεγονότα.

Όσον αφορά τον όρο «fact-checking» (έλεγχο της ακρίβειας των γεγονότων), αντιλαμβάνομαι ότι πολλοί αγγλισμοί είναι δύσκολο να υποκατασταθούν. Είναι εκφραστικοί και περιεκτικοί. Αλλά το «fact-checking» δεν φαίνεται να είναι δύσκολος συνδυασμός για να μπορεί να τον προφέρει κανείς.

Πιστεύω ότι δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείτε. Ας έρθουν να δουν και να ακούσουν. Αρκετοί ξένοι ανταποκριτές είναι παρόντες σήμερα εδώ, ενώ αλλού οι δημοσιογράφοι δεν έχουν καν πρόσβαση. Έχω δίκιο, κυρία Ζαχάροβα;

Μαρία Ζαχάροβα: Εμείς είμαστε ανοιχτοί σε όλους.

Σεργκέι Λαβρόφ: Θέλω να πω, σε κάποιους δεν επιτράπηκε η συμμετοχή τους, με απόφαση των συντακτικών τους επιτροπών.

Μαρία Ζαχάροβα: Αυτό είναι αλήθεια. Ορισμένα έντυπα και πρακτορεία ειδήσεων δεν επιτρέπουν στους ανταποκριτές τους να παρευρεθούν. Οι Γερμανοί δημοσιογράφοι – για παράδειγμα – μας είπαν ότι δεν τους επετράπη να παρευρεθούν, μετά από απόφαση των διευθύνσεών τους.

Σεργκέι Λαβρόφ: Τότε τι κάνουν εδώ στη Ρωσία;

Μαρία Ζαχάροβα: «Δουλεύουν».
Βλέπω ότι η Κομσομόλσκαγια Πράβντα είναι παρούσα. Παρεμπιπτόντως, η Γαλλία μόλις πρόσφατα αρνήθηκε τη διαπίστευση σε έναν άλλο ανταποκριτή της Κομσομόλσκαγια Πράβντα.

Ερώτηση: Πρόσφατα, λάβαμε μια επιστολή από την Μιροσλάβα, μια 12χρονη μαθήτρια από τη Μάλτα. Παρά το νεαρό της ηλικίας της, έχει ενεργό δράση ως πολίτης και βαθύ θαυμασμό για τη Ρωσία, για την οποία είναι περήφανη. Μου ζήτησε να σας υποβάλω μια ερώτηση που θεωρεί σημαντική: “Στο σχολείο, κατά καιρούς συναντώ από τους καθηγητές μου προκατειλημμένες συμπεριφορές απέναντι στη Ρωσία. Πιστεύω ότι και άλλα παιδιά στην Ευρώπη μπορεί να δέχονται συχνά παραπληροφόρηση σχετικά με τη Ρωσία. Θα μπορούσατε, παρακαλώ, να με συμβουλέψετε πώς να αντιμετωπίσω τέτοιου είδους καταστάσεις;”

Σεργκέι Λαβρόφ: Δεν ζούμε πλέον στην εποχή του χαρτιού.

Το διαδίκτυο, τα κοινωνικά δίκτυα και οι ιστότοποι, συμπεριλαμβανομένων των ιστότοπων του Υπουργείου μας, των ρωσικών μουσείων, της Ρωσικής Κρατικής Βιβλιοθήκης και των άλλων σημαντικών βιβλιοθηκών και άλλων οργανισμών μας, έχουν όλοι τους δικούς τους ιστότοπους. Είναι απίθανο να λογοκριθούν εκεί.

Θα ρωτούσα απλώς αν έχει πρόσβαση σε τέτοιες πηγές. Αν όχι, ίσως θα μπορούσαμε να της προσφέρουμε έναν υπολογιστή μέσω του προγράμματος «Δέντρο των ευχών» και να της τον στείλουμε ως δώρο.

Ερώτηση: Το έτος 2024 παρατηρήθηκε η συνεχής ενίσχυση των πιο ασυμβίβαστων ακροδεξιών, στα όρια του ναζισμού, πολιτικών δυνάμεων σε διάφορα μέρη του κόσμου, ιδίως στην Ευρώπη. Οι οντότητες αυτές απορρίπτουν πλήρως τον ορθολογισμό και τις αρχές της πολυμέρειας, της ειρηνικής συνύπαρξης, της εθνικής κυριαρχίας και της αυτοδιάθεσης των λαών. Πώς αντιλαμβάνεται η Ρωσία αυτές τις νέες κοινωνικοπολιτικές τάσεις και ποιες είναι οι πρακτικές δυνατότητες για την αλλαγή αυτής της κατάστασης;

Σεργκέι Λαβρόφ: Θα ήθελα να διευκρινίσω. Αναφέρατε «ακροδεξιές ριζοσπαστικές δυνάμεις που απορρίπτουν κατηγορηματικά τα ίσα δικαιώματα και την αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών»; Πού ακριβώς συμβαίνει αυτό; Αναφέρεστε στη Δύση;

Ερώτηση: Μάλιστα, στη Δύση, συγκεκριμένα στη Δυτική Ευρώπη, τη Γερμανία και τη Γαλλία. Αυτές οι ακροδεξιές ριζοσπαστικές δυνάμεις έχουν γίνει πιο δραστήριες.

Σεργκέι Λαβρόφ: Αναφέρεστε στην Εναλλακτική για τη Γερμανία και την Εθνική Συσπείρωση;

Ερώτηση: Μεταξύ άλλων, ναι.

Σεργκέι Λαβρόφ: Στη Συμμαχία της Σάρα Βάγκενκνεχτ;

Ερώτηση: Όχι.

Σεργκέι Λαβρόφ: Η Εναλλακτική για τη Γερμανία και ο Εθνικός Συναγερμός είναι τα κυρίαρχα κοινοβουλευτικά κόμματα. Ο κόσμος τα ψηφίζει και το ποσοστό υποστήριξής τους αυξάνεται.

Έχω συνομιλήσει με εκπροσώπους τόσο του AfD όσο και του Εθνικού Συναγερμού. Ειλικρινά, δεν μπορώ να τους κατηγορήσω ότι αντιτίθενται στο δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση. Πιστεύω ότι ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Τόσο το AfD, η Συμμαχία Sahra Wagenknecht, όσο και ο Εθνικός Συναγερμός στη Γαλλία επιδιώκουν να αποκαταστήσουν την εθνική αυτοδιάθεση και την αυτογνωσία των Γερμανών και των Γάλλων. Υποστηρίζουν ότι μεγάλο μέρος αυτού έχει υφαρπαγεί από τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Μου είναι δύσκολο να επιχειρηματολογήσω σε αυτό το πλαίσιο.

Επιπλέον, δεν θα έλεγα ότι προτείνουν καταστροφικά προγράμματα. Αν δώσετε κάποια παραδείγματα, μπορώ να προσφέρω πιο λεπτομερή σχόλια.

Μέλη της Εναλλακτικής για τη Γερμανία συμμετέχουν μερικές φορές σε πολιτικές εκπομπές λόγου στην τηλεόραση, διατυπώνοντας σκέψεις που αποσκοπούν κυρίως στην επίλυση ζητημάτων στις ρωσογερμανικές σχέσεις. Συζητούν γνωστά γεγονότα που εδώ και δεκαετίες, αν όχι αιώνες, καταδεικνύουν την αγγλοσαξονική πρόθεση να εμποδίσουν τη συνέργεια των ρωσικών και γερμανικών δυναμικών.

Βρίσκω αρκετό ορθολογισμό στις δηλώσεις τους. Επομένως, αν υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώσεις που σας οδηγούν σε τέτοια συμπεράσματα, θα ήμουν πρόθυμος να τις σχολιάσω.

Ερώτηση: Ποια είναι τα κύρια σχέδια και οι προτεραιότητες της Ρωσίας στη Λατινική Αμερική για το επόμενο έτος;

Σεργκέι Λαβρόφ: Θεωρούμε τη Λατινική Αμερική ως έναν από τους σημαντικούς πόλους της αναδυόμενης πολυπολικής παγκόσμιας τάξης. Οι σχέσεις μας με όλες σχεδόν τις χώρες της περιοχής είναι ποικίλες.

Αυτό περιλαμβάνει τους Βραζιλιάνους φίλους μας, οι οποίοι συνεργάζονται μαζί μας όχι μόνο σε διμερές επίπεδο αλλά και στο πλαίσιο των BRICS. Η Βραζιλία έχει πλέον αναλάβει μετά από εμάς την προεδρία αυτής της ομάδας, σηματοδοτώντας μια πολλά υποσχόμενη πορεία. Έχουμε μια διμερή ατζέντα με τη Βραζιλία που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, οικονομικούς, στρατιωτικούς και τεχνικούς τομείς.

Η πρεσβεία μας στην Αργεντινή συμμετέχει ενεργά και επί του παρόντος συνάπτουμε σχέσεις με τον πρόεδρο Javier Milei και τη νέα κυβέρνησή του για τη διερεύνηση νέων ευκαιριών.

Οι κύριοι εταίροι, φίλοι και σύμμαχοί μας περιλαμβάνουν τη Βενεζουέλα, την Κούβα και τη Νικαράγουα.

Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις στη Βολιβία σχετικά με την προεκλογική εκστρατεία, επισημαίνοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιχειρούν για άλλη μια φορά να παρέμβουν και να δημιουργήσουν διχασμό μεταξύ των προοδευτικών δυνάμεων της χώρας. Αυτό δεν προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη.

Υποστηρίζουμε ενεργά την CELAC, ιδιαίτερα μετά την αναζωογόνηση του οργανισμού από την ηγεσία του Προέδρου Lula da Silva, με τη Βραζιλία όχι μόνο να συμμετέχει αλλά και να επιδιώκει να αναλάβει πρωτοβουλίες. Αυτό περιλαμβάνει την πρόταση του Προέδρου Λούλα ντα Σίλβα για την ανάπτυξη εναλλακτικών πλατφορμών πληρωμών ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από την κυρίαρχη θέση του δολαρίου. Πρόκειται για πραγματιστικές εκτιμήσεις. Διατηρούμε σχέσεις με τη MERCOSUR, την UNASUR, το Σύστημα Ολοκλήρωσης της Κεντρικής Αμερικής, την ALBA και πολλούς άλλους.

Η Ρωσία εκπροσωπήθηκε στην ορκωμοσία του Προέδρου της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, στο περιθώριο της οποίας πραγματοποιήθηκαν παραγωγικές συζητήσεις μεταξύ του Προέδρου της Κρατικής μας Δούμας Βιατσεσλάβ Βολόντιν και του Προέδρου Μαδούρο.

Προβλέπω ένα γόνιμο έτος στις διμερείς μας σχέσεις.

Ερώτηση: Με πρωτοβουλία του Κινήματος των Αρίστων, τα παιδιά πρωτοστάτησαν σε μια ιδέα για τη δημιουργία μιας διεθνούς ένωσης παιδικών οργανώσεων. Πόσο σημαντικές είναι αυτές οι οργανώσεις; Πώς μπορούν τα παιδιά να συμβάλουν στη διεθνή πολιτική; Τι συμβουλές μπορείτε να μας δώσετε για το πώς να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά;

Σεργκέι Λαβρόφ: Έχουμε πολλές παιδικές οργανώσεις που αναβιώνουν, διευρύνονται και προσαρμόζουν τις εμπειρίες του παρελθόντος (όπως τα κινήματα των Μικρών Οκτωβριστών, των Πρωτοπόρων και των Κομσομόλων) στη σύγχρονη πραγματικότητα. Πιστεύω ότι πρόκειται για μια χρήσιμη πρωτοβουλία.

Έχω ωραίες αναμνήσεις από τα χρόνια των Πιονιέρων και της Κομσομόλ. Οι πιο θερμές αναμνήσεις μου – ίσως αυτό να είναι χρήσιμο – περιλαμβάνουν πρακτικές δραστηριότητες όπως η συγκομιδή πατάτας, οι πεζοπορίες, οι συναυλίες και τα σκετς που ήταν εξαιρετικές δραστηριότητες για την οικοδόμηση του ομαδικού πνεύματος. Παράλληλα με τη σοβαρή δουλειά (οι διαλέξεις είναι, φυσικά, απαραίτητες), υπήρχε αυτό που σήμερα αποκαλείται «ομιλίες για το τι έχει σημασία» στα σχολεία, το οποίο είναι επίσης υποχρεωτικό. Ωστόσο, θα πρέπει να εμπλουτίζεται με ψυχαγωγικές δραστηριότητες.

Δεν έχω ακούσει για την πρωτοβουλία του Κινήματος των Αρίστων να δημιουργήσει ένα δίκτυο οργανώσεων νεολαίας και παιδιών. Στείλτε μας πληροφορίες για τα σχέδιά σας ώστε να καταλάβουμε περί τίνος πρόκειται, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε στην οργάνωση συνεργασιών με νέους παρόμοιας ηλικίας και ενδιαφερόντων και μεταξύ άλλων, να τους μυήσουμε στα βασικά στοιχεία της εξωτερικής πολιτικής.

Ερώτηση: Ερευνητές από την Αγία Πετρούπολη μας ζήτησαν να θέσουμε ένα ερώτημα σχετικά με τις ρωσομαροκινές σχέσεις. Το Μαρόκο θεωρεί τον εαυτό του ως την πύλη προς την Αφρική. Θα θέλαμε να ακούσουμε την άποψή σας για τις σχέσεις Ρωσίας-Μαρόκου.

Σεργκέι Λαβρόφ: Το Μαρόκο είναι μια φιλική χώρα. Τον Δεκέμβριο του 2023, πραγματοποιήσαμε μια σύνοδο του Ρωσο-αραβικού Φόρουμ Συνεργασίας στο Μαρακές του Μαρόκου. Η εκδήλωση οργανώθηκε άψογα και ακολούθησε δεξίωση με τον πρωθυπουργό. Υπάρχουν πολύ καλές προοπτικές. Βοηθάμε το Μαρόκο στην αντιμετώπιση θεμάτων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εξωτερικών, κυρίως το ζήτημα της Δυτικής Σαχάρας, το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί με βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Το θέμα της αυτοδιάθεσης έχει αναφερθεί αρκετές φορές σήμερα. Πριν από περίπου 40 χρόνια, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αποφάσισε ότι το ζήτημα του καθεστώτος της Δυτικής Σαχάρας θα πρέπει να επιλυθεί μέσω της αυτοδιάθεσης του λαού της Σαχάρα. Εκείνη την εποχή εργαζόμουν στη Νέα Υόρκη. Υπήρχε ένας ειδικός απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ που είχε αναλάβει να οργανώσει ένα δημοψήφισμα, ο Τζέιμς Μπέικερ, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ.

Συνέταξε λεπτομερείς διαδικασίες για το πώς θα έπρεπε να καταμετρηθούν οι ψήφοι και πώς οι γέροντες των φυλών θα έπρεπε να επιλέξουν τους συμμετέχοντες στο δημοψήφισμα. Όλα φαίνονταν να βρίσκονται σε καλό δρόμο. Ωστόσο, τα πράγματα δεν έχουν προχωρήσει εδώ και 40 χρόνια. Αυτό αποτελεί πρόκληση για το Μαρόκο.

Κατά την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, η κυβέρνησή του ανακήρυξε μονομερώς τη Δυτική Σαχάρα τμήμα του Μαρόκου. Τώρα, αντιμετωπίζουμε παρόμοια κατάσταση με τη Γροιλανδία και τη διώρυγα του Παναμά. Αυτά τα ζητήματα μπορούν να επιλυθούν μόνο μέσω διμερών προσπαθειών. Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση απλώς θα σπείρει τους σπόρους της θύελλας.

Είναι κρίσιμο να αναζητηθούν αμοιβαία αποδεκτές ρυθμίσεις. Γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι αυτό το ζήτημα για το Μαρόκο και θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να το βοηθήσουμε. Ωστόσο, το θέμα μπορεί να επιλυθεί μόνο με αμοιβαία συναίνεση χωρίς να επιβληθεί τίποτα σε καμία πλευρά.

Ερώτηση: Και η δεύτερη ερώτηση. Το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας μας θεωρείται θεματοφύλακας της διεθνούς ασφάλειας. Εκτιμούμε πολύ το έργο σας. Ωστόσο, το ζήτημα της παγκόσμιας περιβαλλοντικής ασφάλειας έρχεται στο προσκήνιο, καθώς η Ρωσία θεωρείται ως δωρητής του γήινου περιβάλλοντος, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούνται ως ένα αντιπεριβαλλοντικό «βαμπίρ», που εξαντλεί τους φυσικούς πόρους για δικό του όφελος.

Όσον αφορά την πλανητική ρύπανση, υπάρχουν σήμερα περίπου 170 εκατομμύρια κομμάτια διαστημικών σκουπιδιών σε τροχιά κοντά στη Γη. Ανεξάρτητα από τις προσπάθειες του Ίλον Μασκ, σε 20 χρόνια, κανένα από τα κράτη που δραστηριοποιούνται στο διάστημα δεν θα είναι σε θέση να εκτοξεύσει δορυφόρους ή πυραύλους στο διάστημα.

Θα ήταν σκόπιμο το Υπουργείο Εξωτερικών μας, κι εσείς προσωπικά, κ. Υπουργέ, όπως και ο Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, να προτείνετε μια πρωτοβουλία στη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, στον Πρόεδρο Τραμπ, και σε όλα τα κράτη που χρησιμοποιούν τη διαστημική τεχνολογία να αναλάβουν μια κοινή περιβαλλοντική προσπάθεια για την εξεύρεση λύσεων ώστε να καθαριστεί ο πλησίον της Γης διαστημικός χώρος;

Σεργκέι Λαβρόφ: Το θέμα των διαστημικών αποβλήτων συζητείται εδώ και αρκετό καιρό. Υπάρχει μια επιτροπή για τις ειρηνικές χρήσεις του διαστήματος και αυτό είναι ένα από τα θέματα πάνω στα οποία εργάζονται. Για προφανείς λόγους, δεν είμαι ειδικός σε αυτόν τον τομέα. Γνωρίζω ότι τα συντρίμμια είναι επιζήμια, αλλά οι επιστήμονες και οι εμπειρογνώμονες ασχολούνται με συζητήσεις σχετικά με συγκεκριμένες πρακτικές λύσεις για το θέμα αυτό. Είμαι βέβαιος ότι οι πληροφορίες αυτές είναι εύκολα προσβάσιμες στο διαδίκτυο.

Ερώτηση: Έχω ακόμα μια γερμανική κάρτα SIM στο τηλέφωνό μου. Οι περιορισμοί που αναφέρατε, οι οποίοι επιβλήθηκαν στη Γερμανία σχετικά με τους ρωσικούς πόρους, παραμένουν σε ισχύ. Αυτοί συνδέονται αυστηρά με τον αριθμό τηλεφώνου.

Ωστόσο, δεν συζητάμε μόνο για τους περιορισμούς, αλλά και για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Ρώσοι δημοσιογράφοι που εργάζονται σε δυτικές χώρες. Θα μπορούσατε να διευκρινίσετε τι ακριβώς προκαλεί δυσφορία ή εκνευρισμό στους εκεί εκπροσώπους των δυτικών αρχών και τι υποκινεί αυτές τις προκλήσεις; Υπάρχει κάποια συσχέτιση μεταξύ αυτών των ζητημάτων και της πορείας της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης, συγκεκριμένα των επιτευγμάτων των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων;

Σεργκέι Λαβρόφ: Είναι ευτύχημα που θέσατε αυτό το θέμα. Μία από τις προηγούμενες ερωτήσεις αφορούσε επίσης τους δημοσιογράφους. Όπως ανέφερα ήδη, σε αντίθεση με τις αρχές των δυτικών χωρών, εμείς ουδέποτε επιδιώξαμε να περιορίσουμε το έργο των δημοσιογράφων. Η Μαρία Ζαχάροβα μπορεί να επιβεβαιώσει την ειλικρίνειά μου στο θέμα αυτό. Πολύ πριν από την ειδική στρατιωτική επιχείρηση, οι δημοσιογράφοι μας αντιμετώπισαν παρενοχλήσεις και ορισμένοι από αυτούς απελάθηκαν ή κατηγορήθηκαν για κατασκοπεία. Για περισσότερο από ένα χρόνο, δεν προβήκαμε σε αντίποινα. Είναι αλήθεια αυτό;

Μαρία Ζαχάροβα: Πράγματι. Το 2017, ο νόμος FARA εφαρμόστηκε στο Russia Today.

Σημ. Μετ. Ο νόμος για τους παράγοντες ξένων συμφερόντων, που ισχύει στις ΗΠΑ από το 1938.

Σεργκέι Λαβρόφ: Όταν ερωτηθήκαμε γιατί η αντίδρασή μας ήταν τόσο συγκρατημένη, εξηγήσαμε ότι δεν επιθυμούσαμε να υιοθετήσουμε το ρητό «Όταν βρίσκεσαι στη Ρώμη, κάνε ό,τι κάνουν οι Ρωμαίοι».

Ξεκινήσαμε να αντιδρούμε μετά από ενάμιση ή δύο χρόνια, όταν κατέστη απολύτως αβάσιμο να αγνοήσουμε αυτόν τον επίμονο εκνευρισμό, όπως τον περιγράψατε, σχετικά με την απαγόρευση της δραστηριότητας των ανταποκριτών μας.

Είναι δύσκολο να δηλώσουμε κάτι πέρα από το προφανές: (σ. μ. στη Συλλογική Δύση) δεν επιθυμούν να αναγνωρίσουν την αλήθεια ή να επιτρέψουν στους λαούς τους να παρεκκλίνουν από την αφήγηση που κατασκευάστηκε σχετικά με τη δήθεν ρωσική «επιθετικότητα», τις «θηριωδίες» και τους «Αγίους Αθώους που σκοτώθηκαν από Ρώσους στρατιώτες». Αυτό είναι πιθανότατα μια προσπάθεια να διατηρήσουν αυτούς τους μύθους, δεν συμφωνείτε; Δεν υπάρχουν πολλά περισσότερα να προσθέσουμε, εν προκειμένω.

Ερώτηση: Η δεύτερη ερώτησή μου αφορά το φυσικό αέριο. Ο διαχειριστής του Nord Stream 2 στην Ελβετία φέρεται να αντιμετωπίζει πτώχευση αυτή την άνοιξη και ενδέχεται να βγει σε πλειστηριασμό. Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι Αμερικανοί επενδυτές είναι πιθανό να την αποκτήσουν. Θα μπορούσατε να σχολιάσετε αυτή την περίεργη κατάσταση, ιδίως υπό το πρίσμα της ανατίναξής τους και της υπεκφυγής του Scholz & Co;

Σεργκέι Λαβρόφ: Όσον αφορά τη δεύτερη ερώτηση, δεν διάβασα στα δυτικά μέσα ενημέρωσης ότι μετά την πτώχευση – η οποία αναμένεται να γίνει σύμφωνα με τις καθιερωμένες διαδικασίες – θα πωληθεί σε Αμερικανούς. Ήταν, στην πραγματικότητα, ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς που έκανε μια τέτοια πρόβλεψη την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

Ιστορικά, η εκμετάλλευση ήταν μια μέθοδος μέσω της οποίας οι δυτικές χώρες συντηρούνταν σε βάρος των υπολοίπων από την εποχή της αποικιοκρατίας και της δουλείας.

* Πηγή:
SEISAXTHIA – Multiporal World 1ο μέρος
SEISAXTHIA – Multiporal World 2ο μέρος
SEISAXTHIA – Multiporal World 3ο μέρος
SEISAXTHIA – Multiporal World 4ο μέρος
SEISAXTHIA – Multiporal World 5ο μέρος