του M. K. Bhadrakumar**
μετάφραση Φλώρα Παπαδέδε

30/10/2024

Ένας ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ είπε στην Washington Post ότι το ήπιο χτύπημα του Ισραήλ νωρίς το πρωί του Σαββάτου (26 Οκτωβρίου) σε στρατιωτικούς στόχους στο Ιράν ήταν ένα «αναλογικό χτύπημα», το οποίο «ήταν αρκετά μέτριο για να ηρεμήσει τη σύγκρουση χωρίς να προκαλέσει το Ιράν σε αντεπίθεση».

Ωστόσο, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου επέμεινε σε μια ομιλία του την Κυριακή: «Χτυπήσαμε σκληρά τις αμυντικές δυνατότητες του Ιράν και την ικανότητά του να παράγει πυραύλους που στοχεύουν εναντίον μας. Η επίθεση στο Ιράν ήταν ακριβής και ισχυρή και πέτυχε όλους τους στόχους της».

Αλλά μέσα στο ίδιο το Ισραήλ, υπάρχει σκεπτικισμός. Το πιο δημοφιλές ειδησεογραφικό πρακτορείο του Ισραήλ, το Κανάλι 12, χαρακτήρισε την επιχείρηση ασήμαντη και κατέδειξε τη θέση του Ιράν ως μεγάλης δύναμης στην περιοχή. Ο Νετανιάχου δεν έχει δημοσιοποιήσει κανένα αξιόπιστο τεκμήριο για να υποστηρίξει τον ισχυρισμό του, κάτι που κάνει συνήθως.

Το NourNews είπε σαρκαστικά ότι ο ψυχολογικός πόλεμος του Ισραήλ εναντίον του Ιράν δεν λειτούργησε. Το Ισραήλ ήλπιζε να προκαλέσει πανικό με το ότι θα μπορούσε να γίνει επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, αλλά η ζωή στο Ιράν συνεχίστηκε κανονικά. Φαίνεται ότι το Ισραήλ δεν ήταν είτε διατεθειμένο να πραγματοποιήσει μια εκτεταμένη επίθεση, είτε ήταν ανίκανο να πραγματοποιήσει μια τέτοια επιχείρηση χωρίς μεγαλύτερη αμερικανική συμμετοχή — ή και τα δύο. Η επίθεση του Ιράν την 1η Οκτωβρίου εξέθεσε άσχημα την αδυναμία του ισραηλινού συστήματος αεράμυνας.

Έτσι, ο απολογισμός είναι ότι το Ισραήλ μπορεί να πέτυχε να διεξαγάγει μια περιορισμένη επιχείρηση τα χαράματα κατά του Ιράν χωρίς να αυξήσει υπερβολικά τις πιθανότητες ενός ολοκληρωτικού πολέμου.

Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε την Κυριακή ότι «το κακό που διέπραξε το σιωνιστικό καθεστώς πριν από δύο νύχτες δεν πρέπει ούτε να υποβαθμιστεί ούτε να υπερτιμηθεί». Ο Χαμενεΐ πρόσθεσε: «Φυσικά, οι αξιωματούχοι μας πρέπει να είναι αυτοί που θα αξιολογήσουν και θα κατανοήσουν με ακρίβεια τι πρέπει να γίνει και να κάνουν ό,τι είναι προς το καλύτερο συμφέρον αυτής της χώρας και του έθνους. Αυτοί [ο εχθρός] πρέπει να συνειδητοποιήσουν ποιος είναι ο ιρανικός λαός και από τι είναι φτιαγμένη η ιρανική νεολαία».

Τα σχόλια του Χαμενεΐ υποδηλώνουν ότι δεν σχεδιάζεται άμεση στρατιωτική απάντηση. Πράγματι, η Τεχεράνη υποβάθμισε το ισραηλινό χτύπημα, λέγοντας ότι προκάλεσε περιορισμένες ζημιές.

Το υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε σε δήλωση το Σάββατο ότι σύμφωνα με το «εγγενές δικαίωμα νόμιμης άμυνας» του Ιράν βάσει του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, «η Τεχεράνη θα χρησιμοποιήσει όλες τις υλικές και πνευματικές δυνατότητες του ιρανικού έθνους για να υπερασπιστεί την ασφάλεια και τα ζωτικά του συμφέροντα και να σταθεί ακλόνητη στα καθήκοντά της για την περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια».

Η δήλωση επέστησε την προσοχή στις ισραηλινές επιχειρήσεις στη Γάζα και τον Λίβανο, αλλά, αξιοσημείωτα, παρέμεινε σιωπηλή για οποιαδήποτε ιρανική απάντηση στην αεροπορική επίθεση του Σαββάτου.

Το Ιράν αναμφίβολα θα σταθμίσει την άνευ προηγουμένου διπλωματική υποστήριξη από τα περιφερειακά κράτη. Αυτή είναι μια στιγμή που η Τεχεράνη κρατά σαν φυλαχτό, όπως φαίνεται στα λόγια του Υπουργού Εξωτερικών Αμπάς Αράγκτσι: «Από χθες [Σάββατο] μέχρι τώρα, λαμβάνουμε τακτικά μηνύματα από διάφορες χώρες, τις δηλώσεις που εξέδωσαν, το επίπεδο καταδίκης από διαφορετικές χώρες, αλλά και στην περιοχή μας. Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο ότι ανήλθαν σε τέτοιο διεθνές επίπεδο».

Άλλες δηλώσεις σε στρατιωτικό επίπεδο υποβάθμισαν την ισραηλινή επίθεση λέγοντας ότι η αεράμυνα την αναχαίτισε με επιτυχία και «προκλήθηκαν μόνο περιορισμένες ζημιές σε ορισμένες περιοχές, οι διαστάσεις των οποίων διερευνώνται». Η διάθεση του κόσμου στην Τεχεράνη είναι γεμάτη με υψηλές προσδοκίες από την κυβέρνηση Πεζεσκιάν στο οικονομικό μέτωπο.

Ο Τζαβάντ Ζαρίφ, πρώην υπουργός Εξωτερικών και νυν στρατηγικός σύμβουλος της κυβέρνησης, επίσης δεν απείλησε άμεσα για αντίποινα, λέγοντας: «Η Δύση θα πρέπει να απομακρυνθεί από την ξεπερασμένη και επικίνδυνη μέθοδό της. Πρέπει να καταδικάσει τις πρόσφατες επιθετικές ενέργειες του Ισραήλ και να συμμετάσχει μαζί με το Ιράν στις προσπάθειες για τον τερματισμό του απαρτχάιντ, της γενοκτονίας και της βίας στην Παλαιστίνη, τη Γάζα και τον Λίβανο. Η αναγνώριση της σταθερής αποφασιστικότητας του Ιράν για ειρήνη είναι απαραίτητη. Αυτή η μοναδική ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί.» [Η έμφαση από τον αρθρογράφο.]

Το ισραηλινό χτύπημα δεν αιφνιδίασε την Τεχεράνη. Σε ένα «δημοσιογραφικό λαβράκι», η ιστοσελίδα Axios ανέφερε ότι το Ισραήλ έστειλε μήνυμα στο Ιράν την Παρασκευή ενόψει των αεροπορικών του επιδρομών προειδοποιώντας το τελευταίο να μην απαντήσει, σε μια «προσπάθεια να περιορίσει τη συνεχιζόμενη ανταλλαγή επιθέσεων μεταξύ Ισραήλ και Ιράν και να αποτρέψει μια ευρύτερη κλιμάκωση».

Το μήνυμα από το Τελ Αβίβ που μεταφέρθηκε μέσω τρίτων «κατέστησε εκ των προτέρων σαφές στους Ιρανούς σε τι πρόκειται να επιτεθούν [οι Ισραηλινοί] γενικά και σε τι δεν πρόκειται να επιτεθούν».

Προφανώς, οι ΗΠΑ πίεσαν το Ισραήλ να διαμορφώσει την προτεινόμενη επίθεσή του ως «αναλογική απάντηση». Αυτό καθίσταται εξαιρετικά σημαντικό για τη συνέχεια, καθώς οι προσπάθειες της κυβέρνησης Μπάιντεν θα συνεχίσουν να αποτρέπουν την κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν σε ανοιχτή αντιπαράθεση.

Σίγουρα, το Ιράν θα πιέσει σε διπλωματική κατεύθυνση. Είναι ενδιαφέρον ότι η εφημερίδα Jerusalem Post τόνισε ότι οι έντονες περιοδείες του Αράγκτσι στις περιφερειακές πρωτεύουσες είναι «σημαντικές επειδή δεν επισκέπτεται μόνο χώρες που είναι κοντά στο Ιράν ιστορικά ή όπου το Ιράν έχει συμφέροντα, όπως ο Λίβανος ή το Ιράκ. Αντίθετα, απευθύνεται σε χώρες που έχουν ειρήνη με το Ισραήλ και που βρίσκονται κοντά στη Δύση, όπως η Ιορδανία και η Αίγυπτος…
Αυτό δείχνει πώς το Ιράν αποκτά επιρροή στην Ιορδανία και την Αίγυπτο. Για παράδειγμα, η Αίγυπτος και το Ιράν βρίσκονται στο δρόμο προς τη συμφιλίωση. Επιπλέον, το Ιράν και η Σαουδική Αραβία έχουν συμφιλιωθεί με την υποστήριξη της Κίνας. Ο πρίγκηπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας ήταν επίσης στο Κάιρο αυτή την εβδομάδα, δείχνοντας πώς αναδύεται ένα τρίγωνο δεσμών μεταξύ Καΐρου και Τεχεράνης».

Εν τω μεταξύ, η Τεχεράνη θα παρακολουθήσει στενά τις προεδρικές εκλογές και τις εκλογές για το Κογκρέσο στις 5 Νοεμβρίου στις ΗΠΑ. Σε περίπτωση προεδρίας της Καμάλα Χάρις, η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για τα πυρηνικά είναι πολύ πιθανή. Αντίθετα, μια προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να προμηνύει μια δύσκολη περίοδο 4 ετών, αλλά και εδώ θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η εγγύτητα του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν με τον Τραμπ για να κατευνάσει τις εντάσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης.

Δεν μπορεί επίσης να αποκλειστεί μια αλλαγή στάσης. Ο Τραμπ είναι ένας πραγματιστής που αγνόησε την κριτική για να εμπλακεί με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ-Ουν σε μια δραματική ανατροπή και δεν είναι γνωστός για τη μεγάλη του αγάπη προς τον Σιωνισμό.

Ο Τραμπ καυχήθηκε την Τετάρτη για σχεδόν καθημερινές συνομιλίες με τον Νετανιάχου. «Ο Μπίμπι μου τηλεφώνησε χθες, μου τηλεφώνησε και την προηγούμενη μέρα», είπε ο Τραμπ. Ο Τραμπ είχε ήδη αναφέρει μια τηλεφωνική συνομιλία με τον Νετανιάχου το Σάββατο, υποστηρίζοντας ότι ο τελευταίος «θέλει την άποψή μου για τα πράγματα».

Είναι ευνόητο ότι οι επανειλημμένες εκκλήσεις του Τραμπ προς το Ισραήλ να νικήσει γρήγορα τη Χαμάς και να ολοκληρώσει τον πόλεμο στη Γάζα, πηγάζει από την ανησυχία ότι σε διαφορετική περίπτωση, εάν κερδίσει τις επερχόμενες εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, μια σύγκρουση με το Ιράν μπορεί να καταστεί αναπόφευκτη.

Οι ΗΠΑ είναι πολύ ανώτερη στρατιωτική δύναμη σε σύγκριση με το Ιράν. Αλλά αυτός είναι ένας πόλεμος φθοράς που διεξάγεται σε πολλαπλά μέτωπα. Και δεν υπάρχει περίπτωση ένα έθνος να επωφεληθεί από έναν παρατεταμένο πόλεμο. Στην πραγματικότητα, ήταν ο Σουν Τζου, ο Κινέζος στρατιωτικός στρατηγός και φιλόσοφος, που έζησε μεταξύ 771–256 π.Χ., που έγραψε πρώτος γι’ αυτό.

Εξάλλου, ο Τραμπ απεχθάνεται τις ατελείωτες στρατιωτικές επεμβάσεις των ΗΠΑ. Και οι Ιρανοί είναι γνωστό ότι είναι άκρως εθνικιστές και είναι αδύνατο να υποταχθούν. Ένας παρατεταμένος πόλεμος μπορεί να συνεπάγεται την απομάκρυνση των ΗΠΑ από τη Δυτική Ασία και την καταστροφή του Ισραήλ – και μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το σαγηνευτικό κίνημα MAGA του Τραμπ.

Απέναντι σε ένα τόσο ταραχώδες σκηνικό, ποιες είναι οι επιλογές του Ισραήλ; Φαίνεται να μην υπάρχει άλλη διέξοδος από τον πόλεμο στη Δυτική Ασία, αλλά το πρόβλημα είναι ότι δεν θα είναι το είδος του πολέμου που προσδοκά το Ισραήλ, πόσο μάλλον ότι θα τον κερδίσει.

Ο Σέυμουρ Χέρς έγραψε στο Substack την Τρίτη: «Δεν άκουσα τίποτα από τις επαφές μου στη Βηρυτό που βρίσκονται κοντά στη Χεζμπολάχ – τα στρατεύματα της οποίας δίνουν μια σκληρή μάχη όπως έκαναν στον πόλεμο του 2006 εναντίον του Ισραήλ – που να υποδηλώνει ότι υπάρχει τίποτε άλλο μπροστά εκτός από έναν μακρύ πόλεμο… ”

Το Ισραήλ είναι μια μικρή χώρα. Κρατά το κεφάλι του πάνω από το νερό χάρη στα αμερικανικά χρήματα. Δεν έχει την ικανότητα να διεξάγει μόνο του πόλεμο με το Ιράν. Τα ισραηλινά αεροπλάνα φέρεται να πέταξαν στο Ιράν μέσω του ελεγχόμενου από τις ΗΠΑ εναέριου χώρου στη Συρία και το Ιράκ και ανεφοδιάστηκαν από τα αεροπλάνα του Πενταγώνου που είχαν λάβει από πριν κατάλληλη θέση!

Η κατάσταση μετατρέπεται σε «zugzwang» στην πραγματική ζωή για το Ισραήλ. Οτιδήποτε κάνει το Ισραήλ μόνο θα επιδεινώνει την κατάσταση και δεν έχει καν την επιλογή να μην κάνει επιλογή.

* Zugzwang: Μια κατάσταση στην οποία όποια κίνηση κι αν γίνει θα φέρει σε μειονεκτική θέση, συχνά αποφασιστικά μειονεκτική, αυτόν που την κάνει αλλά δεν υπάρχει επιλογή να μην κάνει κίνηση. Με απλά λόγια όταν είσαι υποχρεωμένος να επιλέξεις, αλλά όλες οι επιλογές είναι εναντίον σου.
Το Zugzwang είναι μια κατάσταση που προέρχεται από το σκάκι, όπου ένας παίκτης τίθεται σε μειονεκτική θέση λόγω της υποχρέωσής του να κάνει μια κίνηση. Ένας παίκτης λέγεται ότι είναι “στη στιγμή zugzwang” όταν οποιαδήποτε κίνηση θα επιδεινώσει τη θέση του. (ΣτΜ).

** Ο M.K. Bhadrakumar υπήρξε διπλωμάτης καριέρας για 30 χρόνια στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας. Υπηρέτησε στην Ινδική Πρεσβεία στη Μόσχα (1975-1977, 1987-1998), στη Βόννη, στο Κολόμπο, στη Σεούλ, στο Κουβέιτ και την Καμπούλ. Υπηρέτησε ως  Πρέσβης της Ινδίας στην Τουρκία και το Ουζμπεκιστάν.
Αρθρογραφεί στις ινδικές εφημερίδες Hindu και Deccan Herald, Rediff.com, Asia Times, Strategic Culture Foundation και άλλα μέσα ενημέρωσης.

Αρχική δημοσίευση: indianpunchline.com. Αναδημοσίευση από το strategic-culture.su.