του Θεμιστοκλή Συμβουλόπουλου

Το κείμενο αποτελεί επικαιροποίηση του ομότιτλου άρθρου που δημοσιεύτηκε στις 22 Ιανουαρίου 2021 στην έντυπη έκδοση της πολιτική επιθεώρησης ΞΑΣΤΕΡΙΑ.

«Απεχθάνομαι το συνδυασμό εκλεπτυσμένης ευφυΐας και ανήθικου χαρακτήρα».

Albert Einstein

«Οι επιχειρήσεις, τη χρονική αυτή στιγμή που χαρακτηρίζεται από την πανδημία, και παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, έχουν την ευθύνη να βγουν στο προσκήνιο.

Τώρα που οι κανόνες αυτής της νέας πραγματικότητας διαμορφώνονται και ο νέος κόσμος μορφοποιείται, η ανάγκη διαλόγου μεταξύ των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης, είναι πιο επιτακτική από ποτέ.

Και (επιτακτική είναι) η συνεννόησή σας, μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα που έχει στρατηγική σημασία, και στην οποία ο καθένας καλείται να βγει μπροστά για να εκπληρώσει το δικό του μερίδιο ευθύνης.

Αυτό που μας κάνει εξαιρετικά υπερήφανους είναι το γεγονός πως έχουμε ένα παράδειγμα αυτής της βέλτιστης πρακτικής εδώ, απόψε, στο GES 2020»

Αυτή ήταν η σύντομη εισαγωγή του προέδρου του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου κ. Ν. Μπακατσέλου, στην τηλεσυζήτηση που διενεργήθηκε μεταξύ του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη, των CEO των πολυεθνικών εταιρειών Pfizer, Delloite, Phillip Morris και του προέδρου του Αμερικανικού Επιμελητηρίου, στα πλαίσια του ετήσιου Greek Economic Summit Forum, που πραγματοποιήθηκε 1-3 Δεκεμβρίου 2020 στην Θεσσαλονίκη.

Αντικείμενο της τηλεσυζήτησης; Θα μπορούσαμε να πούμε: «Η πανδημία ως καταλύτης προς τη νέα κανονικότητα και η πολιτική ανοικτών θυρών της χώρας, ανοίγει το δρόμο και επιταχύνει με υπερμονοπωλιακό χαρακτήρα, τις επενδύσεις στην ψηφιακή τεχνολογία πολυεθνικών κολοσσών στην Ελλάδα.»

Να θυμίσουμε για την ιστορία, ότι ο γνωστός και μη εξαιρετέος γόνος της περίφημης μεγαλοεπιχειρηματικής οικογένειας, κ. Νίκος Μπακατσέλος, είναι αυτός που παρουσιάστηκε ως ο τεχνοκράτης σωτήρας της Εκδοτικής Βορείου Ελλάδας Α.Ε. (εταιρεία που εξέδιδε την εφημερίδα Αγγελιαφόρο), και έστρωσε το δρόμο για τη χρεοκοπία της επιχείρησης. Βλέπετε ο συγκεκριμένος κύριος, έχοντας δώσει διαπιστευτήρια στην καταστροφή της επιχειρηματικής ανάπτυξης της χώρας, αφού φούνταρε την οικογενειακή του επιχείρηση αφήνοντας φέσια 27 εκατομμυρίων ευρώ σε τράπεζες και 108 εργαζόμενους στο δρόμο με τις αποζημιώσεις που ποτέ δεν αποδόθηκαν να ξεπερνούν τα 3,5 εκατομμύρια ευρώ, ανταμείφθηκε με το διορισμό του ως πρόεδρος του ΔΕΔΗΕ τον Οκτώβριο του 2019.

Είναι ο ίδιος που ήδη από τον Ιούνιο του ίδιου έτους, ως πρόεδρος πλέον του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου επωμίζεται, οργανώνει και συντονίζει την προώθηση της εισαγωγής και επένδυσης στην ελληνική οικονομία, αμερικανικών πολυεθνικών κολοσσών , που όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα βελτιώσουν σε νέους κρίσιμους και ανερχόμενους τομείς την εξωστρέφεια και ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Ο κατάλληλος άνθρωπος στις κατάλληλες θέσεις.

Η αλήθεια είναι ότι παρακολουθώντας την τηλεσυζήτηση, επιβεβαιώσαμε πολλά πράγματα που γνωρίζαμε, χωρίς εν’ τούτοις να φανταζόμαστε το μέγεθος της άλωσης του κράτους και κατ’ επέκταση της κοινωνικοοικονομικής πραγματικότητας που σχεδιάζεται να εγκαθιδρυθεί στην μετά την πανδημία εποχή.

Η ευκαιρία είναι μεγάλη και όπως παραδέχτηκε ο φερόμενος ως Έλληνας πρωθυπουργός, εν όσο ο έγκλειστος πληθυσμός που ήδη στερείται θεμελιωδών ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων θα εμβολιάζεται προσδοκώντας την ελευθερία του υφιστάμενος αυθαίρετα «την προσπάθεια αξιοποίησης της πανδημίας ως άλλοθι επιβολής έκτακτων μέτρων και εφαρμογής του δικαίου της ανάγκης»[1], η προεξαγγελθείσα δέσμευσή του να προχωρήσει σε «διαρθρωτικές επιθετικές μεταρρυθμίσεις,» γίνεται τώρα «περισσότερο επιτακτική από ποτέ.»

Μέσα στην πανδημία, που κατά τον Μητσοτάκη δρα ως καταλύτης, «η ανάγκη να πατήσουμε γκάζι και όχι φρένο, προκειμένου να σιγουρευτούμε ότι συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε ένα πρόγραμμα επιθετικών μεταρρυθμίσεων, που θα κάνει την Ελλάδα εξωστρεφή κι ανταγωνιστική», επικεντρώνεται στις δίδυμες επαναστάσεις που θα διαμορφώσουν το μέλλον μας. Την Ψηφιακή Επανάσταση και την Πράσινη Μετάβαση.

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.

Επενδύσεις στην ψηφιακή νέα κανονικότητα και η «Ψηφιακή Διαταραχή»

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο CEO της Deloitte κ. Punit Renjen της πολυεθνικής που παρέχει συμβουλευτικές και οργανωτικές υπηρεσίες σε κάθε επίπεδο.

Κατά τον κ. Renjen «η μετά Covid νέα κανονικότητα της ανθρωπότητας, θα στηρίζεται στην τεχνολογικά επιτευγμένη μεταμόρφωση, που θα επιτυγχάνεται με την ψηφιοποίηση, την τεχνολογία cloud (νέφους) και την κυβερνοτεχνολογία. Θα αλλάξει άρδην τις προτεραιότητες των μεγάλων προμηθευτικών αλυσίδων ενώ θα ενοποιεί και θα εξαρτά κάθε αξιακό κρίκο συγγενούς ενδιαφέροντος σε μεγάλα οικοσυστήματα. Η νέα κανονικότητα οφείλει επίσης να επενδύσει στην Περιβαλλοντική Κοινωνική Εταιρική Διακυβέρνηση (ESG) και την κλιματική αλλαγή.»

Μια νέα κανονικότητα, που ευαγγελίζονται οι CEO και προθυμοποιείται να υλοποιήσει ο κ. Μητσοτάκης, και που προβλέπεται να αποσυνθέσει σχετικά γρήγορα και βίαια ακόμα και την παραδοσιακή μορφή του καπιταλιστικού καταμερισμού της εργασίας. Μην ανησυχείτε και ο κ. Renjen έχει φροντίσει με περίσσεια επιστημονοφάνεια «ψυχιατρικής έμπνευσης», να προβλέψει το χρόνο και την ένταση των επιπτώσεων του βίαιου αυτού μετασχηματισμού, με το νεολογισμό της «Ψηφιακής Διαταραχής».

Η νέα κανονικότητα του ψηφιακού μετασχηματισμού μεθοδεύεται τάχιστα και περιγράφεται αναλυτικά σε μια σειρά συνοπτικών μελετών που εκδίδει το Παρατηρητήριο Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ, σε συνεργασία με την Deloitte. Διαβάζουμε στην εν λόγω μελέτη:

«Η Deloitte έχει αναπτύξει ένα χάρτη Ψηφιακής Διαταραχής (Digital Disruption Map), ο οποίος απεικονίζει το βαθμό στον οποίο δύναται να επηρεαστούν 17 κλάδοι μίας οικονομίας στο πλαίσιο δύο διαστάσεων:

  • την ένταση των επιπτώσεων της «ψηφιακής διαταραχής» («Τhe Βang»)
  • το χρονισμό των επιπτώσεων της «ψηφιακής διαταραχής» («The Fuse»)

Ορισμένοι κλάδοι αναμένεται να επηρεαστούν σε μεγαλύτερο βαθμό από άλλους ή αναμένεται να δεχθούν τις αλλαγές που προκαλούν οι ψηφιακές τεχνολογίες νωρίτερα σε σχέση με άλλους.

Βάσει της παρακάτω απεικόνισης, συγκεκριμένοι κλάδοι οι οποίοι είναι πολύ σημαντικοί και για την ελληνική οικονομία όπως το λιανεμπόριο, ο κλάδος ΤΠΕ, ο τουρισμός, τα τρόφιμα και ο τραπεζικός κλάδος βρίσκονται ήδη ή αναμένεται να εισέλθουν άμεσα σε μία φάση εντόνου μετασχηματισμού (Short Fuse / Big Bang).»[2]

Και για όσους έχουν ακόμα αυταπάτες, ότι η μικρή επιχείρηση, το λιανεμπόριο, ο μικρός και μεσαίος ελευθεροεπαγγελματίας, η σίτιση, ο τουρισμός, παραδοσιακές μορφές εργασίας, οι παραγωγικές δυνάμεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας και που επικρέμεται από πάνω τους η λαιμητόμος του νέου πτωχευτικού κώδικα, θα στηριχθούν και θα ανακάμψουν μετά τον εγκλεισμό και την δια-εμβολιαστική ανοσία της κοινότητας, δεν έχουν παρά να ανατρέξουν στην πρόταση Πισσαρίδη αλλά και στο πρόσφατο παρελθόν με τις ανέξοδες και υποκριτικές εξαγγελίες και υποσχέσεις.

Χορτάσαμε από διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις τα μνημονιακά χρόνια! Τ’ αποτελέσματά τους; Η καταστροφή της μικρής και μεσαίας τάξης, η κατάρρευση της παραγωγικής ικανότητας της χώρας, η φτωχοποίηση, η εξάρτηση από το δανεισμό σε καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας και η απώλεια εθνικής κυριαρχίας.

Θυμάστε την εποχή του τζογαρίσματος του δημόσιου χρέους και της ελληνικής χρεοκοπίας, την άλωση του τραπεζικού τομέα και την καταστροφή της ελληνικής οικονομίας, με πρωθυπουργούς και υπουργούς να συζητάνε συχνά πυκνά με κατόχους επενδυτικών κεφαλαίων και funds για να επενδύσουν και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη; Έτσι ακριβώς γίνεται και σήμερα στο χώρο των πολυεθνικών και επενδυτών στην ψηφιακή τεχνολογία, στην πράσινη ανάπτυξη και εσχάτως στην υπερεθνικής εμβέλειας βιοφαρμακευτική και βιομετρική επέκταση. Ο υγειονομικός ολοκληρωτισμός που βιώνουμε εν μέσω πανδημίας, δείχνει το δρόμο.

Τέλος, την ψηφιακή διαταραχή της νέας κανονικότητας όπως παρατηρούμε στον πίνακα, δε γλυτώνουν ούτε οι εργαζόμενοι στην εκπαίδευση, και γενικά στο δημόσιο τομέα, ούτε και στην αγροτική παραγωγή.

Ο ψηφιακός κόμβος της Pfizer

Όπως μας καταμαρτύρησε ο CEO της Pfizer κ. Αλβέρτος Μπουρλά, «οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη και άνθιση των βιοφαρμακευτικών υπηρεσιών είναι ευοίωνες παρά ποτέ, καθώς οι άνθρωποι γερνούν συνεχώς και αρρωσταίνουν, χρειάζονται φάρμακα, η αστικοποίηση προχωρά αλματωδώς και η μεσαία τάξη διευρύνεται! Συνεπώς η ζήτηση θα είναι μεγάλη και αυξάνουσα, αλλά και η προσφορά συναρπαστική,» αφού κατά τον κ. Μπουρλά «η ανθρωπότητα διανύει περίοδο επιστημονικής αναγέννησης» και… «η βιολογία και η ψηφιοποίηση συγκεράζονται και απελευθερώνουν τεράστιες δυνατότητες στην ικανότητά μας να σχεδιάσουμε νέα μόρια και να προσφέρουμε ιατρικές λύσεις στον κόσμο.»

Πραγματικά πρέπει να είσαι CEO πολυεθνικού κολοσσού για να καταλήγεις σε τέτοιες διαπιστώσεις. Μάλλον η αστικοποίηση είναι ένας φυσικός νόμος για τον κ. Μπουρλά. Όπως και οι ταξικές πολιτικές επιλογές των κυβερνήσεων, που ο ίδιος βέβαια απαξιοί να αναφέρει. Δεν έχει σημασία σε ποιους κοινωνικούς και οικονομικούς όρους και με ποιες προϋποθέσεις εξελίσσονται και διευρύνονται οι αστικοποιήσεις. Ούτε ποια μοντέλα διακυβέρνησης υιοθετούνται κι επιβάλλονται. Αυτά δεν καθορίζουν τους όρους επιβίωσης, ούτε το επίπεδο της υγείας των πληθυσμών και των λαών για τον CEO της Pfizer. Απλά υπάρχουν και δεν αλλάζουν.

Έτσι, είναι φυσική επιλογή των ανθρώπων να γερνούν και να αρρωσταίνουν, σε ρυπαρό αστικοποιημένο περιβάλλον. Είναι φυσική επιλογή τους να καταδυναστεύονται και να εξοντώνονται κοινωνικο-οικονομικά από το κράτος τους και τα αλλότρια συμφέροντα που εξυπηρετεί. Να μην έχουν καν δική τους διοίκηση όπως η περίπτωση της Ελλάδας. Άρα είναι επιλογή τους να αρρωσταίνουν και να γερνούν, προσπαθώντας να επιβιώσουν σε εχθρικό γι’ αυτούς κοινωνικό σύστημα και περιβάλλον.

Είναι προφανές ότι τον κ. Μπουρλά δεν τον ενδιαφέρουν οι αιτίες αλλά μόνο τα αποτελέσματα. Γι’ αυτό και η απάντησή του είναι τα φάρμακα και τα εμβόλια. Πουλήστε φάρμακα στο λαό και καθαρίσατε. Φάρμακο «δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν». Βέβαια θα μου πείτε την καριέρα του κοιτάει και καλά κάνει ο κ. Μπουρλά. Τα συμφέροντά του και της τάξης του υποστηρίζει. Δεν εφηύρε αυτός τα επικρατούντα δυτικά κοινωνικο-οικονομικά μοντέλα διακυβέρνησης! Ούτε εκλέγεται πουθενά. Δεν υποσχέθηκε σε πολίτες ψηφοφόρους χρηστή δημοκρατική διακυβέρνηση, ούτε ανοικοδόμηση και ενίσχυση ενός πραγματικού συστήματος δημόσιας υγείας. Άλλοι έχουν τη χάρη κι εκεί πρέπει να στρεφόμαστε.

Πάντως κάποιος να του πει, γιατί ψεύδεται, ότι η μεσαία τάξη όχι μόνο δε διευρύνεται, αλλά τείνει να εξαλειφθεί. Τουλάχιστον με τον τρόπο που αυτή εμφανίστηκε από τον Β’ ΠΠ και μετά. Η εξάλειψη της μεσαίας τάξης στο δυτικό πολιτισμένο κόσμο και ειδικά στην Ελλάδα από το υπερδεκαετές καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας στη χώρα, δεν αποτελεί απλά τάση, αλλά πλέον απτή πραγματικότητα.

Έτσι η Pfizer, αφού «η βιολογία και η ψηφιοποίηση συγκεράζονται και απελευθερώνουν τεράστιες δυνατότητες» στο ήδη υπάρχον ανά τον κόσμο επενδυτικό της πλαίσιο δημιουργίας και επέκτασης των ψηφιακών της κόμβων, αναβαθμίζει την παρουσία της στη Θεσσαλονίκη με δεύτερο κόμβο συλλογής και επεξεργασίας κάθε λογής πληροφοριών, δεδομένων σε ψηφιοποιημένη μορφή big data ανάλυσης, από τηλεφωνικά κέντρα, βάσεις ιατρικών δεδομένων και κλινικών ερευνών, εργασιακά αποτυπώματα, καταναλωτικά προφίλ ατόμων και ομάδων, μέχρι τις τάσεις της αγοράς και δεδομένα οικονομικών ερευνών.

Μόνο που η διασφάλιση της επιτυχίας της επένδυσης για τις απανταχού πολυεθνικές κατά τον κ. Μπουρλά, απαιτεί δύο προϋποθέσεις:

1ον. Την απαραίτητη και απρόσκοπτη «αγαστή» συνεργασία και σύμφυση των δημόσιων πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων στο τομέα της βιοτεχνολογίας της έρευνας και άλλων διαφόρων κρατικών δομών, με τις πολυεθνικές αλλά και νεότευκτες εταιρείες βιοτεχνολογίας.

2ον. Την πλήρη αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας που δίνει την ικανότητα στη βιομηχανία της βιοφαρμακευτικής και όχι μόνο, να μεταμορφώσει κάθε ένα ξεχωριστό κρίκο της αξιακής αλυσίδας.

Μιας και ο λόγος είναι για τη βιοφαρμακευτική βιομηχανία, η αξιακή αλυσίδα περιλαμβάνει κλάδους από τους επαγγελματίες υγείας, ιατρούς, ερευνητές επιστήμονες δεδομένων και αναλυτές, εταιρείες ιατρικής τεχνολογίας, νεοφυείς επιχειρήσεις ψηφιακής τεχνολογίας και τομείς από την ψηφιακή συνθετική βιολογία, τη δυνατότητα που παρέχει στο σχεδιασμό μορίων και την εξομοίωση στο ανθρώπινο σώμα, την παραγωγή εμβολίων, τις κλινικές δοκιμές, τη γονιδιωματική ιατρική (Genomics), στοιχεία που θα επηρεάσουν το χειρισμό των ασθενειών αλλά και τις παραγωγικές δυνατότητες και την αγορά.

Αλλά και Αρχές, που εμπλέκονται στο «Οικοσύστημα», όπως κεντρικές κυβερνήσεις, ρυθμιστικοί οικονομικοί φορείς, εθνικές οργανώσεις και άλλοι φορείς υγείας και περίθαλψης.

Τι ακριβώς καταμαρτυρά ο κ.Μπουρλά εδώ; Κατά πρώτον: την απαίτηση για την ενσωμάτωση της πανεπιστημιακής έρευνας, στις στρατηγικές επιδιώξεις των πολυεθνικών. Ότι δεν αρκεί μόνο του το Harvard, το Yale, το ΑΠΘ, η Pfizer, η Biontech και η Moderna αλλά η απόλυτη πρόσβαση, η παρακολούθηση, η ανταλλαγή και ανάλυση πληροφοριών και δεδομένων από όλους τους παραπάνω δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.

Με άλλα λόγια και με δήθεν πρόσχημα «την πολυποικιλότητα και την πληθώρα πληροφοριών της επιστημονικής γνώσης» που καθιστά αδύνατη(!) την έρευνα της επιστήμης να διεξάγεται μόνο και ξεχωριστά από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς, η πρόσβαση και η συμπλοκή των πολυεθνικών με τα δημόσια πανεπιστημιακά ερευνητικά ιδρύματα, ανοίγει τον δρόμο για την άλωσή τους καθώς αποσπά την έρευνα από τον κοινωνικό της ρόλο στο δημόσιο συμφέρον, μετατρέποντάς την σε εργαλείο και εξάρτημα της ανάπτυξης των κερδών των μεγάλων πολυεθνικών και των συμφερόντων τους.

Κατά δεύτερον: την αξιοποίηση, βλέπε εκμετάλλευση κάθε κρίκου της αξιακής αλυσίδας από την αρχή μέχρι το τελικό αποτέλεσμα, που δε θα προσδιορίζεται από την εμπειρία, την κατανόηση και την πρόοδο με άξονα την ωφέλεια και τις πραγματικές ανάγκες των κοινωνιών και το δημόσιο συμφέρον αλλά από την ενιαία μεσολάβηση της ψηφιακής τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης, στον άξονα της επιτάχυνσης των διαδικασιών, της εξοικονόμησης λειτουργικού κόστους, σύμφωνα με το περιβάλλον της αγοράς και τις ανάγκες των πολυεθνικών.

Δε θα αρκεί «η χρησιμοποίηση παραδοσιακών δυνατοτήτων της επιστήμης μόνο από βιολόγους, γιατρούς ή μηχανικούς, αλλά η χρησιμοποίηση κυρίως επιστημόνων της πληροφορικής και των Big Data Analytics.»

Να πως εξηγεί ο επικεφαλής του ψηφιακού κόμβου της Pfizer στη Θεσσαλονίκη Nico Gariboldi το ρόλο των Big Data Analytics: «Όσον αφορά στη χρήση των big data analytics, οι φαρμακευτικές εταιρείες συχνά βασίστηκαν σε εμπειρικά δεδομένα για να προσδιορίσουν τα πρότυπα, τις θεωρίες δοκιμών και να κατανοήσουν την αποτελεσματικότητα των θεραπειών. Ωστόσο, μερικές φορές αυτή δεν ήταν μια καλή λύση. Η αξιοποίηση των Data Analytics για την αντιμετώπιση των διαθέσιμων Μεγάλων Δεδομένων παρέχει πολύτιμες πληροφορίες στις φαρμακευτικές εταιρείες σχετικά με τις ανάγκες, τη χρήση, τις αντενδείξεις, τις τάσεις της αγοράς και την απόδοση των πωλήσεων κι επιταχύνει τη διαδικασία. Αυτά είναι τα είδη έργων στα οποία θα εργαστούν και οι digital experts του hub μας στη Θεσσαλονίκη»[3] εξηγεί.

Βέβαια τα αποτελέσματα της παραπάνω πολιτικής πρακτικής τα βιώνουμε με το παραπάνω με αφορμή την Πανδημία. Ο τρόπος που προχώρησαν σε χρόνο ρεκόρ οι πολυεθνικές προκειμένου να ολοκληρώσουν κλινικές δοκιμές και να παράξουν τα εμβόλια, πατάει εν πολλοίς στις παραπάνω πολιτικές. Ήδη από το 2006 η Ομοσπονδιακή Αρχή Προηγμένης Έρευνας και Ανάπτυξης Βιοϊατρικής των ΗΠΑ (Biomedical Advanced Research and Development Authority – BARDA), αποτελεί την επίσημη διεπαφή μεταξύ της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ και της βιοϊατρικής βιομηχανίας των πολυεθνικών.

Η BARDA συνεργάζεται με τη βιοϊατρική βιομηχανία, χρησιμοποιώντας επιχορηγήσεις και άλλη βοήθεια, για την προώθηση προηγμένης έρευνας, καινοτομίας και ανάπτυξης ιατρικών συσκευών, δοκιμών, εμβολίων και θεραπευτικών μεθόδων, ενώ όπως πληροφορούμαστε από το έγκυρο Nature, η BARDA «έχει δεσμευτεί για την κλινική αξιολόγηση ενός υποσχόμενου νουκλεοσιδικού τροποποιημένου εμβολίου mRNA της Moderna από το 2018. Η διεπαφή αυτή, η πολυεθνική εταιρική σχέση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα έχει ήδη συγκεντρώσει κεφάλαια 2 δις εκατομμυρίων δολαρίων με σχέδιο εμπορίας εμβολίων που βασίζονται στην εν λόγω τεχνολογία.»[4] Τα ίδια συμβαίνουν και με βιοφαρμακευτικές πολυεθνικές στην ΕΕ.

Έτσι μπορούμε καλύτερα να κατανοήσουμε ότι η απαίτηση του κ. Μπουρλά για τη διεπαφή πολυεθνικών και κράτους με ότι αυτό συνεπάγεται (δημόσια πανεπιστήμια, αξιακές αλυσίδες) στην απόλυτη εμπορευματοποίηση των υπηρεσιών υγείας και της απόσπασής τους από τον κοινωνικό ρόλο που κατοχυρώνεται μέσω των κρατών και των εθνικών πολιτικών, είναι ήδη πάγια πολιτική στις μητροπόλεις της παγκοσμιοποίησης. Πώς να μην είναι χαρούμενος ο κ Μπουρλά, όταν η υπερεθνική πλέον υπερμονοπώληση και η αντίστοιχη μονοπωλιακή εκμετάλλευση της ψηφιακής τεχνολογίας και η βιοπληροφορική (clouds, big data) καθιστά την «προσφορά συναρπαστική;» Πώς να μην είναι χαρούμενος όταν υπέγραψε συμβάσεις με κράτη και υπερεθνικές δομές, εκμεταλλευόμενος την προνομιακή σχέση του και αξιοποιώντας την ψηφιακή τεχνολογία; Πόσο καλύτερα θα μπορούσαν να μοχλευθούν οι αποδόσεις στα χρηματιστήρια και οι παράγωγες χρηματοπιστωτικές αποδόσεις στο πεδίο του καζινοκαπιταλισμού;

Δεν έχει καμία σημασία αν προκειμένου να υιοθετηθούν αυτές οι πολιτικές πρακτικές, οι λαοί και οι κοινωνίες πρέπει να υποστούν lockdowns. Δεν έχει καμία σημασία αν πλασάρουν ως σωτήρια, εμβόλια μιας υποσχόμενης μεν, αλλά ανεξερεύνητης ακόμα τεχνολογίας γονιδιωματικής θεραπείας. Δεν έχει καμία σημασία αν η παραγωγή υπολείπεται της ζήτησης που οι ίδιοι κατευθύνουν. Δεν έχει καμία σημασία αν ακόμα κι η αποτελεσματικότητα των ψηφιακά προηγμένων προϊόντων, αναζητείται στην πλάτη των λαών που μετατρέπονται σε ινδικά χοιρίδια.

Έχει όμως πολύ ενδιαφέρον να δει κανείς στις συνοπτικές εκθέσεις και συμβουλές που παρέχει η Deloitte στο πλαίσιο της στενής συνεργασίας της με το ελληνικό Υπουργείο Υγείας, τη σχέση που αντιλαμβάνεται και προωθεί σχετικά με την ιδιότητα του ασθενή, το ρόλο του εθνικού συστήματος υγείας και τον ψηφιακό μετασχηματισμό του.

Κλάδος Υγείας

«Λοιποί κλάδοι που επίσης έχουν μεγάλη σημασία για την ελληνική οικονομία όπως ο κλάδος της υγείας αναμένεται να επηρεαστούν σημαντικά τα επόμενα χρονιά (Long Fuse / Big Bang), και ως εκ τούτου οφείλουν από σήμερα να σχεδιάζουν τρόπους καλύτερης αξιοποίησης των ψηφιακών τεχνολογιών.»

«Η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών υγειάς και οι νέες τεχνολογίες… έχουν το δυναμικό να μετασχηματίσουν ριζικά τον κλάδο, ωστόσο οι προκλήσεις που ενέχουν είναι σημαντικές: ρυθμιστικά εμπόδια, οικονομικοί περιορισμοί αλλά και δυσκολίες στην αποτελεσματική ψηφιοποίηση των δεδομένων των ασθενών. Στο τοπίο αυτό έρχονται να προστεθούν παγκόσμιες τάσεις όπως οι γενικότεροι περιορισμοί στις κυβερνητικές δαπάνες, παράγοντες που καθιστούν τον αποτελεσματικό μετασχηματισμό του κλάδου της υγείας επιτακτική ανάγκη, με τις ψηφιακές τεχνολογίες να διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο σ’ αυτή την αλλαγή.»

«Η αλλαγή του κλάδου της υγείας αναμένεται να έχει πρωτίστως ως επίκεντρο τον ασθενή(!), ο οποίος θα αποκτήσει ρόλο «καταναλωτή υπηρεσιών υγείας» καθώς αναζητά έλεγχο στη διαχείριση της υγείας του. Ο κλάδος θα διαμορφωθεί με βάση τις ανάγκες αλλά και τις προσδοκίες του νέου αυτού «καταναλωτή υπηρεσιών υγείας».[5]

Τι μας λέει η αγαπητή Deloitte; Μα ότι διασφάλισε και ο κ. Μητσοτάκης απαντώντας στις ερωτήσεις των CEO. Ότι οι επιθετικές μεταρρυθμίσεις θα άρουν κάθε ρυθμιστικό εμπόδιο χωρίς γραφειοκρατικούς περιορισμούς και ζητήματα ασφαλείας στις αδειοδοτήσεις, ο μετασχηματισμός στη δικαιοσύνη προβλέπεται τάχιστος για να εξαλειφθούν θεσμικά και νομικά εμπόδια ενώ οι κρατικές χρηματοδοτήσεις θα ρέουν άφθονες προς τις πολυεθνικές, καλή ώρα με τα εμβόλια.

Ακόμα ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κλάδου είναι αναγκαίος ως απόρροια των περιορισμών στις κυβερνητικές δημόσιες δαπάνες. Άλλος ένας φυσικός νόμος έρχεται να παγιωθεί δικαιώνοντας τον κοινωνικό δαρβινισμό. Ο περιορισμός των δημόσιων δαπανών για την υγεία αποτελεί φυσική επιλογή. Δεν επαναπροσδιορίζεται, δεν ανατρέπεται. Βλέπετε για τη χώρα μας εντός ΕΕ, λεφτόδενδρο σε καθεστώς ευρώ δεν υπάρχει. Έτσι το συνταγματικά κατοχυρωμένο κοινωνικό αγαθό της δημόσιας υγείας και η περίθαλψη πρέπει να περάσει στα ιδιωτικά συμφέροντα των πολυεθνικών, προκειμένου να λογίζεται ο ασθενής όχι ως ανθρώπινη αξία αλλά ως πελάτης, «καταναλωτής υπηρεσιών υγειάς».

Όποιος ρίξει μια ματιά στην έκθεση της Deloitte, θα διαπιστώσει ότι στις προϋποθέσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κλάδου, και την μετατροπή του ασθενούς σε «καταναλωτή υπηρεσιών υγείας» απαιτείται η εξόρυξη ηλεκτρονικών αρχείων υγείας, η άρση του ιατρικού απορρήτου των πολιτών και ιατρικών μητρώων υγειών και ασθενών, η ηλεκτρονική παρακολούθηση για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των ασθενών με βιοαισθητήρες και φορητές ψηφιακές συσκευές αλλά και η κατανόηση των συνθηκών της αγοράς αναλύοντας αγοραστικές συμπεριφορές των πελατών.

Ανακεφαλαιώνοντας. Μήπως νομίζει ο αναγνώστης, ότι με τις συγκεκριμένες επενδύσεις τύπου Pfizer και το γενικότερο ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας θα ενισχυθεί η οικονομική ανάπτυξη, το εισόδημα η υγεία και η εργασία του ελληνικού πληθυσμού; Μήπως πρόκειται να ενισχυθεί το δημόσιο σύστημα υγείας, να βελτιωθεί η πρόσβαση και η υποχρέωση της πολιτείας για δωρεάν δημόσια υγεία; Μήπως εν τέλει όλα γίνονται γιατί ο πόνος της εξουσίας για την υγεία και το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού υπερνίκησε τους ενδοιασμούς στους οικονομικούς περιορισμούς για δημόσιες δαπάνες; Τίποτα απ’ όλα αυτά!

Για την αμέριστη εκχώρηση δικαιωμάτων, την άλωση της πανεπιστημιακής έρευνας, τη μονοπώληση του κλάδου της υγείας και την ψηφιοποίηση της οικονομίας προς όφελος των κολοσσών πολυεθνικών και της κερδοφορίας του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου ο λόγος.

Διαβάσατε πουθενά για κάποια επένδυση στην πραγματική παραγωγή; Έστω των εμβολίων τωρινών και μελλοντικών που οι ίδιοι παρουσιάζουν ως άκρως απαραίτητα για τη δημόσια υγεία; Ποσώς τους ενδιαφέρει. Απόδειξη η ανεπάρκεια έγκαιρης παραγωγής των «σωτήριων» εμβολίων, η εξασφαλισμένη ασυλία εντός των συμβάσεων με τη συνεπικουρία του λόμπυ της ΕΕ. Η καινούργια ατέλειωτη πρώτη ύλη του βιοπληροφορικού καπιταλισμού, τα data, είναι το καινούργιο χρυσάφι που πάνω τους στηρίζεται και η λεγόμενη τεχνητή νοημοσύνη της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.

Η πρωτοφανής απορρόφηση του κράτους στα υπερεθνικά μονοπωλιακού χαρακτήρα συμφέροντα.

Θα μπορούσε να αντιτάξει κανείς ότι είναι αδύνατον όλη αυτή η αδιαμφισβήτητη πρόοδος στην επιστήμη και την τεχνολογία να μη φέρει ευεργετικά αποτελέσματα στην υγεία και γενικά στο βιοτικό επίπεδο των λαών και των ανθρώπων. Ποιος μπορεί άλλωστε να είναι αρνητικός στην επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη στην κατεύθυνση βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου; Μάλλον κανείς. Η ειδοποιός διαφορά όμως είναι το σε ποια χέρια βρίσκεται η τεχνολογική πρόοδος, με ποιο τρόπο αυτή γίνεται εκμεταλλεύσιμη και σε τι αποσκοπεί.

Γιατί όλα αυτά αποτελούν εξαιρετικά εργαλεία τεχνολογικής εξέλιξης, αλλά δεν παύουν να είναι εργαλεία. Και το ψαλίδι εργαλείο είναι αλλά χρησιμοποιείται διαφορετικά από ένα ράφτη και αλλιώς από έναν ψυχοπαθή δολοφόνο. Να το πούμε και διαφορετικά. Ο Αϊνστάιν εξελίσσοντας την επιστήμη, πρόσφερε τα μέγιστα στην κατανόηση της διάσπασης του ατόμου, αλλά αρνήθηκε κατηγορηματικά να έχει την παραμικρή ανάμιξη στην κατασκευή της ατομικής βόμβας. Επομένως το ζήτημα δεν είναι επιστημονικό ή τεχνολογικό αλλά αποκλειστικά πολιτικό.

Όπως καταθέτει και ο επιδημιολόγος κ. Ιωαννίδης σε πρόσφατη παρουσίαση των δεδομένων της πανδημίας, η απάντηση της ανθρωπότητας πρέπει να έχει στρατηγικό χαρακτήρα στο επίπεδο διαχείρισης κρίσεων. Και αυτή περιλαμβάνει «τη μαθηματική κοινωνιολογία, την ψυχολογία της συμπεριφοράς, χρειάζεται την ψυχιατρική, την έρευνα συστημάτων, την επιστήμη δεδομένων και της στατιστικής, την πολιτική υγείας, την οικονομική της υγείας, την έρευνα διοίκησης και πολλά ακόμα.»[6] Και θα προσθέταμε εμείς, όλα αυτά υπό την ομπρέλα, την εποπτεία ενός καλά επεξεργασμένου στρατηγικού εθνικού σχεδίου δημόσιας πολιτικής για την υγεία, που προτεραιότητα έχει τον άνθρωπο, τη σωματική, ψυχολογική και κοινωνική ευεξία όλου του πληθυσμού και όχι τις απόρρητες συμβάσεις των κρατών με τις πολυεθνικές, που εν λευκώ τους παραδίδονται όλα τα παραπάνω.

Ας είμαστε σοβαροί. Αυτό που παρακολουθούμε, δεν έχει καμμιά σχέση με διαχείριση κρίσεων. Ούτε είναι απλά η σύμπραξη πολυεθνικών με κρατικές δομές και πανεπιστήμια που παραπέμπει στο κλασσικό ΣΔΙΤ, τη σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Πρόκειται για την σύμφυση και απορρόφηση ολόκληρου του κράτους από τα ιδιωτικά, υπερεθνικού χαρακτήρα συμφέροντα σε μονοπωλιακό επίπεδο. Η ψηφιακή τεχνολογία όντας δέσμια της ιδιοκτησίας των πάσης φύσεως επενδυτικών συμφερόντων, όχι μόνο δεν χρησιμοποιείται ως εργαλείο στα χέρια της ανθρωπότητας για το κοινό καλό αλλά αποτελεί το εργαλείο κλωνοποίησης της υπερεθνικής άρχουσας τάξης στα ίδια τα κράτη, τις κυβερνήσεις και τα πολιτικά κόμματα τα οποία και ενσωματώνει στα συμφέροντά της.

Συμφέροντα που αφορούν την ολιγαρχία του χρήματος, τη χρηματοπιστωτική κυριαρχία των ελίτ και την εξάρτηση της επιβίωσής τους από την παγκόσμια οικονομική κρίση που οι ίδιοι δημιούργησαν. Μια ελίτ που αναπαράγει έναν ολοκληρωτικό καπιταλισμό σε υπερεθνικό επίπεδο, προσιδιάζοντας τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών, στα χαρακτηριστικά της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού του μεσοπολέμου. Και όλοι γνωρίζουμε που οδήγησε εκείνη η περίοδος.

Με αφορμή την πανδημία, επιχειρείται να μεταβεί η ανθρωπότητα σε έναν τεχνολογικό ψηφιακό μεσαίωνα ελέγχου και καθυπόταξης των λαών, προκειμένου η υπερσυσσώρευση κεφαλαίου να συνεχίζει απρόσκοπτα να οξύνει τις ανισότητες αδιαφορώντας για την κοινωνικο-οικονομική κρίση που προκαλεί. Και για να γίνει αυτό, πρέπει να υπερμονοπωληθεί στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό η παγκόσμια οικονομία, να αποδομηθούν κράτη και εθνικές οικονομίες που στέκονται θεσμικά εμπόδια στις επιδιώξεις τους.

Για παράδειγμα, όταν τα κερδοφόρα φιλέτα κλάδων της οικονομίας εξαρτώνται άμεσα από τις αλυσίδες εφοδιασμού αλλά το 75% του παγκόσμιου εμπορίου οφείλεται στις εθνικές οικονομίες, είναι κατανοητή η επιχείρηση υπερμονοπώλησης των κλάδων αυτών. Να γιατί μας είπε ο κ. Renjen της Deloitte ότι «θα αλλάξουν άρδην οι προτεραιότητες των μεγάλων προμηθευτικών αλυσίδων και θα ενοποιηθούν κρίκοι της αξιακής αλυσίδας».

Η γεωπολιτική αντανάκλαση των επενδύσεων

Κι επειδή ο ψηφιακός μετασχηματισμός αντανακλά και γεωπολιτικά συμφέροντα του ιμπεριαλισμού, και ειδικότερα του περιορισμού της Κίνας και της Ρωσίας, θέτοντας τη χώρα σε επικίνδυνη τροχιά σύγκρουσης σε παγκόσμιο επίπεδο, ας γνωρίζουμε πού εστίασε ο πρέσβης των ΗΠΑ κ. Payat, σε αποσπάσματα της ομιλίας του στο GES Forum στη Θεσσαλονίκη, αποκαλύπτοντας το πλέγμα εισόδου πολυεθνικών αμερικανικών συμφερόντων από τον ψηφιακό μετασχηματισμό, μέχρι τις υποδομές και την ενέργεια σε γεωστρατηγικής σημασίας επενδύσεις:

«Η αυξανόμενη συνεργασία μας στον ψηφιακό τομέα και οι επενδύσεις μας σε ενέργεια και υποδομές βασίζονται ο ένας στον άλλο για να δημιουργήσουν περισσότερες ευκαιρίες, διασφαλίζοντας μεγαλύτερη ασφάλεια, σταθερότητα και ευημερία στην Ανατολική Μεσόγειο.» «…Τα τελευταία δύο χρόνια, οι αμερικανικές τεχνολογικές επενδύσεις στη Βόρεια Ελλάδα έδειξαν το δρόμο, θέτοντας τη Θεσσαλονίκη στο χάρτη ως πύλη προς τα Βαλκάνια. Αμερικανικές εταιρείες όπως η Pfizer, η Cisco και η Deloitte έχουν επεκτείνει το αποτύπωμά τους στην πόλη και είμαι πεπεισμένος ότι θα ακολουθήσουν και άλλες εταιρείες.»

«… Η ψηφιοποίηση της κυβέρνησης και ο νέος Ψηφιακός Κώδικας Διακυβέρνησης δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες για τη Microsoft να επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε νέα υποδομή cloud. Λίγο αργότερα, η αμερικανική εταιρεία Digital Realty ακολούθησε, εξαγοράζοντας τη Lamda Hellix, τη μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης δεδομένων της περιοχής. Οι Amazon Web Services υπέγραψαν επίσης ένα ΜΣ με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για συνεργασία σε υποδομές και τεχνολογία cloud.» «…Οι νέες, cloud–based επενδύσεις θα βοηθήσουν στην προσέλκυση μιας αυξανόμενης κατηγορίας ψηφιακών νομάδων που χρειάζονται πρόσβαση στις εφαρμογές τους σε πραγματικό χρόνο.»

«… Ο Trans Adriatic Pipeline, φυσικά, έχει ολοκληρώσει την κατασκευή και θα ξεκινήσει εμπορικές δραστηριότητες μέχρι το τέλος του έτους, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή ενεργειακής ανεξαρτησίας και διαφοροποίησης στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Η Ελλάδα και η Βόρεια Μακεδονία βρίσκονται επίσης σε προχωρημένο στάδιο συζητήσεων για μια διασύνδεση που θα μπορούσε να επεκταθεί στο Κοσσυφοπέδιο και σε άλλες αγορές στο Βορρά. Μαζί, αυτές οι συντονισμένες δράσεις θα βοηθήσουν στη διάσπαση του μονοπωλίου της Gazprom στην αγορά ενέργειας των Βαλκανίων.»

 «…Επιπλέον, το ναυπηγείο της Σύρου είναι πλέον πιστοποιημένο από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ για τη διεξαγωγή συντήρησης στρατιωτικών σκαφών των ΗΠΑ και συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε τις προσπάθειες της ONEX, σε συνεργασία με την DFC, για την οριστικοποίηση της απόκτησης του ναυπηγείου της Ελευσίνας.»[7]

Το παιχνίδι παίζεται χοντρά. Όταν τα κεφάλαια και τα συμφέροντα που διακυβεύονται είναι υπερπολλαπλάσια των ΑΕΠ των χωρών ενώ στοχεύουν μέσω του ελέγχου των πόρων και των πηγών των εθνικών οικονομιών στην επιβολή της ηγεμονίας για τις περιοχές, εύκολα μπορεί κανείς να κατανοήσει το μέγεθος της εξαγοράς και το ρόλο των κυβερνήσεων.

Το διακύβευμα γι’ όλους αυτούς; Η post covid εποχή, η νέα κανονικότητα που οι κοινωνίες οφείλουν να αποδεχτούν, στο όνομα των πιο άνομων συμφερόντων του υπερεθνικού κεφαλαίου. Εξ’ άλλου όταν ακούτε τον περιφερόμενο πρωθυπουργό να διαβεβαιώνει τους CEO των πολυεθνικών για ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση, υπέρβαση της γραφειοκρατίας, για επιθετικές μεταρρυθμίσεις και βέλτιστες πρακτικές να καταλαβαίνετε ότι εργασία, ατομικά και συλλογικά δικαιώματα, ελεύθερος χρόνος, ασφάλεια, εκπαίδευση, υγεία, άμυνα, πόροι, δίνονται βορά στη διασφάλιση του χρηματοπιστωτικού υπερκέρδους στην υπερεθνική άρχουσα τάξη, με το χρέος να καταλήγει στον κακομοίρη. Παρ’ όλα αυτά θα λέγεται ακόμα, ότι έχουμε δημοκρατία! Και πατρίδα για να την υπερασπιζόμαστε. Αυτήν, και την δημοκρατία.

Το διακύβευμα για τους λαούς; Η οργανωμένη απάντηση και η αντίσταση, μέσα από ευρύτερες συμμαχίες κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, που θέτουν στην προμετωπίδα του αγώνα τους την εθνική ανεξαρτησία, τη λαϊκή κυριαρχία και την κοινωνική απελευθέρωση. Ένας παραπάνω λόγος για τη χώρα μας, που καλείται να τιμήσει την επέτειο των 200 χρόνων της ελληνικής επανάστασης που ποτέ δεν ολοκληρώθηκε, αντιστρέφοντας πλήρως την οξύμωρη κοινωνική πραγματικότητα που μεθοδεύεται και παγιώνεται πρόστυχα και ύπουλα από την ελληνική ολιγαρχική οικονομική και πολιτική τάξη.

*Οι παράγραφοι με πλάγιους χαρακτήρες αποτελούν ακριβείς απομαγνητοφωνήσεις της τηλεσυζήτησης στο GES 2020

Παραπομπές

[1] Άρθρο Χριστόφοροου Σεβαστίδη Προέδρου Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων

[2] Παρατηρητήριο Ψηφιακού Μετασχηματισμού ΣΕΒ-Έκθεση Deloitte

[3] Συνέντευξη του Niko Gariboldi στο ΑΠΕ-ΜΠΕ

[4] mRNA vaccines — a new era in vaccinology. – Nature reviews drug discovery

[5] Παρατηρητήριο Ψηφιακού Μετασχηματισμού ΣΕΒ-Έκθεση Deloitte

[6] Απομαγνητοφώνηση από το Πανελλήνιο Συνέδριο 2020 για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές Υγείας

[7] Παρατηρήσεις του Πρέσβη Pyatt στην 31η Ετήσια Ελληνική Οικονομική Σύνοδο Κορυφής