Η κυβέρνηση έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα ένα υποτιθέμενο “Σχέδιο δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών”, το οποίο αμέσως και απολύτως εύλογα συγκέντρωσε τα πυρά των πάντων. Κάτω απ’ την κατακραυγή, αναγκάστηκε αρκετές μέρες αργότερα να εμφανίσει και ένα κείμενο ξεχωριστά για τη Δυτική Μακεδονία, το οποίο έχει συντάξει η Παγκόσμια Τράπεζα, (στην οποία η ΕΕ είχε αναθέσει σχετικό έργο).
Το κείμενο της Παγκόσμιας Τράπεζας τεχνικά είναι γραμμένο σε τρόπο που δεν διευκολύνει την ανάγνωση, καθώς έχει πολλές δικές του συντομογραφίες και πάρα πολλές παραπομπές. Ωστόσο η 1η παραπομπή είναι μια προγενέστερη έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας το Νοέμβριο 2018, που αποτελεί τη βάση για την έκθεση του 2020. Κι έχει αξία να δούμε τη συγκεκριμένη έκθεση του 2018, καθώς έχει δημοσιευθεί σε ανύποπτο χρόνο, πριν την αψυχολόγητα βίαιη ανακοίνωση του Μητσοτάκη για κλείσιμο της λιγνιτικής μας βιομηχανίας το 2023.
Η έκθεση “Managing Coal Mine Closure: Achieving a Just Transition for All” του Νοεμβρίου 2018 αντλεί συμπεράσματα από περιπτώσεις κλεισίματος βιομηχανίας γαιανθράκων σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Κίνα, όπου περίπου 4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας χάθηκαν τα τελευταία 50 χρόνια, κυρίως ως αποτέλεσμα της μηχανοποίησης δραστηριοτήτων και της ανάπτυξης εναλλακτικών καυσίμων. Εστιάζει στη στενή οικονομική βάση των θιγόμενων περιοχών, που ουσιαστικά στηρίζονται στη βιομηχανία γαιανθράκων, επισημαίνει το δύσκολο της προσπάθειας ανάταξης της οικονομίας και επισημαίνει χαρακτηριστικά “Decades later after a mine has shut down, many coal-dependent regions continue to lag socially and economically – Πολλές περιοχές που εξαρτώνται απ’ το κάρβουνο συνεχίζουν να υστερούν κοινωνικά και οικονομικά δεκαετίες μετά το κλείσιμο ενός ορυχείου“.
Στην έκθεση, η ιδέα “Just Transition for All – δίκαιη μετάβαση για όλους” βασίζεται στην αρχή της Διεθνούς Συνδικαλιστικής Συνομοσπονδίας (ITUC) για “Just Transition”. Ο ορισμός της ITUC είναι “Μια δίκαιη μετάβαση φέρνει κοντά τους εργαζόμενους, τις κοινότητες, τους εργοδότες και την κυβέρνηση στον κοινωνικό διάλογο για να οδηγήσει τα συγκεκριμένα σχέδια, τις πολιτικές και τις επενδύσεις που απαιτούνται για έναν γρήγορο και δίκαιο μετασχηματισμό. Επικεντρώνεται στις θέσεις εργασίας, στα μέσα διαβίωσης και στη διασφάλιση ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω, καθώς αγωνιζόμαστε για τη μείωση των εκπομπών, την προστασία του κλίματος και την προώθηση της κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης.” Η “δίκαιη μετάβαση για όλους” συμπληρώνει … αυτήν την αρχή προβλέποντας επίσης τη μεταρρύθμιση της εργατικής και κοινωνικής πολιτικής και θεσμών για να διευκολύνουν την αναστάτωση που αντιμετωπίζουν ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων που επηρεάζονται άμεσα και έμμεσα από τη μετάβαση προς καθαρή ενέργεια, καθώς και για να τους υποστηρίξουν στις μεταβατικές θέσεις εργασίας και τη ζωή τους.
Κατόπιν αυτών, ο όρος “Just Transition for All – μια δίκαιη μετάβαση για όλους” για το κλείσιμο των ανθρακωρυχείων βασίζεται σε 4 αρχές:
- συνεχής διάλογος και διαβούλευση με ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων μερών για τον προσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής, της κλίμακας και του χρόνου κλεισίματος,
- επαρκής προγραμματισμός εξαρχής, που διατηρείται μέσω διαλόγου και συμμετοχικής παρακολούθησης κατά τα διάφορα στάδια κλεισίματος και μετάβασης,
- παροχή προσωρινής εισοδηματικής στήριξης στους εργαζομένους και τις οικογένειές τους, η οποία συμπληρώνει άλλα υφιστάμενα προγράμματα κοινωνικής προστασίας, και
- ανάπτυξη ενεργών πολιτικών για την αγορά εργασίας, οι οποίες προσφέρουν υπηρεσίες, προγράμματα και κίνητρα για να ενθαρρύνουν και να επιτρέψουν την περαιτέρω απασχόληση μεταξύ των εργαζομένων που έμειναν χωρίς δουλειά.
Τι απ’ αυτά έχει κάνει η κυβέρνηση; Ο “συνεχής διάλογος” ξεκίνησε με την αφ’ υψηλού ανακοίνωση 12 μέτρων απ’ το Χατζηδάκη σε μια θεόκλειστη συγκέντρωση “ημετέρων” χειροκροτητών τον περασμένο Φλεβάρη στην Πτολεμαΐδα. Αλλά, με τέτοιο βιογραφικό, τόσα ένσημα κολλημένα (από ανάρτηση στο FB του Stavros Alexandris), τι άλλο μπορεί να περιμένει κανείς; Το “ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων μερών” αντικαταστάθηκε απ’ το …Μουσουρούλη, ως επικεφαλής της δήθεν “δίκαιης” μετάβασης. Ο “προσδιορισμός του πεδίου εφαρμογής, της κλίμακας και του χρόνου κλεισίματος” αντικαταστάθηκε βεβαίως από την ξαφνική ανακοίνωση του Μητσοτάκη για κλείσιμο του λιγνίτη το 2028 στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το Σεπτέμβριο 2019, αιφνιδιάζοντας ακόμα και τη δική του κυβέρνηση.
Κι αντί ο χρόνος να επιμηκυνθεί, για να δοθεί δυνατότητα διαλόγου, σχεδιασμού και εφαρμογής, αντί για το 2028 ήρθε 5 χρόνια νωρίτερα, το 2023. Πιθανά για ν’ αναγκαστούν οι κάτοικοι να τρέχουν μιαν ώρα νωρίτερα “να βρουν κάτι άλλο να κάνουν” και, βεβαίως “να επωφεληθούν περισσότερο και Γερμανικές εταιρείες“.
Μετά απ’ όλα αυτά, πώς να μη δικαιώσει κανείς τον Τραμπ για το περίφημο το 2016 “One of the key problems today is that politics is such a disgrace. Good people don’t go into government. Ένα από αυτά τα βασικά προβλήματα σήμερα είναι ότι η πολιτική είναι τέτοια ντροπή. Οι καλοί άνθρωποι δεν μπαίνουν στην κυβέρνηση.”
Πηγή: greeklignite.blogspot.gr
Αφήστε ένα σχόλιο