Ο Ντμίτρι Τρένιν για την τακτική και τη στρατηγική του Ντόναλντ Τραμπ

Σημείωμα της Μεταφράστριας:
Παρουσιάζουμε εδώ την εκτίμηση του Ντμίτρι Τρένιν για τις διπλωματικές επαφές Ρωσίας – ΗΠΑ. Πέρα από το ενδιαφέρον του κειμένου, η εκτίμηση έχει σημασία λόγω της ιστορικής διαδρομής του συντάκτη της και αποτελεί δείγμα του πώς τοποθετείται σήμερα πολιτικά ένα σημαντικό κομμάτι της Ρωσικής διανόησης που διακρίθηκε στο παρελθόν για την φιλοδυτική στάση της. Ο Τρένιν ήταν αξιωματικός του Σοβιετικού και μετά του Ρωσικού Στρατού ως το 1993 και ο πρώτος αντιπρόσωπος της Ρωσίας στο ΝΑΤΟ. Αμέσως μετά εντάχθηκε στο ρωσικό παράρτημα του Ιδρύματος Κάρνεγκι (Carnegie Endowment for International Peace), της γνωστής και μη εξαιρετέας «ΜΚΟ» που διακρίθηκε για τον αντισοβιετισμό της και στη συνέχεια για τη συμβολή της σε διάφορες πολύχρωμες επαναστάσεις που διέλυσαν κράτη, έθνη και λαούς. Διετέλεσε διευθυντής του ευαγούς αυτού ιδρύματος στη Μόσχα από το 2008 ως το 2022 που η Ρωσική κυβέρνηση απαγόρευσε τη λειτουργία του.

του Ντμίτρι Τρένιν*
μετάφραση Φλώρα Παπαδέδε

Коммерсантъ, 27/10/2025

Τον τελευταίο χρόνο, οι Ρώσοι σχολιαστές έχουν σε μεγάλο βαθμό μεταμορφωθεί σε «Τραμπολόγους». Οποιαδήποτε δήλωση του προέδρου των ΗΠΑ -συχνά αρκετές κάθε μέρα- γίνεται αντικείμενο έντονης ανάλυσης και συζήτησης. Επειδή οι δηλώσεις του Τραμπ συχνά έρχονται σε αντίθεση με τις προηγούμενες, το να παρακολουθείς τη ροή των σκέψεών του είναι μια συναρπαστική εμπειρία – ένα είδος εικονικής περιπέτειας με ένα αμερικανικό τρενάκι λούνα παρκ. Είναι συναρπαστικό.

Ντμίτρι Τρένιν. Φωτογραφία: Глеб Щелкунов, Κομμερσάντ.

Ωστόσο, δεν πρέπει να παρασυρόμαστε πολύ. Οι τακτικές του Τραμπ είναι γενικά σαφείς. Είναι αγενής και απειλητικός, έπειτα κολακευτικός και καθησυχαστικός. Τη μια στιγμή είναι με εμάς, την άλλη όχι. Πιο σημαντικό είναι να κατανοήσουμε εάν υπάρχει κάποια στρατηγική πίσω από αυτές τις τακτικές. Κατά τη διάρκεια των εννέα μηνών της δεύτερης προεδρίας του Τραμπ, έχει συσσωρευτεί αρκετό υλικό για να εξαχθούν προκαταρκτικά συμπεράσματα.

  • Πρώτον, ο Τραμπ φιλοδοξεί να γίνει ο σπουδαιότερος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ. Η στρατηγική του στοχεύει πρωτίστως στην επίτευξη προσωπικού μεγαλείου.
  • Δεύτερον, επιδιώκει να καταστείλει τους οικονομικούς ανταγωνιστές των Ηνωμένων Πολιτειών.
  • Τρίτον, επιδιώκει να κερδίσει τις δάφνες ενός παγκόσμιου ειρηνοποιού – για τον εαυτό του και για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Για τη Ρωσία, έχει σημασία το τρίτο σημείο. Για τον Τραμπ, η ειρήνη αποτελεί ουσιαστικά μια εκεχειρία. Δεν έχει ούτε την επιθυμία, ούτε την υπομονή να επιδιώξει μια πραγματική ειρηνευτική συμφωνία. Ο κύριος στόχος είναι να συγκεντρώσει εκπροσώπους από τις αντιμαχόμενες πλευρές σε ένα μέρος, να εμφανιστεί ανώτερος από αυτούς και να κηρύξει «ειρήνη». Το τι θα συμβεί στη συνέχεια δεν απασχολεί τον Τραμπ: η ευθύνη για την επανέναρξη του πολέμου θα πέσει σε άλλους, ενώ ο ίδιος θα παραμείνει ο ειρηνοποιός. Όταν αυτή η φόρμουλα αποτυγχάνει, ο Τραμπ «θυμώνει», «κουράζεται», «απογοητεύεται» – και απειλεί να χρησιμοποιήσει βία για να αναγκάσει τον απείθαρχο να αποδεχτεί τους όρους της ειρήνης του.

Αυτή η φόρμουλα δεν λειτουργεί με τη Ρωσία. Δυστυχώς, ούτε η ρωσική  φόρμουλα λειτουργεί, ούτε και με τον Τραμπ: να εξηγεί στον Αμερικανό πρόεδρο τις βαθύτερες αιτίες της ουκρανικής κρίσης και γιατί οι προτεινόμενοι όροι της Μόσχας δεν είναι «μαξιμαλιστικοί», αλλά οι ελάχιστοι απαραίτητοι για την επίτευξη μιας διαρκούς ειρήνης. Ο Τραμπ ασχολείται αποκλειστικά με το «εδώ και τώρα» και η ιστορία είναι νεκρό γράμμα για αυτόν. Ως αποτέλεσμα, ο διάλογος μαζί του συνεχίζεται εδώ και οκτώ μήνες και το «φως στο τέλος του τούνελ» συνεχίζει να λαμπυρίζει και μετά να ξεθωριάζει.

Υπάρχει επίσης ένας σημαντικός εξωτερικός λόγος για αυτό. Παρά το τεράστιο «μεγαλείο» του, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι μια εντελώς ανεξάρτητη προσωπικότητα. Δεν είναι ο «τσάρος της Αμερικής» ή ο «αυτοκράτορας του Δυτικού κόσμου». Δεν μπορεί να αγνοήσει τους Ευρωπαίους υποτελείς του, ανεξάρτητα από το πώς αισθάνεται γι’ αυτούς προσωπικά. Ακόμα περισσότερο, δεν μπορεί να αγνοήσει τους Ρεπουμπλικάνους συναδέλφους του στο κόμμα και τους Δημοκρατικούς αντιπάλους του στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίοι είναι πρακτικά ενωμένοι στην εχθρική, αν όχι ρωσοφοβική, στάση τους απέναντι στη Ρωσία. Δεν μπορεί και δεν θα το κάνει.

Η «ειδική διπλωματική επιχείρηση» —ο διάλογος μεταξύ της ρωσικής ηγεσίας και του Προέδρου Τραμπ— ήταν χρήσιμη. Απέδειξε στους εταίρους της Ρωσίας την ειλικρινή επιθυμία της Μόσχας για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη.

Απέδειξε στον ρωσικό στρατό και στον ρωσικό λαό την προσήλωση της ηγεσίας της χώρας στους δηλωμένους στόχους της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης. Τελικά, απέδειξε στη ρωσική ηγεσία τα όρια των δυνατοτήτων του Ντόναλντ Τραμπ. Παρά την ακύρωση ή την αναβολή της επόμενης συνάντησης μεταξύ Πούτιν και Τραμπ, ο διάλογος του Κρεμλίνου με τον Λευκό Οίκο συνεχίζεται, αλλά από δύο παράλληλα «μομοπάτια»: Λαβρόφ-Ρούμπιο και Ντμίτριεφ-Γουίτκοφ. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε, ωστόσο, τη λειτουργία της διπλωματίας στον πόλεμο. Συνίσταται στην επίσημη αποδοχή των αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται στο θέατρο των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Μια ειδική διπλωματική επιχείρηση μπορεί να είναι χρήσιμη, αλλά δεν μπορεί να αντικαταστήσει μια ειδική στρατιωτική επιχείρηση.

* Дмитрий Тренин, Διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Στρατιωτικής Οικονομίας και Στρατηγικής στην Ανώτατη Σχολή Οικονομικών του Εθνικού Ερευνητικού Πανεπιστημίου.

Πηγή: Коммерсантъ