Σημείωση Ξαστεριάς: Μια απάντηση από τον Γιώργο Γεωργή στον οικουμενικό πατριάρχη Βαρθολομαίο για τις δηλώσεις του κατά την ομιλία του στις 13 Μαρτίου 2024 στο Φανάρι, υποδεχόμενος τους εκπροσώπους του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών που συνεδρίαζαν τις μέρες αυτές στην Κωνσταντινούπολη. Οι δηλώσεις του κ. Βαρθολομαίου μεταδόθηκαν στις 14/3/2024 σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης από το ειδησεογραφικό πρακτορείο ΑΠΕ – ΜΠΕ με τον τίτλο: «Μήνυμα Πατριάρχη Βαρθολομαίου προς Ρωσία: Δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει “Τρίτη Ρώμη” – “Υπάρχει μόνον Κωνσταντινούπολη”».

του Γιώργου Γεωργή

Είναι πλέον γεγονός! Στις 14/03/24, διαβάσαμε πως ο Οικουμενικός Πατριάρχης απεφάνθη: «η παρούσα ουκρανική κρίση, λόγω της απρόκλητης ρωσικής επίθεσης τον Φεβρουάριο του 2022, είναι το επίκεντρο ενός γεωπολιτικού σεισμού και μιας πνευματικής απειλής». Μια δήλωση βγαλμένη από τα χαλκεία του ψυχολογικού πολέμου των Δυτικών μυστικών υπηρεσιών. Μια δήλωση που αποκρύπτει πολλά κι ενδιαφέροντα

Ούτε κουβέντα για τον οκταετή ακήρυχτο πόλεμο των ναζί του Κιέβου ενάντια στους Ρωσόφωνους Ουκρανούς άμαχους πολίτες του Ντονμπάς. Ούτε κουβέντα για τους 14.000 νεκρούς αμάχους που κατέγραψαν διεθνείς φιλοδυτικοί παρατηρητές του ΟΑΣΕ. Άκρα του τάφου σιωπή για την προετοιμασία των Ουκρανών να εισβάλουν στο Ντονιέτσκ και το Λουγκάνσκ. Ούτε είδε, ούτε διάβασε για επικείμενη είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και για σχέδια πυρηνικού εξοπλισμού της. Μόνο μηρυκάζει τα περί «απρόκλητης» εισβολής…

Από το 2014, ο ακήρυχτος πόλεμος κατά των ρωσόφωνων, ή των ρωσικής εθνικής συνείδησης πολιτών της Ουκρανίας, όχι μόνο στο Ντονμπάς, αλλά σε ολόκληρη την Ουκρανία, δεν είναι μόνο παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και των Συμφωνιών του Μινσκ, δηλαδή του Διεθνούς Δικαίου. Ακόμα λοιπόν και χωρίς την επέκταση του ΝΑΤΟ στα Ρωσικά σύνορα, ακόμα και χωρίς τους κομπασμούς του καθεστώτος Ζελένσκι περί εγκατάστασης πυρηνικών, μόνο «απρόκλητη» δεν μπορείς να βαφτίσεις την Ρωσική Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση.

Πόση υποκρισία χρειάζεται για να οδηγείς την Ορθοδοξία σε σχίσμα και ταυτόχρονα να δηλώνεις στεντόρεια: «O ειλικρινής διαθρησκειακός διάλογος συμβάλλει εις την ανάπτυξιν αμοιβαίας εμπιστοσύνης, εις την προώθησιν της ειρήνης και της καταλλαγής. Η Εκκλησία αγωνίζεται διά να καταστήση αισθητοτέραν την “άνωθεν ειρήνην” επί της γης. Η αληθινή ειρήνη δεν επιτυγχάνεται με την δύναμιν των όπλων, αλλά μόνον διά μέσου της αγάπης, ήτις “ου ζητεί τα εαυτής”».

Γιατί δεν λέει τίποτα για όσους όρισε ως «Ορθοδοξία» στο Κίεβο; Γιατί δεν καταδικάζει το ότι προσπαθούν να επιβληθούν «με την δύναμιν των όπλων», και καθόλου «διά μέσου της αγάπης, ήτις “ου ζητεί τα εαυτής”»; Στην Ουκρανία, οι Ιεροί Ναοί καταλαμβάνονται με ένοπλη βία. Δακρυγόνα, καπνογόνα και χειροβομβίδες κρότου λάμψης ρίχνονται μέσα στις εκκλησίες προκειμένου να εκδιώξουν από αυτές πιστούς και Ιερείς. Όπου το ορθόδοξο εκκλησίασμα αρνείται να υποταχτεί στους σχισματικούς του Κιέβου, βλέπει να μπαίνει λουκέτο στους Ναούς του! Μια ματιά στο διαδίκτυο θα πείσει και τον πλέον «άπιστο Θωμά»… Ακόμα και Ιερά κειμήλια «χάνονται», για να ξαναβρεθούν σε Δυτικές πρωτεύουσες, ως εμπορεύματα σε διεθνείς δημοπρασίες αρχαιολογικών θησαυρών και έργων τέχνης. Οι ανταποκρίσεις από την Ουκρανία δεν λείπουν: Οι Χριστιανοί που δεν επιθυμούν να αποσχισθούν από το Πατριαρχείο της Μόσχας, παρά το ότι διαφωνούν και καταδικάζουν την ρωσική εισβολή, διώκονται ανελέητα. Σεβάσμιοι γέροντες και Ιεράρχες κακοποιούνται, μπροστά στα μάτια της Αστυνομίας, αλλά κανείς δεν διώκεται εκτός από τα ίδια τα θύματα, με στημένες κατηγορίες.

Ποια ελευθερία μπορεί να υπάρχει όταν καταργείται το θεμελιώδες δικαίωμα στην ελευθερία της συνείδησης; Πόσο «ελεύθερη» είναι μια χώρα στην οποία περιορίζεται, διώκεται φιμώνεται η ίδια η θρησκευτική συνείδηση; Πόσο δημοκρατική είναι η χώρα που θέτει εκτός νόμου το σύνολο των κομμάτων της αντιπολίτευσης; Που ρίχνει στις φυλακές εκτός από τους πολιτικούς αντιπάλους της, και τους πιστούς εκείνους που θέλουν την Εκκλησία τους όχι πολιτικό όργανο αντιπαραθέσεων και επικράτησης αλλά ιερό σκεύος πνευματικότητας, οικουμενικότητας, ειρήνης και αγάπης; Ποια ελευθερία μπορεί να υπάρχει όπου δεν ασκείται το θεμελιώδες δικαίωμα στην θρησκευτική ελευθερία;

Ο ηγέτης του Οικουμενικού Πατριαρχείου δεν αρκείται στην αποσιώπηση. Θεωρητικοποιεί, νομιμοποιεί τις διώξεις Ουκρανών Ορθόδοξων Χριστιανών:
«Αυτή η έκφραση (Russkii mir δηλ Ρωσικος Κόσμος) περιγράφει μια υποτιθέμενη σφαίρα πολιτισμού, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας, καθώς και των Ρώσων σε όλο τον κόσμο, με πολιτική και θρησκευτική καθοδήγηση από τη Μόσχα ως κέντρο. Ο “Ρωσικός Κόσμος” παρουσιάζεται ως η απάντηση στη “διεφθαρμένη Δύση”. Αυτή η ιδεολογία είναι το κύριο όργανο για μια “πνευματική” νομιμοποίηση της εισβολής στην Ουκρανία».

Αλήθεια, δεν υπάρχει ιστορικά ο «Ρωσικός Κόσμος», ως μια καθόλα υπαρκτή «σφαίρα πολιτισμού» που «συμπεριλαμβάνει την Ρωσία, την Ουκρανία, την Λευκορωσία, αλλά και τους Ρώσους σε όλο τον κόσμο»;

Ο -καθόλα υπαρκτός- «Ελληνικός Κόσμος» νοείται όχι μόνο εντός Ελλάδας και Κύπρου. Περιλαμβάνει τον Ελληνισμό σε όλο τον κόσμο, μαζί και στους Ρωσόφωνους ομογενείς της Ουκρανίας. Στον Ελληνικό Κόσμο εντάσσονται και τα ορθόδοξα Πατριαρχεία, αλλά και όσοι έλκουν τις αναφορές τους στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ή και τον Αρχαιοελληνικό πολιτισμό. Σημαίνει μήπως αυτό αναβίωση της Μεγάλης Ιδέας; Προφανώς όχι! Εκτός και αν είσαι ολότελα ανιστόρητος, ανισόρροπος και βλέπεις καλικάντζαρους… Η επίκλησή του Ελληνισμού από την Ελλάδα, η επένδυση σε αυτόν, υποβοήθησε τις καλές σχέσεις της χώρας με τις βαλκανικές χώρες και τη Ρωσία για δεκαετίες. Ακόμα και στο αποκορύφωμα της μεταπολεμικής ψυχροπολεμικής περιόδου. Συνέβαλε στις καλές σχέσεις της Ελλάδας με τον Αραβικό κόσμο. Μήπως το ότι αποδομούμε αυτές τις σχέσεις σημαίνει πως αποδομούμε και τον «Ελληνικό Κόσμο»; Μήπως, επειδή είμαστε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν μας χρειάζεται πια; Μήπως είναι εθνικιστικό απολίθωμα άλλων εποχών; Αποποιούνται μήπως οι Ούγγροι τον «Μαγιάρικο Κόσμο» τους; Αλλά, τι λέω, αυτοί είναι εθνίκια και ο Πατριάρχης Οικουμενικός!

Μερικές ταυτίσεις, τομές, μεταξύ Ελληνικού και Ρωσικού Κόσμου είναι η Ορθοδοξία, οι Κύριλλος και Μεθόδιος, η ομογένεια, ο Ποντιακός Ελληνισμός, η Ρωσική υποστήριξη στο υπόδουλο Γένος, η υποστήριξη των Δεκεμβριστών του Νότου στην Φιλική Εταιρεία και την Επανάσταση, ο κοινός αντιφασιστικός αγώνας, η πολιτική προσφυγιά… Σημαίνει μήπως αυτό πως δεν υπήρξαν και αντιπαλότητες, πως δεν υπάρχουν διαφορές ή και αντιθέσεις;

Γιατί λοιπόν είναι κολάσιμη η επιδίωξη της Μόσχας να ασκεί πολιτιστική, θρησκευτική ή και πολιτική επιρροή; Εκβιάζει μήπως για την ψήφο των μικρότερων χωρών στις Συνόδους του ΟΗΕ και τα άλλα διεθνή φόρα; Όπως το κάνουν κατά κόρον οι ΗΠΑ και οι πρώην αποικιοκράτες της ΕΕ; Από πότε οι διπλωματικές σχέσεις, η ειρηνική συμβίωση, η τήρηση των διεθνών κανόνων Δικαίου ή των διμερών συμβάσεων που περιμένει από εμάς η Ρωσία, είναι καταδικαστέα; Και αν ναι, από που προκύπτει αυτό; Πότε για παράδειγμα μας εκβίασε για το Κυπριακό; Πότε η Ρωσία, ή η ΕΣΣΔ παλαιότερα, μας εκβίασαν ζητώντας ανταλλάγματα για να εξαργυρώσουν τη στάση τους; Αντίθετα, μπορούμε να μετρήσουμε πάμπολλες επεμβάσεις στα εσωτερικά μας από πολύ στενότερους φίλους, από «συμμάχους». Βιώνουμε εκβιασμούς. Βιώσαμε προδοσίες, ζήσαμε καταστροφές…

Από την άλλη, ούτε εμείς, ούτε η Κύπρος σταθήκαμε στο ύψος που απαιτεί το «ομόδοξο» με Ρώσους και Ουκρανούς. Αντί να τηρήσουμε αυστηρή ουδετερότητα και να συμβάλουμε στην αποκλιμάκωση της σύγκρουσης, διαλέξαμε στρατόπεδο! Αντίθετα προς τα εθνικά μας συμφέροντα, πήραμε θέση και συμμετέχουμε σε παράνομες -κατά το Διεθνές Δίκαιο- κυρώσεις. Αθετούμε υπογραφές και παραβιάζουμε διμερείς συμβάσεις στέλνοντας ρωσικό οπλισμό στο Ουκρανικό μέτωπο. Αφοπλίζουμε τα νησιά μας υπηρετώντας τον «Σουλτάνο» και την «Γαλάζια Πατρίδα» του! Ακυρώνουμε δε εμπράκτως τον Ελληνικό Κόσμο όταν βοηθάμε να βομβαρδίζονται περιοχές όπου διαβιούν ομογενείς ρωσόφωνοι πληθυσμοί!

Τώρα, το ποια ηθική προβάλει ο Ρωσικός Κόσμος, ποια ηθική προωθεί η Δύση και ο Κόσμος της και πως τις αντιμετωπίζει το Χριστεπώνυμο εκκλησίασμα, ας το ψάξει ο ίδιος. Εκτός και αν πιστεύει ότι η Δύση δεν είναι διεφθαρμένη! Ότι η διεκδίκηση του ρόλου του παγκόσμιου ηγεμόνα, νομοθέτη και χωροφύλακα, δεν είναι μέγιστη διαφθορά και ύψιστη ύβρις.

Στο δημοσίευμα ο Πατριάρχης παρουσιάζει την ιδεολογία του «Ρωσικού Κόσμου» ως «φονταμενταλιστική», την παρουσιάζει ως «ενσάρκωση του εθνοφυλετισμού». Για «πανσλαβισμό» δεν φαίνεται να μίλησε, ακόμα! Έχει όμως δίκιο;

Η Ρωσία είναι μια πολυεθνική χώρα με δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες διάσπαρτες εθνότητες που φαίνεται να συνυπάρχουν ειρηνικά. Οι Τσετσένοι είναι μέρος του «Ρωσικού Κόσμου», όπως και οι Ρώσοι, αλλά και οι Έλληνες ομογενείς. Συνυπάρχουν, παρά το διαφορετικό θρήσκευμα και τα διαφορετικά ήθη και έθιμα. Στο Ντονμπάς συνυπάρχουν αρκετές δεκάδες εθνότητες, το ίδιο και στην Κριμαία όπου -ειρήσθω εν παρόδω- οι επίσημες γλώσσες είναι τρείς, Ρωσικά, Ουκρανικά και Ταταρικά, την ίδια στιγμή που τα ρωσικά διώκονταν ακόμα και στις ρωσόφωνες περιοχές της «δημοκρατικής» κατά τα άλλα προπολεμικής Ουκρανίας…

Το ιδεολογικό σχήμα του «Ρωσικού Κόσμου», μόνο εθνοφυλετικό δεν είναι. Ούτε και φονταμενταλιστικό. Επιτρέπει την ειρηνική συμβίωση διαφορετικών εθνοτήτων, προς το παρόν ειρηνικά. Είναι στα χέρια τους να συνεχίσουν έτσι…. Ή να αλλάξουν δρόμο, να εκπληρώσουν το -όχι και κρυφό- όνειρο του δυτικού ιμπεριαλισμού να αποικιοποιήσει τη Ρωσία, να την κομματιάσει και να αρπάξει τους φυσικούς πόρους της.

Η προσπάθεια της Δύσης να συντρίψει την Ρωσία είναι παλαιότερη από την Ναπολεόντεια εκστρατεία και συνεχίζεται σήμερα με παραπλήσια λάβαρα και συνθήματα με αυτά της τελευταίας εκστρατείας του Χίτλερ: «ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός πολεμάει τη σλαβορωσική βαρβαρότητα». Τα τεθωρακισμένα του ΝΑΤΟ φέρουν σταυρό όπως και αυτά της επιχείρησης Μπαρμπαρόσα. Συντάγματα και μεραρχίες του Ουκρανικού στρατού επιδεικνύουν τα ίδια, ή παρεμφερή, εμβλήματα και διακριτικά με αυτά της Βέρμαχτ και των Βάφεν Ες-Ες! Οι Νατοϊκοί σύμμαχοί της στις Βαλτικές δηλώνουν συνεχιστές των «απελευθερωτικών» δυνάμεων των Ναζί και καταστρέφουν τα μνημεία της «Σοβιετικής Κατοχής», ενώ στερούν τα πολιτικά δικαιώματα από χιλιάδες μόνιμους κατοίκους, πρώην πολίτες τους! Η ίδια η Ουκρανία, πλάι στα παλιά, υποβαθμισμένα και εγκαταλελειμμένα μνημεία του Κόκκινου Στρατού, κτίζει τα ολοκαίνουργια και περιποιημένα μνημεία των δοσίλογων εγκληματιών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου!

Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν γίνεται για να αποκατασταθεί ο «Ρωσικός Κόσμος» όπως υπονοεί το Πατριαρχικό μήνυμα. Ούτε για την αναστήλωση της «Σοβιετικής Αυτοκρατορίας», όπως διατείνονταν τα χαλκεία των ρεβανσιστών του Δυτικού Κόσμου.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης ή αγνοεί την Ιστορία και τα γεγονότα ή τα διαστρέφει συνειδητά: Το ιδεολογικό σχήμα του «Ρωσικού Κόσμου» σήμερα προστατεύει την ειρήνη και την σταθερότητα, όχι μόνο περιφερειακά…

Τέλος, υπάρχει κι ένα σημείο που συμφωνώ με τον Πατριάρχη: Δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει «Τρίτη Ρώμη» – «Υπάρχει μόνον Κωνσταντινούπολη»! Μόνο να, αυτό το «ποτέ» δεν είναι δουλειά της Μόσχας να το υπερασπιστεί. Και γιατί να το κάνει άλλωστε; Τι συμφέρον θα είχε;

Αντίθετα, είναι πρωτίστως ευθύνη του Πατριάρχη. Είναι δική του υποχρέωση. Την υπηρετεί, δε, με το χειρότερο δυνατό τρόπο. Αφού με τον «καισαροπαπισμό» του, προκαλεί σχίσμα, όχι μόνο στην Ουκρανική Εκκλησία, αλλά στην ίδια την Ορθοδοξία.

Υπάρχει δυστυχώς και μια ακόμα πιο επικίνδυνη ανάγνωση του Πατριαρχικού Μηνύματος: Μήπως, ερεθίζοντας τα αντιρωσικά αισθήματα και ανακλαστικά του ποιμνίου ευελπιστεί να συμβάλει στην προετοιμασία του εδάφους για μια νέα Ουκρανική Εκστρατεία; Νατοϊκή τούτη τη φορά; Μήπως, βρισκόμενος σε διατεταγμένη υπηρεσία, πιστεύει πως ο Μακρόν θα πετύχει εκεί που απέτυχε ο Κλεμανσώ;

Ο Γιώργος Γεωργής είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΕΠΑΜ.