του Δημήτρη Καζάκη

Μέσα στα τόσα καλά που μας δώρισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με τη δήθεν «έξοδο από τα μνημόνια», υποτίθεται ότι ήταν κι ένα «μαξιλαράκι ρευστότητας». Αυτά ισχυρίζονται ακόμη και σήμερα οι αυτουργοί του 3ου και χειρότερου μνημονίου. Υπό καθεστώς προστασίας της εξωνημένης δημοσιογραφίας, η οποία δεν επιτρέπει κανένα ουσιαστικό αντίλογο.

Βέβαια, όπως πάντα, η αλήθεια είναι παντελώς διαφορετική.

Το τρίτο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα ξεκίνησε στις 19 Αυγούστου 2015 και διήρκεσε επίσημα έως τις 20 Αυγούστου 2018. Εν συνόλω, η Ελλάδα έλαβε 61,9 δις ευρώ χρηματοδοτικής βοήθειας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), επί συνολικού κονδυλίου προγράμματος έως και 86 δις ευρώ.

Με άλλα λόγια, όταν παίχτηκε η φιέστα της δήθεν εξόδου από τα μνημόνια, παρέμεναν αδιάθετα δάνεια του 3ου μνημονίου ύψους 24 δις ευρώ. Ο ESM δέχτηκε να διατηρήσει το υπόλοιπο των δανείων του 3ου μνημονίου ως «μαξιλάρι» ρευστότητας που θα υποστηρίξει την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές.

Η πρόταση του ESM ξεκαθάριζε επίσης ότι οι πόροι του «μαξιλαριού» ενδέχεται να αλλάξουν προορισμό, αν το διοικητικό του συμβούλιο θεωρήσει ότι αυτό είναι σκόπιμο. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για δυνατότητα έκτακτου δανεισμού προς την Ελλάδα, στην περίπτωση που δεν θα μπορέσει να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της με ίδιους πόρους.

Για το «μαξιλαράκι» αυτού του έκτακτου δανεισμού, η Ελλάδα ήταν υποχρεωμένη να πληρώνει τόκους, προκειμένου να είναι διαθέσιμος από τον ESM. Αυτά προκύπτουν από τη σύμβαση του ESM, που κατατέθηκε στο γερμανικό Κοινοβούλιο, μαζί με τα άλλα κείμενα της συμφωνίας υπογεγραμμένα από την ελληνική κυβέρνηση.

Να θυμίσουμε ότι η κυβέρνηση Τσίπρα δεν κατάθεσε ποτέ προς έγκριση τη συγκεκριμένη υπογεγραμμένη σύμβαση με τον ESM, αλλά και τα συνοδευτικά κείμενα. Κατέθεσε μόνο ένα πολυνομοσχέδιο, τον μετέπειτα Ν. 4549/2018 (ΦΕΚ, 105, 14 Ιουνίου 2018), όπου με βάση το άρθρο 109 προέβλεπε «Παροχή εξουσιοδοτήσεων και έγκριση σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης κατ’ εφαρμογή του άρθρου 3 του ν. 4336/2015.»

Με άλλα λόγια εξουσιοδοτούσε τον τότε υπουργό οικονομικών, Ευ. Τσακαλώτο, τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και τον Αναπληρωτή Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αλλά και τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθύνοντα Σύμβουλο της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε., να υπογράψουν εν κρυπτώ και παραβύστω τις συμβάσεις και τα συνοδευτικά κείμενα με τον ESM.

Η Βουλή έμεινε αποκλειστικά με την έγκριση σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης του προηγούμενου επίσης σχεδίου δανειακής σύμβασης του 3ου μνημονίου. Η διαδικασία αυτή καθ’ όλα παράνομη με βάση το Σύνταγμα, ακολουθήθηκε για όλα τα μνημόνια, αλλά και με τις συμβάσεις για την δήθεν «έξοδο από τα μνημόνια», ώστε να μην τεθούν ποτέ υπό την κρίση της Βουλής, οι αληθινές δεσμεύσεις που αναλάμβαναν εν κρυπτώ οι κυβερνήσεις στο όνομα και εις βάρος του ελληνικού λαού.

Η διαδικασία αυτή ήταν τόσο κατάφωρα αντισυνταγματική, που ακόμη και η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής στην Έκθεση επί του συγκεκριμένου Νομοσχεδίου το 2018, αναφέρει σχετικά:

«Παρατηρείται ότι νομοθετική κύρωση σύμβασης, ώστε αυτή να αποκτήσει ισχύ νόμου ως προς τους όρους της που τυχόν αποκλίνουν από τις ισχύουσες διατάξεις ή που θέτουν απρόσωπους κανόνες που δεσμεύουν τρίτους, νοείται µόνο εφόσον η σύμβαση έχει νομίμως υπογραφεί από τα συμβαλλόμενα μέρη. Συνεπώς, κατά νομική ακριβολογία, δεν νοείται κύρωση σχεδίου σύμβασης, δηλαδή κειμένου το οποίο δεν έχει υπογραφεί από τα συμβαλλόμενα μέρη, παρά µόνο έγκριση της Βουλής, ώστε τα εξουσιοδοτούμενα πρόσωπα να υπογράψουν σύμβαση µε το παρατιθέμενο στην προτεινόμενη διάταξη περιεχόμενου.» (σελ. 28-29).

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Κάτι εξαιρετικά απλό και αυτονόητο. Δεν νοείται κύρωση σύμβασης με τη μορφή σχεδίου. Πρέπει πρώτα να υπογραφεί από τα συμβαλλόμενα μέρη και ύστερα να κυρωθεί από την Βουλή για να αποκτήσει ισχύ νόμου.

Παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση Τσίπρα, ποδοπατώντας όπως και οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις τη συνταγματική νομιμότητα, έκρυψε από τον ελληνικό λαό και τη βουλή τις αληθινές συμβάσεις με τον ESM. Ανάμεσά τους και τις προβλέψεις για έκτακτη δανειακή συνδρομή, που τολμάνε ακόμη και σήμερα να την χαρακτηρίζουν «μαξιλαράκι ρευστότητας».

Ο Δημήτρης Καζάκης είναι Πρόεδρος του ΕΠΑΜ.