του Δημήτρη Καζάκη

Το 2032 λήγει η περίοδος χάριτος που μας είχαν δώσει οι Ευρωπαίοι δανειστές για τους τόκους των δανείων του 2ου μνημονίου. Ωστόσο, οι τόκοι – αν και δεν πληρώνονταν – εγγράφονταν στο δημόσιο χρέος της Ελλάδας. Με τη λήξη της περιόδου χάριτος ένας «μποναμάς» ύψους τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ θα επιβαρύνει την εξυπηρέτηση του χρέους.

Μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα; Η Ε.Ε. γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν μπορούμε. Γι’ αυτό και απαιτεί έως τότε η Ελλάδα να παράγει απίθανα πρωτογενή πλεονάσματα, προκειμένου να εξυπηρετηθεί το χρέος.

Βέβαια, όλοι γνωρίζουν – και πολύ περισσότερο οι λεγόμενες αγορές – ότι το χρέος της χώρας δεν είναι εξυπηρετήσιμο. Γι’ αυτό και δεν αγοράζουν κρατικά ομόλογα της Ελλάδας. Εκτός από «επιλεγμένους επενδυτές του εξωτερικού», όπως αναφέρουν οι Εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Πρόκειται κυρίως για σκαιώδη κερδοσκοπικά κεφάλαια του εξωτερικού που ειδικεύονται στο «ξέπλυμα» μαύρου επενδυτικού, πολιτικού και εγκληματικού χρήματος. Να γιατί δεν συμφέρει κανέναν να γίνουν γνωστά. Πολύ περισσότερο την κυβέρνηση.

Όμως, το πρόβλημα είναι τόσο μακρινό; Το 2032; Όχι, το πρόβλημα της αδυναμίας εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους έχει ήδη χτυπήσει την πόρτα της χώρας.

Καταρχάς, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας δεν είναι «βιώσιμο» – όπως ανοήτως αναφέρεται – δεν είναι εξυπηρετήσιμο, παρά μόνο από νέο δανεισμό. Με άλλα λόγια, δανειζόμαστε για να πληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας. Κι αυτό σημαίνει ότι είμαστε de facto σε καθεστώς χρεοκοπίας.

Το δυστύχημα για την κυβέρνηση είναι ότι ο έως τώρα τρόπος δανεισμού της χώρας έχει φτάσει στα όριά του. Με άλλα λόγια δεν μπορεί η Ελλάδα να συνεχίσει να δανείζεται όπως τα προηγούμενα χρόνια.

Δηλαδή δεν μπορεί να δανείζεται διαμέσου κυρίως του βραχυχρόνιου δανεισμού, με repos από το «κοινό κεφάλαιο» των ΝΠΔΔ και Ασφαλιστικών Ταμείων στην Τράπεζα της Ελλάδας. Το 2023 έκλεισε με συνολικό χρέος στα Πανεπιστήμια, τα Νοσοκομεία και γενικά τα ΝΠΔΔ ύψους σχεδόν 69 δισ. ευρώ!

Τέρμα τα δίφραγκα, όπως λέει κι ο λαός μας. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να ανακυκλώσει το δημόσιο χρέος μέσω της αγοράς των repos. Κι έτσι, κατ’ εντολή των καλών μας εταίρων και δανειστών εξ εσπερίας, βάλθηκε να υπεξαιρέσει ακόμη περισσότερο εισόδημα από την οικονομία με τη μορφή των φόρων, αλλά και να ξεπουλήσει ότι έχει και δεν έχει.

Ζήτω τα πρωτογενή πλεονάσματα! Έστω κι αν αυτά σημαίνουν όλο και μεγαλύτερη αφαίμαξη εισοδήματος από την οικονομία και τα νοικοκυριά. Όχι για να αυξηθούν οι όποιες δαπάνες έχουν απομείνει στον προϋπολογισμό για την κοινωνία, αλλά για να εξυπηρετηθεί το όλο και διογκούμενο δημόσιο χρέος.

Το αποτέλεσμα το βλέπουμε ήδη από τους πρώτους μήνες του 2024. Πτώση κατά 8,9% του όγκου των λιανικών πωλήσεων τον Ιανουάριο φέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023. Πτώση κατά 11,6% οι εξαγωγές τον Φεβρουάριο φέτος σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν. Αύξηση της ανεργίας στο 12% τον Φεβρουάριο φέτος ακόμη και με τον τρόπο που την μετρά η ΕΛΣΤΑΤ.

Επίσης, η Ελλάδα εξακολουθεί και παραμένει – σύμφωνα με το ΔΝΤ – δεύτερη στον κόσμο ως προς το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Με πρώτη την Ιαπωνία. Όμως η Ιαπωνία έχει δημόσιο χρέος κατά 95% στο δικό της εθνικό νόμισμα, που τροφοδοτείται από τις αυξανόμενες αποταμιεύσεις των νοικοκυριών της, τα εξωτερικά και εσωτερικά παραγωγικά πλεονάσματα της οικονομίας της.

Δηλαδή καμιά σχέση με την Ελλάδα. Μια χώρα με διαρκώς όλο και μεγαλύτερες αρνητικές αποταμιεύσεις των νοικοκυριών, με κατεστραμμένη την έτσι κι αλλιώς αναιμική παραγωγική βάση της οικονομίας της. Με τα εξωτερικά και εσωτερικά της ελλείμματα να καλπάζουν!

Κι όχι μόνο αυτό. Σύμφωνα με την Καθαρή Διεθνή Επενδυτική Θέση, που υποδηλώνει ποιες χώρες είναι χρεώστες και ποιες πιστωτές στην παγκόσμια οικονομία, το 2023 η Ελλάδα βρισκόταν στην 5η θέση από το τέλος. Δηλαδή, ήταν η 5ης πιο χρεωκοπημένη χώρα της υφηλίου.

Κάτω από την Ελλάδα βρισκόταν η Τυνησία, το Μαυροβούνιο, το Σουδάν, η Μογγολία και τελευταία, στον πάτο, η Μοζαμβίκη. Μόνο που η Ελλάδα είναι σε πολύ χειρότερη θέση απ’ όλες αυτές. Διότι είναι υποχρεωμένη να δανείζεται το κάθε ευρώ που δαπανά για δαπάνες, μισθούς και συντάξεις.

Ας είναι καλά το ευρώ, η ευρωζώνη, το δημοσιονομικό σύμφωνο, αλλά και το ελληνικό πολιτικό και κομματικό προσωπικό που δεν του καίγεται καρφί. Για το μόνο που ενδιαφέρεται είναι η παραμονή πάση θυσία της χώρας υπό το υφιστάμενο καθεστώς της Ε.Ε.

Βλέπετε, άλλο η αρπαχτή και η μίζα σε δραχμές, που δεν ξέρει κανείς τι αντιστοιχία θα έχει στα πλυντήρια χρήματος στο εξωτερικό. Και άλλο σε ευρώ, σ’ ένα δοκιμασμένο νόμισμα, που εξαρχής σχεδιάστηκε για να εξυπηρετεί την αδιαφανή υπερεθνική κερδοσκοπία, αλλά και το ξέπλυμα στο εξωτερικό του μαύρου επενδυτικού, πολιτικού και εγκληματικού χρήματος.

Να, λοιπόν, γιατί στις ζητωκραυγές του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, αλλά και στην ομερτά ολόκληρης της δήθεν αντιπολίτευσης, ταιριάζει απόλυτα η παρακάτω παραλλαγή του ύμνου της 4ης Αυγούστου:

Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελάει, πατέρα; Γιατί λάμπει ο ήλιος έτσι, γιατί φέγγει έτσι η μέρα;
Γιατί την ημέρα αυτή τη χρυσή, που τη χαίρεσαι και συ, στέρεψε το μαύρο δάκρυ
Κατάφερε ο Λουδοβίκος μας, τα συχαρίκια να πάρει
Και δεν θα μείνει οβολός, ούτε για ταγάρι…
Ο κάθε ένας, πια, μπορεί να νιώθει δικαιωμένος.
Με θυσίες και δανεικά θα ζει ξαλαφρωμένος.

Ο Δημήτρης Καζάκης είναι Πρόεδρος του ΕΠΑΜ. Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Πένα Ανατολικής Αττικής, τεύχος Μαΐου 2024.